ဤမှုခင်းဖော်ပြသည့်မှတ်တမ်းလွှာသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် ဒူးပလာယာခရိုင်၊ ကရူတူး (ကျုံဒိုး) မြို့ နယ်၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သော အဖြစ်အပျက်ကို ဖော်ပြထားပါသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်‌ရေးကောင်စီ (SAC) နှင့် လက်နက်ကိုင်ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များဖြစ်သည့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) နှင့် ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KNLA) တပ်ဖွဲ့တို့ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပါသည်။ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားပြီးသည့်နောက်ပိုင်း SAC မှ တောင်ကြာအင်းနှင့် မြောက်ကြာအင်း ကျေးရွာတွင်းသို့ လက်နက်ကြီးများဖြစ်ခတ်ခဲ့သဖြင့် ရွာသားများထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရပါသည်။ လက်နက်ကြီးများဆက်လက်ပစ်ခတ်ခြင်းကြောင့် အခြားသောရွာသားများသည် အန္တရာယ်ရှိနေသော်လည်း ၎င်းတို့၏ စိုက်ခင်းများနှင့် အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်များကိုစောင့်ရှောက်ရန် ကျေးရွာထဲတွင် နေထိုင် ပြီး အချို့ရွာသားများသည် ၎င်းတို့၏ အိမ်သို့မပြန်လာခဲ့ကြပါ။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် နေ့လည် ၁၂ နာရီအချိန်တွင် SAC မှ မြောက်ကြာအင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ အ--- ကျေးရွာသို့ လက်နက်ကြီးများပစ်ခတ်ခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါပစ်ခတ်လိုက်သည့် လက်နက်ကြီးများအနက် တစ်လုံးသည် မိသားစု၏ခြံတွင် နွားကျောင်းသွားနေသော အသက် ၇၁ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးထိမှန်သဖြင့် ချက်ချင်းသေဆုံးသွားခဲ့ပါသည်။[1]

ဤမှုခင်းဖော်ပြသည့်မှတ်တမ်းလွှာသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလအတွင်း မူတြော် (ဖာပွန်) ခရိုင်၊ ဒွယ်လိုးမြို့နယ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော မြေမြှုပ်မိုင်းပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စဉ်ကို ဖော်ပြထားသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့၌ ဒွယ်လိုးမြို့ နယ်၊ မာထောကျေးရွာအုပ်စု၊ ဝ---ကျေးရွာတွင်နေထိုင်သော အသက် (၄၀) ကျော်အရွယ် ရွာသားတစ်ဦးဖြစ်သူ စောရ---သည် ဝင်ငွေရရှိရန်အတွက် အပြင်သို့ထွက်၍ကြောင်လျှာသီးများရှာဖွေနေသည့်အချိန်တွင် သဝါးခိုလိုးဒေသအတွင်းရှိ ဟ---တံတား အနီးနားတွင် မြေမြှုပ်မိုင်းတစ်လုံးပေါက်ကွဲသွား၍ ထိမှန်သေဆုံးခဲ့သည်။ စောရ---သည် ကြောင်လျှာ သီးများရှာဖွေရာတွင် ၎င်း၏သားနှစ်ဦးလည်းလိုက်ပါလာပြီး လမ်းမပေါ်တွင် စောင့်နေခဲ့သည်။ မြေမြှုပ်မိုင်းပေါက်ကွဲမှု ကြောင့် စောရ---၏မျက်နှာနှင့်ရင်အုံကို ထိမှန်၍ပြင်းထန်စွာဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ မည်သည့်လက်နက် ကိုင်တပ်ဖွဲ့က ၎င်းမြေမြှုပ်မိုင်းအား ထောင်ထားခဲ့သည်ကို မသိရှိရပါ။ ဒေသအတွင်း မြေမြှုပ်မိုင်းအန္တရာယ်ရှိကြောင်း ဒေသခံ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) အာဏာပိုင်များက ရွာသားများအား သတိပေးခြင်းများရှိသော်လည်း စောရ---အနေဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုနှင့်ကြုံတွေ့ရသည့်အတွက်ကြောင့် အပြင်သို့ထွက်၍ ကြောင်လျှာသီးများ ရှာ ဖွေရန်လိုအပ်လာပါသည်။ ဝ---ကျေးရွာသည် SAC တပ်စခန်းအနီးနားတွင် တည်ရှိသည့်အတွက်ကြောင့် လယ်ယာလုပ် ကိုင်သူရွာသားများသည် လမ်းမအနီးရှိ လယ်ယာများသို့သွား၍ လုပ်ကိုင်စိုက်ပျိုးရန်ကြောက်ရွံ့ကြသည်။ ထို့အတွက် ကြောင့် ရွာသားများသည် စားဝတ်နေရေးအတွက် အခက်အခဲများကြုံတွေ့ရပြီး ပို၍ရုန်းကန်ကြရသည်။

ဤနောက်ဆုံးရဒေသတွင်းသတင်းတိုသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလနှင့်ဒီဇင်ဘာလအတွင်း ခလယ်လွီထူ (ညောင်လေး ပင်) ခရိုင်၊ လယ်ဒို (ကျောက်ကြီး) မြို့နယ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သောလူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုအကြောင်းအရာများကို ဖော် ပြထားသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့၌ SAC တပ်ဖွဲ့များသည် လယ်ဒိုမြို့နယ်၊ တကောဖောကျေးရွာအုပ်စု၊ အ--- ကျေးရွာအတွင်းသို့ လက်နက်ကြီးများပစ်ခတ်ပြီး ဒရုန်းဖြင့် ဗုံးလေးလုံးကြဲချတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ဗုံးနှစ်လုံးသည် ကျေးရွာစာသင်ကျောင်းဝင်းထဲတွင် ကျရောက်ပေါက်ကွဲပြီး အသက် (၉)နှစ်အရွယ်ကျောင်းသားတစ်ဦးနှင့် အသက် (၈) နှစ်အရွယ်ကျောင်းသားတစ်ဦး ထိမှန်၍ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ဗုံးပေါက်ကွဲမှုကြောင့် စာသင်ကျောင်းနှင့်ကျောင်းခန်းမ ဆောင်လည်း ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့၌ SAC သည် သူးကဘီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ဆ--- ကျေးရွာအတွင်းရှိ ဆေးရုံတစ်လုံးပေါ်သို့ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်ပြီး ဒရုန်းဖြင့်ဗုံးတစ်လုံးကြဲချတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့၌ SAC ခြေလျင်တပ်ရင်း (ခလရ) အမှတ် (၂၆၄) သည် လယ်ဒိုမြို့နယ်၊ ဝက်လက်တော ကျေးရွာအုပ်စုနှင့်သမိန်အင်းကုန်းကျေးရွာအုပ်စုအတွင်းရှိ ကျေးရွာတော်တော်များများတွင် လက်နက်ကြီး ၁၅၅ မမ အလုံး (၂၀) ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ ရွာသားနှစ်ဦးသည် လက်နက်ကြီးထိမှန်၍ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့၌ SAC စစ်သားများသည် လယ်ဒိုမြို့နယ်၊ သူးကဘီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ဆ--- ကျေးရွာအတွင်းသို့ လက်နက်ကြီး ၁၂၂ မမ တစ်လုံးပစ်ခတ်ခဲ့ပြီး အသက် (၅၀)နှစ်အရွယ်အမျိုးသမီးတစ်ဦးနှင့် အသက် (၉၂)နှစ်အရွယ်အမျိုးသားတစ်ဦး အား ထိမှန်၍ သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် အခြားရွာသားနှစ်ဦးလည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ဤကဲ့သို့တိုက်ခိုက် မှု များကြောင့် ကျေးရွာအဆောက်အဦးများနှင့်တိရိစ္ဆာန်များအပါအဝင် ရွာသားများ၏ပိုင်ဆိုင်မှုပစ္စည်းများလည်း ပျက်စီး သွားခဲ့သည်။ SAC လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်မှုနှင့်ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ရွာသားများသည် ၎င်းတို့စိုက်ပျိုးခြံထဲတွင် သွားလာလုပ်ကိုင်ရန်ကြောက်ရွံ့နေကြပြီး ၎င်းတို့သားသမီးများလည်း ကျောင်းမတက်ရဲတော့ပေ။ ရွာသားများသည် စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှုများစွာနှင့်အသက်ရှင်နေထိုင်ရပြီး ၎င်းတို့သားသမီးများ၏ပညာရေးအတွက် စိုးရိမ်ပူပန်ကြသည်။