Fri, 13 Jun 2025
ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါ- SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီးဘၣ်ဒိဝဲသဝီဖိ တဂၤဖဲမူကီၢ်ဆၣ် (လါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၄ နံၣ်)

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်အသးဖဲ မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၣ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤ, ဟါခီ ၇း၀၀ အဆၢကတီၢ်, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်ဟီၣ်၀့ၢ်စၢၣ် (၂) ဖျၢၣ်ဆူ အ---သဝီ, ထွးနံၣ်ကိကရူၢ်ဒီးဘၣ်ဒိဝဲသဝီဖိလၢအသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၄၆) နံၣ်တဂၤဖဲ အဝဲလဲၤဃုအီၣ်ဒ့ၣ်ဝံၤဒီး ဟဲက့ၤလၢဟံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤတဘျီဃီအဒီပုၢ်ဝဲၣ်ခွါဒီးသဝီဖိတဖၣ်လဲၤဆှၢအီၤဆူကသံၣ်သရၣ်မုၣ် အဟံၣ်ဒ်သိးကဘိၣ်ထီၣ်န့ၢ်ဝဲအတၢ်ပူၤလီၢ်ဒီးလၢခံဘၣ်တၢ်ဆှၢက့ၤအီၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲကၠီၣ်ပၠၣ် (ကြောင်ပျံ) ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကသံၣ်ကသီလၢလၢပှဲၤဘၣ်ခီဖျိတၢ်ဆါဟံၣ် အံၤကသံၣ်ကသီတအိၣ် လၢပှဲၤဘၣ်အဃိ အဟံၣ်ဖိဃီဖိကဘၣ်လဲၤပှ့ၤန့ၢ်ဝဲကသံၣ်လၢတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ SAC ခးလီၤ ကျိဖးဒိၣ်အဃိ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ထီဘိဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤဒီးပျံၤတၢ်ဖုးတၢ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤဝဲလၢတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အလီၢ်အခါ န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတနီၤနီၤဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အဟံၣ်အဃီ ခီဖျိတၢ်ခးလီၤတၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

အ--- သဝီ, ထွးနံၣ်ကိကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၣ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤဒ---

သးနံၣ်

၄၆ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

ထီၣ်ပှၢ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ထူစံာ်

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

-

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

အ--- သဝီ, ထွးနံၣ်ကိကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

SAC (ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြး ကီၣ်ကးကရၢ) (တသ့ၣ်ညါ သုးထံးဘၣ်)

ကွ့ခၠီဝး (ကွင်းချောင်းဝ)သုးကလၢၤ, အိၣ်သူၣ်လီၤအသး ဖဲပရဲလိာ်ကျိ (စစ်တောင်းမြစ်) မုၢ်နုာ်

တသ့ၣ်ညါ

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိအံၤဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤဆူ ဃ--- တၢ်ဆါဟံၣ် [ဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၢ်မဲအီၤလၢ ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ (KDHW)] ဝံၤအလီၢ်ခံ ကသံၣ်သရၣ်မုၣ်လၢအမံၤမ့ၢ် နီၢ်ဘ--- ဒုးသ့ၣ်ညါယၤ [KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ] ဘၣ်ဃးတၢ်ကဲ ထီၣ်သးအံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိယ [KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ] လဲၤမၤနီၣ်မၤဃါဒီးမၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢအမ့ၢ် စီၤဆ--- န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤလၢအဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါစီၤဆ--- ဒီးအဝဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢအလဲၤဟံးန့ၢ်က့ၤပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ်ဖိ ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးဘၣ်ဒိအဆၢကတီၢ်ဝံၤ ဒီးအဝဲလဲၤဆှၢဝဲဆူတၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤ, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးဖိလၢအအိၣ်ဖဲကွ့ခၠီဝး (ကွင်းချောင်းဝ) သုးကလၢၤလၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲပရဲလိာ်ကျိမုၢ်နုာ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ခး လီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်ဟီၣ်ဝ့ၢ်စၢၣ် (၂) ဖျၢၣ်ဆူ အ--- သဝီ, ထွးနံၣ်ကိကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်တ ဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဖဲသဝီချၢမုၢ်နုာ်တကပၤဒီးအဂၤတဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဘူးဝဲဒီးသဝီဖိလၢအမံၤမ့ၢ်စီၤဒ---ဒီးသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၄၆) နံၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

စီၤဒ---အံၤမ့ၢ်ပှၤလၢအိၣ်ဆိးခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိဖဲအ---သဝီဒီးအဟံၣ်န့ၣ်အိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢအ---သဝီချၢမုၢ်နုၢ်တကပၤလၢအဘူး ဒီးစံာ်ပျီန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤ, ဟါလီၤခီ ကဘၣ်ဖဲ ၇း၀၀ အဆၢကတီၢ်, အဝဲပာ်လီၤအသး လၢကလဲၤဃုအီၣ်ဒ့ၣ်လၢအဘူးဒီးစံာ်ပျီလၢဟါတၢ်အီၣ်အဂီၢ်ခီဖျိလၢကသူတအိၣ်နီတမံၤလၢကအီၣ်ဝဲအဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲ ဟဲက့ၤဆူအဟံၣ်အဆၢကတီၢ်ကျိဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဘူးဒီးအီၤအဃိဘၣ်ဒိဝဲအခီၣ်လၢအထွဲတကပၤဒီးအခၣ်န့ၣ် လီၤ. လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဒီးဘၣ်ဒိဆါအဃိအဝဲကိးပသူထီၣ်ဝဲလၢပှၤကမၤစၢၤအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲၢ်ခွါစီၤဆ--- လဲၤဆှၢအီၤဆူကသံၣ်သရၣ်မုၣ်လၢတၢ်တသ့ၣ်ညါအမံၤဒီးသးနံၣ်ဘၣ်တဂၤအ ဟံၣ်လၢအအိၣ်ဖဲအ---သဝီန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် KNLA [ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်] သုးခိၣ်ဖိလၢအဟဲအိၣ်သကိးဝဲကသံၣ် သရၣ်မုၣ်အံၤဘိၣ်ထီၣ်န့ၢ်ဝဲအတၢ်ပူၤလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ စီၤဆ--- ဒီးသဝီဖိတဖၣ်ဆှၢက့ၤအီၤဆူ ဃ--- တၢ်ဆါဟံၣ်လၢအအိၣ်ဖဲ ကၠီၣ်ပၠၣ် (ကြောင်ပျံ) ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ဒီးဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၢ်မဲအီၤလၢကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲကျိၤ (KDHW) န့ၣ်လီၤ.

 

ကသံသသရၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကူစါန့ၢ်အတၢ်ပူၤလီၢ်ဘၣ်ဆၣ်အဝဲအခီၣ်န့ၣ်တဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်န့ၢ်အီၤဖဲတၢ်တနံၤန့ၣ်တဘျီဃီဘၣ် ခီဖျိအသွံၣ်ဂံၢ်စၢ် ဒီးအဂံၢ်တအိၣ်လၢပှဲၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢခံတသီအဝဲအခီၣ်ဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်န့ၢ်အီၤ န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဲဘၣ် စီဒ--- အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ စီၤဒ---အံၤ  လိၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ကူစါယါဘျါလၢအယံာ် ခီဖျိအတၢ်ပူၤလီၢ်သ့ၣ် တဖၣ်အံၤ ပမ့ၢ်ကူစါအီၣ်တဘျီဃီခဲလၢာ်န့ၣ် ကမ့ၢ်သးသမူတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဆ---ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဆါဟံၣ်အံၤ ကသံၣ်ကသီမ့ၢ်တလၢပှဲၤဘၣ်သနာ်က့ ကသံၣ်သရၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကျဲးစၢးဒီး အံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲလၢအဂ့ၤကတၢၢ် န့ၣ်လီၤ.

 

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါစီၤဆ--- စံးဝဲလၢ ပပာ်လီၤသးလၢပကလဲၤဆှၢ စီၤဒ--- ဆူဟ---တၢ်ဆါဟံၣ်ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအ---သဝီ ဒီးဆူတၢ်ဆါဟံၣ်အံၤယံၤဒိၣ်မး. ပကဘၣ်သူပကစၢ်ဂံၢ်ဘါလၢအမ့ၢ် ကျိၣ်စ့တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤလၢပကလဲၤဆှၢအီၤအဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ် လဲၤန့ၣ်ပကဘၣ်မံလၢကျဲတနၤ တချုးပလဲၤတုၤဆူ ဟ--- တၢ်ဆါဟံၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟ---တၢ်ဆါဟံၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၢ်မဲအီၤလၢ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (KNU) ဒီးအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ သ--- တၢ်လီၢ်, ယဲၤမုၢ်ပျီကရူၢ်, လူၤသီကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ် ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲအဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါသးအဆၢကတီၢ်ခီဖျိဃ---တၢ်ဆါဟံၣ်အံၤကသံၣ်ကသီတအိၣ်လၢပှဲၤဘၣ်အဃိအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ကဘၣ်လဲၤပှ့ၤဝဲကသံၣ်လၢဧ---သဝီလၢအအိၣ်ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဒီးကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲကသံၣ်ပှ့ၤ အစှၤကတၢၢ် ၅၀၀,၀၀၀ ကၠးန့ၣ်လီၤ.

 

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ်ဆူ အ--- သဝီလၢအတအိၣ်ဒီးအဂ့ၢ်အကျိၤ နီတမံၤဘၣ်အဃိ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢအအိၣ်ဖဲ အ--- သဝီသ့ၣ်တဖၣ်ထီဘိ ဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖုးဒီးဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤဝဲန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတနီၤနီၤလဲၤလၢတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အလီၢ်လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ် တဘူၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ထီဘိကဘၣ်ပလီၢ်အသးဖဲအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဟးထီၣ်ဟးလီၤအဆၢကတီၢ်ခီ ဖျိတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲစီၤဒ---ဘၣ်ဒိလၢကျိဖးဒိၣ်ဝံၤအဆၢကတီၢ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကတဲာ်ကတီၤဃာ်န့ၢ်ဝဲတၢ် ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိလၢအမ့ၢ်စီၤဒ---အံၤဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ KHRG ကရၤလီၤဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဒ်သိးကဒုးသ့ၣ်ညါဝဲဟီၣ် ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤန့ၣ်လီၤ.

Fri, 13 Jun 2025

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢလံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၅ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢလီၢ်ကဝီၤၦၤမၤ သကိးတၢ်တဂၤဖဲချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤလၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤလၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲး ယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီးအိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ်တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢ အဝဲနီၢ် ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်