Thu, 19 Jun 2025
ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါ- SAC ပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိ ဘၣ်ဒိဝဲသဝီဖိ (၂) ဂၤ ဒီး ဟံၣ်ဟးဂီၤဝဲ (၁) ဖျၢၣ် ဖဲနိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ (လါမ့ၤ ၂၀၂၅ နံၣ်)

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤဖဲ လါမ့ၤ ၂၀၂၅ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမ့ၤ ၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်န့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ကပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ပယီၤသုး ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ) နီၣ်ဂံၢ် (၃၂) သုးဖိတဖၣ် ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ် (၁၂၀ မမ) တဖျၢၣ်ဖဲ ကက--- သဝီ, ဝၢ်မၢ်ကရူၢ်, နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ် ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ်အံၤ လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲလၢ နီၢ်က--- အဟံၣ်ကပၤအဃိ ကျိဖးဒိၣ်က့ဘၣ်ဒိဝဲအယီၢ်ဒ့, ဘၣ်ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ အဟံၣ်ခိၣ်ဒီးဂီၤပၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်က့တဖၣ်အံၤ ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးသဝီဖိအဂၤတဂၤ ဖဲလၢအဝဲဟးတီ ဆါအီၣ်ခီနီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိ (၂) ဂၤအံၤ လဲၤဒိးကူစါယါဘျါဝဲအသးဖဲ တၢ်ဆါဟံၣ်လၢအအိၣ်ဘူးဒီး အသ ဝီန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ လၢတၢ်ကရၢကရိအအိၣ်နီတဖုဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

SAC ပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢသဝီပူၤအဃိ ဘၣ်ဒိသဝီဖိ (၂) ဂၤ ဒီး ဟံၣ်ဟးဂီၤ (၁) ဖျၢၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါမ့ၤ ၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

ကက--- သဝီ, ဝၢ်မၢ်ကရူၢ်, နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ်က---

နီၢ်ခ---

သးနံၣ်

၁၇ နံၣ်

၅၀ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

မုၣ်

မုၣ်

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

သဘျ့

ထီၣ်ပှၢ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ကွးရီဘၢၣ်

ဆါအီၣ်ခီနီ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

ဘူးဒး

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ကက--- သဝီ, ဝၢ်မၢ်ကရူၢ်, နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်

ကက--- သဝီ, ဝၢ်မၢ်ကရူၢ်, နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

ဒုးယၤခိၣ်

 ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ) နီၣ်ဂံၢ် (၃၂)

ဆ့ၤကၠံဝ့ၢ်

တသ့ၣ်ညါ

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

သဝီဖိတဂၤ လဲၤဘၣ်လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်ဖဲ သဝီလၢကျိဖးဒိၣ်လီၤတဲာ်လၢအပူၤတဖျၢၣ်အံၤအဃိ အဝဲဆှၢဒုးသ့ၣ်ညါယၤ (KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ) လၢတၢ်ကလုၢ်ဒီး ယသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. [ဝံၤအလီၢ်ခံ KHRG ပျီပူၤပှၤမၤ တၢ်ဖိအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ လဲၤမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်တၢ်ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အနီၢ်ကစၢ်အဃိ အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤတၢ်အုၣ်သး သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.]

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

KHRG (ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ) မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်တၢ်ဒီး သဝီဖိလၢအဘၣ်ဒိဒီးကျိဖးဒိၣ်က့ [နီၢ်ခ---] တဂၤအံၤအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒီး[နီၢ်က---] လၢအမ့ၢ်ပိာ်မုၣ်ဖိသးနံၣ်အိၣ် (၁၇) နံၣ် လၢအဘၣ်ဒိဒီးကျိဖးဒိၣ်က့တဂၤအံၤအမိၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

 

စးထီၣ်လၢလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၅ နံၣ် တုၤလီၤလၢ လါမ့ၤ ၂၀၂၅ နံၣ်ဆၢကတီၢ်, တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲလၢ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုး မုၢ်ဒိၣ် (KNLA), ကညီဒီကလုာ်ဂၢၤသးကရၢ (KNDO), ကမျၢၢ်တၢ်ဒီသဒၢသုး (PDF) ဒီး ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ပယီၤသုးတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤ ဖဲကီးတရံး ဒီး ကြုၢ်တုဝ့ၢ်အဘၢၣ်စၢၤ ကျဲမုၢ်လါအခိၣ်အဃၢၤဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်သးဒ်အံၤအဃိ SAC ပယီၤသုးဖိတဖၣ် ဟူးဂဲၤဟးအိၣ်ခူသူၣ်ဝဲဒၣ်လၢသဝီဖိအဟံၣ်အဃီ လၢအ ဒိၣ်အထီတဖၣ်အပူၤလၢတၢ်ကဒီသဒၢလီၤအသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. SAC ပယီၤသုး ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ) နီၣ်ဂံၢ် (၃၂) လၢအအိၣ်ဖဲ ကၠးအ့ဆ့ၤကၠံဝ့ၢ်သုးကလၢၤတဖုအံၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ကစီၣ်လၢ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးခိၣ်တဂၤဘၣ် ဒိလၢတၢ်ဒုးပူၤ ဒီးဟဲက့ၤခီဂၤဘၣ် ဝဲကျဲဖဲ ကက--- သဝီ, ဝၢ်မၢ်ကရူၢ်, နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ ဖဲလါမ့ၤ ၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, ဂီၤခီ ၅ နၣ်ရံၣ် အမံးနံး ၂၀ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် SAC ပယီၤသုးအံၤ တယးဟးခးလီၤကြီဝဲကျိဖးဒိၣ် (၁၂၀ မမ) တဖျၢၣ်ဖဲလီၢ် ကဝီၤလၢ အဆိကမိၣ်ဝဲလၢ သုးဖီၣ်စုကဝဲၤပာ်ဖှိၣ်တဖၣ်အံၤ ကက့ၤခီဘၣ်ကျဲအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ် (၁၂၀ မမ) အချံတဖျၢၣ် အံၤလီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲ ဖဲ ကက--- သဝီ, ဝၢ်မၢ်ကရူၢ်ပူၤ အဃိ ဘၣ်ဒိဝဲဒၣ်ဖိသၣ်မုၣ်ဖိ နီၢ်က--- လၢအသးနံၣ် အိၣ်ဝဲ (၁၇) နံၣ် တဂၤအံၤ အယီၢ်ဒ့လၢအစ့ၣ်တကပၤ ဖဲလၢအဝဲမံနီၤလၢ အလီၢ်မံခိၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်က့သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဟးဂီၤ စ့ၢ်ကီးအဟံၣ်ခိၣ်ဒုး ဒီး ဂီၤပၤဒူၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်က--- အဟံၣ်ဖိဃီဖိဆိကမိၣ်ဝဲလၢအဘၣ်ဒိတနးဘၣ်အဃိတလိၣ်လဲၤဒိး ကူစါယါဘျါအသးလၢတၢ်ဆါဟံၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, ခီဖျိလၢသဝီဖိ တဖၣ် တဲဘၣ်ဝဲ နီၢ်က--- အမိၢ်လၢကျိဖး ဒိၣ်က့န့ၣ် အိၣ်ဒီးအစုၣ်အပျၢ်အဃိ အမိၢ်လဲၤဆှၢ အီၤလၢတၢ်ဆါဟံၣ် အိၣ်လၢအအိၣ်ဖဲသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်က--- အမိၢ် စံးဘၣ်ဝဲ KHRG ဒ်အံၤ, “ဘၣ်မနုၤအဃိလၢအဝဲသ့ၣ် (ပယီၤသုး) ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လဲၣ်န့ၣ်ယတသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ဘၣ်. လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ခးလီၤ ကျိဖးဒိၣ်အိၣ်စ့ၢ်. ဘၣ် ဆၣ်သနာ်က့တဘၣ်ဒိပှၤကမျၢၢ်ဖိဘၣ်.”

 

ဒ်န့ၣ်အသိး ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်တဖျၢၣ်အံၤ အက့ဖျိးဘၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲ နီၢ်ခ--- လၢအသးနံၣ်အိၣ် (၅၀) နံၣ်တဂၤအံၤအနုၢ် လၢအထွဲတပၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခ--- မ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢအဟးတီဆါအီၣ်ဝဲခီနီ လၢအတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခ--- ဘၣ်ဒိဝဲဖဲအဝဲဟးဆါအီၣ်ဝဲခီနီလၢကျဲမုၢ်ခိၣ်အဆၢတီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခ--- ဘၣ်ဒိဝံၤ အကသါဃံးထီၣ်အဃိ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် လဲၤ ဆှၢအီၤတဘျီဃီဆူ ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ (KDHW) တၢ်ဆါဟံၣ်လၢအအိၣ်ဖဲ ကခ--- သဝီ, ဆ့ၣ်ကီကရူၢ်, နိၣ်တကီ ကီၢ်ဆၣ်ပူၤ ဒီးဒိးကူစါယါဘျါအသးဖဲတၢ်ဆါဟံၣ်ဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲလါမ့ၤ ၁၃ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်န့ၣ် နီၢ်ခ--- အတၢ်ပူၤလီၢ်ကိညၢ်လီၤတစဲးလံဘၣ်ဆၣ် အဝဲဘၣ်လဲၤဒိးကွၢ်ဒံးအသးလၢတၢ်ဆါဟံၣ် တနံၤတဘျီန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခ--- အတၢ်ဒိးကူစါယါဘျါအသးတဘျီအံၤ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ကလၢာ်ဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ် အဝဲတသ့ၣ်ညါ ဝဲဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဘၣ်ဒိဝံၤဒီး ပှၤလဲဆှၢအီၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ်တၢတဘျီန့ၣ် အဝဲဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲသိလ့ၣ်ယီၢ် (ဆဲးကဲး) အလဲ ၅၀,၀၀၀ ကၠး န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်ခ--- တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢတၢ်ကရၢကရိအအိၣ်နီတဖုဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

နီၢ်က--- အမိၢ် ဒီး နီၢ်ခ--- ဟ့ၣ် KHRG တၢ်ပျဲလၢကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤလၢတၢ်ရၤလီၤအဂီၢ်ဒီးဒ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲအသိးသ့ဝဲဒၣ် န့ၣ်လီၤ.

Thu, 19 Jun 2025

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမ့ၤ ၂၀၂၅ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိး တၢ်တဂၤ ဖဲ ဒူပျာ်ယၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤလၢ ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ် ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

ဟံးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲအံၤ

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်