English
ကညီကျိာ်
မြန်မာ
Print:တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် လီၤ. ဖဲလါယူၤ ၂၀ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ်ဒီး လါယူၤ ၂၂ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ်, သ၀ီဖိခံဂၤလၢအအိၣ်ဖဲ အ---သ၀ီ, ဖၣ်ပူၣ်၀့ၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ် ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ယီၢ်ဘၣ်၀ဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်အသ၀ီချၢအဃိ ဘၣ်ဒိ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် ဘၣ်ဒိ၀ဲနး နးကလဲာ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိအပိာ်ခွါလၢအဘၣ်ဒိတဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤဆူ ဖၣ်အၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ် ဒီးသ၀ီဖိအပိာ်မုၣ်လၢ အဘၣ်ဒိတဂၤန့ၣ် တၢ်ဆှၢအီၤဆူမီၣ်လမၠဲၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]
(၁) တပတီၢ် - တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး
|
တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ် |
မ့ၣ်ပိၢ်အတၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ် |
|
|
တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ |
လါယူၤ ၂၀ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ် |
လါယူၤ ၂၂ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ် |
|
တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီႇ ကရူၢ်ႇ ကီၢ်ဆၣ်ႇ ကီၢ်ရ့ၣ်) |
အ--- သ၀ီ, ဖၣ်ပူၣ်၀့ၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် |
အ--- သ၀ီ, ဖၣ်ပူၣ်၀့ၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် |
|
ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ |
||
|
မံၤ |
စီၤယ--- |
နါဂ--- |
|
သးနံၣ် |
၃၂ နံၣ် |
၅၅ နံၣ် |
|
မုၣ်ခွါ |
ခွါ |
မုၣ် |
|
ကလုာ် |
ကညီ |
ယိၤဒိၣ် |
|
ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ် |
အိၣ် |
အိၣ် |
|
တၢ်ဖံးတၢ်မၤ |
မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်မၤ (တနံၤဂီၢ်တနံၤဂီၢ်) |
ပှၤထူအီၣ်စံာ်ဖိ |
|
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ |
ဘါသီခါ |
ဘါသီခါ |
|
တၢ်ဟံမူဒါ / လီၢ်လၤ |
သဝီဖိ |
သဝီဖိ |
|
အိၣ်ဆိးဒူသဝီ |
အ--- သ၀ီ, အနီၣ်ဖဲၣ်ကါယွၤကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် |
အ--- သ၀ီ, အနီၣ်ဖဲၣ်ကါယွၤကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် |
(၂) ပတီၢ်တပတီၢ်-တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ
|
၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်. |
|
ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤလၢ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် အဘူးအတံၢ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ယ--- အတၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ်, ပှၤတဲဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်မ့ၢ်၀ဲ (စီၤယ---)အမါဒီးအဒ့မုၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် နါဂ--- အတၢ်ဂ့ၢ်တခီ (နါဂ---) အဒ့မုၣ်တဲဒုး သ့ၣ်ညါ၀ဲန့ၣ်လီၤ. |
|
ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်. |
|
ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. |
(၃) ပတီၢ်တပတီၢ် - ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.
|
ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်. |
|
တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢတခါ ဖဲလါယူၤ ၂၀ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ် ဂီၤခီ ၇ နၣ်ရံၣ် ၁၅ မံးနံးအဆၢကတီၢ်, သ၀ီဖိလၢအသးနံၣ်အိၣ် ၃၂ နံၣ် ဖဲအ---သ၀ီ, အနီၣ်ဖဲၣ် ကါယွၤကရူၢ်, ဖၣ်ပူၣ်၀့ၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်တဂၤ ယီၢ်ဘၣ်၀ဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ဖဲအ၀ဲဟဲက့ၤလၢခုးပူၤဒီး က့ၤဆူ အဟံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. (အ၀ဲလဲၤကွၢ်၀ဲအတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ် ဒီးလဲၤဃုဘီးအီၣ်ဘီၣ်လၢပှၢ်ပူၤဒီးအမါန့ၣ်လီၤ). စးထီၣ်ဖဲသ၀ီ တုၤလၢပှၢ်ပူၤန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၤဟး၀ဲဒီးခီၣ် အမံးနံး ၃၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်အဖိမုၣ်အိၣ် ခံဂၤ (ဘၣ်ဆၣ် အဖိမုၣ်ခံဂၤအံၤ အိၣ်လၢဟံၣ်န့ၣ်လီၤ). ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအကတီၢ် (တၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်ဖဲပှၢ်ပူၤ)န့ၣ် စီၤယ--- အမါတအိၣ်ဘူးဒီးအီၤဘၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အ၀ဲနၢ်ဟူ တၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဒီး ဟဲက့ၤဃ့ၢ်ကွၢ်၀ဲန့ၣ်လီၤ. ၀ံၤဒီး အ၀ဲက့ၤကိးန့ၢ် တၢ်မၤစၢၤ လၢသ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကဲထီၣ်သး၀ံၤအလီၢ်ခံ, ပှၤဆှၢစီၤယ--- ဆူ ဖၣ်ပူၣ်သုးတၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲလဲၤတုၤလၢ ဖၣ်ပူၣ်သုးတၢ်ဆါဟံၣ်ဖဲ ဂီၤခီ ၈ နၣ်ရံၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲလဲၤတုၤလၢ ဖၣ်ပူၣ်သုးတၢ်ဆါဟံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်, မ့ၣ်အူစဲးဖဲတၢ်ဆါဟံၣ်အံၤ ဟးဂီၤအဃိ ကသံၣ်သရၣ်ကွဲးကါန့ၢ်အီၤတသ့ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ကသံၣ်သရၣ်ဖဲဖၣ်ပူၣ်သုးတၢ်ဆါဟံၣ်တဖၣ် ဆှၢခီ အီၤဆူဖၣ်အၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, အ၀ဲဘၣ်အိၣ်ခိး၀ဲ ၂နၣ်ရံၣ် တချုးလၢတၢ်ဆှၢအီၤဆူ ဖၣ်အၣ် ကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်လၢတၢ်ကူစါယါဘျါအဂီၢ်အခါန့ၣ်လီၤ.
ပူၤကွံာ်န့ၣ်, လီၢ်က၀ီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါ၀ဲသ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်ဃးဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အဂ့ၢ် ဒီးတဲဘၣ်၀ဲသ၀ီဖိတ ဖၣ် လၢအသုတလဲၤ၀ဲဆူ တၢ်လီၢ်လၢပှၤတြီပာ်ဃာ်အီၤတဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤယ--- အဒ့မုၣ် တဲနၢ်ပၢၢ်၀ဲဒၣ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ် ဟးဆှဲး၀ဲတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤလၢပှၢ်ပူၤတသ့ဘၣ်, ခီဖျိ အ၀ဲ (အကၠီ) မ့ၢ်ပှၤမၤအီၣ်တၢ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတဂၤ ဒီးအ၀ဲဘၣ်ကွၢ် ထွဲအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် (ဒီးတၢ်လဲၤဃုအီၣ်ဃုအီတၢ်လၢပှၢ်ပူၤ မ့ၢ်ကျဲအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိတဘိလၢကျိၣ်စ့တၢ်ဟဲနုာ်လီၤအဂီၢ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ်)န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲယီၢ်ဘၣ်ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ဖဲကျဲဖိလၢအအိၣ် လၢပှၢ်ပူၤတဘိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပှၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ပနီၣ်လၢအဒုးနဲၣ်၀ဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အိၣ်အလီၢ် ဒီးအတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီ တအိၣ်နီၣ်တခါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ် (ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ)တဖၣ်တသ့ၣ်ညါထွဲ၀ဲလၢ ပှၤဆီလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ဖဲ ဟီၣ်က၀ီၤဖဲန့ၣ်အပူၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ်ဒီး (အ၀ဲသ့ၣ်နာ်၀ဲလၢ) ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်အံၤ တၢ်ဆီလီၤပာ်စၢၤအီၤဖဲ ၂၀၂၁နံၣ် အံၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၣ်ပိၢ်လၢအ၀ဲယီၢ်ဘၣ်၀ဲန့ၣ် ဘၣ်တၢ်တ့အီၤလၢစု (တမ့ၢ်ပှၤတ့အီၤဒီးစဲးဖီကဟၣ်ဘၣ်) န့ၣ်လီၤ.
ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဒ့မုၣ်တဲ၀ဲလၢ အကၠီအံၤ တထီၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဃးဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အတၢ်ဘၣ်ယိၣ် ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိတဖၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဒၣ်ထဲ တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃး ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အတၢ်ဘၣ်ယိၣ် လံာ်ဖီၣ်စုအဃိ, တၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤလၢ ပှၢ်ပူၤဖဲ (သ၀ီ) ကပိာ်ကပၤအံၤ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် အ၀ဲတ သ့ၣ်ညါ၀ဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, သ၀ီဖိတဖၣ်မ့ၢ်သ့ၣ်ညါ၀ဲလၢ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ် အိၣ်ဆီလီၤသး လၢဟီၣ်က၀ီၤပူၤ၀း၀းဘၣ်ဆၣ်, ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်အံၤ တၢ်ဆီလီၤအီၤလၢတၢ်လီၢ်လီၤဆီလိာ်သးအဃိ ကီလၢအ၀ဲ သ့ၣ်အဂီၢ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါကဟးဆှဲး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
ခီဖျိလၢ တၢ်ပူၤလီၢ်လၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲဖဲ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ပိၢ်ဖးထီၣ်အံၤအဃိ, ကသံၣ်သရၣ်လၢ ဖၣ်အၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဒီၣ်တူာ်ကွံာ်အခီၣ်အထွဲတပၤန့ၣ်လီၤ. အခီၣ်လၢအစ့ၣ်တပၤစ့ၢ်ကီးကၢ်ကွံာ်၀ဲ (ခီဖျိတၢ်ပိၢ်ဖးအဃိ), ဒီးဟီၣ်လာ်မ့ၣ် ပိၢ်အက့ဘၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲ အဒံၣ်ချံန့ၣ်လီၤ. (ဖဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်အဆၢကတီၢ်) အ၀ဲအိၣ်ဒံးဒၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ် စးထီၣ်လၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ လါယူၤ ၂၀သီ (ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤ အ၀ဲစံၣ်လီၤဘၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်လံ)န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲအိၣ်ဘၣ်လၢ ဖၣ်အၣ် ကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ် ခဲလၢာ်ခဲဆ့ ၁၆သီန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲဟဲက့ၤလီၤဘၣ် တၢ်ဆါဟံၣ်ဖဲ လါယူၤလံ ၇သီ, ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤလၢ ကသံၣ်ကသီ (ဒီးဖဲထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်)န့ၣ်, အ၀ဲ (အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်) ဘၣ်ဟ့ၣ်၀ဲ အါန့ၢ် တက လီၢ်ကၠး (၁၀၀,၀၀၀) န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲ တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ DanChurchAid (DCA) အအိၣ် ယဲၢ်ကလီၢ်ကၠး (၅၀၀,၀၀၀) ခီဖျိ KHRG အတၢ်မၤစၢၤ လၢကသံၣ်ကသီတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤလၢ အ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ် စ့ၢ်ကီး တၢ်မၤစၢၤလၢ Red Cross အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်တ---, စီၤယ--- အမါ ဘၣ်ယိၣ်၀ဲ အ၀ဲ(အ၀ၤ) အတၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့တၢ်အိၣ်သးခဲအံၤန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲဘၣ်ယိၣ်၀ဲလၢ ခီဖျိအ၀ၤဘၣ်ဒီၣ်တူာ်ကွံာ်အခီၣ်အဃိ ကမၤဘၣ်ဒိ၀ဲအဟံၣ်ဖိဃီဖိ အတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူ, မ့ၢ်လၢ အ၀ဲအခီၣ်အခီတအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ဖၣ်ပူၣ်၀့ၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အဂီၢ်အိၣ်စှၤ ဒီး ခိရိနၣ်-၁၉ တၢ်ဆါအတၢ်အိၣ်သးအံၤနးထီၣ်အဃိဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိၢ်အံၤ ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ၀ဲ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ်လီၤ.
ဒ်ယ--- အဒ့မုၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲအသိး, လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ်လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ပိၢ်ဖးထီၣ် လၢဟီၣ်က၀ီၤပူၤအိၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအပူၤကွံာ် ၂၀၁၅နံၣ်စ့ၢ်ကီး ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအိၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢအခီၣ်ထံး, ဖဲတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ်ဃံးဃာ် (NCA)အပူၤ ၀ံၤအလီၢ်ခံ, ကီၢ်ပယီၤသုးစးထီၣ်မၤတ့ၢ်၀ဲ တၢ်မၤပျီထုးထီၣ်က့ၤဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ပတုာ်ကွံာ် ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်အိၣ်ဒံးအဃိဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဒ့မုၣ်အံၤ ဘၣ်ယိၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲတဲ၀ဲဒၣ်လၢ, “ယကၠီအံၤ ဘၣ်ဒိ၀ဲဒၣ်လၢ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ပိၢ်ဖးထီၣ်အဃိလီၤ. ယတအဲၣ်ဒိးလၢပှၤဂုၤဂၤစ့ၢ်ကီး ကသဂၢၢ်ဘၣ်တၢ်အိၣ် သးဒ်အံၤဘၣ်. ယအဲၣ်ဒိးလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ကပလီၢ်သးလီၤ. ယတအဲၣ်ဒိးလၢအ၀ဲသ့ၣ်ကလဲၤလၢ ဟီၣ်က၀ီၤလၢတၢ်တီ တြီဃာ်အီၤတဖၣ်ဘၣ်. ယသးတမုာ်ဘၣ်. ယတဆိမိၣ်နီတဘျီလၢ တၢ်ကကဲထီၣ်သးဒီးအီၤ ဒ်အံၤဘၣ်.” အ၀ဲတဲထွဲဒံး၀ဲ ဒ်အံၤ, “အ၀ဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် (အကၠီဒီးအကၠီအမါ) မ့ၢ်ဘၣ်ဒိသံလၢဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အတၢ်ပိၢ်ဖးအဃိအံၤဒု, အဖိသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူခါဆူညါဒု ယဲယဆိမိၣ်တမ့ၢ် ကဘၣ်လၢၤဘၣ်. အဃိန့ၣ်, ယအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤဖီၣ်စုက၀ဲၤတဖၣ် ကဆိကမိၣ်န့ၢ် ပှၤဖိဒံဖိသၣ်ကိးဂၤ အတၢ်အိၣ်မူခါဆူညါအဂီၢ် တချုးလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ဒုးလိာ်အသးဒံးဘၣ်အခါလီၤ.”
တၢ်ကဲထီၣ်သးခံခါတခါ ဖဲလါယူၤ ၂၂ သီ, ၂၀၂၁နံၣ် ဟါခီ ၁နၣ်ရံၣ်တခီအဆၢကတီၢ်, သ၀ီဖိလၢအမ့ၢ် နါဂ---, အသးနံၣ်အိၣ် ၅၅ နံၣ်, အိၣ်ဖဲအ---သ၀ီ, အနီၣ်ဖဲၣ်ကါယွၤကရူၢ်, ဖၣ်ပူၣ်၀့ၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်တဂၤ ယီၢ်ဘၣ်၀ဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ဖဲအ၀ဲလဲၤဃုထၢ အီၣ်၀ဲ ကုၤလၢအသ၀ီအချၢအခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သး၀ံၤအလီၢ်ခံ, သ၀ီဖိတဖၣ် ဆှၢကရီအီၤဆူ ဖၣ်ပူၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်တ ဘျီဃီ ဒီးအ၀ဲအိၣ်ဘၣ်ဖဲန့ၣ် ခံသီလီၤ. လၢခံ, ဖၣ်ပူၣ်တၢ်ဆါဟံၣ် ဆှၢခီကဒီးအီၤဆူ မီၣ်လမၠဲၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ် ဖဲလါယူၤ ၂၄ သီ, အနံၤ လၢကကူစါယါဘျါဆူညါအဂီၢ် (ခီဖျိအ၀ဲအတၢ်ဃ့ထီၣ်အဃိ ဒီးအဘူးအတံၢ်တဖၣ် အိၣ်ဖဲဟီၣ်က၀ီၤဖဲန့ၣ်) လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်လၢ မီၣ်လမၠဲၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဒီၣ်တူာ်ကွံာ်အခီၣ်လၢအစ့ၣ်တကပၤတုၤလၢ အခီၣ် လ့ၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကသံၣ်ကသီ, ဃုာ်ဒီးတၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီးတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤခဲလၢာ် လၢာ်၀ဲအါန့ၢ်တကလီၢ်ဘျဲၣ်န့ၣ် လီၤ. အ၀ဲဒိးန့ၢ်၀ဲဘၣ် ကျိၣ်စ့တၢ်ဆီၣ်ထွဲလၢ အဒီပုၢ်ဒီ၀ဲၢ်ဒီးအဘူးအတံၢ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲ ယဲၢ်ကလီၢ် ကၠးလၢ DCA ခီဖျိ KHRG အတၢ်မၤစၢၤ လၢကဟ့ၣ်၀ဲကသံၣ်ကသီအတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အံၤ အဖိအိၣ်လွံၢ်ဂၤဒီး အမ့ၢ်မုၣ်ကမဲတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယူၤ ၃၀သီ, အနံၤန့ၣ်, ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအံၤ အစံၣ်လီၤဘၣ်လၢ မီၣ်လမၠဲၣ်ကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ကသံၣ်သရၣ်တဲအီၤလၢ အ၀ဲကဘၣ်လဲၤဒုးနဲၣ်အသးလၢတၢ်ဆါဟံၣ် တလါတဘျီန့ၣ်လီၤ.
ဒ်နါဂ--- အဒ့မုၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲအသိး, တချုးလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤဒံးဘၣ်န့ၣ်, လီၢ်က၀ီၤပှၤဖီၣ်စုက၀ဲၤကရူၢ်ကရၢတဖၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါတ့ၢ်သ၀ီဖိတဖၣ်လၢ ခီဖျိလၢဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အိၣ်အဃိ အသုတလဲၤလၢသ၀ီချၢတၢ်လီၢ်လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်ဃာ်အီၤ တဖၣ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်က၀ီၤလၢသ၀ီအကပိၤကပၤတဖၣ်န့ၣ်, တၢ်တပာ်လီၤတၢ်ပနီၣ်လၢ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်အိၣ်၀ဲ အလီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, နါဂ--- ဆိကမိၣ်၀ဲ လၢတၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ် ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိဒီး အ၀ဲလဲၤဃု ထၢအီၣ်၀ဲကုၤန့ၣ်လီၤ. သုးဖီၣ်စုက၀ဲၤဖဲလဲၣ်တဖု ဆီလီၤမ့ၣ်ပိၢ်လဲၣ်န့ၣ် သ၀ီဖိတဖၣ်တသ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ်တဂၤအံၤ တထီၣ်ဘၣ်တၢ်မၤလိဘၣ်ဃးတၢ်သ့ၣ်ညါဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် လၢအသ၀ီပူၤနီတဘျီဘၣ် န့ၣ်လီၤ.
ဟီၣ်က၀ီၤကပိၤကပၤဖဲန့ၣ် ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ပိၢ်ထီၣ်တဖၣ်အိၣ်ဘၣ်ဆၣ် (ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်တဂၤအံၤ တဲလီၤတံၢ်၀ဲတၢ် ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီတဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ). သ၀ီဖိလၢအအိၣ်ဖဲ အ---သ၀ီပူၤတဖၣ် တအဲၣ်ဒိး၀ဲလၢတၢ်ကဆီလီၤဟီၣ် လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်လၢဟီၣ်က၀ီၤပူၤ လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၤဃုအီၣ်ဃုအီလၢအ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်ဘၣ် န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်လၢအအိၣ်ဖဲသ၀ီအကပိၤကပၤ ဘူးဒီးဒူဖိသ၀ီဖိတဖၣ်အတၢ်သူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ် အလီၢ် လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးဟီၣ်က၀ီၤတပၤအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးတခါလၢ အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ် ခိသးသမူ ဒီးသ၀ီဖိတဖၣ်အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤန့ၣ်လီၤ. |
(၄) ပတီၢ်တပတီၢ် - တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး
|
မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါႇ ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲး တၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ် ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်. |
|
ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိခံဒူၣ်လၢာ် ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ တၢ်ကရၤလီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤန့ၣ်လီၤ. |
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါယူၤ ၂၀၂၁ နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤ ၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ် ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ် ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤ လၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ် ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.
