တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ ကြုၢ်တုကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၅ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. SAC ပယီၤသုးပၢဆှၢဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (စကခ-၁၂), အိၣ်ဖဲလဲၤဝၣ်စုကဝဲၤဒိၣ်သုးကလၢၤ, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ် ပူၤ, အပှၤသုးဖိတဖၣ်ခးလီၤဝဲဒၣ်ကျိဖးဒိၣ် (၁၂၀ မမ) (၅) ဖျၢၣ်ဆူ ကက--- သဝီ, မၠီၣ်ကၠးအ့ကရူၢ်, ကြုၢ်တုကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံ တဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဝဲလၢသဝီဖိတဂၤအဟံၣ်ကပၤဒီးဘၣ်သံဝဲဒၣ်သဝီဖိတဂၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သံစ့ၢ်ကီးဝဲအထွံၣ်တဒု ဒီးအဟံၣ်ခိၣ်စ့ၢ် ကီးဘၣ်ဟးဂီၤဝဲန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢတၢ်ကရၢကရိ အအိၣ်နီတဖုဘၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

[တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်]. ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဝံၤအလီၢ်ခံ, SAC ပယီၤသုးဖိတဖၣ်ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်တ ဖၣ်ဆူသဝီပူၤ ဒီးဘၣ်သံဝဲပှၤမုၣ်ပှၢ်တဂၤ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါအ့ဖြ့ၣ် ၄ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

ကက--- သဝီ, မၠီၣ်ကၠးအ့ကရူၢ်, ကြုၢ်တုကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ်က---

သးနံၣ်

၅၇ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

မုၣ်

ကလုာ်

ကညီ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

ထီၣ်ပှၢ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤအီၣ်စံာ်

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ကက--- သဝီ, မၠီၣ်ကၠးအ့ကရူၢ်, ကြုၢ်တုကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

SAC သုးပၢဆှၢဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (စကခ - ၁၂), [စုကဝဲၤဒိၣ်]

လဲၤဝၣ်စုကဝဲၤဒိၣ်သုးကလၢၤ, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်

တသ့ၣ်ညါ

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိထံၣ်ဝဲတၢ်ကစီၣ်လၢ [ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ - KNU] ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်အဖီခိၣ် ဒီးဆဲးကျိးဝဲဒီးကြုၢ်တုကီၢ်ဆၣ်ပှၤထၢတၢ်ကစီၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ  KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးပှၤ တူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဂၤ [နီၢ်ခ---] န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

နီၢ်ခ--- ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ဝဲပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် [နီၢ်က---] အဒဲၣ်မုၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဝဲဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သး အလီၢ်ဖဲလၢကျိဖးဒိၣ်လီၤတဲာ် ဒီးဘၣ်သံဝဲအမံၤပှၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဝံၤအလီၢ်ခံ [ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဖဲလါမးရှး ၂၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်], ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်, ဟါခီ ၅ နၣ်ရံၣ်ဆၢကတီၢ်, တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဘူးဒီးအဝဲသ့ၣ်သုးကလၢၤတအိၣ်ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, SAC ပယီၤသုးပၢဆှၢဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (စကခ-၁၂), အိၣ်ဖဲလဲၤ ဝၣ်စုကဝဲၤဒိၣ်သုးကလၢၤ, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤ, အပှၤသုးဖိတဖၣ်ခးလီၤဝဲဒၣ်ကျိဖးဒိၣ် (၁၂၀ မမ) (၅) ဖျၢၣ်န့ၣ် လီၤ. ကျိဖးဒိၣ် ချံ (၅) ဖျၢၣ်အံၤလီၤတဲာ်ဝဲဒၣ်လၢ ကက--- သဝီ, မၠီၣ်ကၠးအ့ကရူၢ်, ကြုၢ်တုကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံတၢတဖျၢၣ် ဒီးခံဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤတဲာ်ဝဲဒၣ်လၢသဝီချၢန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံသၢဖျၢၣ်တဖျၢၣ်တခီ လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ် ဝဲဒၣ်လၢ နီၢ်က--- အဟံၣ်ကပၤဒီးဘၣ်သံဝဲၣ် နီၢ်က--- ဒီးအထွံၣ်တဒု ဒီးအဟံၣ်ခိၣ်ဟးဂီၤဝဲန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ကျိချံလၢအဂၤခံဖျၢၣ် တခီလီၤတဲာ်ဝဲဒၣ်လၢသဝီဖိအဂၤတဂၤအကရၢၢ်ပူၤဒီးတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. [ထဲဒၣ်ဃီၤထူၣ်တနီၤ နီၤဘၣ်ဝဲဒီးကျိဖးဒိၣ်က့န့ၣ်လီၤ.]

 

နီၢ်က--- တဲတၢ်ဒီးအဖိမုၣ်ဒီးလီတဲစိဖဲအဟံၣ်မဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဝဲလၢအကပၤ ဒီးကျိဖးဒိၣ်က့တဖၣ် ဘၣ်ဝဲဒၣ်အကိာ်ကျၢၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. အဝဲလီၤဃံၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်လိၤဒီးသးပ့ၤနီၣ်သးန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ဒီး အဖိခွါလဲၤဆူအအိၣ်ဒီးကိးဆၢ ထၢၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခ--- [အဒဲၣ်မုၣ်] စံးဝဲလၢ “အဖိခွါကိးအီၤမၣ်ကိးအီၤဒီးအဝဲနီၣ်ထီၣ်သးတစိၢ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ယမၢအဖိခွါက့ၤစိာ် ထီၣ်အီၤလၢဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲပှၤလၢတၢ်ဘၣ်အနၢ်ကလ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲအဖိခွါလၢ တဘၣ်ကိၢ်န့ၢ်တၢ်လၢယဂီၢ်တဂ့ၤ. အ ဝဲတဲတၢ်ကဲဒၣ်ထဲခံထံၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢတၢ်ဘၣ်အနၢ်ကလ့ၢ်...အနီၢ်ကီၢ်တခီန့ၣ်တၢ်ဘၣ်ဝဲအကိာ်ကျၢၢ်ခံ... ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်အဝဲ ကဆိကမိၣ်လၢတၢ်ဘၣ်အနၢ်ကလ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.” နီၢ်က--- သးပ့ၤနီၣ်သးတဘျီဃီဖဲအဘၣ်ဝဲလၢကျိဖးက့ဝံၤဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. အ ဝဲနီၣ်ထီၣ်သးတစိၢ်ဖိ တချုးလၢအဖိခွါက့ၤစိာ်ထီၣ်အီၤဆူဟံၣ်ပူၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤက့ၤစိာ်ထီၣ်အီၤဆူဟံၣ်ပူၤဝံၤအလီၢ်ခံ, အဝဲ သးပ့ၤနီၣ်ကဒီးအသးတုၤလၢအသံဝဲတစုန့ၣ်လီၤ.  

 

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်ဆၢကတီၢ်, ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ, သဝီဖိ ဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် လဲၤဒွဲၣ်အူထီၣ် ကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဘူးအတံၢ်ဒီးသဝီဖိတဖၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲကျိၣ်စ့တနီၤ လၢတၢ်မၤဘူၣ်ထီၣ်ဝဲ နီၢ်က--- အဂီၢ်န့ၣ် လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢတၢ်ကရၢကရိအအိၣ်နီတဖုဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ နီၢ်ခ--- စံးဝဲ “ယအဲၣ်ဒိးတဲလၢ ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူပှၤလၢခးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၤ... အဝဲသ့ၣ် [SAC ပယီၤ] ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢသဝီပူၤ ဘၣ်ဆၣ်ဒုၣ်ဒါတအိၣ်လၢသဝီပူၤနီတဂၤဘၣ်. ကျိဖးဒိၣ်လီၤတဲာ်လၢသဝီပူၤဒီးဘၣ် ဝဲယမံၤပှၢ်န့ၣ်...”

 

စးထီၣ်လၢသုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤလံၤလံၤန့ၣ် [ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်, ဒီးကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အ ဃိ]  သဝီဖိအိၣ်လၢမၠီၣ်ကၠးအ့ကရူၢ်, ကြုၢ်တုကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သ နာ်က့ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် [လါမးၡး ၂၀၂၅ နံၣ်] မ့ၢ်လၢ SAC ပယီၤသုးတဖၣ်တအိၣ်လၢၤဖဲလၢ တီၤကၠးအ့ ဒီးမၠီၣ်ကၠးအ့တိၤ ဘၣ်အဃိ သဝီဖိတဖၣ်ဟဲက့ၤအိၣ်ကဒါက့ၤဝဲလၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးသနာ်က့ ပယီၤသုးတဖၣ်ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်န့ၣ် လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်အံၤအဃိ သဝီဖိတဖၣ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ, တၢ်ဂီၤ ဒီး တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ တၢ်သူအီၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. [မ့ၢ်လၢပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃိဖိဟ့ၣ် KHRG တၢ်ပျဲလၢကသူအီၤန့ၣ်လီၤ.]

Tue, 13 May 2025

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၅ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသ ကိးတၢ်တဂၤ ဖဲဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢကမၤနီၣ်မၤ ဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲး ယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢ အဝဲ နီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢတၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ် လီၤ.

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်