တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အတၢ်ပိၢ်ဖး

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါမ့ၤ ၂၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

ရှ---တၢ်လီၢ်, ယ----သဝီ, လၢၢ်မုၢ်ပျီကရူၢ်, လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤဟ---

သးနံၣ်

၅၈နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

ဟံၣ်ဖိဃီဖိအိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤဝဲၤ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

မိၢ်လုပၢ်လၢ်

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ယ---သဝီ, လၢၢ်မုၢ်ပျီကရူၢ်, လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်.

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ §သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (LIB)နီၣ်ဂံၢ် (၃၇)

ထီးမုၢ်ပျဲၢ်မဲသုးကလၢၤ

လၢအအိၣ်လၢလၢၢ်မုၢ် ပျီသဝီ

တသ့ၣ်ညါ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၇သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ KHRG ပျီပူၤပှၤထၢတၢ်ကစီၣ်ဖိတဂၤ မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးစီၤဟ---န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် ဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃး တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤန့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါမံၤ ၂၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဂီၤခီ ၆:၀၀နၣ်ရံၣ် အဆၢကတီၢ် စီၤဟ--- လၢအသးနံၣ်အိၣ် ၅၈နံၣ်လၢအအိၣ်လၢယ---သဝီ, လၢၢ်မုၢ်ပျီကရူၢ်, လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်တဂၤ ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖျၢၣ် ဖဲရှ---တၢ်လီၢ်လၢအအိၣ်လၢယ---သဝီ, လၢၢ်မုၢ်ပျီကရူၢ်, လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမံၤ ၂၈ သီတဂီၤန့ၣ် စီၤဟ---လဲၤဒိးဒီးအသိၣ်လ့ၣ်ယီၢ်တခိၣ် ဒ်သိး အကလဲၤဆူအခုးအဂီၢ် ဒီးလဲၤဝဲကျဲလၢသဝီဖိအါဂၤသူတ့ၢ်ဝဲလၢတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အံၤဘၣ် တၢ် ဒိးလီၤအီၤလၢ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC)အသုးသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်လၢအပူၤကွံာ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဖဲအဟး လၢ ကျဲအဆၢကတီၢ်ထံၣ်ဝဲ SAC သုးသ့ၣ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (LIB)နီၣ်ဂံၢ် (၃၇)ဒိးလီၤဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် သ့ၣ်တဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲအပူၤကွံာ် ၂၀၁၁ နံၣ်ဘၣ်ဖဲ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အသးအိၣ် ၄၇ နံၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲယီၢ်ဘၣ်ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖျၢၣ် ဒီး ဘၣ်ဒိဝဲအခီၣ်စ့ၣ်နးနးကလဲာ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲန့ၣ် အဝဲဒိးသန့ၤထီၣ်အသးဒီးသူဝဲအခီၣ်ဒိဒ်သိးကမၤစၢၤအီၤလၢအဟး ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲယီၢ်ဘၣ်ကဒီး ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ဖဲလါမ့ၤ ၂၈ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်အဆၢကတီၢ် အခီၣ်ခံခီဒီးအစုခံ ကပၤလၢာ်ဘၣ်ဒိ ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အခီၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးဘၣ်ဟးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကိးတၢ်မၤစၢၤခီဖျိအစဲး ကတိၤတၢ်အဃိယ---သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲမၤစၢၤအီၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကူဆါယါဘျါအဂီၢ် ဖဲလါမ့ၤ ၂၉ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ် အနံၤ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိသ့ၣ် တဖၣ်လဲၤဆှၢ စီၤဟ---ဆူဖ---တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ဒၢး လၢအအိၣ်လၢ လၢၢ်မုၢ်ပျီကရူၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ထီၣ်တ့ၢ် တၢ် ဆါဟံၣ်ဃုလါလံဘၣ်ဆၣ် အဝဲတဘျါက့ၤဂ့ၤဂ့ၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲလါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၀၂၂ နံၣ်အဆၢကတီၢ်အဝဲဘၣ် ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလၢပှၢ်လာ်ကျါ ဒ်သဝီဖိအါဂၤအသိး ခီဖျိလၢတၢ်ခးနါစိၤကျိ, ကဘီယူၤဟဲး ခးတၢ် ဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ထီၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူတၢ်ဂ့ၢ်ဒီးဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ် ခီဖျိလၢအဝဲမၤအီၣ်တၢ်ဒ် အမၤညီနုၢ်ဝဲလၢညါအသိးတသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲစံးဝဲလၢ အဝဲကကျဲးစၢးထဲးဂံၢ်ထဲးဘါဒီး အိၣ်မူ လဲၤခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲဒီးတၢ်တၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၤကတၢၢ်ဒ်တၢ်သ့အိၣ်ဒီးအီၤအသိးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်သး သမူတၢ်ဘံၣ် တၢ်ဘၢအဂီၢ် အဝဲဖံးမၤအီၣ်တၢ်တသ့ဘၣ်ခီဖျိလၢဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ဒီးတၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအိၣ် ထီၣ်ခီဖျိတၢ်ခးနါစိၤကျိ ဒီးကဘီယူၤဟဲခးတၢ်လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤအခီၣ်စ့ၣ်တူာ်ကွံာ်ဝဲ ဒီးအခီၣ်ထွဲဒီး အစုခံပၤစ့ၢ် ကီးဘၣ်ဒိဝဲတဆံးတက့ၢ်အဃိ အဝဲဖံးမၤအီၣ်တၢ်ဒ်သဝီဖိအဂၤသိးတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤကဲထီၣ်တၢ် ကီတၢ်ခဲလၢခါဆူ မဲာ်ညါတၢ်အိၣ်ဘံၣ်အိၣ်ဘၢအတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ် အသိး အဝဲလိၣ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီးတၢ်မၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒ်သိးကအိၣ်မူဘၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲလိၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်လိၣ်ဘၣ် တဖၣ်ဒ်အမ့ၢ်အံသၣ်ဒီးတၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါလၢအမ့ၢ် ကြူထၢၤမ့ၣ် (glutamate) ကမူၣ်ဒီးဂံၢ်ခီၣ် ထံးတၢ်လိၣ်ဘၣ်အဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ခီဖျိလၢအဝဲဃုတၢ်မၤလၢကဒိးန့ၢ်တၢ်ဟဲနုာ်လၢ ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိကီခဲဝဲ ဒိၣ်မးအဃိန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကျိၣ်စ့တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတနီၤလၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီး အဘူးတံၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဆၣ်တမ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ ယ---သဝီသ့ၣ်တဖၣ်တထီၣ်ဘၣ် ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်တၢ်သိၣ်လိနီတဘျီ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢအဝဲသ့ၣ်ကသ့ၣ်ညါဆၢတဲာ် တၢ်ဒိးလီၤဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အတၢ်လီၤ ဘၣ်ယိၣ် လၢအအိၣ်လၢတၢ်လီၢ်လၢအသဝီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအခီၣ်ဒိစ့ၣ်ဘၣ်ဒိဟးဂီၤ ဖဲအဘၣ်ဒိးဒီးဟီၣ်လာ်မ့ၣ် ပိၢ်ဖဲလါမံၤ ၂၀၂၂နံၣ်လံဘၣ်ဆၣ် ဖဲလါဖ့ၣ်ဘြူၤအါရံၤ ၂၀၂၃နံၣ်အပူၤဒၣ်လဲာ် တၢ်ကရၢကရိလၢ ကဟ့ၣ်မၤစၢၤအီၤလၢခီၣ် ဒိန့ၣ်တအိၣ်နီဖုဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲလိၣ်ဘၣ်ဒံးကျိၣ်စ့တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ ကသူဝဲလၢတၢ်ကူဆါယါဘျါအတၢ်လဲၤ တၢ်က့ၤ ဒီးကသံၣ်ကသီတၢ်လိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒီးကသူစ့ၢ်ကီးဝဲလၢတၢ်လုၢ်အီၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးစ့ၢ်ကီး ဝဲလၢ တၢ်ဒိးလီၤဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်ကအါထီၣ် လၢအဟီၣ်ကဝီၤပူၤခါဆူညါန့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပက သူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သး ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ KHRG ကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအဟ့ၣ်၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.