တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၆သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

အ--- သ၀ီ၊ နိၣ်တီၤပျၢ်ကရူၢ်၊ နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်၊ ဒူပျ၁်ယ၁်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ်၀---

သးနံၣ်

၁၅ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

မုၣ်

ကလုာ်

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

တအိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ကၠိဖိ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘါသီခါ

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သ၀ီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

င--- သ၀ီ၊ ထၢ၀ာ်လီၤကရူၢ်၊ ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်၊ ဒူပျ၁်ယ၁်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                   

သးနံၣ်

လီၢ်လၤ

အိၣ်ဆိးဒူသ၀ီ

ဖ---

၅၄နံၣ်

ကၠိကမံးတံ၁်

အ--- သ၀ီ၊ နိၣ်တီၤပျၢ်ကရူၢ်၊ နိၣ်တကီၢ်ကီၢ်ဆၣ်၊ ဒူပျ၁်ယ၁်ကီၢ်ရ့ၣ်

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယ၁်ကရူၢ် (KHRG) ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ သ့ၣ်ညါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်ခီဖျိ နီၢ် ရ--- သရၣ်မုၣ်သိၣ်လိတၢ်ဖဲ ကၠိ ဟ--- (လီၢ်က၀ီၤကၠိအဂၤတဖျၢၣ်) လၢအအိၣ် ဟ--- သ၀ီ၊ နိၣ်တီၤပျၢ်ကရူၢ်၊ နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်၊ ဒူပျ၁်ယ၁်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဲတၢ်ဒီး သရၣ်မုၣ်ခံဂၤလၢအသိၣ်လိတၢ်ဖဲ ဆ--- တီၤထီကၠိ(ကၠိလၢပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ထီၣ်အီၤ)အိၣ်လၢ အ--- သ၀ီ၊ နိၣ်တီၤပျၢ်ကရူၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲ၁်ညါ တဲသကိးတၢ်ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အနီၢ်ကစၢ်ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အနီၢ်ကစၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ၊ အမိၢ်ဒီး သရၣ်မုၣ်ခံဂၤ (နီၢ်ယ--- ဒီးနီၢ်ပ---) လၢ သိၣ်လိတၢ်လၢ ပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ်ကၠိအိၣ်ဖဲ အ--- သ၀ီန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအံၤ တဲဘၣ် ပှၤလၢအဘူးဒီးအီၤတဖၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအီၤ န့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

နီၢ်၀--- လၢအအိၣ်ဖဲ င--- သ၀ီ၊ ထၢ၀၁်လီၤကရူၢ်၊ ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်၊ ဒူပျ၁်ယ၁်ကီၢ်ရ့ၣ် (အမၤလိတၢ်ဖဲ နိၣ်တီၤပျၢ်ကရူၢ်၊ နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်၊ ဒူပျ၁်ယ၁်ကီၢ်ရ့ၣ်) ပ၁်ဖျါထီၣ် ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယ၁်ကရူၢ် (KHRG) ဘၣ်ဃး တၢ်ကဲထီၣ်သး ဖဲလါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၆သီ၊ ၂၀၂၁ နံၣ် မုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ် ဆ--- တီၤထီကၠိကမံးတံ၁်တဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် ဖ---၊ ပိ၁်ခွါသးပှၢ်သးနံၣ်အိၣ် (၅၄) နံၣ်တဂၤ လၢအအိၣ်ဖဲ အ--- သ၀ီ၊ နိၣ်တီၤပျၢ်ကရူၢ်၊ နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်၊ ဒူပျ၁်ယ၁်ကီၢ်ရ့ၣ် အသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲအီၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

နီၢ်၀--- စံး၀ဲလၢ ဖဲလါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၆သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် အ၀ဲလဲၤပိ၁်အသကိးမုၣ်ဖိခံဂၤအခံလၢ ဆ--- တီၤထီကၠိကမံးတံ၁် ဖ---အဟံၣ် ဖဲကၠိကမံးတံ၁်တဂၤအံၤ မၢအ၀ဲသ့ၣ်လၢကလဲၤအိးစၢၤ သဲးသၣ်ဘ့ၣ်လၢအဟံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. ကၠိကမံး တံ၁်တဂၤန့ၣ်တဲဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကိၣ်ပှ့ၤလၢ အတၢ်မၤအဘူးအလဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိမုၣ်ဖိသၢဂၤ အံၤအိၣ်လၢ ဆ--- တီၤထီကၠိ ဟံၣ်ဒွဲန့ၣ်လီၤ (ဟံၣ်ဒွဲအံၤအိၣ်လၢ ဆ--- တီၤထီကၠိကရၢၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ).

ဖဲလါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၆သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ် ဟါလီၤခီအဆၢကတီၢ် ကၠိကမံးတံ၁်လၢအမ့ၢ် ဖ--- လဲၤပိ၁်စိၢ် ကၠိဖိမုၣ်ဖိသၢဂၤလၢဆ--- တီၤထီကၠိဟံၣ်ဒွဲ ဒီး လဲၤကိးအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကမၤတၢ်လၢအဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်၀--- ပ၁်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ အ၀ဲသ့ၣ် သၢဂၤလၢ၁် အိးစၢၤသဲးသၣ်ဘ့ၣ် စှၤကိးနၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်မၤတၢ်၀ံၤစဲၤခံအဃိ အ၀ဲသ့ၣ်မံတ့ၢ်ဖဲကၠိကမံးတံ၁်တဂၤ အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိမုၣ်ဖိသၢဂၤ မံတ့ၢ်တနၤလၢဒၢးပူၤတပူၤဃီ (ဃု၁်ဒီးဖိသၣ်ပိ၁်မုၣ် ၁၅နံၣ်တဂၤ, လၢအအိၣ်ဖဲအ--- သ၀ီ)န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်နီၢ်၀--- တခီ မံ၀ဲဖဲပိ၁်မုၣ်ဖိအဂၤ တဖၣ်အကဆူးန့ၣ်လီၤ. နီၢ်၀--- ပ၁်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ ဖဲဖးဖီမုၢ်အဆၢကတီၢ် အတူၢ်ဘၣ်၀ဲလၢတၢ်ဂိၢ်အသးဒီး ယၣ်လၢအလုး ဃာ်၀ဲတဘ့ၣ်န့ၣ် တၢ်တွံၢ်လီၤအီၤဖဲ အမံကမၣ်သးဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တူၢ်ဘၣ်ဒ်သိး တၢ်ဟဲဖီၣ်ကလၢၢ်အကံၣ်ဒုၣ်န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးန့ၣ် ဆိကမိၣ်၀ဲလၢတၢ်အံၤမ့ၢ်သးမံၣ်ညီၤ ဘၣ်ဆၣ်လၢခံသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢအမ့ၢ်ပှၤစုတကပၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲဖီၣ်ထီၣ် အမ့ၣ်ဘံးအဆၢကတီၢ် စုလၢအဖီၣ်အီၤန့ၣ်ထုးကွံ၁်အသးန့ၣ်လီၤ. ၀ံၤအလီၢ်ခံ ဖိသၣ်မုၣ်ဖိတဂၤန့ၣ် အိးထီၣ်အမ့ၣ်ဘံးဒီး လ့ကွၢ်၀ဲအခါ ထံၣ်၀ဲကၠိကမံးတံ၁် ဆ့ၣ်နီၤလၢဃီသွါဖီလ၁်တပတီၢ်ဖျါထဲအချၢန့ၣ်လီၤ. အထံၣ်၀ဲလၢ ကၠိကမံးတံ၁်တဂၤန့ၣ် တသိးဆ့ကၤဘၣ်ဒီး ကူသိးထဲဖျီၣ်ခံဖုၣ်န့ၣ်လီၤ. ၀ံၤအလီၢ်ခံ အ၀ဲမၤသံအမ့ၣ်ဘံးဒီး က့ၤမံကဒါက့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအပျံၤတၢ် အဃိ ဒီတနၤအမံတန့ၢ်ဘၣ်. အစံး၀ဲလၢ “ယသးတမု၁်နီတစဲးဘၣ်”.

လၢခံတသီဂီၤခီန့ၣ် ဖိသၣ်မုၣ်ဖိဒီးအသကိးမုၣ်အဂၤတဖၣ် ဆဲးမၤတၢ်မၤဘၣ်ဆၣ် အသးတအိၣ်မၤတၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဆိကမိၣ်က့ၤတၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအီၤဒီး ပၢၤအမဲ၁်ထံတန့ၢ်လၢၤဘၣ် အဆၢကတီၢ် အ၀ဲတဲဘၣ် အသကိးမုၣ်ဖိတဖၣ်လၢ အ၀ဲအဲၣ်ဒိးမၢအ၀ဲသ့ၣ်က့ၤလၢဟံၣ်ဒွဲခဲလၢ၁်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ အ၀ဲသ့ၣ်က့ၤလၢ အကၠိဒံးဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအ၀ဲသ့ၣ် တၢ်မၤအဘူးအလဲ တဂၤ (၁,၀၀၀) ကၠးန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်က့ၤလၢ ဆ--- ကၠိ ဖဲ မုၣ်ထူၣ် (၁း၃၀) အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်မုၣ်ဖိလၢ အတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤ တဲဘၣ်အသကိးမုၣ်ဖိတဂၤလၢ အအိၣ်သ၀ီတဖျၢၣ်ဃီဖဲအ၀ဲသ့ၣ်က့ၤဆူကၠိ အဆၢ ကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲမုၢ်နံၤ၀ဲန့ၣ် ဟါခီအဆၢကတီၢ် အ၀ဲကိးအမိလၢလီတဲစိပူၤဒီး ဂီၤခီ ဖဲ နိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၈သီ၊ ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် အမိလဲၤထံၣ်လိ၁်သးဒီးအီၤဖဲ အကၠိန့ၣ်လီၤ. အမိထံၣ်လိ၁်သးဒီး ကၠိသရၣ်မုၣ်ခံဂၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. သရၣ်မုၣ်တဖၣ်တဲဘၣ်အမိလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ကဘှါရှဲ၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဘၣ်ဆၣ် (ဖဲပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ မၤတၢ်ထံၣ်လိ၁်သံကွၢ်ဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၃သီ၊ ၂၀၂၂နံၣ်)န့ၣ် နီၢ်၀--- အမိတဲ၀ဲလၢ အတဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ သရၣ်မုၣ်ခံအံၤအိၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ၀ံၤအလီၢ်ခံ ဖိသၣ်မုၣ်ဖိအမိန့ၣ်က့ၤလၢအ ဟံၣ်ဒီး တဲဘၣ်အဖိမုၣ်လၢကအိၣ်ဖဲကၠိဒီး ဘၣ်သး၀ဲလၢ အဖိမုၣ်ဖိကထီၣ်ကတၢၢ်ကွံ၁်ကၠိလၢ တၢ်မၤလိတနံၣ်ညါအံၤန့ၣ် လီၤ. အ၀ဲစံးလၢ “ယဖိမုၣ်ဖိဘၣ်သးဟဲက့ၤဒီးယၤ. ယပျံၤလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအီၤအံၤ ကဟူထီၣ်သါလီၤအဃိ ယမၢ အအိၣ်တ့ၢ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်တနံၣ်ညါအံၤဒု ယအဲၣ်ဒိးလၢအထီၣ်ကတၢၢ်က့ၤကၠိ. လၢခံတနံၣ်န့ၣ် ယကမၢအလဲၤထီၣ်ကၠိအဂၤ တဖျၢၣ်. အကမဲ၁်ဆှးလၢအသကိးဖိတဖၣ်အကျါဒုလီၤတံၢ်လံ. အ၀ဲမၤမု၁်က့ၤအသးဒီး အသကိးမုၣ်ဖိတဖၣ်တဲဘၣ်အီၤ လၢကထီၣ်ကတၢၢ်ကၠိတနံၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆူညါယတဘၣ်သးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်ဒ်အံၤကဲထီၣ်သးလၢၤဘၣ်. မ့ဒ်န့ၣ်မး ယဖိမုၣ် ကမၤလိဘၣ်တၢ် လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်မၤတံ၁်တ၁်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”

သရၣ်မုၣ်တဂၤလၢ နီၢ်၀--- အမိတဲသကိးတၢ်ဒီးအီၤန့ၣ် ပ၁်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သး၀ံၤအလီၢ်ခံ ကၠိဖိမုၣ်ဖိတဖၣ်လၢအအိၣ်သ၀ီတဖျၢၣ်ဃီဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၣ် အမိအပါတဖၣ် တအဲၣ်ဒိးပ၁်အီၤလၢ ဟံၣ်ဒွဲလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. (ကၠိဖိတဖၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါလိ၁်သး တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အံၤ၀ံၤ က့ၤဒုးသ့ၣ်ညါအ၀ဲသ့ၣ် အမိအပါန့ၣ်လီၤ.) သရၣ်မုၣ်တဂၤအံၤ တဲစ့ၢ်ကီးလၢ ကၠိခိၣ်နဲၣ်ရွဲၣ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ကၠိဖိမိပါတဖၣ်လၢ ကပ၁်ဒံးအဖိတဖၣ်လၢ ဟံၣ်ဒွဲတုၤလၢတနံၣ်အံၤကၠိတၢ်မၤလိကတၢၢ်တစု မ့ၢ်လၢကၠိနံၣ်ကကတၢၢ် အိၣ်တ့ၢ်ထဲဒၣ် ခံလါမ့တမ့ၢ်သၢလါန့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဟးထီၣ်ကွံ၁်ကၠိန့ၣ် ကဘၣ်တူၢ် ရှူကွံ၁် ဒီတနံၣ်ကျၢၤကၠိတၢ်မၤလိန့ၣ်လီၤ. အဃိ ကၠိဖိမိပၢ်တဖၣ် ကပ၁်အဖိလၢ ကၠိအဂၤအဂီၢ် အိၣ်ခိးအဖိတဖၣ်ကထီၣ် ကတၢၢ်ကွံ၁်ကၠိတနံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. (ကၠိဖိလၢ အအိၣ်င--- သ၀ီ (ပိ၁်ခွါ လွံၢ်ဂၤ ဒီး ပိ၁်မုၣ် နွံဂၤ) မၤလိတၢ်ဖဲ ဆ--- တီၤထီကၠိ န့ၣ်လီၤ. ဖဲကၠိစးထီၣ်က့ၤအသီတနံၣ်န့ၣ် ကၠိဖိမုၣ်ဖိ နွံဂၤလၢ၁် လဲၤမၤလိတၢ်လၢ န--- ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲဒဲက၀ီၤအိၣ်လၢကီၢ်ကၠီၣ် တဲၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ).

နီၢ်၀--- န့ၣ်ပျံၤလၢ ပှၤမၤကမၣ်တၢ် ကမၤအီၤတၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိ အသရၣ်မုၣ်တဲ၀ဲဒၣ်လၢ ဖိသၣ်မုၣ်သံကွၢ်အီၤလၢ အကလဲၤအိၣ်ဒီးအီၤ မ့ၢ်လၢအပျံၤလၢကဘၣ်အိၣ်လၢ ဟံၣ်ဒွဲအဃိန့ၣ်လီၤ. သန၁်က့ အသရၣ်မုၣ်ဆိကမိၣ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်ကရၤလီၤကြီအသးန့ၣ်လီၤ. နီၢ်၀--- ပ၁်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ “ယဘၣ်သးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ကဘှါရှဲသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်ယိၣ်လၢ ပှၤကမၤပျံၤယၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ တမ့ၢ်ဖဲယသ၀ီဘၣ်အဃိယပျံၤတၢ်. ယအိၣ်ယံၤလိ၁်သးဒီး ယမိယပါ. မ့ၢ် လီၢ်က၀ီၤခိၣ်နၢ်လၢ အ--- သ၀ီတဖၣ် ကဘှါရှဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဧါ တဘှါရှဲဘၣ်ဧါန့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ယအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကဘှါရှဲန့ၢ်ယၤတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ. ယဆိကမိၣ်လၢ ကကဟးထီၣ်ကၠိ. ယပျံၤအီၤ (ကၠိကမံးတံ၁်). ယအဲၣ်ဒိးအိၣ်ယံၤဒီးအီၤ.  အနီၢ်ကီၢ်ဒု ယအဲၣ်ဒိးမၤလိတၢ်ဘၣ်ဆၣ် ယကဆဲးမၤလိတၢ်ဖဲအံၤအဂီၢ်ယပျံၤတၢ်. ယအိၣ်လၢ ယသကိးတဖၣ်အကျါန့ၣ် ယမဲ၁်ဆှးဒိၣ်မး. ယတအဲၣ်ဒိးလၢ တၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤကဲထီၣ်သးလၢ ယသကိးတဖၣ်လၢၤဘၣ်.”

တၢ်ကဲထီၣ်သး၀ံၤအလီၢ်ခံ နီၢ်၀--- အိၣ်တဖှံဒ်သိးလၢအပူၤကွံ၁်လၢၤဘၣ်. သန၁်က့ နွံတဖၣ်ပူၤကွံ၁်ဒီး အ၀ဲစးထီၣ် ဂဲၤလိာ်ကွဲဒီး မၤလိတၢ်ဒ်ညီနုၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ. နီၢ်၀--- တဲဘၣ်သရၣ်မုၣ် အဂၤတဂၤလၢ “တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ လီၤဂ၁်ဒ်တၢ်မံမီၣ်အၢတခါဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘၣ်ဘှီန့ၣ်လီၤ.”  နီၢ်၀--- တဲ၀ဲစ့ၢ်ကီးလၢ ဆူညါတနံၣ်န့ၣ် အက့ၤထီၣ်ကဒါဆ--- တီၤထီကၠိတဘူၣ်လၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဆ--- တီၤထီကၠိသရၣ်၊သရၣ်မုၣ်တဖၣ် အဲၣ်ဒိးထံၣ် တၢ်ဆၢတဲ၁်ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဆၢတဲ၁်လၢ ကထုးထီၣ် ကွံ၁်ကၠိကမံးတံ၁်တဂၤအံၤလၢကၠိအဂီၢ်န့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ လီၢ်က၀ီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအိၣ်ဖဲဟီၣ်က၀ီၤဖဲန့ၣ်လီၤ. အဃိ ကၠိအတၢ်ဆၢတဲ၁်လၢ ကထုးထီၣ်ကွံ၁် ဖ--- လၢ ကၠိဧါ မ့တမ့ၢ် တထုးထီၣ်ဧါန့ၣ် အိၣ်ကတီၢ်ဃာ်သးန့ၣ်လီၤ.

ကၠိသရၣ်မုၣ်တဂၤလၢ ဆ--- တီၤထီကၠိ ပ၁်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ “ပမ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ်လၢ ဖိသၣ်ခွဲးယ၁်၊ ပိ၁်မုၣ်ခွဲးယ၁် ဒီးသးစၢ်ခွဲးယ၁် ဒီး ကၠိဖိခွဲးယ၁် ဒုတၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်မၤဘၣ်ဒိ ဖိသၣ်မုၣ်၀ဲန့ၣ် အခွဲးအယ၁်လီၤ.” သရၣ်မုၣ်အဂၤတဂၤပ၁်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ “မ့ၢ်မၤလီၤမၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ တၢ်အိၣ်သးတဂ့ၤဘၣ်. (...) ပမ့ၢ်တဘှါရှဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဘၣ်န့ၣ် ဖိသၣ်တဂၤအံၤ သန့ၤအသးလၢ (ခိၣ်နၢ်တဖၣ်) အလိၤကသ့ ဒ်လဲၣ်.”

လါယူၤ ၃သီ၊ ၂၀၂၂နံၣ် တၢ်ပ၁်ဖျါလီၢ်ခံကတၢၢ်၊ အခီၣ်ထံး သရၣ်၊သရၣ်မုၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် သူၣ်အိၣ်သးအိၣ် ဃုတၢ်တီတၢ်တြၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤဘၣ်ဆၣ် တၢ်တဆဲးဟံးထီၣ်ဂ့ၢ်၀ီနီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သး၀ံၤအလီၢ်ခံ ကၠိကမံးတံ၁်တဂၤအံၤ ဆဲးမၤဒံးတၢ်လၢကၠိန့ၣ်လီၤ. လၢခံအ၀ဲဟးထီၣ်လၢကၠိဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်လၢ ကၠိအတၢ်ဆၢတဲ၁်မ့တမ့ၢ် လီၢ်က၀ီၤခိၣ်နၢ်တဖၣ်အတၢ်ဆၢတဲ၁်အဃိန့ၣ်ဘၣ်. အ၀ဲဟးထီၣ်လၢကၠိ မ့ၢ်လၢ အမၤတၢ်သၢနံၣ်ပှဲၤထီၣ်လံအဃိန့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤ စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အတၢ်ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ဂ့ၢ်၀ီ ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဖီခိၣ်တအိၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တအဲၣ်ဒိးတီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤဆူ ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အအိၣ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိ အပါတဲ၀ဲလၢ အတအဲၣ်ဒိး တီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဆူ ကွီၢ်ဘျီၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢအတသ့ၣ်ညါတၢ်လၢ အကဘၣ်တဲလၢ ကွီၢ်ဘျီၣ် ပူၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိအပါ ဘၣ်ယိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ပှၤမၤကမၣ်တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤမဲအ့ၣ်ပျ့ၤသွဲးဒီး အကဂ့ၢ်လိ၁် ဘၣ်ဃး သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲအဂ့ၢ်အံၤလၢကွီၢ်ဘျီၣ်ပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပက သူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်၊ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိ ဒီး သရၣ်မုၣ်ခံဂၤ ဟ့ၣ် KHRG အခွဲးလၢ ကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.