တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ဖီၣ်ဆူၣ်မၤတရီတပါဒီး မၤသံ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါအ့ဖြ့ၣ် ၂၄သီ, ၂၀၂၂နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

လ့ဖိသဝီ, ကွံကဆီကၠံၣ်ကရူၢ်, ဝီၢ်ရ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ်စ---

နီၢ်ရ---

သးနံၣ်

၁၂ နံၣ်

၉ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

မုၣ်

မုၣ်

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

တအိၣ်

တအိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ကၠိဖိ

ကၠိဖိ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

ဘူးဒး

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

လ့ဖိသဝီ

လ့ဖိသဝီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

အိၣ်ဆိးလီၢ်

စီၤမီၤခၠ့ၣ်စိ

၃၉

တသ့ၣ်ညါ

လ့ဖိသဝီ, ကွံကဆီကၠံၣ်ကရူၢ်, ဝီၢ်ရ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

စီၤစိ၀့သါ

၂၃

တသ့ၣ်ညါ

လ့ဖိသဝီ, ကွံကဆီကၠံၣ်ကရူၢ်, ဝီၢ်ရ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

စီၤအဲၣ်ဒိၣ်ထူ

၂၇

တသ့ၣ်ညါ

လ့နီၤသဝီ, ကွံကဆီကၠံၣ်ကရူၢ်, ဝီၢ်ရ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

စီၤဖါအဲၣ်တံ (ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဖါတံၢ်)

၃၅

တသ့ၣ်ညါ

လ့ဖိသဝီ, ကွံကဆီကၠံၣ်ကရူၢ်, ဝီၢ်ရ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ယၤ (KHRG ပှၤမၤတၢ်ဖိ) မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးလီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်တဖၣ် လၢအဃုထံၣ်န့ၢ် က့ၤပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အစိၣ် ဒီးလၢအပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလၢ တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ ပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်ကဲထီၣ်သးအပူၤ ဒီးဃုထံၣ်န့ၢ်က့ၤပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အစိၣ်န့ၣ် လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၄သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ်, နီၢ်စ---, သးနံၣ် ၁၂ နံၣ် ဒီးအဒ့မုၣ်နီၢ် ရ---, သးနံၣ် ၉ နံၣ်ခံဂၤအံၤ လီၤမၢ်ကွံာ်ဖဲ အလဲၤဃု ဒဲးအီၣ်တၢ်ဒိးတၢ်လၣ် လၢကျီးကရၢၢ်ပူၤအခါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် အူဧ---ဒီး နီၢ်၀---အဖိမုၣ်တဖၣ်, အိၣ်ဆိးဝဲဖဲ လ့ဖိသဝီ, ကွံကဆီကၠံၣ်ကရူၢ်, ဝီၢ်ရ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤသ့ၣ်ညါလၢ ဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤအံၤ လီၤမၢ်တဘျီဃီ, အဟံၣ် ဖိဃီဖိ, အဘူးအတံၢ်, ဒီးသဝီဖိအါဂၤ ဟးလူၤဃုအဝဲသ့ၣ်လၢ သဝီအဃၢၤဒီး လၢကျီကရၢၢ်လၢအဘူးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ ကတၢၢ်, တၢ်ထံၣ်န့ၢ်ဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤအံၤအစိၣ် ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၅သီ, ဖဲဂီၤခီ ၉နၣ်ရံၣ်ဒီး ၁၀နၣ်ရံၣ်အဘၢၣ်စၢၤဖဲ တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤ စီၤ စုာ်ဒီးသဝီ ၁မံးလာ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ ဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး ဒူသဝီဖိတဖၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဆူ လီၢ်ကဝီၤဒူသ တီခိၣ်နၢ်, ကညီဒီကလုာ်ပၢၤကီၢ်သုး (KNPF), ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA), အသုးဒ့-၂, ဒ်သိးကဃိထံ သ့ၣ်ညါတၢ်မူးကဲထီၣ်သးအံၤန့ၣ်လီၤ.

ဖိသၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခံဂၤအံၤတၢ်ထံၣ်န့ၢ်အီၤလၢအသံလံ, အိၣ်ဃုာ်ဒီးအပူၤလီၢ်ဘၣ်ဒိတဖၣ်ဒီး အနီၢ်ခိဒီတဂၤပှဲၤဒီးအဘၣ်ဒိလီၢ် ထီၣ်လုးဝဲ န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် အစုဒီးအခီၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်စၢတံၢ်ဃာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိလၢ အလဲၤထံၣ်ပှၤအ စိၣ်အကျါတဂၤ တဲဝဲလၢ “ပှၤထံၣ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်အစိၣ် အခါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် အိၣ်မံနီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လိၤလီၤ. အစုန့ၣ် တၢ်စၢတံၢ်ဃာ်အီၤဒီးတၢ်ကံးညာ် ဒီးအမဲာ်ချံစ့ၢ်ကီး တၢ်ဘိၣ်ဘၢတံၢ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အကူကၤတဖၣ် အိၣ်လၢအလိၤ ဒၣ်တၢ်လီၤ. (...) အလိၤန့ၣ် အိၣ်ထဲဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်လီၤ. နီၢ်စ--- အခိၣ်သၣ်ဃံဘံၣ်တာ်လီၤဖဲအမဲာ်ချံလၢအစ့ၣ် တကပၤအဃၢၤဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ်လီၤ. (...) အချၢဃံန့ၣ် အဘၣ်ဒိလီၢ်ဖျါဝဲဒ်သိး တၢ်တွံၢ်တြူာ်အီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်လိၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ရ---စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဒီးအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်ဖဲ အခိၣ်သၣ်ဃံလၢအစ့ၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ခံကပၤဖျါလၢ အကၢ်ကွံာ်ဝဲ မ့ၢ်လၢ အက့ၣ်လံအဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂာ်လၢာ် အကံၣ်တၢ်ကဆူးဒီး အပိာ်မုၣ်က့ၢ်ဂီၤန့ၣ် အိၣ်ပှဲၤဒီးအဘၣ်ဒိထီၣ်လုး ထီၣ်လါအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ် အခံပူၤန့ၣ် ယာ်ကွံာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.” လီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်ဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ထံၣ်န့ၢ်စ့ၢ် ကီးဝဲ ပိာ်ခွါအထံတဖၣ်လၢ ဖိသၣ်ပိာ်မုၣ်ခံဂၤအံၤ အဒၢလီၢ်ပူၤခိၣ်ထိးန့ၣ်လီၤ. ပှၤလီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်လၢ အသမံသမိးဖိသၣ်မုၣ် ခံဂၤအံၤအစိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဒူသဝီဘံၣ်ဘၢဖိတဖၣ်, သဝီသးပှၢ်, ကညီဒီကလုာ်ပၢၤကီၢ်သုး, ကညီတၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်, ဆူၣ်ချ့ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ ဒီး (Burma Medical Association) တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်ဒီး သဝီဖိ တဖၣ်နာ်ဝဲလၢ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ခံဂၤအံၤဘၣ်တၢ်ဖီၣ်ဆူၣ်မၤတရီတပါအီၤ, မၤဆါပယွဲအနီၢ်ခိဝံၤဒီး တၢ်မၤသံကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.

ဆူၣ်ချ့ဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤပာ်ဖျါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီးတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်အပီးလီ လၢလီၢ်ကဝီၤအပတီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲ တဲဒ်အံၤ, “ပစဲးဖီကဟၣ်ပီညါလၢကသမံသမိးပှၤနီၢ်ခိအဂီၢ်တအိၣ်လီၤဆီနီတမံၤဘၣ်. ပလဲၤဃိထံကွၢ်ထဲလၢ ဖိသၣ်မုၣ်ခံ ဂၤအံၤ အနီၢ်ခိန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်ဘၣ်ဃး သွံၣ်ထံးတၢ်မၤပယွဲအိၣ်တမံၤမံၤစ့ၢ်ဧါန့ၣ်လီၤ. ယသူဒၣ်တၢ်ဒီသဒၢပီးလီ ဒ်အမ့ၢ် စုဖျီၣ် ဒီးတၢ်ကးဘၢနါဒ့တဘ့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သမံသမိးအဂီၢ် ပတသူတၢ်ပီးတၢ်လီလၢအဂၤနီတမံၤဘၣ်.” ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ, ပၢၤကီၢ်တဖၣ် က့ၤစိာ်ဝဲပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ်အကူအကၤတဖၣ်န့ၣ် လၢတၢ်သမံသမိးအဂီၢ် (တၢ်တပာ်ဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်သမံသမိးအဂ့ၢ် ဆူညါ နီတမံၤလၢၤဘၣ်).

လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢ အဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ် (ဃုာ်ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ) ပာ်ဖျါဝဲလၢ, အခီၣ်ထံးန့ၣ် KNPF ဒီး KNLA တဖၣ် ဃိထံသ့ၣ်ညါပှၤမၤကမၣ်တၢ်တန့ၢ်နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်သံကွၢ်သံဒိးသဝီဖိတနီၤလၢ အတၢ်အိၣ်သး လီၤဂာ် လၢအဘျးစဲဒီး တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအကျါန့ၣ်, စီၤဖါအဲၣ်တံ, လၢအမ့ၢ် ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဖါတံၢ် (အမိၢ်အဒီ ပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ) စ့ၢ်ကီး ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်သံဒိးအီၤ မ့ၢ်လၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးတနံၤန့ၣ် အဝဲလီၤမၢ်စ့ၢ်ကီးအဃိန့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ, KNPF ပျၢ်ကွံာ်အီၤ ဖဲတၢ်သမံသမိးအီၤစှၤသီဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. တၢ်ပျၢ်ကွံာ်အီၤမ့ၢ်လၢ တၢ်အုၣ်သးအဂ့ၢ် တအိၣ်ဖျါနီတမံၤဘၣ်အဃိ န့ၣ်လီၤ.

KNPF ဒီး KNLA တဖၣ် ဃုသမံသမိးအါထီၣ်တၢ်ပနီၣ်ဒီး တၢ်အုၣ်သးတဖၣ်ဆူညါကွ့ၢ်ကွ့ၢ် ဃုာ်ဒီးလီၢ်ကဝီၤဘံၣ်ဘၢတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိၢ်အပၢ်လဲၤဆူ သရၣ်လၢအထံၣ်ပှၤသံအကလၤတဂၤလၢလီၢ်ကဝီၤအပူၤ ဒ်သိး ကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်တၢ်ပနီၣ်တမံၤမံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး သရၣ်လၢအထံၣ်ပှၤသံကလၤအံၤ ဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၃၀သီ, ၂၀၂၂နံၣ် လၢဃိၣ်သၢဖျၢၣ်ဝ့ၢ် (ဝီၢ်ရ့ၣ်ကီၢ်ဆၣ်) န့ၣ်, ဖိသၣ်ပိာ်မုၣ်အံၤအကလၤနုာ်လီၤဆူသရၣ်အံၤအပူၤဒီး တဲဖျါထီၣ် ဝဲလၢ “ပှၤလၢအမၤသံအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်မ့ၢ် တံစီၤမီၤခၠံၣ်စိန့ၣ်လီၤ.” သရၣ်လၢအဖးတၢ်သ့အဂၤတဂၤစ့ၢ်ကီးတဲဝဲလၢ ပှၤမၤက မၣ်တၢ်တဖၣ် န့ၣ် အဟံၣ်အိၣ်တယံာ်ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်. ပှၤအဝဲန့ၣ် အညၣ်သူဒီးအသးနံၣ်အိၣ်ဖဲ ၃၀ တုၤ ၄၀ အဘၢၣ် စၢၤန့ၣ်လီၤ.

ဃုာ်ဒီးတၢ်ပနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤခဲလၢာ်အဖီခိၣ်, KNPF ပၢၤကီၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်မူဟ့ၣ်ဒါဝဲသဝီဘံၣ်ဘၢဖိတဖၣ် လၢကဃုကွၢ်ဘၣ် ဃးပှၤလၢတၢ်အအိၣ်ဖျါလီၤဆိကမိၣ်တဖၣ် ဒီးကွၢ်ဟုၣ်စ့ၢ်ကီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအတၢ်အိၣ်သးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်အကတီၢ်န့ၣ် ဘံၣ်ဘၢတဖၣ်ကွၢ်ဖျါတၢ်ပနီၣ်လီၤဆီလၢ စီၤမီၤခၠံၣ်စိအတၢ်ကတိၤဒီး တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတ နီၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိၢ်ပၢ်စံးဝဲလၢ, စီၤမီၤခၠံၣ်စိအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဖျါလီၤဆီထီၣ်မ့ၢ်လၢ အပူၤကွံာ် တချုးလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးန့ၣ် အဝဲရ့လိာ် မုာ်လိာ်ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိမုာ်မုာ် (ဒီးညီနုၢ်လဲၤဟးအိၣ်သကိးလၢအဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.) ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤ အလီၢ်ခံ အဝဲတလဲၤဟးအိၣ်သကိး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢၤဘၣ်. ဖဲပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် အမိၢ်အပၢ်လဲၤဟးအိၣ်သကိးအီၤလၢအဟံၣ်န့ၣ် အဝဲတခီၣ်ထံၣ်အသးဘၣ်. အမဲာ်သၣ်လိၤန့ၣ် အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး ခီမ့ၣ်လီၢ် လီၤဂာ်ဒ် ပှၤဝာ်ထုးအီၤအလီၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲဖူထီၣ်စ့ၢ်ကီး သနးခါလၢအမဲာ်လိၤဒ်သိးကပာ်ဘၢ ခီမ့ၣ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ န့ၣ်လီၤ. ပှၤအိၣ်ခိၣ်ဃၢၤတဖၣ်စံးဝဲလၢ အပူၤကွံာ်န့ၣ် အဝဲတဖူသနးခါလၢအမဲာ်လိၤနီတဘျီဘၣ်.

ဒူသဝီဘံၣ်ဘၢတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဆူ KNPF ပၢၤကီၢ် အအိၣ် ဒီးလၢခံ ပၢၤကီၢ်ဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် မၢဝဲ ဘံၣ်ဘၢ အပှၤတဖၣ်လၢကဟဲဆှၢဃီၤ ပှၤလၢဖျါလၢအတၢ်ကမၣ်အိၣ်တဖၣ် ဆူကီၢ်ဆၣ်ပၢၤကီၢ်ဝဲၤဒၢးလၢအအိၣ်ဖဲ သ့ၣ်ကတဲး ဒ်သိး တ်ကသမံသမိးအီၤလၢမဲာ်သကိးမဲာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမ့ၤ ၂၄သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ်, ဒူသဝီဘံၣ်ဘၢတဖၣ် ဆှၢဃီၤဝဲ စီၤမီၤခၠံၣ်စိ ဃုာ်ဒီး သဝီဖိအဂၤခံဂၤလၢအမ့ၢ် စီၤစိဝ့သါဒီးစီၤအဲၣ်ဒိၣ်ထူဆူ KNPF ပၢၤကီၢ်အအိၣ်လၢတၢ်ကသမံသမိးအီၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖါတံၢ်စီၤဖါအဲၣ်တံတခီ တၢ်ဆှၢထီၣ်က့ၤအီၤဖဲ လါမ့ၤ ၂၆သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ် ပှၤမၤကမၣ်တၢ် တဖၣ်အံၤ အၢၣ်လီၤဝဲ KNPF ဒီး KNLA သုးလၢ အမၤကမၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

ဒ်တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်တၢ်ကမၣ်ပာ်ဖျါဝဲအသိး, အခီၣ်ထံးန့ၣ် ဖါတံၢ်စီၤဖါအဲၣ်တံဒီး လ့နီၤသဝီဖိလၢအမ့ၢ် စီၤအဲၣ်ဒိၣ်ထူန့ၣ် ကွဲန့ၢ်ဝဲဖိသၣ်မုၣ်ဖိခံဂၤအံၤလၢကလဲၤပိာ်အခံဆူ တၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ် (ကျီးကရၢၢ်တဖျၢၣ်လၢအဘူးဒီး ထံဖိကျိနံၤ) န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကွၢ်ဟုၣ်ခူသူၣ်တ့ၢ်ဝဲ ဖိသၣ်မုၣ်အံၤကဟးထီၣ်လၢအဟံၣ်ဒီးလဲၤဃုအီၣ်တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်လၢ ကျီးပူၤ ဆံးယံာ် ဆံးယံာ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤကမၣ်တၢ်အကျါခံဂၤ လဲၤအိၣ်ခိးပာ်စၢၤဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤအံၤအခိၣ်ဆူ ထံကျိနံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲဖိသၣ်မုၣ်အံၤ လဲၤတုၤဆူကျီးကရၢၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤမၤကမၣ်တၢ်ခံဂၤအံၤ လဲၤဃီၤဆူအဝဲသ့ၣ်အအိၣ်ဒီးလဲၤကိးအဝဲသ့ၣ်လၢကလဲၤဃုအီၣ်ညၣ် ဒီးဃုတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်ဆူညါန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်တုၤဃီၤဖဲ ထံကျိနံၤတဘျီဃီ ပှၤမၤကမၣ်တၢ်လွံၢ်ဂၤလၢာ်ဟဲပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး ဒီးလဲၤကိးဝဲဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤအံၤဆူတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်တုၤလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်န့ၣ်, ပှၤမၤကမၣ် တၢ်လွံၢ်ဂၤအံၤ ဘ့ၣ်လီၤကွံာ်ဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤအနံၣ်ဒီး ဖှီညာ်န့ၢ်ဝဲနံၣ်အက့ဒီး စၢတံၢ်ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤကမၣ်တၢ်သၢ ဂၤ, ဖီၣ်ဆူၣ်မၤတရီတပါဝဲ ဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤအံၤ ဒီး မ့မ့ၢ်အဖါတံၢ် စီၤဖါအဲၣ်တံန့ၣ် တမၤဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ အဖါတံၢ်အံၤ အိၣ်ဝဲဖဲဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤအံၤအကပၤဖဲတၢ်ဖီၣ်ဆူၣ်မၤတရီတပါအီၤအခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤကမၣ်တၢ်လၢ အဖီၣ်ဆူၣ်မၤတရီတပါ တၢ်သၢဂၤန့ၣ် မူာ်စ့ၢ်ကီးလၢသံးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အၢၣ်လီၤဝဲလၢ, အဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤတိာ်ပာ်တၢ်မၤအံၤလၢအနွံအတီၢ်ပူၤလံ. ဒီးမၤကဲထီၣ်ဝဲဖဲ အထံၣ်န့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အခါန့ၣ်လီၤ.

(ဖဲတၢ်မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်) တၢ်မူးအံၤဘၣ်ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်အီၤလၢ KNPF ပၢၤကီၢ်ဒီး ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ဘၣ်မူ ဘၣ်ဒါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်မူးအံၤ ကဘၣ်တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤဘှါရှဲအီၤဒ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် သဲစး အိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ.

ပှၤမၤကမၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တၢ်မ့တဖီၣ်န့ၢ်အီၤ, စံၣ်ညီၣ်အီၤ မ့တမ့ၢ် စံၣ်ညီၣ်အီၤထဲစှၤနံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် အဟံၣ်ဖိ ဃီဖိတခီ ပျံၤဝဲလၢ ပှၤမၤကမၣ်တၢ်ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ကမၤအၢထီဒါဆၢက့ၤကဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. (လၢတၢ်ဖီၣ်ဆူၣ် မၤတရီတပါ အမူးအါခါအပူၤ, ပှၤမၤကမၣ်တၢ်တဖၣ် တၢ်မၢအဝဲသ့ၣ်ထဲ ကဟ့ၣ်ကဟ့ၣ်စ့အီၣ်လိးဆူ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အကစၢ် (မ့) အဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ, လီၤဆီဒၣ်တၢ် မိၢ်ပၢ်ခံဂၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဒံးဝဲ နီၢ်သးတၢ်ဂ့ၢ်ကီ ဒ်အမ့ၢ် တၢ်သးအုးဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ကိၢ်ဂီၤတၢ် ခီဖျိတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢအဖိမုၣ်တဖၣ် ဘၣ်ခီဖျိဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ. အမိၢ်န့ၣ် မံတန့ၢ် ဘၣ်ဒီး အီၣ်အီတနုာ်ဘၣ်စးထီၣ်လၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤလံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. ထီဘိအဝဲအိၣ်မံနီၤလၢ လီၢ်မံအပူၤလီၤ. အဝဲတဟး ထီၣ်ဟးလီၤလၢၤဆူသဝီပူၤ, သဝီချၢဒ်အညီနုၢ်အသိးလၢၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲ နီၢ်သးဆူၣ်ချ့ တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါနီၢ်နီၢ် န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တူၢ်လၢာ်တ့ၢ်လံ စ့ပယီၤ ၁,၀၀၀,၀၀၀ ကၠးဃၣ်ဃၣ်လၢ တၢ်လူၤထွဲတၢ်မူးတၢ်ရၢ်ဒီး တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤ အဂီၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲ ကျိၣ်စ့တၢ်ဂ့ၢ်ကီစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤလီၤတံၢ်သံကွၢ်ထွဲက့ၤတၢ်ဂ့ၢ်, ဖဲ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်အကွီၢ် ဘျီၣ် ဆၢတဲာ်လီၤဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢပှၤမၤကမၣ်တၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤအဲၣ်ဒိၣ်ထူဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤလၢ ကဘၣ်လီၤဃိာ်ပူၤ ၁၀ နံၣ်ဒီးတၢ်မၤအဃၢန့ၣ်လီၤ. စီၤစိဝ့သါကဘၣ်လီၤဃိာ်ပူၤ ၁၇နံၣ်ဒီးတၢ်မၤအဃၢန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ပှၤအဂၤခံဂၤတခီ တၢ်ဟ့ၣ်အီၤ တၢ်စံၣ်ညီၣ်သံန့ၣ်လီၤ. (KHRG တဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဆူညါ ဘၣ်ဃး တၢ်စံၣ်ညီၣ်သံပှၤမၤကမၣ်တၢ်ခံဂၤအဂ့ၢ်ဒံး ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ် KNU အတၢ်ဘျၢအိၣ်ဝဲအသိး, တၢ်မၤလိၣ်ထီၣ်ကဲထီၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဖဲ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢတဲာ်ဝံၤ အသီ ၄၀ န့ၣ်လီၤ.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိၢ်န့ၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒံးနီၢ်သးဆူၣ်ချ့တၢ်ဂ့ၢ်ကီဒီး တၢ်မံတၢ်ဂဲၤအတၢ်ဂ့ၢ်ကီစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်ရၤလီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.