Fri, 18 Jul 2025
မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါ- SAC ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်သံတၢ်ပှၢ်, တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, တၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး ဒီးတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤဖဲဘုသိၣ်ကီၢ် ဆၣ် (လါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၅ နံၣ်)

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၅ နံၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤ, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ဟဲခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤဖဲထ---သဝီလၢအအိၣ်ဖဲကၠီပါကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလီၤတၢ်အံၤဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအါမးဒီးဘၣ်သံဝဲသဝီ ဖိ (၄) ဂၤပၣ်ဃုာ်ဒီးဖိသၣ် (၁) ဂၤဒီးပိာ်မုၣ် (၂) ဂၤ, ဒီးဘၣ်ဒိဝဲ (၆) ဂၤပၣ်ဃုာ်ဒီးဖိသၣ် (၂) ဂၤဒီးပိာ်မုၣ် (၃) ဂၤန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ်, ဟံၣ် (၅) ဖျၢၣ်အူထီၣ်ကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်လၢကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးဒ်အံၤအဃိ, သဝီ ဖိခဲလၢာ်လၢအအိၣ်ဆိးဝဲဖဲထ---သဝီန့ၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲ မၤစၢၤလၢလီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ်တၢ်ကရၢကရိအအိၣ်တနီၤဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ဒံးဝဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီ, တၢ်အိၣ်ကဒုလီၢ်, ဒီးတၢ် အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်ဖဲဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. တနံၤဃီဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤန့ၣ်, SAC ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီး ရ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်ဒီးဘၣ်ဟးဂီၤဝဲသီခါဖၠၣ်တဖျၢၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂၤ သ့ၣ်တဖၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သဝီဖိလၢအအိၣ်ဖဲရ---သဝီသ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုဝဲဆူပှၢ်ပူၤဒ်သိးကပူၤဖျဲးဝဲဒီး တၢ်ခးလီၤတၢ်အသီတဘျီန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

ကဘီယူၤခးလီၤတၢ် [ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်သံတၢ်ပှၢ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး]

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါယနူၤအါရံၤ ၂၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

ထ---သဝီ[ဒီးရ---သဝီ], ကၠီပါကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်လၢအသံကွံာ်တဖၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ်အ---

စီၤဂ---

နီၢ်ယ---

စီၤဟ---

သးနံၣ်

၄၆ နံၣ်

၃၀ နံၣ်

၂၆ နံၣ်

၃ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

မုၣ်

ခွါ

မုၣ်

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

ထီၣ်ပှၢ်

ထီၣ်ပှၢ်

ထီၣ်ပှၢ်

-

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ထူစံာ်

ထူစံာ်

ထူစံာ်

-

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဖှံထံ

ဘူးဒး

ဘူးဒး

ဘူးဒး

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ၦၤလၢအဘၣ်ဒိတဖၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ်န---

စီၤတ---

စီၤဃ---

နီၢ်ဆ---

နီၢ်ဧ---

နီၢ်မ---

သးနံၣ်

၃၆ နံၣ်

၁၀ နံၣ်

၄၅ နံၣ်

၅၀ နံၣ်

၄ နံၣ်

၃၁ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

မုၣ်

ခွါ

ခွါ

မုၣ်

မုၣ်

မုၣ်

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

ထီၣ်ပှၢ်

-

ထီၣ်ပှၢ်

ထီၣ်ပှၢ်

-

ထီၣ်ပှၢ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ထူစံာ်

ကၠိဖိ

ထူစံာ်

ထူစံာ်

ကၠိဖိ

ထူစံာ်

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

ဘူးဒး

ဘူးဒး

ဘူးဒး

ဘူးဒး

ဘူးဒး

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ကလံၤသုး

တသ့ၣ်ညါ

ကလံၤသုးလၢအအိၣ်ဖဲ (SAC) တၢ်ပၢဖီလာ်

တသ့ၣ်ညါ

သုးခိၣ်ကျၢၢ်ထိအီၤလၢအဟံမူဒါဒ် ပယီၤကလံၤသုးရိၣ်မဲခိၣ်ကျၢၢ်တဂၤအသိး

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၉ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤ, KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤမၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးစီၤဝ---လၢအမ့ၢ်နီၢ်အ---လၢအဘၣ်သံဝဲဒီးကဘီယူၤခးလီၤတၢ်တဂၤအဖိဒိၣ်ခွါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ခံခါတခါန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးထ---သဝီသးပှၢ်စီၤဒ---လၢအဝဲမ့ၢ်ပှၤထံၣ်ထွဲဝဲကဘီယူၤခးလီၤတၢ်ဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၂၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်ဖဲထ---သဝီန့ၣ်လီၤ. အဝဲဟ့ၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃးကဘီယူၤခးလီၤတၢ်လၢအဘူးဒီးရ---သဝီန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤအဆိကတၢၢ်တဂၤလၢအမ့ၢ်စီၤဝ---အံၤဟ့ၣ်ယၤတၢ်ဂ့ၢ်ကျိၤဒီးအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးခီဖျိအဒီပုၢ်ဝဲလၢတၢ်တသ့ၣ်ညါအ မံၤဘၣ်တဂၤလၢအကွၢ်ထွဲဝဲဟံၣ်အံၤကိးအီၤလၢလီတဲစိဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ဝဲပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိနီၢ်အ---အဘူးအတံၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤခံဂၤတဂၤလၢအဟ့ၣ်ယၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤသ့ၣ်ညါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးခီဖျိအဝဲမ့ၢ်သဝီသးပှၤဖဲထ---သ ဝီဒီးထံၣ်ထွဲဝဲကဘီယူၤခးလီၤတၢ်ဖဲသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲနၢ်ဟူစ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲရ---သဝီဒီးထံၣ်ဝဲတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤသ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

SAC ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်ဖဲထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤ, ဟါခီ ၅း၀၀ ဒီး ၆း၀၀ အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် SAC ကဘီယူၤတဘ့ၣ်ဟဲတ့ၢ်လီၤဝဲမ့ၣ်ပိၢ် (၅၀၀-ပီၢ်) (၄) ဖျၢၣ်ဖဲထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်စံးဝဲလၢမ့ၣ်ပိၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ (၅၀၀-ပီၢ်) ခီဖျိဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤအါမးဒီးလီၤတဲာ်အလီၢ်စ့ၢ်ကီးဖျါဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိထ---သဝီဖိ (၄) ဂၤပၣ်ဃုာ်ဒီးဖိသၣ်တဂၤဘၣ်ဒိသံဝဲဒီး (၆) ဂၤပၣ်ဃုာ်ဒီးဖိသၣ်တဂၤဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ. ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤဒီးတၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးန့ၣ်လီၤ.

 

သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲလၢကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အံၤ မ့ၢ်လၢကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးပာ်ဖှိၣ်ဒီး ကမျၢၢ်တၢ်ဒီသဒၢသုး (PDF) ထီၣ်ခးဝဲ SAC သုးကလၢၤလၢအအိၣ်ဖဲကတၢတံးကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

သဝီဖိလၢအဘၣ်ဒိသံလၢ [SAC] ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်တဖၣ်

၁. နီၢ်အ--- (၄၆ နံၣ်)

၂. စီၤဂ--- (၃၀ နံၣ်)

၃. နီၢ်ယ--- (၂၆ နံၣ်)

၄. စီၤဟ--- (၃ နံၣ်)

 

နီၢ်အ---အံၤပာ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်အဝၤလၢအမံၤမ့ၢ်စီၤဘ---ဃုာ်ဒီးဖိမုၣ် (၂) ဂၤဒီးဖိခွါ (၂) ဂၤန့ၣ်လီၤ. စီၤဂ---ဒီးနီၢ်ယ---ခံဂၤအံၤမ့ၢ်ပှၤ ဒီမါဝၤန့ၣ်လီၤ. စီၤဟ---အံၤမ့ၢ်ဝဲအဝဲသ့ၣ်အဖိခွါန့ၣ်လီၤ. နီၢ်အ---, စီၤဂ---, နီၢ်ယ---ဒီးစီၤဟ---ခဲလၢာ်အူအီၣ်သံကွံာ်ဝဲလၢဟံၣ် ပူၤတဘျီဃီလၢကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိပၣ်ဃုာ်ဒီးသဝီသးပှၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤကုၢ်ဝဲသဝီဖိသံစိၣ်သ့ၣ် တဖၣ်အံၤဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်န့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

သဝီဖိလၢအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်

၁. နီၢ်န--- (၃၆ နံၣ်)

၂. စီၤတ--- (၁၀ နံၣ်)

၃. စီၤဃ--- (၄၅ နံၣ်)

၄. စီၤဆ--- (၅၀ နံၣ်)

၅. နီၢ်ဧ--- (၄ နံၣ်)

၆. နီၢ်မ--- (၃၁ နံၣ်)

 

အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်ဘၣ်ဒိဝဲဒီးမျိာ်သၣ်မ့ၣ်ပိၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်အက့သ့ၣ်တဖၣ်ဖဲအဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢဟံၣ်ပူၤအဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တသ့ၣ်ညါဝဲလၢမ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဒိဝဲဆံးအါလဲၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. KNLA ကသံၣ်သရၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ရဲၣ်ကျဲၤဒီးဆှၢဝဲပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဆူ တၢ် ကူစါယါဘျါသးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်ဒိတဆံးတက့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါဖဲ KNU [ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ] တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤဒီးမ့မ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ်ဒိဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤဆူကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်လၢတၢ်ကူ စါယါဘျါသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တုၤလၢလါယူၤ ၁၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤန့ၣ်တၢ်တသ့ၣ်ညါဝဲပှၤလၢအဘၣ်ဒိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအတၢ် အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂ့ၢ်အကျိၤနီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဟံၣ် (၅) ဖျၢၣ်လၢအမ့ၢ်စီၤဘ---သးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၅၀) နံၣ်, နီၢ်အ---လၢအသံတဂၤ, စီၤဂ---သးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၃၀) နံၣ်, နီၢ်ယ---လၢအသံတဂၤ, စီၤသ---သးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၅၅) နံၣ်, စီၤဃ---သးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၄၅) နံၣ်ဒီးမ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ်ဒိတဂၤဒီးစီၤက---သး နံၣ်အိၣ်ဝဲ (၃၀) နံၣ်အဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အူအီၣ်ကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်လၢ SAC ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဒ်သဝီဖိတဖၣ်ပာ်ဖျါ ထီၣ်ဝဲအသိးတၢ်တယးကွၢ်ဝဲဟံၣ်လၢအဂ့ၤထီၣ် (၂) ဖျၢၣ်လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ပီးတၢ်လီလၢအဟးဂီၤလၢဟံၣ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တဖျၢၣ်စုာ်စုာ်အပှ့ၤကလီၤလၢဝဲစ့အကလီၢ် (၁၀၀) ဘျဲၣ်ကၠးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဟံၣ်အဂၤ (၃) ဖျၢၣ်လၢအအူအီၣ်န့ၣ်တၢ်တယးကွၢ်ဝဲ တဖျၢၣ်စုာ်စုာ်အပှ့ၤကအိၣ်ဝဲအကလီၢ် (၆၀) ကၠးန့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်လၢအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အါမးစ့ၢ်ကီးဘၣ်ဒိဟးဂီၤဝဲဒီးကဘီ ယူၤခးလီၤတၢ်ဘၣ်ဆၣ် တၢ်တသ့ၣ်ညါအနီၣ်ဂံၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢ (KWO) ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢအဟံၣ်အူအီၣ်ကွံာ်သ့ၣ်တဖၣ်တဒူၣ်ဒီးတဒူၣ်စုာ်စုာ်လၢစ့ (၂၀၀,၀၀၀) ကၠးန့ၣ်လီၤ.

 

စီၤဝ---လၢအအိၣ်ဖဲထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်ဒီးအဝဲမ့ၢ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်ဃီဒီးနီၢ်အ---လၢအမ့ၢ်ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိအံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဆူ KHRG အအိၣ်လၢ“ပှၤကညီသးပှၢ်ထူလံၤလၢညါသ့ၣ်တဖၣ်ထံၣ်စိဝဲဒ်အဝဲသ့ၣ်အလုၢ်လၢ်တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တခါလၢကဘီယူၤန့ၣ် ကဟဲဘၣ်ဆၣ်ပတသ့ၣ်ညါလၢမ့ၢ်ကဟဲဖဲလဲၣ်တသီလဲၣ်လီၤ. KNU ဟ့ၣ်ပလီၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤလၢပကအိၣ်ကတီၤပသးဒီးအိၣ်ခူသူၣ် လၢကဘီယူၤခးလီၤတၢ်လီၤ” စီၤဝ--- တဲအါထီၣ်ကဒီးဝဲလၢ “ကဘီယူၤကဟဲအဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ်ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. အဟဲဖဲ ဟါလီၤခီယအီၣ်မ့ၤအဆၢကတီၢ်အဃိ ယတထံၣ်ဘၣ်.”

 

ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်ဖဲ ရ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်

တနံၤဃီဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၈ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤန့ၣ်, SAC ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်ဖဲရ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီးဘၣ်ဟးဂီၤဝဲသီခါဖၠၣ်တဖျၢၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဂၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်တနီၤဘၣ်ဟးဂီၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ဘၣ် ဒိဘၣ်ထံးလၢသီခါမ့ၢ်ဂ့ၤသဝီဖိမ့ၢ်ဂ့ၤတအိၣ်ဘၣ်ခီဖျိရ---သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်နၢ်ဟူဝဲလၢကဘီယူၤကဟဲခးလီၤတၢ်ဖဲရ---သဝီအ ဃိအဝဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဝဲတချုး SAC ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

တၢ်အိၣ်သးဖဲတၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအဆၢကတီၢ်

ဖဲကဘီယူၤခးလီၤတၢ်ဖဲထ---သဝီဝံၤအလီၢ်ခံ, သဝီဖိဟံၣ်ဒူၣ် (၆၀) ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုဝဲဆူပှၢ်ပူၤ, ထံခံကွာ်စိးဒီးလၢလ့ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဝဲတၢ်လီၢ်လၢအဃ့ၢ်အိၣ်ဝဲအလီၢ်အသိးဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်အမ့ၢ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, တၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်မၤပျီထီၣ်ကွံာ်နီၣ်ဧိၤမံၤ ဧိၤလၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးအဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်တမ့ၢ်တၢ်ညီလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လၢကဟးထီၣ်က့ၤလီၤလၢအတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးအ လီၢ်ဒီးသူၣ်လီၤဖျးလီၤတၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢပှၤသဝီဖိလၢအဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလိာ်အသးတဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်လီၤ. (MCDMC) သ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤစ့ၢ်ကီးဝဲသဝီဖိတဒူၣ်စုာ်စုာ်လၢဟုသးတထၢၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ဟုသးအံၤကလၢဝဲလၢသဝီဖိ သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လၢတလါအတီၢ်ပူၤဒ်သိးကအိၣ်မူဘၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢသဝီဖိဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံဒီးတုၤလၢတၢ်လဲၤမၤဝဲ တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်အနံၤန့ၣ်အိဝဲတနွံန့ၣ်လီၤ.

 

တုၤဃီၤလၢလါယူၤ ၉ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤန့ၣ်ထ---သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုဒံးဒၣ်လၢပှၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. စီၤဒ---လၢအ မ့ၢ်ဝဲထ---သဝီသးပှၢ်လၢအအိၣ်ဖဲထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်တဂၤစံးဝဲ“ထ---သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်တ့ၢ်တၢ်ဒံးအမ့ၢ်တၢ်မၤ အီၣ်ခုးလၢတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၣ်ခိသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီတကူတလၢထဲအဝဲသ့ၣ်မၤအီၣ်ခုးတခါ ဘၣ် မ့မ့ၢ်တခီ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်လဲၤဆူန---သဝီလၢအအိၣ်ဘူးဒီးတၢ်လီၢ်အံၤဒီးပှ့ၤအီၣ်ဝဲဟုသးန့ၣ်လီၤ.” န---သဝီအံၤအိၣ်ဘူးဒီး ကတၢတံးကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးတၢ်ယၤဒီးကဘီယူၤခးလီၤတၢ်ဖဲရ---သဝီလၢအဘူးဒီးန---သဝီဝံၤအလီၢ်ခံ   ထ--- သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဟးထီၣ်က့ၤလီၤလၢတၢ်ကပှ့ၤအီၣ်ဘုသးအဂီၢ်တသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

လၢထ---သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲကၠိလၢတစိၤတလီၢ်ဖဲပှၢ်ပူၤတၢ်လီၢ်လၢပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအလီၢ်ဒီးမ့မ့ၢ်တီၤထီကၠိ တခီအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲခ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်ဒီးဆဲးလဲၤဒံးအသးန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုလၢပှၢ် ပူၤဝံၤဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲကၠိတစိၤတလီၢ်ဖဲတၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်ဒံးသိးကမၤပှဲၤက့ၤဝဲကၠိလၢအအိၣ်ဖဲထ---သဝီလၢအဘၣ်တၢ်ပ တုာ်ဃာ်အီၤခီဖျိကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကၠိလၢအအိၣ်ဖဲထ---သဝီအံၤအိၣ်တုၤ (၄) တီၤအဃိကၠိဖိလၢအဒိၣ်သ့ၣ် တဖၣ်ညီနုၢ်ကဘၣ်လဲၤဝဲဆူခ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်ဒီးကဘၣ်လဲၤဝဲယံာ်တၢ်ဆၢကတီၢ် (၁) နၣ်ရံၣ်ဒံးသိးအဝဲသ့ၣ်ကထီၣ်ဘၣ် ဝဲတီၤထီကၠိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤဆၢကတီၢ်ခဲအံၤခီဖျိတၢ်ကဲထီၣ်သးဒံးအံၤအဃိမိၢ်ပၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အသးတဆူၣ်လၢကပျဲအ ဖိအလံၤသ့ၣ်တဖၣ်ကလဲၤမၤလိၢ်လၢတီၤထီကၠိလၢအအိၣ်ဖဲ ခ---သဝီ, တၢ်လီၢ်လၢအယံၤဒီးအဝဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်ဘၣ် န့ၣ်လီၤ. စီၤဝ---လၢအအိၣ်ဖဲထ---သဝီ, ကၠီပါကရူၢ်အံၤစံးဝဲ “ပအိးထီၣ် က့ၤကၠိလၢထ---သဝီပူၤလၢတစိၤတလီၢ်အတီၢ်ပူၤတသ့ ဘၣ်ခီဖျိကဘီယူၤဟဲဆှၣ်ကွၢ်တၢ်ခံသီတဘျီမ့တမ့ၢ်သၢသီတဘျီအဃိန့ၣ်လီၤ.”

 

ဖိသၣ်ဒီးပှၤလၢအသးပှၢ်ထီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢအဘၣ်ဟးမံလၢပှၢ်ပူၤဒီးဖဲတၢ်ဂိၢ်ခါအဆၢကတီၢ်လိၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုလၢပှၢ်ပူၤအဆၢကတီၢ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲကသံၣ်ကသီဒီးအဝဲသ့ၣ်မၤကပီၤ ထီၣ်ဝဲမ့ၣ်အူတဘူၣ်ဘၣ်ခီဖျိအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤဝဲလၢ SAC ကသ့ၣ်ညါဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤစ့ၢ်ကီးဝဲ လၢမ့ၣ်ပိၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်အသဝံသ့ၣ်တဖၣ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဆူးတၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအဂီၢ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လိၣ် ဘၣ်ဝဲဟံၣ်ခိၣ်ဒုးပီးလီသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤဒ်အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီးလၣ်လၢအဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤဒ်အမ့ၢ်ကဟီလၣ် မ့ၢ်ဂ့ၤ ကဟံမ့ၢ်ဂ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢအဘၣ်ဒိမ့ၢ်ဂ့ၤအသံမ့ၢ်ဂ့ၤလိၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဆီထွဲမၤစၢၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လိၣ်ဘၣ်ဝဲ ကသံၣ်ကသီ, တၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီးတၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကပူၤဖျဲးဝဲလၢကဘီယူၤအတၢ်ဟဲခးလီၤတၢ်အသီတဘျီမ့ၢ် ဂ့ၤဒီးလၢတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးအဝဲသ့ၣ်သုတအိၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢဖိသၣ်အကျါစ့ၢ်ကီး ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်ဝဲအဃိ လိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲန့ၣ်လီၤ.

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

နီၢ်အ---လၢအသံတဂၤအံၤအဖိဒိၣ်ခွါ စီၤဝ---ဒီးထ---သဝီသးပှၢ်စီၤဒ---ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ KHRG ကသူဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ် အံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်ဒိအဘူးအတံၢ်သ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးဟ့ၣ် KHRG တၢ်ပျဲလၢ ကသူဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

Fri, 18 Jul 2025

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢလံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၅ နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢလီၢ်ကဝီၤၦၤမၤ သကိးတၢ်တဂၤဖဲမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤလၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤလၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီးအိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ်တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢတၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ် လီၤ.

ဟံးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲအံၤ

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်