SAC ပယီၤသုးတၢ်ထၢဆူၣ်သုးတၢ်သိၣ်တၢ်သီ

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ပယီၤသုးတၢ်ပၢတၢ်ပြးကရူၢ်ခိၣ်နၢ်  လၢတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ အိၣ်ဖှိၣ်ထံၣ်လိာ်တဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး SAC ထုးထီၣ်တၢ်ထၢဆူၣ်သုးတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အဂ့ၢ် ဖဲက--- သဝီ, ပၣ်ကၠီၤကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. SAC ပယီၤသုးထုးထီၣ်တ့ၢ်လံဝဲတၢ်ထၢဆူၣ်သုး တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ (စးထီၣ်လၢ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၀ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်လံ) သနာ်က့, တၢ်ထၢဆူၣ်သဝီဖိမံၤစရီလၢကဘၣ် ကဲသုးအဂီၢ်တအိၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် SAC ပယီၤသုးဒူသဝီပၢပြးဝဲၤကျိၤခိၣ်, အပှၤမၤသကိးတၢ်ဖိ ဒီးပၢၤကီၢ်သုးလၢအအိၣ်လၢ လူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤတဖၣ် ကိးဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဟဲထံၣ်လိာ်တဲသကိးတၢ်ဒီး SAC ပယီၤသုးတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ကရူၢ်ခိၣ် ဒီးသဝီသးပှၢ်တဖၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ထၢဆူၣ်သုးတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂ့ၢ်အံၤဖဲ က--- သဝီ, ပၣ်ကၠီၤ ကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.  ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (KNU-ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်) တၢ်ပၢတၢ်ပြးဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ တၢ်ပာ်ပနီၣ် ဝဲ က--- သဝီ အံၤ အိၣ်ဝဲလၢတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢ SAC ပယီၤသုးတခီ ပာ်ပနီၣ်ဝဲ က--- သဝီအံၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ လူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်အံၤအဃိ ဒ်လူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် SAC ပယီၤသုးဒူသဝီပၢပြးဝဲၤကျိၤခိၣ်ပာ်ပနီၣ်ဃာ်ဝဲတၢ်ထၢ ဆူၣ်သုးတၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲအသိး အဝဲသ့ၣ်မၢဆူၣ်ဝဲသဝီဖိ လၢအကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤတဖၣ် ကဘၣ်ကဲသုးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဲပျံၤ စ့ၢ်ကီးသဝီဖိတဖၣ်လၢ ပှၤမ့ၢ်ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးတဂၤဂၤန့ၣ် တၢ်ကဟံးထီၣ်န့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အရ့န့ၣ်လီၤ. ပှၤမ့ၢ်တအဲၣ် ဒိးကဲသုးတခီ ကဘၣ်ပာ်လီၤခၢၣ်စး ပှၤတဂၤလၢအလီၢ် မ့တမ့ၢ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ကျိၣ်စ့န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၢ်အဃိ လီၢ်ကဝီၤ သူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်လၢအသးနံၣ်ပှဲၤတဖၣ်, မိၢ်ပၢ် ဒီး ကရူၢ်ခိၣ်တဖၣ်ဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤဝဲဒၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ကရူၢ်ခိၣ်အကျါတဂၤစံးဝဲ ဒ်အံၤ, “တၢ်မၢဆူၣ် ပှၤကဲသုးဒ်အံၤတဘျီ ပှၤလၢပကဒိးသန့ၤထီၣ်သးအဂီၢ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ပကဘၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်က့ၤပသး လၢမတဂၤလဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါလၢၤဘၣ်. ပဝဲဒၣ်လၢအမ့ၢ်ခိၣ်နၢ်တခီ ပမ့ၢ်တကိးန့ၢ်ပှၤလၢကကဲသုးအဂီၢ်ဘၣ်, ပမ့ၢ်တထၢန့ၢ် ပှၤမံၤစရီဘၣ် ဒီးပမ့ၢ် ဃ့ၢ်ဖျိးကွံာ်န့ၣ်, ပဘၣ်ယိၣ်လၢတၢ်ကမၤဆူၣ်ဝဲပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးဒူဖိသဝီဖိလၢအအိၣ်တ့ၢ်လၢတၢ်လီၢ်ခံ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် SAC ပယီၤသုးကပာ်ထီၣ်က့ၤအပှၤတဂၤဂၤလၢပလီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်အံၤတခီဒု တၢ်အိၣ်သးကနးဒိၣ်ဒံး... လၢခ--- သဝီန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်အပှၤအိၣ်လီၤ.” SAC ပယီၤသုးကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တၢတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံတနွံ ဘျဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟဲကဒီးဝဲတဘျီ ဒီးမၢဆူၣ်ဒူသဝီ ဒီးကရူၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်လၢ ကထၢန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်သဝီဖိမံၤစရီလၢကဘၣ်ကဲသုး အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ် အဃိ ဖဲလါမးရှး ၁၉ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် ခ--- ကရူၢ်ခိၣ် ဒီးသဝီသးပှၢ်တဖၣ် လဲၤထံၣ်လိာ်တဲသကိး တၢ်ဒီး လီၢ်ကဝီၤ KNU တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ခိၣ်နၢ် ဒီးဃ့ဝဲတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်မၤစၢၤဘၣ်ဃး SAC ပယီၤသုးတၢ်ထၢဆူၣ်သုးအဂ့ၢ်အံၤ န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး တုၤခဲအံၤ (လါယူၤလံ ၂၀၂၄ နံၣ်) ဒူသဝီဒီး ကရူၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် တထၢန့ၢ်ပှၤမံၤစရီလၢ SAC ပယီၤသုး တဖၣ်အဂီၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ SAC ပယီၤသုးထုးထီၣ်ဝဲ တၢ်ထၢဆူၣ်သုးတၢ်သိၣ်တၢ်သီဝံၤအလီၢ်ခံလံၤလံၤန့ၣ် ဟီၣ်ကဝီၤပူၤပှၤသးစၢ်တဖၣ် အါဒၣ် တက့ၢ်လဲၤဃ့ၢ်ထီၣ်ခူသူၣ် ဒီးဃုဖံးဃုမၤက့ၤတၢ်လၢကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ပူၤ လၢအတဖိးသဲစးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤသးစၢ်လၢအသးနံၣ်ပှဲၤလၢအအိၣ်တ့ၢ်လၢပၣ်ကၠီၤကရူၢ် ဒီးကရူၢ်လၢအအိၣ်ဘူးတဖၣ် ဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်တ့ထီၣ်ဟံၣ်ဃီမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်တၢ်တိၤကျဲၤ

ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) ခိၣ်နၢ်အကျါတဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်တိၤကျဲၤလၢ ကတ့ထီၣ်ဟံၣ်ဃီလၢ အနီၢ် ကစၢ်မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်အဂီၢ် ဖဲတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤအဃိ မၢဆူၣ်ဝဲ တီသူသဝီဖိအိၣ်လၢ ဂ--- သဝီ, ယ့ၤပူၤကၠံကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤတဖၣ်လၢ ကသုးကွံာ်အတၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ကတ့ထီၣ်ဟံၣ်ဃီမုၢ် ကျိၤဝဲၤကွာ်တၢ်တိၤကျဲၤဝဲအံၤ ဆီလီၤပာ်ပနီၣ်ဒီးမၤနီၣ်ဃာ်ဝဲဟံၣ်ဃီတၢ်လီၢ် ဖဲဂ--- သဝီ တီသူသဝီဖိတၢ်သွၣ်ခိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအံၤ ဝံၤလၢၤလံန့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဃာ်တၢ်လီၢ်တဖၣ်အံၤ ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒီး လီၢ်ကဝီၤဖိတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲတဖၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်က့ၤဝဲ စ့အီၣ်လိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၢ်တခီ ဒ်ခံခီယၢ်ပၤတၢ်သးလီၤပလိာ်အိၣ်ဝဲအသိး တၢ်ပာ်တီၢ်န့ၢ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်တၢ်လီၢ် တအ့ ကၢၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၢ်လံၤအပူၤ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဟးဂီၤတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်တ့ထီၣ်န့ၢ်က့ၤအဝဲသ့ၣ် တၢ်ကုၢ်ပှၤသံလီၢ်တဖျၢၣ်, တၢ်သွၣ်ခိၣ်ဘျီၣ်တဖျၢၣ် ဒီး တၢ်ဟးလီၢ်တဖျၢၣ် ဖဲတၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၢ်လၢအသီတတီၤအံၤန့ၣ်လီၤ.  လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤစံးဝဲ “တမံၤဂ့ၤတမၠိဂ့ၤ မိၢ်ပၢ်ဖံဖုတၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၢ်အိၣ်တ့ၢ်ဒံးတက့တခီအဃိ ကိညၢ်ဒံး, အဝဲသ့ၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၢ်အသီ ဘၣ်ဆၣ်တၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၢ် အိၣ်ဒၣ်ထဲတအ့ကၢၣ်အခိၣ်အဃၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သွၣ်ခိၣ်သီအလီၢ်အံၤအိၣ်ဘူးဘူးဒီးသဝီအဂၤတၢ်သွၣ် ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်သးတဘၣ်လီၢ်ဘၣ်ဆးသနာ်က့ ပမၤတၢ်တသ့နီတမံၤဘၣ်.”

တၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး

စးထီၣ်လၢလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲလၢ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးပာ်ဖှိၣ် ဒီး SAC ပယီၤသုးအဘၢၣ်စၢၤဖဲ ကြုၢ်တု ဒီး ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သး ဟီၣ်ကဝီၤတနီၤ ဒ်အမ့ၢ် သ့ၣ်ဃးလီၤတီၢ် (သင်္ဃန်းညီနောင်) ဟီၣ်ကဝီၤပူၤတဖၣ် (ဘူးဒီးဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဒီးတနီၤတၢ်ဒုးကဲ ထီၣ်သးတုၤဃီၤလၢ တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ) အဃိ, လီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ်ဖိအိၣ်ဖဲဟီၣ်ကဝီၤဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံ ဟးဖျိးဝဲဆူကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ် ဒီးတနီၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုဝဲဆူဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးတၢ်ယၤဆူၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤဟးထီၣ် က့ၤလီၤလၢ အ့ၡၢၣ်ကျဲမုၢ်လါဖးဒိၣ်ခိၣ်တန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ ပှၤဘၣ်ဟးလ့ၢ်လိၤသူက့ၤဝဲဖဲ ထိၣ်ကီးကိကျဲလၢအိၣ်ဖဲတန့ဆါကီၢ် ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးဆူၣ်အဃိ, ကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိအိၣ်လၢ ကြုၢ်တု, ကီးတရံး ဒီးသ့ၣ်ဃးလီၤတီၢ်ဝ့ၢ် ဟီၣ်ကဝီၤပူၤတဖၣ်, ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုဝဲဆူတၢ်လီၢ်လၢအပူၤဖျဲးန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးၡး ၂၀၂၄ နံၣ်အတီၢ်ပူၤ ပှၤလၢအလဲၤဃ့ၢ်မှံ ဟးဖျိးဖဲ (တန့ဆါ, ဒူယီၢ် ဒီး တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်,) ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ အနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးအိၣ်ဝဲ (၅,၀၀၀)ဂၤ ဖဲတန့ဆါကီၢ်ဆၣ်ပူၤ, အဂၤ(၃,၄၀၀)ဘျဲၣ် ဖဲတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤ ဒီးအဂၤ (၄,၁၀၀) ဘျဲၣ် ဖဲဒူယီၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ကမျၢၢ်ဖိအိၣ်လၢ ဒူသထူၣ် ကီၢ်ရ့ၣ် ဒီး မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဟဲဃ့ၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ မၠဲၤကၠံငူၤဟီၣ်ကဝီၤပူၤ, လူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤအနီၣ်ဂံၢ်ကအိၣ်လၢ အဂၤ (၁,၀၀၀) ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ.  လၢတၢ်န့ၢ်အဃိ ပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးလၢဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ အနီၣ်ဂံၢ်ခဲလၢာ်ကအိၣ်ဝဲ အဂၤ (၁၃,၅၀၀) ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကီၢ်ပူၤကညီပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံကမံးတံာ် (CIDKP) ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဝဲ ပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဖိတဖၣ်အံၤ လၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီ, နီၢ်ကစၢ်တၢ် ကဆှဲကဆှီတၢ်ပီးတၢ်လီ, တၢ်သူၣ်ထီၣ်တစိၢ်တလီၢ်အတၢ်ပီးတၢ်လီဒ်အမ့ၢ် လၣ် ဒီးဝၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်တဂၤတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤ စၢၤ ဒီး တၢ်ကရၢကရိအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဟဲဟ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်အိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး ဖဲလူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီးဒူယီၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤ တဖၣ် အါဒၣ်တက့ၢ်အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဝဲကညီကလုာ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်လၢတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤ ပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဟံၣ်ဒူၣ်ကအိၣ်လၢ (၉၅၀) ဒူၣ်အကျါ ဟံၣ်ဒူၣ် (၈၀၀) ဒူၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤဘါအံစလၣ်တၢ်ဘါန့ၣ်လီၤ. ထၢၣ်ပုချၢဆူၣ်ချ့ပှၤမၤတၢ်ဖိကရူၢ် (Back Pack Health Worker Team) ဟဲကွၢ်ထွဲ ဒီးသမံသမိးန့ၢ်ဝဲ ပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးလၢအဟဲဃ့ၢ်အိၣ်ကဒု ဖဲတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤတဖၣ်အံၤ အတၢ်အိၣ် ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ခံလါသၢလါတဘျီန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးဒီးဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ် ကမၤလိဘၣ်တၢ်အဂီၢ် ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤ (KECD) ကၠိ ဒီ SAC ပယီၤကၠိအိၣ်လၢ ဒူသဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်ပူၤတဖၣ်တူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ်လၢကလဲၤမၤလိတၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ် တဖၣ်အံၤ လီၢ်ကဝီၤဒူသဝီ, ကရူၢ် ဒီး ကီၢ်ဆၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ ကအိၣ်ကဒုဆိ ဖဲဟံၣ်လၢအိၣ်ကလီ, တၢ် လီၢ်လၢအိၣ်ကလီ ဒီးစံာ်ပျီလၢအိၣ်ကလီ, သီခါဖၠၣ် ဒီး ပလံၤတၢ်ဘါလီၢ်တဖၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ခီဖျိလၢပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ ဖိတဖၣ် ဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးလီၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဆၢက တီၢ်အိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအကျါတဂၤစံးဝဲ “တမ့ၢ်ပကစၢ်ဟံၣ်ကစၢ်ဃီဘၣ်အဃိ တၢ်အိၣ်သး ကဘၣ်လီၢ်ဘၣ်ဆးဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဒ်သိးဒီးတၢ်အိၣ်သးကဘၣ်လီၢ်ဘၣ်ဆးအဂီၢ် ပဘၣ်အိၣ်ဒ်အံၤလီၤ. ပအဲၣ်ဒိးလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤတခါအံၤက ဝံၤဝဲချ့ချ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးဒ်အံၤအဃိ ပဖံးအီၣ်မၤအီၣ်တၢ်တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်ဆးဘၣ်. လၢပဟံၣ်ပဃီန့ၣ် တၢ်ပီးတၢ်လီ လၢအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ် ပှၤအီၣ်ဟုၣ်ကွံာ်အီၤလံ. ပှၤတနီၤနီၤ အသးတနၢၤဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်က့ၤကွၢ်က့ၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲအ ပူၤကွံာ်တလါ (လါမးၡး ၂၀၂၄နံၣ်) န့ၣ် SAC ပယီၤသုးတဖၣ်ခးဝဲကမျၢၢ်ဖိလၢကျိစုဘျၢ (စနဲၤဖၢၤ) ဖဲအဝဲသ့ၣ်က့ၤကွၢ်က့ၤအ ဟံၣ်အဃီ ဖဲကီးတရံးဝ့ၢ်ပူၤအဆၢကတီၢ်အဃိ ဘၣ်သံသဝီဖိ (၃) ဂၤန့ၣ်လီၤ. အခဲအံၤ မတဂၤမၣ်က့ၤကွၢ်က့ၤတၢ်တဘူၣ်လၢၤ ဘၣ်.” ပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံပိာ်မုၣ်လၢအသီတဂၤစံးစ့ၢ်ကီးဝဲဒ်အံၤ “(တၢ်ကရၢကရိ) သရၣ်သ့ၣ်ဟဲဟ့ၣ်မၤဘူၣ်တၢ်ခဲအံၤခဲအံၤအဃိ ယသးခုဒိၣ်မး. တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ပကဖံးတၢ်မၤတၢ်ဖဲအံၤန့ၣ်တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်ဆးဘၣ်. တၢ်မၤမ့ၢ်အိၣ် ဒီးပလဲၤမၤအီၤ လီၤ. အခဲအံၤပအိၣ်ဘၣ်လၢဒဲဖိအပူၤအဃိ ကိညၢ်ထီၣ်တစဲး.” ဖဲတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤ ပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ်အကျါ ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒီး ပှၤလၢအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးကျိဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲအဃိ ဘၣ်တၢ်လဲၤကူစါယါဘျါအဝဲသ့ၣ်လၢဖၣ်အၣ်ဝ့ၢ်ပူၤတၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ် လီၤ.

ပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံဖဲဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတဖၣ်အံၤ KNU ကီၢ်ဆၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ကွၢ်ထွဲရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်ခီဖျိ လၢပှၤနီၣ်ဂံၢ်အါထီၣ်အဃိ လိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်ဝဲတၢ်မၤစၢၤလၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ်န့ၣ် လၢပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံဖိ ကဒဲကဒဲအကျါ ပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ကဲထီၣ်သးအိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်အံၤတနီၤဘၣ် လဲၤဘှါဆှဲဝဲလၢ KNU ကီၢ်ဆၣ် (စံၣ်ညီၣ်ပီတ့)ဝဲၤကျိၤ ဒီးတနီၤလဲၤဘျါဆှဲဝဲလၢ SAC (စံၣ်ညီၣ်ပီတ့) ဝဲၤကျိၤန့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် တုၤ လါယူၤ ၂၀၂၄ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲလၢ KNLA သုးပာ်ဖှိၣ် ဒီး SAC ပယီၤသုးအ ဘၢၣ်စၢၤ ဖဲကီးတရံးဝ့ၢ်, ကြုၢ်တုဝ့ၢ် ဒီး သ့ၣ်ဃးလီၤတီၢ်ဝ့ၢ် ဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ  ကမျၢၢ်ဖိလၢအဃ့ၢ်ဝံၤ က့ၤအိၣ်က ဒါက့ၤလၢဝ့ၢ်ပူၤ ဒီးအိၣ်တ့ၢ်လၢဝ့ၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲဃ့ၢ်ထီၣ်ကဒီးဝဲလၢ တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤတနီၤန့ၣ်လီၤ. လါလၢအပူၤကွံာ် (တ ချုးတုၤလါအ့ဖြ့ၣ်ဒံးဘၣ်)န့ၣ် ပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဟံၣ်ဒူၣ်နီၣ်ဂံၢ်အိၣ်တ့ၢ်လံဝဲလၢ (၁,၀၀၀) ဒူၣ်ဃၣ်ဃၣ်လံ ဒီးအခဲအံၤန့ၣ်ပှၤဃ့ၢ်မှံ ဟးဖျိးဟံၣ်ဒူၣ်အနီၣ်ဂံၢ်ဟဲအါထီၣ်ကဒီးဝဲအဒူၣ် (၃၀၀) ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. CIDKP ဒီး KNU ကီၢ်ဆၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဆီၣ်ထွဲ မၤစၢၤ ဒီးရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်ဝဲတၢ်လၢပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 SAC ပယီၤသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢသဝီပူၤ

ဖဲလါမးၡး ၁၈ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်, ဂီၤခီ ၄း၃၀ မံးနံးဆၢကတီၢ်န့ၣ် SAC ပယီၤသုးခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ) နီၣ်ဂံၢ် (၂၇၅) ခးလီၤကျိ ဖးဒိၣ် (၁၂၀ မမ) ဆူဃ--- သဝီ, ဝ့ၣ်ၡါကရူၢ်, တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ဒီး ကျိဖးဒိၣ်ချံ (၂) ဖျၢၣ် လီၤဘၣ်ဝဲ သးပှၢ် င--- လၢ အသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၄၉ နံၣ်) ဒီးမ့ၢ်ဝဲယိၤကလုာ်ဒူၣ်ဖိတဂၤအဟံၣ် ဒီးအဟံၣ်အူထီၣ်ပၣ်ဃုာ်ဒီးအကျးတဖျၢၣ် ဒီးသိလ့ၣ် တခိၣ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ပီးတၢ်လီလၢ အူအီၣ်ဟးဂီၤကွံာ်တဖၣ်အလုၢ်အပှ့ၤလီၤလၢဝဲလၢစ့ယိၤတကလီၢ်ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အခဲအံၤန့ၣ် အဝဲက့ၤဘှီထီၣ်ကဒါက့ၤဝဲအဟံၣ် ဒီးကျးလၢအအူထီၣ်ဟးဂီၤအံၤဝံၤလံန့ၣ်လီၤ.

SAC ဒူသဝီပၢပြးဝဲၤကျိၤခိၣ်ထၢဆူၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲလၢပှၤဘါအံးစလၤဖိအိၣ်

လါယူၤ ၁၈ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤဘါအံးစလၤဖိတဖၣ် မုၢ်နံၤဒိၣ်မုၢ်နံၤထီတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါမုၢ်နံၤန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢအဝဲ သ့ၣ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါမုၢ်နံၤဘၣ်ဒံးဘၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် SAC ဒူသဝီပၢပြးဝဲၤကျိၤခိၣ် ဖဲတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤတဂၤစံးဝဲလၢ ပှၤမ့ၢ်ဒိ သံလီၤကျီၢ်တဒုန့ၣ် ပှၤကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲစ့ (၂၀,၀၀၀) ကၠးန့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ထၢဖှိၣ်န့ၢ်ဝဲဟံၣ်နီၣ်ဂံၢ်လၢကဒိသံလီၤကျီၢ် ဒီး ကျီၢ်နီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်ကဒိသံလီၤအီၤအစရီန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢအဘါအံးစလၤတၢ်ဘါ ဖဲဂ---သီဝီ, ပီၤယ့ၤပူၤကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ် ဆၣ်ပူၤတဂၤစံးဝဲ “တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် ဒူသဝီပၢပြးဝဲၤကျိၤခိၣ် ဟဲထၢဝဲကျီၢ်တဒုန့ၣ် စ့ (၂၀,၀၀၀) ကၠး. ပဝဲဒၣ်ပမၤဘူၣ်တၢ်လီၤ. ပဒိသံလီၤအီၣ်တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်ဝံၤ ဒီးပဟ့ၣ်မၤဘူၣ်လီၤဆူပှၤလၢတၢ်တအိၣ်တယၢၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဟးလူၤထၢစ့ဒ် အံၤတဘျီ ပတအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်သနာ်က့န့ၣ်ပဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤ. ကျိၣ်စ့သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလဲၤတုၤဝဲလၢအဝဲသ့ၣ်ထၢၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘူၣ် တၢ်ဘါလၢအဂၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤခရံာ်ဖိ ဒီးပှၤဘါသီခါဖိတဖၣ် မ့ၢ်မၤဘူၣ်တၢ်တခီ အဝဲသ့ၣ်တထၢဝဲဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်စံးဝဲလၢတၢ်ဒိသံ လီၤကျီၢ်အါတလၢအဃိ ကျီၢ်အစၢၤကလီၤတူာ်ဘၣ်ဖုး အဃိအဝဲသ့ၣ်ထၢဝဲအခိအသွဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ပှၤလီၢ်ကဝီၤဖိ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကွၢ်တလီၤပဲာ်ဖးနီၤဖးတၢ်အဒူၣ်အဆၢ ပတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ ဒီးပကလုာ်န့ၣ်လီၤ. ပဘၣ်ဟ့ၣ်(စ့)ကိးနံၣ်ဒဲးလီၤ. လၢအပူၤကွံာ် န့ၣ် ပဘၣ်ဟ့ၣ်ထဲစ့လီၤ. အခဲအံၤန့ၣ်, ပဘၣ်လဲဆှၢန့ၢ်စ့ၢ်ကီးအဝဲသ့ၣ်တၢ်ညၣ်န့ၣ်လီၤ. ကအိၣ်လၢသၢနံၣ်လွံၢ်နံၣ်လံ. ပှၤဘါအံး စလၤတၢ်ဘါလၢအအိၣ် သဝီဘူးဖဲတၢ်ခိၣ်တၢ်ဃၢၤတဖၣ် ဟံၣ်တဖျၢၣ်လၢ်လၢ်လၢအမ့ၢ်ဒိသံလီၤကျီၢ်တဒုန့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲစ့ (၂၀,၀၀၀) ကၠးန့ၣ်လီၤ.” စ---သဝီဖိတဂၤ စံးစ့ၢ်ကီးဝဲ “ပဝဲဒၣ်ပမၤဘူၣ်တၢ်လီၤ. ပဟ့ၣ်မၤဘူၣ်လီၤတၢ်ဆူ ပှၤဘါအံးစလၤတၢ် ဘါလၢအဖှီၣ်အယာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပတပဲာ်ဖးနီၤဖး ကလုာ် ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဒူၣ်အဆၢဘၣ်. ပဟ့ၣ်မၤ ဘူၣ်လီၤပှၤခဲလၢာ်လီၤ. ပမၤဘူၣ်တၢ် ပတလီကီထွဲဘၣ်. ကညီမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပယီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီး တီသူမ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤလၢပသ့ၣ်ခီးသ့ၣ်ညါတ ဖၣ်န့ၣ် ပကွဲမုာ်ဒုးအီၣ်အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ပဟ့ၣ်လီၤစ့ၢ်ကီး တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်တဖၣ်လီၤ. ပတပဲာ်ဖးနီၤဖးတၢ်အဒူၣ်အဆၢ ဘၣ်. ပှၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်တုၤသိးထဲသိးလီၤ.” တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်န့ၣ် ပှၤဘါအံးစလၤတၢ်ဘါတဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣမဲာ်ဝဲ တၢ်ထၢ ကျိၣ်စ့ ဒီးတၢ်ပဲာ်ဖးနီၤဖးအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ကရၢကရိလၢကဟံးထီၣ်ဂ့ၢ်ဝီဘှါဆှဲတၢ်ဂ့ၢ် တအိၣ်နီတဖုဘၣ်န့ၣ် လီၤ. 

တၢ်သမံသမိးတြဲၤတဖၣ်

ဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ/ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ကီၣ် ကးကရၢ (KNU/KNLA-PC) တၢ်သမံသမိးတြဲၤဖဲ ပီသဝီ ဒီးတန့ဆါသဝီ အဘၢၣ်စၢၤကျဲမုၢ်ကပၤအိၣ်ဝဲဒၣ် (၂) ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ.  KNU/KNLA-PC တၢ်သမံသမိးတြဲၤဖဲ နီဘိသဝီ, တီၤစိကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤအံၤန့ၣ် ထၢဝဲဒၣ် သိလ့ၣ်တီတၢ်ပီးတၢ်လီတ ဖၣ်, ဟံၣ်ဖိဃီဖိသိလ့ၣ်တဖၣ်, သိလ့ၣ်လၢအလံာ်လဲၢ်တအိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီး သိလ့ၣ်ယီၢ်တဖၣ် အခိအသွဲန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဖဲ အပူၤကွံာ် လါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ထုးလီၤစှၤက့ၤဝဲ အတၢ်သမံသမိးတြဲၤတဖျၢၣ် ဒီးတၢ်သမံသမိးတြဲၤ အိၣ်တ့ၢ်က့ၤ တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် KNU/KNLA-PC သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (၁၉) ဆီလီၤအါထီၣ်ဝဲတၢ်သမံသမိးတြဲၤတဖျၢၣ် ဖဲ တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီးတန့ၢ်ဆါကီၢ်ဆၣ်အဘၢၣ်စၢၤ ပီဒီးတန့ဆါကျဲမုၢ်ကပၤ လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲ လၢတန့ၢ်ဆါကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအအခိၣ်အဃၢၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၄ နံၣ်အတီၢ်ပူ, သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF, လီၢ်ကဝီၤပူၤဆီတလဲကိးလီၤက့ၤစ့ၢ်ကီးအမံၤဆူ ကညီဒီကလုာ်သုးမုၢ်ဒိၣ် (KNA)) ဟီၣ်ကဝီၤနီၣ်ဂံၢ် (၂), သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (၁၀၁၅) ဆီလီၤအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်သမံသမိးတြဲၤတဖျၢၣ်ဖဲ ကွံကၠဲၤထံလီၤစူ ကျဲဖးဒ့, ထါတပ့ၤဒီးယၤခ့ၣ်ဘီသဝီအဘၢၣ်စၢၤ လၢအမ့ၢ် ပီဒီးတန့ဆါကျဲမုၢ်အဘၢၣ်စၢၤ ဖဲတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤဒီး ထၢဝဲဒၣ် တၢ်ခိတၢ်သွဲန့ၣ်လီၤ.

ကသံၣ်မူၤဘှီး

ဖဲတန့ဆါ ဒီးတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအဘၣ်ထွဲဒီးကသံၣ်မူၤဘှီးကဲထီၣ်သးအိၣ်ဝဲဒၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ. တၢ်သူက သံၣ်မူၤဘှီးအံၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဝဲပှၤသူတၢ်ဖိတဖၣ်အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တကးဒံးဘၣ် မၤဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးဝဲပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤ သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကသံၣ်မူၤဘှီးအဃိ ကဲထီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢပှၤသူတၢ်ဖိအနီၢ်ကစၢ်, အဟံၣ်ဖိဃိဖိ ဃုာ်ဒီးပှၤလၢအဘၣ်ထွဲဒီးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယူၤ ၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် ဒူသဝီဘံၣ်ဘၢပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဖီၣ် န့ၢ်ဝဲပှၤဆါကသံၣ်မူၤဘှီးတဂၤဖဲတန့ဆါကီၢ်ဆၣ်အပူၤ လၢအမံၤမ့ၢ်ဝဲ စီၤသၣ်မီၤတုၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤအံၤ လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ်အ ဝဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အမၤသကိးတ့ၢ်တၢ်ဒီး (ပာ်ဘံၣ်ပာ်ဘၢအီၤလၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်) ကရၢန့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ တၢ်ဖီၣ် န့ၢ်ဃုာ်ပှၤလၢအပှ့ၤအီၣ်ကသံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး သိလ့ၣ်ယီၢ် (၉) ခိၣ် ဒီးဘၣ်တၢ်လဲၤဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူသုးလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤသူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်အါဒံအါဂၤဟးဂီၤဝဲလၢ တၢ်သူတၢ်မူၤတၢ်ဘှီးအဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအထုးထီၣ်ရၤလီၤဆါကသံၣ်မူၤဘှီးတဖၣ် အါဒၣ်တက့ၢ်မ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ်ထွဲဒီး သုးဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ကရၢ ဒီးမ့မ့ၢ်ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တခီ အါဒၣ်တက့ၢ်မ့ၢ်ဝဲဒူသဝီကမျၢၢ် ဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအတၢ်ဂ့ၢ်ကီ

လၢတန့ဆါဒီးတၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ ဒူသဝီဖိတဖၣ်အါဒၣ်တက့ၢ်မ့ၢ်ပှၤထူစံာ်ထူပှဲၤ ဒီးသူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ လါယူၤလံ ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် တၢ်စူၤအါအဃိ ထံဒိၣ်လုၢ်ဘၢဝဲသဝီဖိတဖၣ်အတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အလီၢ်အါမးန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတနီၤအ တၢ်သူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်အလီၢ်ဒ်အမ့ၢ်ဘုစံာ်ပျီ, ဘုခ့ကျီး, နွဲၣ်သ့ၣ်ကျီးတဖၣ်ထံလုာ်ဘၢအီၤဒီး တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ် သံဟးဂီၤဝဲအ ဃိကဲထီၣ်ဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ သဝီဖိတဖၣ်အတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်အမဲာ်ညါ ကီၢ်ပယီၤစ့ပှ့ၤလီၤ ဒီးတၢ်လုၢ်တၢ်ပှ့ၤဟဲဒိၣ်ထီၣ်အဃိ ကဲထီၣ်ဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢသဝီဖိတဖၣ်ကပှ့ၤအီၣ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီးပှၤလၢအကူၣ်လဲၤမၤကၤတၢ် ဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဆါညၣ်ဖိတဂၤ စံးဝဲလၢ ပှၤပှ့ၤအီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်တဲအီၤလၢ “တၢ်ပှ့ၤထီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢ နသုပှၤဆါအီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်ကိးဒိၣ်ထီၣ်အပှ့ၤအဃိ” န့ၣ်လီၤ. ပှၤဆါအီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ် ပှၤတ သ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဆါအီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်ဘၣ်တူၢ်ဆါသးဒီးဆါအီၣ်တၢ်ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဘျုးအဖှိၣ် အါအါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ် ပှၤတနီၤဘၣ်ဟးနီဝဲသိလ့ၣ် ဒီးဒိးလဲဆှၢထီၣ်ဆှၢလီၤဝဲတၢ်ပီးတၢ်လီသ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤလၢတၢ်လီၢ်အယံၤ ဒီးဘၣ်ဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ခိတၢ်သွဲလၢကျဲအါမးန့ၣ်လီၤ.  

တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်

ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၄ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢဆ---တၢ်ဆါဟံၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါဒၢး ဒီးတၢ်ကွဲးတၢ်ကါဒၢးအလီၢ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ် အဃိ BPHWT ဒီး KDHW မၤသကိးတၢ်ဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်ပာ်ပနီၣ်က့ၤဝဲ BPHWT ဒူသဝီဆူၣ်ချ့တၢ်လီၢ်ဖဲ ည---သဝီ, နိခွံၤကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤအံၤ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ကွဲးတၢ်ကါအလီၢ် ဒီးတၢ်ကွၢ်ထွဲတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူပှၤဆါဒီး ပှၤမိၢ်ဒၢလၢ ကဘၣ်ကွဲးကါသးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.