တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၁၂ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

အ--- သဝီ, ထံဒ့ကရူၢ်, ဒီၣ်ဖါခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

ဒီၤဘ---

သးနံၣ်

(၉၀) နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

မုၣ်

ကလုာ်

ပယီၤ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

မုၣ်ကမဲ

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ဒိးသန့ၤသးလၢဟံၣ်ဖိဃီဖိ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘါသီခါ

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

အ--- သဝီ, ထံဒ့ကရူၢ်, ဒီၣ်ဖါခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

သုးဖိ

ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုး လၢတၢ်တသ့ၣ်ညါသုးရ့ၣ်

န့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ် (နေပြည်တော်) ကီၣ်ကးကရၢတၢ်ပၢ

တသ့ၣ်ညါ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ဖဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကစီၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ အ--- သဝီဝံၤအလီၢ်ခံ, ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ်, KHRG ပျီပူၤပှၤဃု ဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်ဖိ လဲၤမၤနီၣ်မၤဃါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သး ဒီး စံးကတိၤသကိးတၢ်ဒီး အ--- သဝီဖိန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမ့ၤ ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်အိၣ်ထီၣ်လၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤအဃိ, KHRG ပျီပူၤပှၤဃုဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်ဖိမၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ် ဒီး ပှၤ တူၢ်ဘၣ်တၢ်အဖိမုၣ်သကိးတဂၤဖဲပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ်, KHRG ပျီပူၤပှၤဃုဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ် ဖိတဂၤအံၤ လဲၤဟးဝဲဆူ အ--- သဝီ လၢကထံၣ်လိာ်အသး ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိ ဒီၤဘ--- လၢက မၤဝဲဒၣ်တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤဘၣ်တၢ်မၤန့ၢ်အီၤခီဖျိ ပှၤမၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ် (၂) ဘျီလၢအမ့ၢ်တၢ်မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် အနီၢ်ကစၢ် ဒီၤဘ--- တဘျီ ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဖိမုၣ်သကိးတဘျီန့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၁၂ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲလၢ SACသုး ဒီး လီၢ်ကဝီၤသုးဖီၣ်စုကဝဲၤပာ်ဖှိၣ်လၢအမ့ၢ် KNLA ဒီး PDF အဘၢၣ်စၢၤဖဲတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီး အ--- သဝီတတီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဆၢကတီၢ်, SAC သုးဒွဲၣ်အူထီၣ်ဝဲသဝီ ဖိဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဟံးန့ၢ်စ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအိၣ်ဒီးအလုၢ်အပှ့ၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢသဝီဖိအဟံၣ်ပူၤ ဒီး ဟံးန့ၢ်စ့ၢ်ကီးဝဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢသဝီဖိအကျးပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခးစ့ၢ်ကီးသဝီဖိအကျီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိစံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ SAC သုး ဒွဲၣ်အူထီၣ်သဝီဖိအဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဆဲးကျိးဆဲးကျၢလိာ်သးဒီး PDF သုးအဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢတၢ်ဒွဲၣ်အူပှၤသဝီဖိအဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဆၢကတီၢ် SAC သုးဖိတဂၤ မၤအၢမၤနးဒီး မၤတရီတပါဝဲ ပှၤသဝီဖိ သးနံၣ်အိၣ် (၉၀) နံၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဂၤအံၤမ့ၢ်လၢအသးနံၣ်ပှၢ်လံအဃိအဝဲတဃ့ၢ်ထီၣ်လၢသဝီပူၤဘၣ်န့ၣ် လီၤ. ဒ်ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး SAC သုးဖိတဂၤအံၤ မ့ၢ်ပိာ်ခွါတဂၤလၢအိၣ်ဒီး အခၣ်ဆူၣ်ဒီး အညၣ်သူန့ၣ် လီၤ. အဝဲထံၣ်ဝဲ ဒီၤဘ--- ဆ့ၣ်နီၤဖဲအဟံၣ်ဃီလိၤ ဒီး အတၢ်သံကွၢ်အီၤလၢမ့ၢ်အအိၣ်ဟံၣ်ထဲတဂၤဧိၤလီၤဧါ ဒီၤဘ--- စံးဆၢအီၤ လၢအအိၣ်ဟံၣ်ထဲတဂၤဧိၤလီၤဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲတွံၢ်ဃီၤဝဲဖံသးပှၢ်အစုဆူဖံသးပှၢ်ဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲကျဲးစၢးဘ့ၣ် လီၤဝဲဒီၤဘ--- အဆ့ကၤဒီး အနံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီၤဘ--- တဲဘၣ်အီၤလၢ ‘ယသးနံၣ်အိၣ်လၢနမိၢ်အသးနံၣ်ပတီၢ် လံ. နမၤယၤဒ်အံၤ တန့ၢ်ဘၣ်.’ ဒီး SAC သုးန့ၣ်ထိးဒီၤဘ--- အကိာ်ဘိဒီးအဒီဝံၤ ကဲၢ်ဝဲဒီၤဘ--- အကိာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤပျံၤ မၤဖုးအီၤဒ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံ ဒီၤဘ--- အံၤဘ့ၣ်လီၤန့ၢ်ဝဲအဆ့ကၤဒီးအနံၣ်ဝံၤ တၢ်တဲအီၤလၢ ‘နၤတဂၤအံၤနဃဲၤညါ...’ SAC သုးတဂၤအံၤအိၣ်ဒီး အကသံၣ်ဖူဒီးဖူလီၤ ဝဲဖဲဖံသးပှၢ်တဂၤအံၤအပိာ်မုၣ်က့ၢ်ဂီၤလိၤဒီး အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲပိာ်ခွါက့ၢ်ဂီၤလိၤ န့ၣ်လီၤ. အဝဲမၢန့ၢ်ဆူၣ်ဝဲဖံသးပှၢ်ဖီၣ်ဃာ်န့ၣ်အီၤ အပိာ်ခွါက့ၢ်ဂီၤတခါန့ၣ်ကအိၣ်လၢ ၁ နၣ်ရံၣ်ဘျဲၣ်ဃၣ်ဃၣ်ဒီး စံၢ်ဘံးဝဲ ဒီၣ်ဘ--- အနုၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢ အပိာ်ခွါက့ၢ်ဂီၤ တခါန့ၣ်တဆှိၣ်ထီၣ်ဘၣ်အဃိအဝဲပတုာ်ကွံာ်ဝဲဒီးဒုးကူထီၣ်က့ၤဝဲ ဒီၣ်ဘ--- အဖျီၣ်ခံဖိ, အနံၣ်ဒီး ဒုးသိးထီၣ် က့ၤဝဲဆ့ကၤဝံၤ ဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲလၢ ဒီၤဘ--- အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဒီၤဘ--- တဲဘၣ်စ့ၢ်ကီး KHRG လၢ “တဘျီလၢ်လၢ်လၢယမ့ၢ်ဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤယပျံၤတၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲ လၢယမ့ၢ်ဆိမိၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤတဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်ယထံၣ်မှံထီၣ်က့ၤအမဲာ်ထီဘိလီၤ... အဝဲမ့ၢ်ကီၤလၤလီၤ. အ ညၣ်သူဒိၣ်မး... ဖဲလၢယပျံၤတၢ်ဒီးယကိးပသူထီၣ်ဖးဒိၣ်အခါအဝဲဘံးတံၢ်ယကိာ်ယူၢ်ဘိဃံးဃံးလီၤ. ယကိာ်ယူၢ်ဘိဆါတုၤခဲ အံၤလီၤ.... ယတမဲာ်ဆှးလၢယကဘၣ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တခါလၢဘၣ်ဃးတၢ်မၤဆူၣ်မၤဆိးတခါအံၤဘၣ်.... ယမ့ၢ်ဘၣ်တဲနၤ တီတီန့ၣ် မ့ၢ်လၢအတၢ်တဆှိၣ်ထီၣ်ဘၣ်အဃိအဝဲတဖီၣ်ဆူၣ်ယၤလၢၤဘၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ဖီၣ်ဆူၣ်ယၤဒု, ယကသံသ့ၣ်သ့လီၤ.”

တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤအဆၢကတီၢ် အဖိမုၣ်လၢသးနံၣ်အိၣ် (၅၀) ဘျဲၣ်တဂၤ, အလံၤလၢသးနံၣ်အိၣ် (၄၀) နံၣ် (၂) ဂၤ ဒီး ပှၤသ ဝီဖိပိာ်မုၣ်အဂၤလၢတၢ်တသ့ၣ်ညါသးနံၣ်တဂၤ အိၣ်ခူသူၣ်ဝဲဖဲအဟံၣ်ဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဖိမုၣ်သကိးတဂၤအံၤတဲ ဘၣ် KHRG  လၢ “ဒီၤဘ--- အဖိမုၣ်တဲဘၣ်ယၤလၢ SAC သုး ဖိတဂၤအံၤဟဲဃီၤဆူအဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤဒီး လဲၤထီၣ်ဝဲဆူအဟံၣ် ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲလဲၤနုာ်လီၤဟံၣ်ပူၤအဆၢကတီၢ် အဝဲတဘ့ၣ်လီၤဒၣ်လဲာ်အခီၣ်ဖံးဘၣ်. ဝံၤဒီး SAC သုးဖိတဂၤ အံၤတွံၢ်ဃီၤဝဲ အမိဆူဒၢးအဂၤတဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲပာ်လီၤအကျိလၢအယံာ်ဒီးဘ့ၣ်လီၤဝဲ ဒီၤဘ--- အဆ့ကၤန့ၣ်လီၤ. ဒီၤဘ--- အဖိမုၣ် ထံၣ်ထွဲဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအမိၢ်အံၤခီဖျိ အဝဲအိၣ်ခူသူၣ်ဝဲဖဲတၢ်အိၣ်သဒၢသးတၢ်ပူၤဖဲ အဟံၣ်ဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲထံၣ် ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤလၢသ့ၣ်ဘၣ်သ့ၣ်ဖးသးအကစူးမ့ၢ်လၢဟံၣ်အံၤဘၣ်တၢ်တ့အီၤဒီး သ့ၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤအိၣ်ခူသူၣ်လၢဟံၣ်ဖီလာ် (၄) ဂၤပၣ်ဃုာ်ဒီးအဖိမုၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်ထံၣ်ထွဲဝဲတၢ်ကဲ ထီၣ်သးလၢဒၢးပူၤ အံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤထံၣ်ထွဲတၢ်တဖၣ်တဲဘၣ်ယၤလၢအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်အသးအံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်တဲဘၣ်ယၤတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ အဆၢကတီၢ်အဝဲသ့ၣ်ဟီၣ်ဟ့သးမးလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အံၤကဲထီၣ်အသးဖဲ SAC သုးလၢအဂၤတဖၣ် ဟးဒွဲၣ်အူဝဲပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် အဟံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢပှၤသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်က့ၤလၢၤ တဘျီဃီပှၤလၢအအိၣ်ခူ သူၣ်လၢဟံၣ်ဖီလာ်သ့ၣ်တဖၣ် က့ၤထီၣ်က့ၤဝဲဆူဟံၣ်ပူၤဒီး အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒီၤဘ--- အံၤဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအီၤခီဖျိ အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ဒုၣ်သၣ်ထီၣ်လုးလီၤဂာ်မးလၢအဝဲဘၣ်တၢ်တီၢ်အီၤဒီးထးဘိန့ၣ်လီၤ. အဖိမုၣ်တဲလၢ ဒီၤဘ--- အံၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနး န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲပၠးက့ၤယၤတၢ်လၢ SAC သုးဖိတဂၤအံၤတဲဝဲဒ်အံၤ,  ‘ဖံသးပှၢ်တဂၤအံၤ ဖၣ်ဃဲၤညါ...’ ဝံၤဒီးတီၢ်ဝဲအခီၣ်ဒုၣ်သၣ် န့ၣ်လီၤ.”

ဖဲလါမ့ၤ ၂၀၂၄ နံၣ်အတီၢ်ပူၤ, မ့ၢ်လၢ ဒီၤဘ--- တဂၤအံၤဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲဒီး တၢ်မၤအၢမၤနးဒ်အံၤအဃိအကိာ်ယူၢ်ဘိဆါ ဒံးဒၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲပျံၤဒံးတၢ်ထီဘိဖဲအနီၣ်ထီၣ်ဘၣ်က့ၤတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤတဘျီလၢ်လၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. အသဝီန့ၣ် အိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢသုးဖီၣ်စုကဝဲၤသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအလီၢ်, ဒီး ဖဲတၢ်ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ် ဒီး ကဘီယူၤအတၢ်ဟဲတ့ၢ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိတၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်လၢသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လၢ ကတီၣ်ဖျါ ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်မၤပယွဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် ဒီး သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲ အတၢ်ကဲထီၣ်သးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ် ညါ  လၢတၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်တုၤသိးထဲသိးအခၢၣ်စး ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲဒၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဂုာ်အဂၤအိၣ်စ့ၢ်ကီး အါမးန့ၣ်လီၤ.

ဒီၤဘ--- အသးနံၣ်အိၣ် (၉၀) နံၣ်, မ့ၢ်ပယီၤကလုာ်ဒီး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤဘါသီခါတဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤအီၣ်စံာ် ဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် (၇) ဂၤလီၤ. ဒီၤဘ--- အိၣ်ဒီး အဖိမုၣ်ဆံး, အမာ်, ဒီးအလံၤဖဲအဟံၣ်လၢအိၣ်ဖဲသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. အဖိမုၣ်ဆံးဒီး အဖိမုၣ်ဆံးအဝၤ န့ၣ်ညီနုၢ်လဲၤမၤတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ဒီၤဘ--- ဒိးသန့ၤထီၣ်ဝဲအသးလၢအဖိမုၣ်ဆံးဟံၣ်ဖိဃီဖိအအိၣ်လၢအတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီၤဘ--- အံၤအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်အမဲာ်ညါ အလုၢ်ကနိးဒီး အထံၣ်တၢ်တရှဲဘၣ်.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိတဂၤအံၤဟ့ၣ်ဝဲ KHRG အခွဲးလၢကရၤလီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ်လီၤ.