Wed, 19 Jun 2024
လံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤလၢ ၂၀၂၄ နံၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်တၢ်မၤပတုာ်ကွံာ်တၢ်သူသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အပူၤ

  

 

လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်တၢ်မၤပတုာ်ကွံာ်တၢ်သူသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး လၢတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အပူၤ အမုၢ်နံၤအံၤ ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) အဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်လၢအဟဲကဲထီၣ်အသးခီဖျိ သုးဖီၣ်စုက၀ဲၤသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်မၤကမၣ်၀ဲသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤ ဒီးတၢ်လၢအဟဲပိာ်ထွဲထီၣ်အခံ လၢလီၢ်က၀ီၤပှၤတ၀ၢဘၣ်လဲၤခီဖျိတူၢ်ဘၣ်၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တနံၤအံၤ KHRG ဃ့ထီၣ်၀ဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အပှၤတ၀ၢ ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါဘၣ်ထွဲသ့ၣ်တဖၣ် လၢကထီဒါသကိး၀ဲတၢ်မၤဘၣ် ဒိပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်လၢကီၢ်ပယီၤပူၤ ဒီးဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတုၤလီၤတီၤလီၤ လၢတၢ်ကမၤပတုာ်ကွံာ်၀ဲ တၢ်မၤဆါပယွဲထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဒီသဒၢအ၀ဲသ့ၣ်လၢ သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး ဒီးတၢ်ဆၢထၢၣ်ဃုာ်ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ်  ဒီးပှၤလၢအဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ် လၢတၢ်သးတ ဖျၢၣ်ဃီအပူၤန့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ဆၢကတီၢ် အတကွီၢ်အပူၤ သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး လၢအဘၣ်တၢ်သူအီၤ ဒ်စုကဝဲၤ တခါ လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအပူၤ ဒီးတၢ်မၤဆါပယွဲအဂီၢ် လၢတၢ်လီၢ်လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်အါအလီၢ် ဒီးတၢ်ဒုးတၢ် ယၤအတကွီၢ်လၢအလဲၢ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်၀ဲတၢ်မၤဘၣ်ဒိဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်လိၣ်ဘၣ် ဒီးပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်သဲစးတၢ်ဘျၢ အၢအၢသီသီန့ၣ်လီၤ. သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအံၤ မၤဘၣ်ဒိ၀ဲ ပှၤလၢတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤ, သွံၣ်ထံးတၢ်ရ့လိာ်, တၢ်အိၣ်ဖိအိၣ်လံၤ, ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အသးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဒီးမၤဟးဂီၤစ့ၢ်ကီး၀ဲပှၤတ၀ၢအ တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်န့ၣ်လီၤ. ညီနုၢ်န့ၣ်, ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ် လၢအါတက့ၢ်မ့ၢ်၀ဲပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တတီၣ်ဖျါထီၣ်၀ဲတၢ် လၢအကဲထီၣ်သးဒီးအ၀ဲသ့ၣ် တဃု၀ဲတၢ်မၤစၢၤ ဒ်အမ့ၢ်ကသံၣ်ကသီတၢ်ကွၢ်ထွဲကဟုကယာ်ဘၣ် ခီဖျိအ၀ဲသ့ၣ် ပျံၤတၢ်, ခီဖျိပှၤတ၀ၢအတၢ်ထံၣ်သံသ့ၣ်တဖၣ် ဒီးခီဖျိတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်စ့ၢ်ကီး၀ဲ တၢ်တၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကလုာ်ကလုာ် ပာ်ဃုၣ်ဒီး နီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, သးတၢ်ဆိကမိၣ်တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စး, တၢ်ကူစါယါဘျါသးအဂီၢ် ကသံၣ်ကသီ တၢ်လၢၤဘူၣ်လၢၤစ့အါ, ဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူ အတၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.[1] သ၀ီဖိလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ် ကလံၤထံး အပူၤသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်လဲၤခီဖျိတူၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ထီဒါမၤဆါပယွဲအ၀ဲသ့ၣ် အနံၣ်လၢ အဆံတဖၣ်အဆံလံ ဒီးတၢ်မၤဆါပယွဲသ့ၣ်တဖၣ်အကျါ ပၣ်ဃုာ်၀ဲပယီၤသုးမီၤစိရိၤအသုးဒီး သုးခိၣ်ကီၢ်ဆၢ အသုးသ့ၣ်တဖၣ်  အတၢ်သူ၀ဲသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်စုဆူၣ် ခီၣ်တကးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.[2] ပှၤလၢအမၤကမၣ်တၢ်သ့ၣ် တဖၣ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်စံၣ်ညီၣ် ခီဖျိကွီၢ်မ့ၣ်လၢအမၤကမၣ်၀ဲအဃိ နီတဘျီဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲလၢပယီၤ သုးမီၤစိရိၤအသုးသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲနုာ်လီၤအိၣ်၀ဲလၢသ၀ီပူၤ မ့တမ့ၢ် ဟဲအိၣ်၀ဲဘူးဒီးသ၀ီအခါန့ၣ် ဒုးကဲထီၣ်၀ဲ တၢ်ဘံၣ် တၢ်ဘၢ အတၢ်ဘၣ်ယိာ်ဘၣ်ဘှီ လၢပိာ်မုၣ်ပိာ်မၢၤလၢသ၀ီပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒီးလၢတၢ်လီၢ်အါတီၤန့ၣ် တၢ်လဲၤဆှၢကွံာ် ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆူ တၢ်လီၢ်အဂၤ ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်ကလဲၤအိၣ်ခူသူၣ်အဂီၢ် ဖဲလၢပယီၤသုးမီၤစိရိၤအသုးသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲဘူးဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအလီၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. [3]

တၢ်မၤကမၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အံၤ ကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲအသး စးထီၣ်လၢပ ယီၤသုးမီၤစိရိၤဟံးန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဖဲ ၂၀၂၁ နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၂၃ နံၣ် လါမးရှးအပူၤန့ၣ် ပယီၤသုးမီၤစိရိၤ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၃၄၀)  အသုးစကီၤတဂၤ ဖီၣ်ဆူၣ်ဒီးမၤတရီတပါ၀ဲ အမါအဖိမုၣ်လၢအသးနံၣ်အိၣ်၀ဲ (၇) နံၣ် လၢအသုးကလၢၤလၢအအိၣ်ဖဲ မဲၤကျီကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်ဖိသၣ်အံၤ လဲၤအိၣ် ၀ဲဒီးအမိ ဒီးအပၢ်ယၢ်လၢအမ့ၢ်ပှၤမၤကမၣ်တၢ် လၢပယီၤသုးကလၢၤပူၤ ဒီးအ၀ဲတဲဖျါထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ဖဲလၢအမိ တအိၣ်ဘၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အပၢ်ယၢ်မၤကမၣ်အီၤတဘျုးဘျီန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢအ၀ဲတဲဖျါထီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး အီၤဒ်ဘၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်, အမိတသ့ၣ်ညါဒီးပာ်သူၣ်ပာ်သး၀ဲ တၢ်လၢအ၀ၤမၤကမၣ်၀ဲဘၣ်. ခီဖျီဖိသၣ်မုၣ်ဖိ၀ဲအံၤ ဒီးအမိအိၣ်လၢ သုးကလၢၤပူၤအဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ပျံၤ၀ဲ တၢ်ခးကျိဖးဒိၣ်, အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်စ့ၢ်ကီး၀ဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢကမၤန့ၢ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်၀ဲလၢ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ် လၢကတီၣ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ် ဆူပယီၤသုးမီၤစိရိၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ် အအိၣ်ဘၣ်. လၢခံကတၢၢ် ဖဲ ၂၀၂၃ နံၣ် လါအ့ဖြ့ၣ်အပူၤန့ၣ်  ခီဖျိ လီၢ်က၀ီၤကညီဒီကလုၣ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (KNU) ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ဖိသၣ်မုၣ်အံၤဒီးအမိ ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ပယီၤသုးကလၢၤပူၤန့ၢ်၀ဲ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်က့ၤဘၣ်၀ဲဆူအသ၀ီန့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ မတၤတဂၤမး တဟံးထီၣ်ဒ်၀ဲ ပှၤလၢအမၤကမၣ်တၢ်အံၤအဂ့ၢ်၀ီဘၣ် ဒီးတၢ်တတီၣ်ဖျါထီၣ်ဒ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤဆူ ပယီၤသုးမီၤစိရိၤ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်ဘၣ်. [4]

တၢ်သ့ၣ်ညါ၀ဲလၢပယီၤသုးမီၤစိရိၤအသုးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖီၣ်ဆူၣ်ဖီၣ်စိးတၢ်ဒီးမၤကမၣ်၀ဲ သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ် တကးအဂုၤအဂၤ သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ် တၢ်တဟ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ကမၣ်နီတမံၤဘၣ် ဒီးတၢ်ဒုးပူၤအ၀ဲသ့ၣ်လၢတၢ်စံၣ် ညီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအဒုးနးထီၣ်ဒီးမၤဆူၣ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီ၀ဲအံၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်နဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်လၢ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ၀ဲၤဒၢးဘၣ် ထွဲဒီးခၢၣ်စးလီၤဆီ လၢတၢ်မၤကမၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ဆၢကတီၢ်အဂီၢ် (OSRSG-SVC) ပာ်ဖျါ၀ဲအသိးန့ၣ်, တၢ်ဘၣ်ယိာ်ဘၣ်ဘှီလၢအဟဲအိၣ်ထီၣ် ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအါတက့ၢ် လၢအဘၣ်ထွဲ ဒီးတၢ်မၤကမၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အပူၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်၀ဲတၢ်သူတၢ်စု ဆူၣ်ခီၣ်တကး လၢအအိၣ်ဒီးအကျိၤအကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဖဲလၢတၢ်ဃုထၢ၀ဲပှၤလၢတၢ်ကမၤကမၣ်အီၤအခါန့ၣ်လီၤ.[5]  တၢ်မၤကမၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအံၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် ဒူဖိသ၀ီဖိ အတၢ်ဃ့ၢ် မှံဟးဖျိး လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤန့ၣ်လီၤ.  ဒ်န့ၣ်အသိး ခီဖျိလၢပှၤမၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တၢ်ဟံး ထီၣ်အရ့တအိၣ်ဘၣ်အဃိ ဒူသဝီဖိလၢအဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံသ့ၣ်တဖၣ် က့ၤအိၣ်ဝဲလၢ အဒူသဝီ တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး အလီၢ်တဘူၣ်လၢၤဘၣ်. [6] တၢ်ကဲထီၣ်သးဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်မၤကမၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢ တၢ်သဘံၣ်  သဘုၣ်အပူၤန့ၣ် တၢ်တီၣ်ဖျါ ထီၣ်အီၤ အိၣ်၀ဲစှၤဒိၣ်မး ဒီးတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ ကတီၢ်ယံာ်တၢ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် အဂီၢ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်ဒံး၀ဲ စှၤဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. [7]တၢ်ဟ့ၣ်၀ဲတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ဘၣ်ထွဲဒီးနီၢ်သးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ လၢပှၤ လၢအတူၢ်ဘၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်စုဆူၣ် ခီၣ်တကးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်၀ဲတၢ်လၢအရ့ဒိၣ်၀ဲဒိၣ်မး လၢတၢ်ကဒီသဒၢဒီး မၤစၢၤ၀ဲပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ် တဖၣ် အသးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒီး အတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီးပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. [8]တနံၤအံၤ KHRG ပာ်ပနီၣ်ဝဲ ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢ (KWO), လီၢ်က၀ီၤဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကရၢကရိ ဒီးကရၢသဘျ့ အဂုၤအ ဂၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢအကျဲးစၢၤဂဲၤလိာ်ဒီး ဟူးဂဲၤတ့ၢ်လၢတၢ်ဆီတလဲအဂီၢ်, ဒီးတကတီၢ်ဃီ ပအဲၣ်ဒိးလၢ တၢ်ကဟ့ၣ် အါထီၣ် ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဆူ တၢ်ကရၢကရိဒ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ် ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီး အ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်အသဟီၣ်ကဆူၣ် ထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. 

လၢမုၢ်နံၤအ၀ဲအံၤန့ၣ် KHRG ထီဒါ၀ဲတၢ်မၤကမၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအကွီၢ်မ့ၣ် လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိာ်ဘၣ်ဘှီလၢထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အသးသမူတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဒီး အသူးသ့ၣ်လၤက ပီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆၢထၢၣ်ဃုာ်ဒီးပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤလၢတၢ်မၤဘၣ်ဒိအခွဲးအယာ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢတၢ်သးတ ဖျၢၣ်ဃီအပူၤ ဒီးပဟ့ၣ်သဆှၣ်ထီၣ်လၢ  တၢ်ကဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဖံးတၢ်မၤဒ်တၢ်ပာ်ဖျါလၢလာ်အသိး သ့ၣ်တ ဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

  • ဒ်သိးတၢ်ကမၤန့ၢ်တၢ်တီတၢ်တြၢ်အဂီၢ် လီၢ်က၀ီၤ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်ခိၣ်နၢ် ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ ဘၣ်ထွဲသ့ၣ်တဖၣ်ခဲ လၢာ် ကြၢးလိာ်ကွီၢ်၀ဲပယီၤသုးမီၤစိရိၤအခိၣ်အနၢ် လၢအပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ တၢ်မၤကမၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး ကွီၣ်မ့ၣ်အပူၤသ့ၣ်တဖၣ်  လၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤအကွီၢ်ဘျီၣ်ပူၤ လၢအဆိအချ့ န့ၣ်လီၤ.
  • လီၢ်က၀ီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ် ကြၢးဆဲးဟူးဂဲၤ ဒီးမၤလဲၢ်ထီၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတကွီၣ် လၢပှၤလၢ အတူၢ်ဘၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အပူၤသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ဘၣ်ဘျူးအဂီၢ်ဒီး လီၢ်က၀ီၤပှၤတ၀ၢသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ် ကြၢးဆဲးမၤ၀ဲအကျါပာ် ဃုာ်၀ဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ကသီဒီး သးဂ့ၢ်၀ီပီညါအတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဆူ ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အ ဂီၢ်ဒီး တၢ်ဃုထံၣ်ကျိၤကျဲလၢတၢ်ကဘှါရှဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ထံၣ်သံသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်ဆံးကွၢ်တလီၤ လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်သ့ လၢလီၢ်က၀ီၤပှၤတ၀ၢအပူၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
  • ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အပှၤတ၀ၢ ဒီးကရူၢ်ကရၢလၢအဟ့ၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ် ကြၢးမၤ အါထီၣ် အတၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီး လီၢ်က၀ီၤဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ် ကြၢးမၤ ဂ့ၤမၤဆူၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီး ကတီၢ်ယံာ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ  ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ် သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်စုဆူၣ် ခီၣ်တကး ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

 

တၢ်ဆဲးကျိး

စီၤနၤဒၣ်ဆူ, hsue@khrg.org
နီၢ်ဖီလါ, nawpawlah@khrg.org

 
Wed, 19 Jun 2024

Footnotes: 

ဟံးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲအံၤ

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်