တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ပိၢ်ဖးထီၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၇သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

ကၠဲးဒိဝ့ၢ် (ကဝီၤဒ့ ၁), ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

မီၤတ---

သးနံၣ်

(၂၁) နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

တလၢၤ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

သဘျ့

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ပှၤမၤအီၣ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘါသီခါ

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ကၠဲးဒိဝ့ၢ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ-၅၅၈)

ဘူးဒီးကၠဲးဒိဝ့ၢ်

တသ့ၣ်ညါ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ မၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံဒိးသံကွၢ်ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိၢ်လၢမဲာ်သကိးမဲာ်ဖဲ ဘ---သဝီ, ထီးဝၣ် လီၤကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ် [ဖဲဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအလီၢ်န့ၣ်လီၤ].

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိၢ် ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အံၤ န့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

စးထီၣ်လၢ လါနိၤဝ့ဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်, ပှၤသဝီဖိအါဒံအါဂၤလၢ ကၠဲးဒိဝ့ၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ် ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတ ဖၣ်, ဘၣ်ဟးအိၣ်ကမှံဝဲ မ့ၢ်လၢ SAC ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ-၅၅၈) လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးဘူးဒီး ကၠဲးဒိဝ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ခးလီၤနါ စိၤကျိဖးဒိၣ်ဆူ ကၠဲးဒိဝ့ၢ်ပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိ [တနီၤဃ့ၢ်ဆူဝ့ၢ်ခိၣ်ဝ့ၢ်ဃၢၤ, တနီၤဆူပှၤပာ်ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအလီၢ် (IDPs), ဒီး တနီၤဆူအဘူးအတံၢ်အိၣ်တၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ]. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ်, တဘျီတခီၣ် သဝီဖိတနီၤနီၤဟဲက့ၤ ဆူဝ့ၢ် လၢကဟဲက့ၤဆှၣ်ကွၢ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤတၢ်ဘုၣ်ဒၢ, ဒ်အမ့ၢ် ဆီ ဒီး ထိး သ့ၣ်တဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၇သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, မီၤတ---, လၢအမ့ၢ် ကၠဲးဒိဝ့ၢ် သဝီဖိတဂၤ ဒီး အတံၤသကိးတဂၤ   အိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ကမှံအလီၢ်ဖဲဟီၣ်ကဝီၤလၢတယံာ်တဘူးဒီး ဟဲက့ၤဃီၤလၢဝ့ၢ် ပူၤလၢကက့ၤဆှၣ်ကွၢ် အဟံၣ်ဃီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်က့ၤတုၤလၢ ကၠဲးဒိဝ့ၢ် အခါ, အဝဲသ့ၣ်က့ၤဝဲကျဲလၢ SAC (ခလရ-၅၅၈) သုးတဖၣ်ပာ်ပနီၣ် ပာ်ဝဲဒီး ဝၣ်[ကရၢၢ်] လၢသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကဟးဆှဲးသူ ကျဲဝဲအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. [ဖဲဟးလၢကျဲပူၤအဆၢကတီၢ်,] မီၤတ--- ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် လၢဘၣ် တၢ်ဒိးလီၤပာ်အီၤဖဲကျဲပူၤလၢအဘူးဒီးသဝီဖိတဖၣ်အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကျဲန့ၣ်ဘၣ်တၢ်တြီတံာ်ပာ်အီၤဒီးဝၣ်လၢကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ပနီၣ်လၢ တဘၣ်လဲၤခီဂာ်ကျဲဝဲအံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ကဝီၤသဝီဖိ တဖၣ်ထံၣ်ဝဲလၢ SAC [လၢအအိၣ်လၢ ခလရ-၅၅၈] တဖၣ်ပာ်လီၤဝဲဝၣ်လၢကတြီတံာ်ကျဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကျဲတဘိအံၤအိၣ်ဝဲ ဖဲဝ့ၢ်ပူၤ ဒီး ကျဲတဘိအံၤလဲၤတုၤဝဲဒၣ်ဆူ SAC (ခလရ-၅၅၈) အသုးကလၢၤ လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဘူးဒီးဝ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ် ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ်, [သဝီဖိတဖၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤဃိ SAC တြီတံာ်ပာ်ကျဲလၢဝၣ်န့ၣ်ဘၣ်ဒီး] SAC တဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤ သဝီဖိတဖၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဒိးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်လၢကျဲပူၤအံၤဘၣ် န့ၣ်လီၤ.

မီၤတ--- အခီၣ်စ့ၣ်တပၤဘၣ်ဒိ ဒီး အခီၣ်ထွဲတပၤန့ၣ်ဘၣ်ဒီၣ်တူာ်ကွံာ်ဝဲစးထီၣ်လၢခီၣ်လၣ်တုၤခီၣ်ဒုၣ်သၣ်ဖဲတၢ်ဆါဟံၣ် ခီဖျိ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဆိန့ၣ် လီၢ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ[KNU] လဲၤဆှၢ မီၤတ--- ဆူ တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ် ဒၢးတဖျၢၣ်လၢအအိၣ် ဖဲ င---သဝီ, ထီးဝၣ်လီၤကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒီး [ဝံၤအလီၢ်ခံ] တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ဒၢးဆှၢက့ၤပှၤ ဆါတဂၤအံၤဆူ ဒ---တၢ်ဆါဟံၣ် လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ယိၤကီၢ်ဆၢန့ၣ်လီၤ. [ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်တလိၣ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ပှ့ၤ ဘၣ်မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤ အဃိန့ၣ်လီၤ.] [ဒ်န့ၣ်အသိးဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ်,] မ့ၢ်လၢ မီၤတ--- အခီၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တူာ်အီၤတခီန့ၣ် အတၢ်ပူၤလီၢ်တဘျါဂ့ၤဂ့ၤဒံးဘၣ်အဃိဘၣ်လဲၤ ဒုးနဲၣ်အသးဒံး [လၢတၢ်သမံသမိးကွၢ်က့ၤတၢ်ဆါအဂီၢ်] ဖဲ ဒ---တၢ်ဆါဟံၣ် [န့ၣ်လီၤ. ဒ---တၢ်ဆါဟံၣ် အပှၤမၤတၢ်ဖိ တဂၤ ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ မီၤတ--- အမိၢ်လၢ အခီၣ်တူးန့ၣ်တၢ်ကဟ့ၣ်လီၤအီၤခီလီ [တဘၣ်ဟ့ၣ်အပှ့ၤဘၣ်] ဖဲအခီၣ်ပူၤလီၢ်မ့ၢ်ဘျါက့ၤ မူၤမူၤနီၢ်နီၢ်ဆၢကတီၢ် န့ၣ်လီၤ. [ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤကမံးတံာ်ဘၣ်ဃးဆီခီၣ်ဂီၤ (ICRC) ကဟ့ၣ်လီၤန့ၢ်အီၤတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ လၢခီၣ်တူးပှ့ၤအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.]

ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤဝံၤအလီၢ်ခံ, မီၤတ--- ဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်လဲၤအိၣ်က့ၤဆူ င---သဝီ လၢအအိၣ်ဖဲ ထီးဝၣ် လီၤကရူၢ် လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ယိၤကီၢ်ဆၢ [ဒီး ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤအိၣ်ကမှံဟီၣ်ကဝီၤအပူၤလၢအဘူးဒီး ကၠဲးဒိဝ့ၢ်န့ၣ်လီၤ].

မ့ၢ်လၢ (ခလရ-၅၅၈) မ့ၢ်သုးဖီၣ်စုကဝဲၤ [သုးရ့ၣ်] ထဲတဖုဧိၤလၢအအိၣ်ဆီ လီၤအသုးကလၢၤဘူးဒီး ကၠဲးဒိဝ့ၢ် အဃိလီၢ်ကဝီၤ ခိၣ်နၢ်ဒီး သဝီဖိအိၣ်လၢ ကၠဲးဒိဝ့ၢ် တဖၣ်နာ်ဝဲလၢ SAC (ခလရ-၅၅၈) ဒိးလီၤ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အံၤ ဖဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ယံာ်ဒီး အဟံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ (ခလရ-၅၅၈) အံၤမ့ၢ်သုးထဲတဖုဧိၤလၢ အဟးဆှၣ်သုးကျိၤဖဲ ဟီၣ်ကဝီၤအံၤ အပူၤန့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤန့ၣ်လီၤ.