တၢ်ကတိၤလၢညါ

ကီၢ်ပယီၤကဘီၤယူၤသုးခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်ဆူဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤအဆိကတၢၢ်တဘျီ ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၃ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ် န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢပယီသုးဟံဆူၣ် ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ်ပယီၤကဘီၤယူၤသုးခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ် ကျိဖးဒိၣ်ဆူ မုၢ်ထီၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ဒ်အမ့ၢ် မုၢ်တြီၢ် ဒီးချၢၣ်လွံၣ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၁နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ပယီၤသုးပာ်ပတုာ်ကဘီယူၤသုးတၢ်ခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်တစိၢ်တလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် ဖဲလါနိၣ် ဝ့ဘၢၣ် ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် ပယီၤသုးကဘီၤယူၤခးလီၤကဒီးမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်ဆူမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကဘီယူၤသုးတဖၣ် စးထီၣ်ခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်ဖဲ ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၁ နံၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ် မုၢ်တနံၤလၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤလၢအမ့ၢ်မုၢ်နံၤလၢ ပယီၤမီၤစိရိၤသုးတဖၣ် သူကဘီယူၤသုးလၢတၢ်ထီၣ်ဒုးကမျၢၢ်သ့ၣ် တဖၣ်အပူၤ အါထီၣ်ဒီးကဲထီၣ်သးဆူညါကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၁ နံၣ် တုၤလါမ့ၤ ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ပာ် ဖျါထီၣ် ဘၣ်ဃး ပယီၤကဘီယူၤသုးထီၣ်ဒုး ခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်ဆူ ဒူပျာ်ယာ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤအိၣ် အစှၤကတၢၢ် ၂၃ ဘျီန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ KHRG ဒိးန့ၢ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤဘၣ်ဒိလၢပယီၤကဘီယူၤသုးခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ် (၂၃)ဘျီ အံၤအဃိအိၣ်ဝဲ(၈)ဂၤ ဒီးပှၤသံတအိၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ် ပှၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးအနီၢ်နီၢ်က အိၣ်အါန့ၢ်အံၤသ့ မ့ၢ်လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးလၢဟီၣ်ကဝီၤအါတီၤအဃိ တၢ်ကပာ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအဂီၢ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကီခဲဝဲဒၣ် န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢသုးဟံဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဝံၤအလီၢ်ခံ ပယီၤသုးမီၤစိရိၤကဘီယူၤ ဒုးသုးဒီးဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ်သ့ၣ် တဖၣ် ဟးဝ့ၤဝီၤဆှၣ်ကွၢ်ဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်ကဲထီၣ်အသးတလီၢ်လီၢ်အဃိ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢဟီၣ် ကဝီၤအါတီၤ မ့ၢ်လၢကဘီယူၤသုးလၢအယူၤဝ့ၤဝီၤလၢသဝီဖီခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဟဲဆှၣ်ကွၢ်ဟုၣ်တၢ်ဧါ မ့တမ့ၢ် ကခးလီၤ မ့ၣ်ပိၢ် ကျိဖးဒိၣ်ဧါန့ၣ် သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်သ့ၣ်ညါဆိဝဲတသ့ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အါစုအါဘျီန့ၣ် ဖဲလၢပယီၤသုးတဖၣ်ထီၣ်ဒုးတၢ် လၢ ကဘီယူၤအခါန့ၣ် အဝဲပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီးခိသုးသ့ၣ်တဖၣ် ထီၣ်ဒုးဃုာ်တၢ်အိၣ်အဃိ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ် အါထီၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ KHRG ဒိးန့ၢ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤဘၣ်ဒိအိၣ် (၁၅)ဂၤ ဒီးပှၤသံအိၣ် (၆)ဂၤ န့ၣ်လီၤ.[1] တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဒီးသဝီဖိတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးခီဖျိခိသုးတၢ်ထီၣ်ဒုးသ့ၣ် တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဲထီၣ်အသးအိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တချုးလၢ ကဘီယူၤသုးကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်လၢဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၁နံၣ် ဒံးဘၣ်န့ၣ် တၢ်ဆီၣ်သနံး ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်လၢ ခါဆူညါတဘၣ်သူကဘီယူၤသုးလၢတၢ်ထီၣ်ဒုးလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀သီ, ၂၀၂၁နံၣ် န့ၣ် ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (KNU) ထုးထီၣ်လံာ်တၢ်ပာ်သးဘိးဘၣ်ရၤလီၤဘၣ်ဃး[2] ‘ကဘီယူၤဟဲတန့ၢ်ဟီၣ်ကဝီၤ’ ဒ်သိး ကဒီသဒၢ ကဘီယူၤသုးလၢအကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်လၢ မုၢ်တြီၢ်ဒီးချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤတၢ်ကဲထီၣ်တ့ၢ်သးသ့ၣ်တဖၣ် သုတဟဲကဲထီၣ်အသးလၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီယူၤသုးလၢအခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ် လၢမုၢ်တြီၢ်ဒီးချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ တၢ်ကဲထီၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်သံသဝီဖိအိၣ် (၁၆)ဂၤ, ဘၣ်ဒိ (၂၅)ဂၤ ဒီးသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလၢတၢ် လီၢ်ကိးတီၤဒဲးအနီၣ်ဂံၢ်ကအိၣ် ၂၅,၀၀၀ တုၤ ၇၀,၀၀၀ဂၤ အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ.[3] ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၁သီ, ၂၀၂၁နံၣ် န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ် ဒီဘ့ၣ်ကညီကရၢ (IKO) စ့ၢ်ကီး ဃ့ထီၣ်ဝဲလၢ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (UN) ကဒုးအိၣ်ထီၣ် ‘ကဘီယူၤဟဲတန့ၢ်ဟီၣ်ကဝီၤ’ အဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.

ကဘီယူၤသုးကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်ဆူ ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤအဆိကတၢၢ်တဘျီစးထီၣ်သးဖဲ လါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၁နံၣ်အံၤန့ၣ် ဒူသဝီဖိအနီၣ်ဂံၢ်အကထိလၢအဆံတဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်တ့ၢ်ပှၤဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးလၢအအိၣ်ဟဲလၢတၢ်လီၢ်အဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုလၢဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဒ်သိးကဒိးန့ၢ် ဘၣ်တၢ်ဒီသဒၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢပယီၤသုးမီၤစိရိၤဟံးဆူၣ်ကွံာ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤခံလါသၢလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ် ယူၣ် ဒီးသဝီဖိလၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤသ့ၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်တၢ်ဒီသဒၢဒီးဟ့ၣ်မၤစၢၤပှၤလၢအနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ ကမျၢၢ်တၢ်တဒိကနၣ်လူၤပိာ်မၤထွဲတၢ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ (CDM) အပူၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သး ဒ်ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ် အကျဲသနူအိၣ်အသိးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ပျံၤတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ ပယီၤသုးထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC)[4] သုးသ့ၣ်တဖၣ် ကဖီၣ်ဒုးဃာ်ဒီးမၤပယွဲဘၣ်ဖုး အဝဲသ့ၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

ဒ်န့ၣ်အသိး ပယီၤကဘီယူၤသုးဟဲခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်ဖဲ ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤအဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ထွဲလိာ် စ့ၢ်ကီးအသးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပှၤလၢအဟူးဂဲၤပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်တ့ၢ်လၢတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးဒ်ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်အကျဲသနူအသိးတ ဖၣ်, ပှၤလၢအပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ CDM တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအပူၤတဖၣ် ဒီး NLD ကရၢခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟဲအိၣ်ကဒုလၢဒူပျာ်ယာ် ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤအိၣ်အါဒိၣ်မးအဃိန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတၢ်ထီၣ်ဒုးကဲထီၣ်အသးလၢမုၢ်နၤခီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပညိၣ်ထီဒါဝဲ ကမျၢၢ် အိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်ဒီးခးစ့ၢ်ကီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢအမ့ၢ် ကၠိ ဒီးတၢ်ဘါယွၤသရိာ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဒံၣ် စဲဘၢၣ် ၂၀၂၁နံၣ် ပယီၤသုးကဘီယူၤဟဲခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်ဖဲလ့က့ၣ်ကီာ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်တခါ လၢတၢ် ကစီၣ်သန့သ့ၣ်တဖၣ်သးစဲဝဲဒိၣ်ဒိၣ်အါအါအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤတမ့ၢ်ထဲလၢ တၢ်ထီၣ်ဒုးတပျီၤဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အဃိ တခါဧိၤဘၣ်  မ့တမ့ၢ်တခီ မ့ၢ်လၢလ့က့ၣ်ကီာ်တၢ်လီၢ်အံၤမ့ၢ် ‘တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဝ့ၢ်’ ဒီးတၢ်ပနီၣ်လၢအဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဖဲ ၂၀၁၅နံၣ် ထံကီၢ် ဒီဘ့ၣ်တၢ်မၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခး(NCA)[5]အဆၢကတီၢ် လၢအဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤလၢ ကီၢ်ယပၣ်နံၣ်ပိၣ် တၢ်ကရၢကရိအဃိ စ့ၢ်ကီးအဃိန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲလါ ဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၁နံၣ် ပယီၤကဘီယူၤသုးထီၣ်ဒုးလ့က့ၣ်ကီာ်အံၤ ဒီးတၢ် ကဲထီၣ်သးသ့ၣ် တဖၣ်အိၣ်ဒံးဝဲဆူညါကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဆၢကတီၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပတီၢ်တၢ်ကစီၣ်သန့ သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်သးစၢၢ်ဆၢ လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဝဲအံၤ ဆံးလီၤစှၤလီၤဝဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအဝဲအံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ကွၢ်ထံဆိကမိၣ်ပဲာ်ထံနီၤဖးဘၣ်ဃး ပယီၤသုးကဘီယူၤတၢ်ထီၣ်ဒုးလၢအစးထီၣ် သးဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၁နံၣ်ဒီးတုၤလၢ လါမ့ၤ ၂၀၂၂နံၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.[6]

ပယီၤသုးကဘီယူၤတၢ်ထီၣ်ဒုးဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်တၢတခါ

ဖဲ၂၀၂၁နံၣ် သုးမီၤစိရိၤဟံန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ် ဒီးတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးမၤပယွဲထီဒါ ပှၤလၢအ ဟူးဂဲၤပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးဒ်ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်အကျဲအသိးသ့ၣ်တဖၣ်, ပှၤလၢအမၤ CDM ဒီးNLD ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအါဒံအါဂၤ ဘၣ်ဟဲဃ့ၢ်ထီၣ်ဝဲဆူထံဆၢကီၢ်ဆၢ ဒီးဒိးန့ၢ်ဘၣ် ဝဲတၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်ဖဲဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤတနီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမ့ၤ ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃး ပှၤမၤ CDM ဖိလၢအဟဲဃ့ၢ်ထီၣ်အိၣ်ကဒုဖဲဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ် ၃,၀၀၀ဂၤလံန့ၣ်လီၤ.[7] KHRG ပျီပူၤပှၤ မၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤပယွဲပှၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်သ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ SAC သုးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ သ့ၣ်တဖၣ် အါထီၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ်ထီၣ်သီ ၂၀၂၁နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ် ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဒီး တၢ်တ့ထီၣ် တၢ်သမံးသမိးလီၢ်အသီတဖၣ် ဒီးခိးကွၢ်သမံသမိးဘၣ်ဃး ကမျၢၢ်တၢ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤလၢဝ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ အါထီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ်အပူၤန့ၣ် လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃး SAC ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် သမံသမိး တၢ်ဒီးဟူးဂဲၤဟးဝ့ၤဝီၤလၢအဝဲသ့ၣ်ဒူသဝီဟီၣ်ကဝီၤပူၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ SAC သုးတဖၣ် ဟးလူၤဃုဖီၣ်ဝဲ NLD ပှၤမၤသကိးတၢ်ဖိ, ထံကီၢ်ပဒိၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိ ဒီးပှၤလၢအဟူးဂဲၤလၢတၢ်ဆီ တလဲတမံၤမံၤအဂီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ KNU တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤဖဲ လ့က့ၣ်ကီာ်ဝ့ၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်အံၤန့ၣ်  တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢလၢ SACသုးဒီးကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးအဘၢၣ်စၢၤသ့ၣ်တဖၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. KHRG ပျီပူၤ ပှၤမၤ နီၣ်မၤဃါ တၢ်မၤပယွဲပှၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်သ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၁၄သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် SACပယီၤသုးသ့ၣ် တဖၣ် နုာ်လီၤလၢ လ့က့ၣ်ကီာ်ဝ့ၢ်ပူၤ ဒီး လူၤဃုဖီၣ်ဝဲပှၤလၢအပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ CDM တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအပူၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. KNU ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် အခွဲးထဲလၢ ကနုာ်လီၤသမံသမိးတၢ်, မၤနီၣ်မၤဃါတၢ် ဒီးဒိတၢ်ဂီၤသ့ၣ် တဖၣ်အဂီၢ်ဧိၤန့ၣ် လီၤ.  ဘၣ်ဆၣ် SACသုးခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်(ခမရ-၂၇၅)ဒီးသုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) သုးရ့ၣ် (၁၀၁၃)သုးသ့ၣ်တဖၣ်နုာ်လီၤလၢ လ့က့ၣ် ကီာ်ဝ့ၢ်ပူၤ ဒီးဖီၣ်ဒုးဃာ်ဆူၣ်ကွံာ်ပှၤလၢ အထံၣ်ဝဲသ့ၣ်တဖၣ်ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. လ့က့ၣ်ကီာ်သဝီဖိလၢအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးကွံာ်အသး န့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် စံးဝဲလၢ SACသုးတဖၣ် ဖီၣ်န့ၢ်ပှၤအါန့ၢ်ဒံး (၃၀)ဂၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ SACသုးပှၤအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ် ကမီၤသ့ၣ်တ ဖၣ်အံၤ နုာ်လီၤဒီးဖီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်ကွံာ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢအတဖိးမံလိာ်အသးဒီးသဲစးဘၣ်အဃိ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲ လၢSAC, BGF သုး ဒီး KNLAသုးသ့ၣ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၁၅သီ, ဂီၤခီ ၁၀း၃၀နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ သုးသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲမၤဆူၣ်ထီၣ်အသုးဂံၢ်ဘါလၢဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ ဒီးထီၣ်ဒုးတၢ်လၢ ခိသုးဒီး ကဘီ ယူၤသုးဒိၣ်ဒိၣ် မုၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ.[8]

လ့က့ၣ်ကီာ်ဝ့ၢ်သီဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဖဲ ၂၀၁၅နံၣ်ဒီး မ့ၢ်ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲလၢအဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး ဒီးလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုလၢ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤ ဖဲတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်လၢအကဲထီၣ်သးလၢအပူၤကွံာ်သ့ၣ်တဖၣ် က့ၤလီၤအိၣ်ဆိးသူၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်အိၣ်မူ လၢထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ တၢ်လီၢ်တတီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်ဝဲအံၤန့ၣ် အိၣ်ဘူးဒီးယိၤကီၢ်ဆၢ ဒီးအိၣ်လၢရၤမတံဝ့ၢ်ကလံၤထံးတကပၤ စီၤစုၤဝဲဒီးရၤမတံဝ့ၢ်ထဲ ၁၄.၅ကံလိ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အိၣ် ၁,၂၅၀ဖျၢၣ် ဒီးပှၤနီၣ်ဂံၢ်အါန့ၢ်ဒံး ၃,၀၀ဂၤ  ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ် မ့ၢ်တ့ၢ်ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ ဒီးထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.  ဖဲ၂၀၂၁ နံၣ်သုးမီၤစိရိၤဟံဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤလၢအဟဲဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုသ့ၣ်တဖၣ်အနီၣ်ဂံၢ်ဟဲအါထီၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပယီၤကဘီယူၤသုးခးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်လၢဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတၢတဘျီယံာ်ဝဲဃုသီန့ၣ်လီၤ. ပယီၤကဘီယူၤသုးဟဲထီၣ် ခးလီၤတၢ်တၢတဘျီဖဲလ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤ ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၃သီ ကဘၣ်ဖဲ မုၢ်နၤခီ ၁၀း၃၀နၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတနံၤန့ၣ် ကဘၣ်ဖဲ ဟါလီၤခီ ၃း၃၀နၣ်ရံၣ်န့ၣ် SACကဘီယူၤသုးဟဲခးလီၤကဒီးတၢ်အသီတဘျီဖဲလ့က့ၣ်ကီာ်ထံလီၤဆူတၢ်တၢ်ကွၢ်ကီ လီၢ်လၢအမံၤဒိၣ်လၢအအိၣ်လၢလ့က့ၣ်ကီာ်ဝ့ၢ်ချၢတတီၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ SACသုးတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးအါန့ၢ်ဒံး (၅၀) ဖျၢၣ် ဆူမ့ၣ်တၤလ့မၠဲၤတၢ်လီၢ် လၢအဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲလၢ တၢ်ပာ်ခူသူၣ် CDMဖိဒီဒူၣ်အလီၢ်တတီၤဖဲလ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ န့ၣ်လီၤ.[9] ပယီၤကဘီယူၤသုးဟဲခးလီၤတၢ်အခီၣ်ထံးခံသီအံၤန့ၣ် တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ် နီတဂၤ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ် လ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤသဝီဖိအါန့ၢ်ဒံး ၁၀,၀၀၀ဂၤဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုဆူ ယိၤကီၢ်ဆၢ တကပၤန့ၣ်လီၤ. ပယီၤကဘီယူၤသုးခးလီၤတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ SACသုး[10]လၢအအိၣ်ဖဲ မ့ၣ်တၤလ့မၠဲၤကဝီၤဒ့, လ့က့ၣ် ကီာ်ဝ့ၢ်ပူၤ တဖုအံၤ ခးလီၤကြီကျိဖးဒိၣ်လၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤကအိၣ် (၅၀)ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် SACသုး ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ-၉၇) လၢအအိၣ် ဖဲကီးတရံးဝ့ၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ် ကွံာ်လီၤစ့ၢ်ကီးကျိဖးဒိၣ်ဆူဒူသဝီလၢလ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ကအိၣ် (၄၀)ဖျၢၣ်ညါအဃိ မၤဟးဂီၤကွံာ်သဝီဖိအဟံၣ်တဖျၢၣ်ဖဲ ကီးနွဲၢ်သဝီ, ကီးနွဲၢ်ကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.[11]

ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၅သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် ဖဲဟါလီၤခီ ၁း၂၅နၣ်ရံၣ်န့ၣ် SAC ကဘီယူၤခးလီၤတၢ် သၢဘျီတဘျီ ဖဲလ့က့ၣ်ကီာ်ဒီး ထံမဲးဝါခံသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးနံၤဝဲအံၤန့ၣ် SAC ကဘီယူၤဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ်ခံဘ့ၣ်ဟဲယူၤဝ့ၤဝီၤလၢဟီၣ်ကဝီၤ ပူၤခံဘျီဒီးခးလီၤဝဲကျိဖိဒီးမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်လၢထံမဲးဝါခံသဝီပူၤ ဒီးခးဃီၤစ့ၢ်ကီးကျိဖိဆူ KNLA သုးတၢ်သမံသမိးတြဲၤအလီၢ် ဖဲသဝီကပၤတဖျၢၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဆူ KIC ကညီတၢ်ကစီၣ်သန့လၢ ခီဖျိလၢ SAC သုးကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အံၤအဃိ ကမျၢၢ်အါန့ၢ်ဒံး (၅)ဂၤဘၣ်ဒိဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် SAC သုးလၢအအိၣ်ဖဲ မၠ့ၣ်တၤလ့မၠဲၤတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ခးလီၤစ့ၢ်ကီး (၈၀)မးမး ကျိဖးဒိၣ်ဆူဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ.[12]

လီၢ်ကဝီၤဖိတဂၤ စံးဘၣ် KHRGလၢ ဖဲSACသုးသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲထီၣ်ဒုးတၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ်သူဝဲ ကဘီယူၤသုး လွံၢ်ဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢကဘီယူၤအကျါခံဘ့ၣ် ကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်အခါ ကဘီယူၤအဂၤခံဘ့ၣ် ယူၤဝ့ၤဝီၤဆှၣ်ကွၢ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအ ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအကျါတဂၤတဲဘၣ်စ့ၢ်ကီး KHRGလၢ: “ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်သတူၢ်ကလာ်အဃိ ပှၤလၢလ့က့ၣ်ကီာ် တဖၣ် ဃ့ၢ်စိာ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤတချုးနီတမံၤဘၣ်. (...) ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် ကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ် ဒီးခးလီၤကျိဖိတဖၣ်လၢ ကဘီယူၤအဃိ ကျိချံသ့ၣ်တဖၣ် လီၤတဲာ်မးဒ်သိးဝဲမူခိၣ်စူၤန့ၤ..” န့ၣ်လီၤ. 

ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၆သီ, ၂၀၂၁နံၣ် ဟါလီၤခီ ၆း၀၀နၣ်ရံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲဖဲ အ့ရှၢၣ်ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်ကျဲကပၤတၢ်လီၢ်လၢအ ဘူးဒီး KNUဘုၣ်ဖီၣ်မၤညၣ်ဝဲၤကျိၤဝဲၤဒၢး ဖဲကီးတရံးဝ့ၢ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးဝဲအံၤန့ၣ် ပယီၤသုးအါန့ၢ်ဒံး (၇)ဂၤသံအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤအလီၢ်ခံ ပယီၤသုးဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် (စကခ-၁၂) လၢအအိၣ်ဖဲကီးတရံးဝ့ၢ်ပူၤတဖုအံၤန့ၣ် အကဘီယူၤ ဟဲယူၤဃီၤလၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤ  ဒီးကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိချံဖးဒိၣ် (၅)ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ကဲထီၣ် သးအဘျီဝဲအံၤန့ၣ် ပှၤဘၣ်ဒိၣ်ဘၣ်ထံး ဒီးတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.[13]

ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၇သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ကဘၣ်ဖဲ ဟါလီၤခီ ၁း၀၀နၣ်ရံၣ်န့ၣ် SAC ကဘီယူၤသုးဟဲခးလီၤတၢ်အသီတဘျီလၢ လ့က့ၣ်ကီာ်ဝ့ၢ်ပူၤ ဒီး မဲးဝါခံသဝီလၢအအိၣ်ဘူးဒီးလ့က့ၣ်ကီာ်ဝ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.[14] ဖဲ၄း၀၀နၣ်ရံၣ်ဂီၤခီဂီၤဂီၤအဆၢကတီၢ် တချုး ဒံးလၢ SACကဘီယူၤသုးတဖၣ်ဟဲခးလီၤတၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် SAC သုးလၢအအိၣ်ဖဲ ရၤမတံဝ့ၢ်ကလံၤထံးသ့ၣ်တဖၣ် ခးလီၤကျိဖး ဒိၣ်ကအိၣ် ၁၀၀ဖျၢၣ်ဃၣ်ဃၣ်ဆူလ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ.[15] ခီဖျိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်မဲာ်ဖံးသုးဒီးကလံၤကဘီယူၤသုး တၢ် ထီၣ်ဒုးအဃိ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢလ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤအါန့ၢ်ဒံး ခံကလးဂၤဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုဆူ ယိၤကီၢ်-ကီၢ်ပယီၤ ကီၢ်ဆၢန့ၣ်လီၤ. သဝီလၢအဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ မဲထီးသလ့, မ့လဲၣ်ပၤ, ဖလူဖးဒိၣ်, ဖလူဖိ, အ့ၤကၠ့မၠဲၤ, လ့က့ၣ် ကီာ်, ပဟံၣ်ကျီး, ထံမဲးဝါခံ, ယသ့ၣ်ကူၤ ဒီးသ့ၣ်ဘီဘိသဝီသ့ၣ်တဖၣ်, ရၤမတံဟီၣ်ကဝီၤ, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ကီးတရံးဝ့ၢ်ဟီၣ်ကဝီၤစ့ၢ်ကီး သဝီဖိအါန့ၢ် ၂,၀၀၀ဂၤ လၢအမ့ၢ် ကီးနွဲၢ်, တတါကူ, အ့ခးလီၤ ဒီးခမဲကိသဝီသ့ၣ် တဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.[16]

အသီတဘျီကဒီးဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၈သီ, ၂၀၂၁နံၣ် ဖဲဟါခီ ၁း၀၀နၣ်ရံၣ်န့ၣ် SAC ကဘီယူၤသုးခံဘ့ၣ်ဟဲတ့ၢ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖး ဒိၣ်ချံလၢ ကီးနွဲၢ်အ့ရှၢၢ်ကျဲမုၢ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်စံးဘၣ် KHRG လၢ ပှၤကညီ, ဟံၣ်ဃီ ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

SACကဘီယူၤသုးတၢ်ထီၣ်ဒုးကဲထီၣ်သးကွ့ၢ်ကွ့ၢ် (လါယနူၤအါရံၤ တုၤလါမ့ၤ ၂၀၂၂နံၣ်)

စးထီၣ်လၢလါယနူၤအါရံၤတုၤလါမ့ၤ ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် SACကဘီယူၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် ခးလီၤတၢ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ် ဒ်အမ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ထီၣ် ဒုးဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်အကျိၤအကျဲအကျါတဘိ ဒီးတၢ်ထီၣ်ဒုးသ့ၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်သးအါကတၢၢ်လၢ ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ် လၢအ ဘူးဒီး ကီးတရံးဝ့ၢ်, လ့က့ၣ်ကီာ်ဝ့ၢ် ဒီး ဟီၣ်ကဝီၤလၢအအိၣ်ဘူးဒီးယိၤကီၢ်ပယီၤကီၢ်ဆၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးကဲ ထီၣ်သး, ဟီၣ်ခိၣ်မဲာ်ဖံးခိၣ်ဒီးကလံၤ ကဘီယူၤတၢ်ထီၣ်ဒုးသ့ၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်သးကွ့ၢ်ကွ့ၢ် ဒီး SACသုးသ့ၣ်တဖၣ် ဟံန့ၢ်တၢ် လီၢ်ဟဲအိၣ်လၢသဝီသ့ၣ်တဖၣ်ပူၤအဃိ သဝီဖိအါအါဂီၢ်ဂီၢ်ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတုၤလၢ လါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီ တနီၤ လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုတုၤဆူယိၤကီၢ်ပူၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်နီဃ့ၢ်ဆူၣ် က့ၤကဒါဆူ ကီၢ်ပယီၤပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် SACသုးသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲထီၣ်ဒုးတၢ်လၢကဘီၤယူၤ ခးလီၤတၢ်လၢသဝီတဖၣ်အပူၤ တဘျီဝံၤတ ဘျီ ဖဲကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁၀သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ကဘၣ်ဖဲ ဟါလီၤခီ ၂း၃၀နၣ်ရံၣ်အခါ န့ၣ် SACကဘီယူၤသုးဟဲခးလီၤတၢ်ဖဲ မဲၢ်ကသီ, ယွၤသ့ၣ်ကိ ဒီးပဲတြီဒူသဝီသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ ဖဲကီးနွဲၢ်ကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပဲတြီဒူသဝီသးပှၢ်လၢ KHRGမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်တၢ်ဒီးအီၤတဂၤအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ SACသုးသ့ၣ်တ ဖၣ် ဟဲထီၣ်လၢကဘီယူၤဒုးသုးခံဘ့ၣ် ဒီးခးလီၤတၢ်လၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. SACကဘီယူၤဒုးသုးသ့ၣ်တဖၣ် ခးလီၤတၢ် အဃိ မုၢ်ကတဲၣ်သီခါဖၠၢ်ဖဲယွၤသ့ၣ်ကိသဝီတဖျၢၣ်အံၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢSACကဘီယူၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲခး လီၤတၢ် ဒံးဘၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးစးထီၣ်ကဲထီၣ်သးဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဒီးတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီး ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဆူ KHRG အိၣ်ဒ်အံၤ “ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၈သီ, န့ၣ် SACသုးတဖၣ် ဟဲနုာ်လီၤလၢ သဝီပူၤ (ပဲတြီဒူသဝီ) ဒီးခးကျိခး၀ၣ်လၢသဝီပူၤတလီၢ်လီၢ်. အဝဲသ့ၣ်မံလၢသဝီပူၤတနၤ. လၢခံတဂီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ် လၢသဝီချၢ ဒီးတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ကဒီးအသီတဘျီဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁၀သီအံၤန့ၣ်အဃိ တၢ်တနံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဟဲခးလီၤတၢ်လၢ ကဘီယူၤ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ SACသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိ သဝီဖိလၢသဝီပူၤဘၣ်ဒိ (၉)ဂၤန့ၣ်လီၤ. အကျါ (၃)ဂၤန့ၣ် ဘၣ်ဒိ ဝဲနးနး ကလဲာ်ဒီးအဝဲ(၃)ဂၤန့ၣ် ဘၣ်ဒိတဆံးတက့ၢ်န့ၣ်လီၤ.[17] ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် သဝီဖိ လၢဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ် တဖၣ် အံၤ ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်အဃိ SACကဘီယူၤသုးဟဲခးလီၤတၢ်ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁၀သီအံၤန့ၣ် ပှၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်နီ တဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁၄သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဟါလီၤခီ ၁၂း၂၅နၣ်ရံၣ်န့ၣ်  SACကဘီယူၤသုးဟဲခးလီၤတၢ်အသီတဘျီ ဒီးအဝဲသ့ၣ် သူဝဲကဘီယူၤဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီးပညိၣ်ခးလီၤဝဲ ကညီဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်တၢ်မၤဂ့ၤမၤဘျုးတၢ်သုးမုၢ်ဒိၣ် (DKBA) သုးကလၢၤ (ဘိၤစၣ်လိအိၣ်အလီၢ်)ဖဲဖလူသဝီ, ဖလူကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. မံၣ်စံၣ်မၣ်တၢ်ကစီၣ် သန့ပာ်ဖျါ ထီၣ်ဝဲလၢ ပယီၤသုးတဖၣ် ထီၣ်အီၣ်ဟုၣ်တၢ်လၢသဝီဖိအဟံၣ်ပူၤ ဒီးအီၣ်ဟုၣ် မၤဟးဂီၤဘူးဒးအဂီၤ (၃)ခါ ဒီး လၢၢ်ထူၣ်အ ဂီၤ(၃)ခါလၢအဘၣ်တၢ်တၢ်တ့အီၤလၢ လၢၢ်လါ ဖဲDKBAသုးကလၢၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.[18]

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၅သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် လ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤကပိာ်ကပၤ ဃုာ်ဒီးသဝီဒ်အမ့ၢ် ဖလူ, မဲးဝါခံ ဒီးမဲလဲၣ်ပဲၤ သဝီသ့ၣ်တဖၣ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တၢ်ဒုးဒီးတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ် ကဲထီၣ်သးတဘျီဝံၤတ ဘျီ အဘျီအါထီၣ်န့ၣ်လီၤ.[19] တၢ်ကစီၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ KNLAသုးသ့ၣ်တဖၣ် စးထီၣ်ထီၣ်ဒုးSACသုးတဖၣ် ဒ်သိး ကက့ၤ ဟံးန့ၢ်က့ၤ တၢ်ခးကျိဖးဒိၣ်တၢ်လူၢ်ခိၣ်တၢ်လီၢ်တတီၤအံၤအဂီၢ် မ့ၢ်လၢတၢ်လီၢ်ဝဲအံၤ ဘၣ်တၢ်ထီၣ်ဒုးဟံးန့ၢ်ကွံာ်အီၤလၢ SACဒီး BGFသုးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.[20] လၢအပူၤကွံာ် KHRGပာ်ဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃး ဟံၣ်ဒူၣ်လၢသဝီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟး ဖျိးအိၣ်အါဒူၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢဒူသဝီပူၤတဘူၣ်ဘၣ် ခီဖျိ SACကဘီၤယူၤသုးဟဲခးလီၤတၢ် ဒီးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်သ့ၣ် တဖၣ်အါထီၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.[21] ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၆သီ, ဟါခီ ၂း၄၂နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် SACကဘီၤယူၤသုး ခံဘ့ၣ်ဟဲ ခးလီၤတၢ် လၢပလူဖးဒိၣ်သဝီပူၤ ကယံာ် (၁၅)မံးနံးညါအဃိ သဝီဖိလၢတဃ့ၢ်ဒံးသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်အိၣ်ခူသူၣ်က့ၤ ဆူတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိပိာ်ခွါလၢအဃ့ၢ် ဖဲSACကဘီၤယူၤသုးဟဲခးလီၤတၢ်အခါ အကျါတဂၤဘၣ်ဒိဒီး ကျိဖးဒိၣ်က့ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်အဘၣ်ဒိလၢ SACကဘီယူၤကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ဧါ မ့တမ့ၢ် SACသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဧါန့ၣ် တၢ်တသ့ၣ် ညါအီၤလီၤတံၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.  ပှၤလဲၤဆှၢအီၤဆူ တၢ်ဆါဟံၣ်လၢကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်အပူၤ ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူစါ ယါဘျါအဂီၢ် ဒီးအဝဲအခီၣ်ထွဲလၢအဘၣ်ဒိဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အခါတကပၤအံၤန့ၣ် ဘၣ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘါယွၤ သရိာ်တဖျၢၣ် ဒီး ဟံၣ်တဘျုးဖျၢၣ်လၢဖလူဖးဒိၣ်သဝီပူၤဘၣ်ဒိ ခီဖျိတၢ်ခးလီၤကြီကျိဖးဒိၣ် ဒီးကဘီယူၤကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိ ဖးဒိၣ်ချံအဃိ န့ၣ်လီၤ.

KHRGပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဖလူဖးဒိၣ်သဝီဖိပှၤဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဟံၣ်ဒူၣ် ၃၅၀ဒူၣ် အနီၣ်ဂံၢ်ကအိၣ် ၁,၀၀၀ ဂၤဘၣ် ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး ဒီးသူၣ်ထီၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ကဒုလီၢ် ဖဲသူမွဲကျိကပၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တၢ်ကံးညာ်ဒီသဒၢထံ (ပၣ်တူ) လၢဒဲခိၣ်ဒုးဒီးဒါလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်လိၤအဂီၢ် တလၢလီၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် တၢ်စူၤလီၤအဃိ တၢ်သူၣ်ထီၣ် သ့ၣ်တဖၣ်အခိၣ်ဒုး ဒီသဒၢန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်မူခိၣ်စူၤထံတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ ပှၤဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်တဆူၣ်အါမး ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကသံၣ်ကသီ ဒီးတၢ်ကူတၢ်သိးလၢအသူအဃ့သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမးရှး ၇ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် KNU ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဆှၢဃီၤလံာ်ပရၢဆူ SACသုးကလံၤထံးသုးဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် (Southeastern Command)အသုးခိၣ်အအိၣ် ဒီးဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ ကထုးလီၤကွံာ်အသုးမီၤစိရိၤသုးကျိၤသ့ၣ် တဖၣ် လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲ လ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ ဒီးတၢ်လီၢ်အဂၤလၢ ကီးတရံးကလံၤထံးဟီၣ်ကဝီၤအပူၤတဖၣ် ဖဲလါမးရှး ၉ သီ အတီၢ်ပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.[22] စးထီၣ်လၢ SACသုးတၢ်ထီၣ်ဒုးစးထီၣ်ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် ဟီၣ်က ဝီၤပူၤ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ မ့ၢ်လၢ SACသုးတဖၣ်အိၣ်လၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤ အီၣ်ဟုၣ် သဝီဖိ တၢ်ဖိတၢ်လံၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီး မၤဟးဂီၤစ့ၢ်ကီး သဝီဖိဟံၣ်ဃီဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. KNU ခၢၣ်စး ပှၤလၢအတဲတၢ်ပၢ ပဒိၣ်စီၤတီနံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ SAC သုးတဖၣ် တထုးလီၤကွံာ်အသုးမီၤစိရိၤသုးကျိၤဘၣ်အမဲာ်ညါ ဆှၢအါထီၣ် အသုးကျိၤ ဒီးတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲအါဘျီန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၉ သီ ဟါလီၤခီ ၅း၃၀ နၣ်ရံၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် SACသုးတဖၣ် ဆှၢထီၣ် ကဘီယူၤသုး ဒီးကဘီယူၤဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်ကျိဖးဒိၣ်လၢလ့က့ၣ်ကီာ်ဝ့ၢ်ပူၤဒီး တၢ်လီၢ်လၢဟီၣ် ကဝီၤကပိာ်ကပၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.[23] KHRG ထၢဖှိၣ်မၤနီၣ်မၤဃါတၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်ဆူညါဘၣ် ဃးတၢ်ကဲထီၣ် သးဝဲအံၤ အဂ့ၢ် တန့ၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. 

ဖဲလါမးရှး ၂၅သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဖဲမုၢ်ဆါခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကညီဒီကလုာ်ဂၢၤသးကရၢ (KNDO) ဒီးKNLAသုးရ့ၣ် (၃)ထီၣ်ဒုးဝဲ SACသုးကလၢၤဖဲထံကပျၢၤသဝီ, ဆူးကလံကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤအဃိ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ကဘၣ်ဖဲ ဂီၤခီ ၁၁း၀၀နၣ်ရံၣ် အဆၢကတီၢ် ကဘီယူၤသုးခံဘ့ၣ်ဟဲယူၤဃီၤ ထီၣ်ဒုးတၢ်ဒီးခးလီၤကျိဖးဒိၣ် (၆)ဖျၢၣ် ဖဲထံက ပျၢၤသဝီဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် SAC ဒီး BGF သုးပ၁်ဖှိၣ်တဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံလၢ သ့ၤကါညံၤနီၤ (ကဝီၤဒ့အိၣ်လၢ ရၤမတံဝ့ၢ်) ဒီးထံမူထၣ်သဝီ, နိၣ်ဖိကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. KHRG လံာ်ပာ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲ လါမးရှး ၂၄ သီ တၢ်ခးလီၤ တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢ ထံမူထၣ်သဝီပူၤ အဆၢကတီၢ် ပိ၁်မုၣ်ဖိ ၁၇ နံၣ်တဂၤသံဝဲဒီး သဝီဖိအဂၤ သၢဂၤဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမးရှး ၂၆သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဂီၤခီ (၁) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် SAC ကဘီယူၤဒုးသုး ဟဲခံဘျီတဘျီဒီး တ့ၢ်လီၤကျိဖးဒိၣ်ချံလွံၢ်ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. တ့ၢ်လီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်ချံခံဖျၢၣ်လၢ အူကြ့ခံသဝီ, စူးကလံကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ဒီး အဂၤခံဖျၢၣ်လၢ မီဖးလဲၢ်သဝီ, မဲာ်နီၢ်အးကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပ၁်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကျိဖးဒိၣ်ချံခံဖျၢၣ်လၢ အလီၤတဲ၁်လၢအူကြ့ၣ်ခံသဝီပူၤန့ၣ် တဘၣ်ပှၤနီတဂၤဒီး တၢ်သူၣ်ထီၣ်နီတဖျၢၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ကျိဖးဒိၣ်ချံခံဖျၢၣ်လၢ အလီၤတဲာ်လၢ မီဖးလဲၢ် သဝီပူၤန့ၣ် အပိၢ်ဖးထီၣ်တဖျၢၣ်ဒီးအဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ်တပိၢ်ဖးဘၣ်. ကျိဖးဒိၣ်ချံပိၢ်ဖးထီၣ်အဃိ မဲးတလဲး သံသၢဒုဒီး ဟံၣ်ဟးဂီၤယဲၢ်ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ တၢ်ခးလီၤတၢ်အဃိ သဝီဖိ ၃၀၀၀ ဂၤ ဃၣ်ဃၣ်လၢ အပၣ်ဃုာ်ဒီးသဝီဖိလၢ အဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံပ၁်တဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်ကဒီးန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါ မးရှး ၂၆သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် SAC LIB နီၣ်ဂံၢ် (၅၅၉), ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၄၄) ဒီး (၁၁) မၤအါထီၣ်အဝဲသ့ၣ်သုးနီၣ်ဂံၢ်ဖဲမီခံသုးကလၢၤလၢ အအိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲ မီခံသဝီ, မီခံကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ် ဒ်သိးကက့ၤဂု၁်န့ၢ်က့ၤ သုးကလၢၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တယံ၁်တမီၢ်ဒံးဘၣ်အဆၢကတီၢ် KNDO ဒီး KNLA သုးတဖၣ်န့ၣ် ထီၣ်မၤန့ၢ်ဝဲဒၣ် သုးကလၢၤဝဲန့ၣ်လီၤ. SAC သုးတဖၣ် စးထီၣ်ဟးထီၣ်လၢ ကီးတရံးဝ့ၢ်ဒီး ဖဲ လါမးရှး ၂၇ သီ ဂီၤခီ ၁၁နၣ်ရံၣ် အဝဲသ့ၣ်တုၤလၢ ချၢၣ်ခိၣ်တၢ်လီၢ် အိၣ်ဖဲ သ့ၣ်ဘီဘိသဝီ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် SAC ဒီး KNLA/KNDO သုးပ၁်ဖှိၣ်အဘၢၣ်စၢၤတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲ ဆူၣ်မးန့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီ ဖဲ လါမးရှး ၂၇ သီ ဟါခီ ၂ နၣ်ရံၣ် တုၤ ၅ နၣ်ရံၣ်န့ၣ် SAC ဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ် ဟးယူၤဝ့ၢ်ဝီၤဒီး ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံ ခံဖျၢၣ်ဖဲဘျၢၣ်ဒိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ကဘီၤယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အဃိ သဝီဖိအိၣ်လၢ ဘျၢၣ်ဒိၣ်, သ့ၣ်ဘီဘိ, လ့ဂီၤသဝီလၢ အိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲ သ့ၣ်ဘီဘိကရူၤပူၤတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဘံၣ်တဘၢတအိၣ်လၢၤလၢ အအိၣ်ဒံးလၢသဝီပူၤဘၣ်အဃိ ဃ့ၢ်အိၣ်လၢတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ. KHRG ပျီၤပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဘျၢၣ်ဒိၣ်သဝီဖိလၢ အလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်လၢ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပူၤတဖၣ်န့ၣ် ယိၤသုးတဖၣ်တဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ ကအိၣ်လၢကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ပူၤဘၣ်အဃိ ဘၣ်ဟဲက့ၤကဒါက့ၤလၢ ကီၢ်ပယီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၂၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဒံးသးအဖၢမုၢ်ဒီး နၢ်ဟူဘၣ်စ့ၢ်ကီး ကျိဖးဒိၣ်ကျိဖိကလုၢ်သီန့ၣ်လီၤ. KHRG ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ဘျၢၣ်ဒိၣ်သဝီပူၤ ပှၤအဂၤ ၁၉၅ ဂၤလၢ ဟံၣ်ဒူၣ် ၅၄ ဖျၢၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ် ကမှံန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်အံၤ ဘၣ်အိၣ်လၢ သူမွဲကျိထံကၢၢ်နံၤန့ၣ်လီၤ.

Free Burma Ranger (FBR) ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲလါ အ့ဖြ့ၣ် ၁သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် SAC ကဘီယူၤဒုးသုးဒီး ဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ်တဖၣ် ဟဲခးလီၤဟံၣ်ဒီး သဝီတဖၣ် (ပျီထၣ်, စူးကလံ, ကွံတၤအုး, ကွံတၤဟိဒီး ကပျၢၤကွံၢ်) လၢ တီနီမုၢ်ထီၣ်, ကီးတရံးကီၢ် ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိခဲလၢာ် ၁၃၉ ဂၤလၢ ဟံၣ်ဒူၣ် ၂၇ ဖျၢၣ်ပူၤန့ၣ် လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်လၢ ဆံဖိခံသဝီ အိၣ်လၢ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢတကပၤန့ၣ်လီၤ. FBR န့ၣ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဝဲ တၢ်အီၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလၢ သဝီဖိဘၣ်ဃ့ၢ် အိၣ်ကမှံတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၃ သီ တုၤ ၄ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် SAC ကဘီၤယူၤဒုးသုးဒီး ဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ် ဟဲခးလီၤတၢ်ခံသီဖဲ ကျံးသဝီ, ကျံး ကရူၢ်, ကီၢ်တရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ် ခံသီလၢ SAC ဒီး KNLA အဘၢၣ်စၢၤဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၁သီ ဒီး ၂သီ ဝံၤအလီၢ်ခံ SAC ဟဲခးလီၤတၢ်ဒီး ကဘီယူၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဂၤလၢ အမ့ၢ် စီၤဒ--- တဲဖျါထီၣ်က့ၤဝဲလၢ “တၢ်ဒုးလၢ KNLA ဒီး SAC အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် စးထီၣ်ကဲထီၣ်သး ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁သီ ဒီး ကတၢၢ်ဖဲ ၂သီ, ၂၀၂၂နံၣ်. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၃သီန့ၣ် ဟၢၤလံၤခီပတၢၣ် တဘ့ၣ်ယူၤဃီၤဖဲ ကျံးသဝီဒီး ခးလီၤကျိဖးဒိၣ် ဖဲ ၃ နၣ်ရံၣ် တုၤလီၤလၢ ၄ နၣ်ရံၣ်. ဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၄သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် ဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ် ဟဲခးလီၤတၢ်အသီတဘျီကဒီး. တၢ်ခးလီၤတၢ်အံၤ စးထီၣ်ဂီၤခီ ၈ နၣ်ရံၣ်တုၤလၢအနၣ်ရံၣ် ၁၀. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၄သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် ကဘီယူၤကျိဖးဒိၣ်ချံ လီၤတဲ၁်ဘၣ်ပဟံၣ်ဒီး ဟံၣ်လၢအအိၣ်လၢယဟံၣ်မဲာ်ညါ တဖျၢၣ်ဒီး ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ခဲလၢာ်သ့ၣ်လၢ ယပာ်ဃးလၢ ယကတ့ဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ဟးဂီၤဝဲခဲလၢာ်” အဝဲဒီး ဟံၣ်ဒူၣ်အဂၤ ဃုဖျၢၣ် မ့တမ့ၢ် နွံဖျၢၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ် အိၣ်လၢ ပှၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. သနာ်က့ လီၢ်ကဝီၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဘီယူၤဟဲတ့ၢ်လီၤ ကျိဖးဒိၣ်ချံလၢ ပှၢ်ပူၤသ့အဃိ ကလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်လၢ ပှၢ်ပူၤအဂီၢ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ် တၢတသီန့ၣ် တၢ်သံတၢ်ပှၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤတအိၣ်ဘၣ်.

ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်ခံသီတသီဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၄ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် သဝီပိာ်မုၣ်ခံဂၤအိၣ်လၢ ကျံးသဝီဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢ အဘၣ်ဒိခံဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ နီၢ် မ--- အိၣ် ၄၅ နံၣ် ဒီး နီၢ် ဟ--- အိၣ် ၂၃ နံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပ၁်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ KHRG န့ၣ်လီၤ. နီၢ်မ--- အနၢ် ဒီး အစုစ့ၢ်ကီးဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်နီၢ် ဟ--- န့ၣ် အချၢဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ. နီၢ်မ--- ပ၁်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကျိဖးဒိၣ်ချံ လီၤတဲာ်လၢ အဟံၣ်မဲာ်ညါတဖျၢၣ်န့ၣ် တပိၢ်ဖးထီၣ်ဒံးဘၣ်လီၤ. လၢန့ၢ်အမဲာ်ညါ ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အဃိ သဝီဖိအဟံၣ် အူထီၣ်ကွံာ်တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲခံသီတသီ ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အဆၢကတီၢ် တ့ၢ်လီၤကျိ ဖးဒိၣ်ချံ ဃုဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိ စီၤခ--- ပ၁်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ကဘီယူၤဒုးသုးဟဲသၢဘ့ၣ်. ဒၢးယကွၢ်ထီၣ်တၢ်ဖီခိၣ်မး တဘူၣ် ဘၣ် မ့ၢ်လၢကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်န့ၣ်ဆူၣ်မးလီၤ.’’ အတဲဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢသဝီပူၤ ဟံၣ်ဒူၣ်အိၣ် ၃၄၇ ဒူၣ် ဒီး ပှၤကညီနီၣ်ဂံၢ် ခဲလၢာ်အိၣ် ၁၇၉၁ ဂၤလီၤ. ဖဲသဝီဖိတနီၤ ဃ့ၢ်အိၣ်လၢ ပှၢ်ပူၤအဆၢကတီၢ် သဝီဖိအဂၤတနီၤ ဃ့ၢ်အိၣ်လၢ သဝီအဘူးဒ်သိး ယၤဒိၣ်သဝီဒီး လူၢ်သီဘီသဝီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤ ခ--- ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဟံၣ်ဒူၣ်ခဲလၢာ် ၃၀ တုၤ ၄၀ ဃ့ၢ်ထီၣ်လၢသဝီပူၤ သနာ်က့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အဂၤတဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်လၢသဝီပူၤအိၣ်အါမးဒီး ထဲဒၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤအိၣ်တ့ၢ်လၢဟံၣ်လၢ ကကွၢ်ထွဲ တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ် အဂီၢ်လီၤ. ပှၤလၢ အဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပိာ်မုၣ်ဖိတဖၣ်ဒီး ဖိသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. သနာ်က့သဝီဖိအါဂၤ အိၣ်လၢသဝီပူၤဒီး အိၣ်ခူသူၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် တဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤဘၣ်လီၤ.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် SAC လဲၤခးကဒီးဝဲ လ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၀သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ KNLA Cobra Column ဒီး SAC ဖဲလ့က့ၣ်ကီာ်ဝ့, ဒီး ထံမဲာ်ဝါခံသဝီ ဒီး အံၣ်သ့သဝီတဖၣ်, ဖလူကရူၢ်, ကီးတရံး ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးအံၤကဲထီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ SAC ဟဲခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီ ဖဲ ဂီၤခီ (၁၁း၅၀) အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. SAC ကဘီယူၤဒုးသုး ယူၤဝ့ၢ်ဝီၤကွၢ်ဟုၣ်ကွၢ်စူၣ်တၢ် ဃီးဘျီဝံၤ ခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤန့ၣ်လီၤ. တနံၤဃီ အတီၢ်ပူၤ ဖဲ ဟါခီ (၁း၃၀) န့ၣ် SAC ကဘီယူၤဒုးသုးဟဲက့ၤခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤအသီတဘျီဒီး က့ၤက့ၤဆူကီတရံးဝ့ၢ် ဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိတၢ် သူၣ်ထီၣ်လၢ Japanese Nippon Foundation မၤစၢၢဝဲန့ၣ်ဟးဂီၤဝဲဒီး ဟံၣ်ဟးဂီၤအါန့ၢ် ၃၀ ဖျၢၣ် ဖဲကဘီယူၤဟဲခးလီၤ တၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သန့တခါပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲမုၢ်နံၤဝဲန့ၣ် ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ် လၢ လ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤ ခဲလၢာ် အိၣ်ယဲၢ်ဘျီန့ၣ်လီၤ. KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲမုၢ်နံၤဝဲန့ၣ် စးထီၣ်လၢ ဟါခီ (၃း၂၀) တုၤ (၅း၀၀) အဆၢ ကတီၢ် SAC ဟဲကွၢ်ဟုၣ်ကွၢ်စူၣ်တၢ် တဘျီကဒီးလၢ လ့က့ၣ်ကီ၁်ဝ့ၢ်ဒီး ဖလူကရူၢ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤလီၢ်ကဝီၤဖိထံၣ် ကျိဖးဒိၣ်ချံခံဖျၢၣ်ဒီး ဖဲန့ၣ်အကျါတဖျၢၣ်န့ၣ် တပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲဒံးဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဆူ KHRG န့ၣ် လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် နာ်ဝဲလၢ ကျိဖးဒိၣ်ချံအံၤ ကမ့ၢ်ကျိချံဂာ်သဝံအစုၣ်အပျၢ်လၢ အဘၣ်ဒိပှၤကညီ လၢအအိၣ်ဘူးဒီး အီၤတဖၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်လီၢ်လၢ ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်ဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢအလဲၤကွၢ်ကျိဖးဒိၣ်ချံ လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်တ ဖၣ်န့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ပနီၣ်အါမံၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဂၤလၢ အတူၢ်ဘၣ်တၢ်ပနီၣ်တဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ဆူ KHRG လၢ “ယမဲာ်သးချံ ကိၢ်အူကိၢ်ဖး ဆါညါ. […သနာ်က့] ယထံၣ်ပှၤအဂၤတဖၣ် အဘီးအခိၣ်မူဒီး အမဲာ်ချံ ကိၢ်အူလီၤ. […] ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒ်အံၤ အိၣ် နွံဂၤ ဖဲန့ၣ်အကျါ ခံဂၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲအနးကတၢၢ်လီၤ.’’ ကျိဖးဒိၣ်ချံဝဲန့ၣ် အမ့ၢ် ကျိချံဂာ်သဝံအစုၣ် အပျၢ်ဧါန့ၣ် KHRG မၤလီၤတံၢ်ဝဲတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢ အထံၣ်ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖၣ်တဲဝဲလၢ ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ်န့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်၁၅ ဒီး အဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် ၁၈ န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကရူၢ်တဖုလၢတၢ်တသ့ၣ်ညါအီၤန့ၣ် သုးကွံာ်ကျိဖးဒိၣ်ချံလၢ အတပိၢ်ဖးထီၣ်တဖျၢၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်ဒီး ပှၤဒိးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.

တကတီၢ်ဃီန့ၣ် SAC အိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲ View Point Kone ဒီး BGF အိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲ လဲၣ်ခဲၣ်တီၤတၢ်လူၢ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံအဖျၢၣ် ၁၀၀ ဘျဲၣ်လၢ လ့ၣ်က့ၣ်ကီ၁်ဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလီၤတၢ်တဘျီအံၤ ဟံၣ်ဟးဂီၤအိၣ် ၃၀ ဘျဲၣ်ဒီး ဒီး တၢ်ခးလီၤတၢ်အဃိ ဟံၣ်တနီၤနီၤအူအီၣ်ကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်လီၤ.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၂ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်ဂီၤခီန့ၣ် မီၤစိရိၤအသုးအိၣ်သူလီၤသးလၢ သ့ၤကါညံၤနီၤသုးကလၢၤတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံလၢ ထံမူထၣ်သဝီ, နိၣ်ဖိကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရံးပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်တဘျီအံၤ သဝီဖိဘၣ်ဒိ လွံၢ်ဂၤဒီး ဖိသၣ် (၆) နံၣ်တဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် KHRG န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတနီၤ ဃ့ၢ်အိၣ်လၢတၢ်လီၢ် အဂၤဒီး အဂၤတနီၤ အိၣ်တ့ၢ်လၢသဝီလၢတၢ်ပလီၢ်ပဒီအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲဟါခီ (၁၀း၅၀) အဆၢကတီၢ် သုးမီၤစိရိၤ ကဘီယူၤဒုးသုးတဘ့ၣ် ဟဲခးလီၤတၢ်ဖဲ နိၣ်ဖိသဝီ, နိၣ်ဖိကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်လၢ သဝီဖိတဂၤ အစံာ်လီၢ်ဒီး ကျိဖးဒိၣ်ပိၢ်ဖးထီၣ်အက့အခီတဖၣ်ဘၣ်သဝီဖိလွံၢ်ဂၤအဟံၣ်ဒီး အတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်ဟးဂီၤဝဲန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢ အထံၣ်တၢ် ခးလီၤတၢ်တဂၤတဲဘၣ် KHRG လၢ “ယထံၣ်ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်လၢ ယမဲာ်ညါ ခံဖျၢၣ်ဒီး လီၤတဲာ်လၢယလီၢ်ခံခံဖျၢၣ်လီၤ. အဝဲ သ့ၣ်ကွံာ်လီၤ ကျိဖးဒိၣ်ချံဖဲ တလးအ့သ့သီခါဖၠၣ်အဘူးဒီး ဖလူဖးဒိၣ်. သနာ်က့ မ့ၢ်လၢမုၢ်ဟါလံအဃိ ယနၢ်ဟူထဲအကလုၢ် သီၣ်လီၤ. ယတထံၣ်ဒၢးယမဲာ်ဘၣ်. သဝီဖိတနီၤနီၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံဒီး အဂၤတနီၢ်အိၣ်ခိးကွၢ်တၢ်အိၣ်သးလၢ သဝီပူၤန့ၣ်လီၤ.”

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၆သီ တုၤ ၂၀သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးလၢ KNLA သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (၈) Column နီၣ်ဂံၢ် (၄) ဒီး SAC ခ.မ.ရ နီၣ်ဂံၢ် (၃၂) အဘၢၣ်စၢၤကိးမုၢ်နံၤဒဲးဖဲ ကျံးသဝီ, ကျံးကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဆၢကတီၢ် သဝီဖိပိာ်ခွါခံဂၤဘၣ်ဒိလၢ ကျိဖးဒိၣ်ချံန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ် ယဲၢ်သီအဆၢကတီၢ် SAC သုးဟဲခးလီၤတၢ်ဒီး ကဘီယူၤခံဘျီဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၈ သီဒီး ၁၉ သီန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်ပှဲၤဖျၢၣ်လဲၣ်န့ၣ် သဝီဖိတဖၣ်တသ့ၣ်ညါဘၣ် သနာ်က့ ကျိဖးဒိၣ် ချံတဖၣ်န့ၣ် လီၤတဲာ်လၢ သဝီချၢန့ၣ်လီၤ. KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကဘီယူၤဟဲခးလီၤ တၢ်တဘျီအံၤ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ် တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သနာ်က့ ကျိဖးဒိၣ်ချံပိၢ်ဖးထီၣ်အက့အခီတဖၣ် ဘၣ်ဟံၣ်ဒီး ဟံၣ်ဘၣ် တၢ်တ့အီၤလၢသ့ၣ်ခံဖျၢၣ် ဟးဂီၤဝဲန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀သီ, ၂၀၂၂ နံၣ် ဂီၤခီ (၁) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် SAC ကဘီယူၤဒုးသုးတဘ့ၣ် ဟဲခးလီၤတၢ်ဖဲ လ့က့ၣ်ကီာ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. သန၁်က့ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး တၢ်သံတၢ်ပှၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လီၢ်ကဝီၤ KNLA သုးအိၣ် ကွံလၢၢ်တၢသဝီဟီၣ်ကဝီၤ တဖၣ်ဟံးဃာ် တၢ်လီၢ်ဖဲ ထံကျိဝာ်ဝာ်န့ၣ်လီၤ. SAC LIB နီၣ်ဂံၢ် (၅၆၁) အိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲ ကွံလၢၢ်တၢသုးကလၢၤ လၢအအိၣ်ကွံလၢတၢၢ်သဝီ, နိၣ်တကီ ကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် သူထံကျိဖိဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ခံနွံတနွံ ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် SAC ကွဲးလံ၁်မၤပျံၤတဘ့ၣ်ဆူ KNLA အိၣ်စံးဝဲလၢ သၢသီအတီၢ်ပူၤ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တအီးထီၣ်ထံကျိဖိဘၣ်န့ၣ် လီၢ်ကဝီၤ သဝီဖိတဖၣ် ကဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး တၢ်မၤ ဂူာ်ဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၁သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဖဲ (၄) နၣ်ရံၣ်တုၤ (၅) နၣ်ရံၣ် အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် SAC ကဘီယူၤဒုးသုးဟဲတ့ၢ် လီၤ ကျိဖးဒိၣ်ချံယဲၢ်ဖျၢၣ်ဖဲ ကွံလၢၢ်တၢ, သဝီသီ, ဒီး ထံသဘျုၣ်ခံသဝီတဖၣ် အိၣ်သူလီၤသးဖဲ မီကရူၢ်, နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ် န့ၣ်လီၤ. KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ် တဘျီအံၤ လီၤတဲ၁်လၢပှၢ်ပူၤဒီး ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး အဃိ တၢ်သံတၢ်ပှၢ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သနာ်က့ မ့ၢ်လၢ ကဘီၤယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အဃိ သဝီဖိ ၅၀၀ ဘျဲၣ်လဲၤဃ့ၢ်ကမှံလၢ ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢတကပၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဖဲလါမးရှး ၂၆သီ, ၂၀၂၂နံၣ် လၢသဝီသီသဝီ, မီကရူၢ် အဃိ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢ အကယၤတဖၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံပာ်လၢ ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဆၢန့ၣ် KHRG တၢ်ပံာ်ဖျါလၢ ပျီပူၤပာ်ဖျါထီၣ် ဝဲန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမ့ၤ ၁၈သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် KNLA သုးတဖၣ်လဲၤခးဝဲ SAC LIB နီၣ်ဂံၢ် (၅၅၉) ဒီး IB နီၣ်ဂံၢ် (၃၂) သုးကလၢၤလၢ အအိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲ သ့ၣ်ဘီဘိသဝီမုၢ်ထီၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဆၢကတီၢ် SAC ခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤဖဲသ့ၣ်ဘီဘိသဝီဟီၣ်ကဝီၤဖဲ သ့ၣ်ဘီဘိကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် တဲဘၣ် KHRG လၢ အဆိကတၢၢ် (drone) ဖိဟးဆှၣ်တၢ်လၢဟီၣ်ကဝီဖဲန့ၣ်အပူၤလီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ ဖဲ ဟါခီ (၁၂း၂၀) နၣ်ရံၣ်န့ၣ် မီၤစိရိၤ ကဘီယူၤဒုးသုး ယူၤဝ့ၢ်ဝီၤလၢတၢ်ဖးဖီဒီး တ့ၢ်လီၤကျိဖးဒိၣ်ချံန့ၣ်လီၤ.  သဝီဖိတဂၤထံၣ်ဝဲလၢ ကဘီယူၤဒုးသုးခံဘ့ၣ်န့ၣ် ဟဲတ့ၢ်လီၤဝဲ ကျိဖးဒိၣ် ချံခဲလၢာ် ကအိၣ် ၅၀ ဖျၢၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟဲခးလီၤတၢ်အံၤအဆၢကတီၢ် သဝီဖိအဟံၣ် ဃိးဖျၢၣ်ဒီး သရိာ်ဒီးဘျီၣ်ဟးဂီၤဝဲ န့ၣ်လီၤ. ဖဲကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အဆၢကတီၢ် SAC သုးတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢ လီၢ်ကဝီၤသဝီပူၤအဃိ သီခါဖၠၣ်ဟးဂီၤ တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသရၣ်ဒိၣ် စ--- တဲဘၣ် KHRG လၢ “ကဘီယူၤကျိချံ လီၤတဲာ်ဘၣ်ပသရိာ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါလၢ ကျိဖး ဒိၣ်ချံန့ၣ်လီၤတဲာ်ဘၣ်ပသရိ၁်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဒု ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ် ဘၣ်အီၤတဖျၢၣ် သနာ်က့ အခးလီၤတၢ်ဒီး ကျိဖိဒုးတ ဘျုးထံၣ်ညါဒီး အဘၣ်ဝဲတၢ်ဒူၣ်ကပၤလီၤ. မဲာ်ထံၣ်ကလာ်, ပဲတြီ ဒီး ဃီသွါ ဒီး တၢ်ဒ့တၢ်အူအပီးအလီၢ်ဒ်သိး စဲးဖီၣ်တၢ်က လၢ်, piano, တပီ, ဒီး တၢ်ကလုၢ်ဒၢတဖၣ် ဟးဂီၤဝဲလီၤ. မ့မ့ၢ် piano ဒု သူတသ့နီတစဲးလၢၤဘၣ်.’’ စးထီၣ်လၢ လါဒံၤစဲၤဘၢၣ် ၂၀၂၁ နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ် သ့ၣ်ဘီဘိသဝီဖိအါတက့ၢ် ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံပ၁်စၢၤလံန့ၣ်လီၤ. 

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်လၢ‘‘SAC အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအံၤ အဖီခိၣ်ဒု ယတူၢ်ဘၣ် တမု၁်ဘၣ်. ဖဲပထံၣ်ဘၣ်လၢ သရိာ်ဒီး ဟံၣ်တဖၣ်ဟးအခါ ပသးတမုာ်ဘၣ်. သနာ်က့ ယသ့ၣ်ညါလၢ SAC ဂုာ်ကျဲးစၢးသူ တၢ်မၤအၢမၤသီ ဒ်သိးအကန့ၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဒီး ကပၢထံကီၢ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်အံၤတမ့ၢ်ကျဲတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံၢ်ဒီး တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် အကျဲဘၣ်. ပပှၤကလုာ်အတၢ်ဃ့ဒု တၢ်ဃူတၢ်ဖှိးဒီး တၢ်တုၤသိးထဲသိးလီၤ. လၢ ပယီၤအတၢ်ပၢအဖီလာ်ဒု ပပှၤကလုာ်အတၢ် တုၤသိးထဲသိးတအိၣ်ဘၣ်. ပယီၤအတၢ်ကတိၤဒိတခါစံးဝဲလၢ ‘နမ့ၢ်တအီၣ်ဘၣ်ဒုဝဲာ်ဘၢဒၢး မဲာ်ဟီ.’ ဖဲတၢ်အိၣ်သးကဲထီၣ် ဒၢးပှၤဒ်အံၤအဆၢကတီၢ် လၢပပှၤကလုာ်အဂီၢ်ပသးတမုာ်ဖးဒိၣ်ဖိညါ.’’

တၢ်ကတိၤလၢခံ

စးထီၣ်လၢ လါဒံၤစဲၤဘၢၣ် ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ကဲထီၣ်သး ရုၢ်ရုၢ်ဖဲသဝီတဖၣ်အိၣ်လၢ ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ဒီး နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်လၢ အအိၣ်ဖဲဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤလီၤ. တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံဒ်အံၤတဖၣ်, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီး တၢ်ခးလိာ်သး တဖၣ်အဃိ သဝီဖိတဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ လၢအသးသမူအဂီၢ် တကးဒံးဘၣ် ခဲကနံၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ်က့ၤအိၣ်က့ၤလၢသဝီပူၤ တသ့ဘၣ် အိၣ်ဃုလါလံန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိအတၢ်အိၣ်မူတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် နးဒိၣ်ထီၣ် သနာ်က့ ထံၣ်ဂုာ်ကီၢ်ဂၤပှၤတဝီ တဖၣ် တထံၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်အံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီး တၢ်သံတၢ်ပှၢ်နီၣ်ဂံၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤန့ၣ် ပာ် ဃုာ်ဝဲထဲဒၣ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢကဲထီၣ်သးခီဖျိ ကျိဖးဒိၣ်ချံပိၢ်ဖးထီၣ်အဃိလီၤ. သဝီဖိတဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ ဒီး ဘၣ် လဲၤခီဖျိတၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံယံ၁်မး ဒီး ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအဘျီတဖၣ်အဘျီအဃိ ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢ ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံတဖၣ် ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်သိး တၢ်အီၣ်တယၢတလီၣ် ဒီး တၢ်တဆူၣ်တချ့ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် မ့ၢ်လၢ SAC တြီမၤတံာ် တၢ်ဆှၢတၢ်အီၣ်ဒီး ကသံၣ်ကသီတၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်အဃိ သဝီဖိဘၣ်ဃ့ၢ် အိၣ်ကမှံတဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤတဝီအတၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤထဲ စှၤကိးန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢ အဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ပျဲလၢကလဲၤ ဆူ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်န့ၣ် ညီနုၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်အခွဲးအယာ်လၢ ကလဲၤအိၣ်ယံာ်ယံာ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ် သဝီဖိတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ခူသူဒီး အိၣ်လၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤအဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤထဲဒၣ်စှၤကိးန့ၣ်လီၤ.

SAC ကပတုာ် ကလံၤကျိၤတၢ်ဒုးအဂီၢ် ထံဂုာ်ကီၢ်ဂၤ ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဆီၣ်သန့ၤဘၣ်ဆၣ် ဖျါလၢသုးမီၤစိရိၤအံၤ တပတုာ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယူၤ တုၤလီၤလၢ လါဒံၤစဲၤဘၢၣ် ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤ လၢဒူပျာ်ယာ် ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ် အိၣ်စှၤကတၢၢ် ၂၅ ဘျီန့ၣ် KHRG ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ် ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် The Irrawaddy မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး ပှၤနီကဘီယူၤဖိတဂၤလၢ အဟးထီၣ်လၢ ပယီၤသုးကလံၤကျိၤတဂၤလၢ စးထီၣ်သုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤဝံၤအလီၢ်ခံဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ “မီၤစိရိၤသုး ဆီတလဲအတၢ်တၢ်ဒုးအကျဲ တဖၣ် ဒီး တသူခိဒုးသုးအါအါလၢၤဘၣ်.’’ SAC ပညိၣ်ကမျၢၢ်အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲတဖၣ်ဒီး အတၢ်ဟဲခးလီၤတၢ်ဒီးကဘီယူၤ အဃိ ကမျၢၢ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် တကးဒံးဘၣ် ကမျၢၢ်တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ် ကမှံအါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအံၤမ့ၢ် တၢ်မၤကမၣ်သုးကီၢ်မ့ၣ် ဒီး ကီၢ်မ့ၣ်ထီဒါကမျၢၢ်ဒီတဖုအဃိ သုးမီၤစိရိၤ ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ကြၢးသ့ဟံးမူဒါ တုၤလီၤတီၤလီၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ဘီဘိသဝီဖိတဂၤ ပ၁်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ပလိၣ်ဘၣ် UN ဒီး ထံဃုာ်ကီၢ်ဂၤတဝၢတဖၣ် ကဆီၣ်သန့ၤ SAC ဒ်သိး ပပှၤကလုာ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သဘျ့တၢ်တုၤသိးထဲသိးဒီး ကပူၤဖျဲလၢ တၢ်မၤအၢမၤသီအဂီၢ်. တၢ်လၢ ယအဲၣ်ဒိးတဲ ဟီဒုန့ၣ် SAC ဟဲခးလီၤတၢ်ဒၢး ကဘီယူၤအါထီၣ်. တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဒ်အံၤဒု တကြၢးအိၣ်နီတစဲးလၢၤဘၣ်.’’ န့ၣ်လီၤ.

KHRG အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးဆူ ထံဂုာ်ကီၢ်ဂၤတ၀ၢ ဒ်အမ့ၢ်

• တၢ်ဆါကဘီယူၤသိဆူကီၢ်ပယီၤပူၤလၢ ကျဲလိၤလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ အကျိအကျဲအဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် ကဘၣ်ပတုာ်အီၤ ခီဖျိထံဂုာ် ကီၢ်ဂၤအတၢ်တြီန့ၣ်လီၤ. ကဘီယူၤသိမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပယီၤကဘီယူၤဒုးသုးတဖၣ် ယူၤဝ့ၢ်ဝီၤခးလီၤတၢ် တန့ၢ် လၢၢၤဘၣ်.
• ပတုာ်ပယီၤသုးစ့အတၢ်ဟဲနုာ်လီၤ အကျိၤအကျဲခီဖျိ သိဒီးဂာ်သဝံ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ဟ့ၣ်လိၢ်ကျိၣ်စ့ဒီး မုာ်ကျိၤဝဲၤကွာ် ဘၣ်ထွဲပယီၤသုးတဖၣ်တက့ၢ်.
• မၤစၢၤ တၢ်ကိးသတြီဘၣ်ဃး တၢ်ကပတုာ်တြီဆၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤစုကဝဲၤန့ၣ်တက့ၢ်.
• ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ် ပှၤဂ့ၢ်ဝီအတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၢၤတဖၣ် တုၤလီၤတီၤလီၤတက့ၢ်. ဖဲဟ့ၣ်တၢ်ဆီၣ် ထွဲမၤစၢၤ အတၢကတီၢ် ကဘၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢ လီၢ်ကဝီၤ CBOs/CSOs တဖၣ်ဒီး ကလု၁်ဒူၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆီၣ်ထွဲ မၤစၢၤတၢ် တဖၣ် ဒ်သိးတၢ်မၤစၢၤတဖၣ် ကဘၣ်ဘျီးဘၣ်ဒါလိာ်သးဒီး လီၢ်ကဝီၤအတၢ်အိၣ်သးအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.