English
ကညီကျိာ်
မြန်မာ
Print:တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်အသး ဖဲဒွဲလိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါအီးကူး ၂၀၂၁နံၣ် အဆၢကတီၢ် န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ဖျါ၀ဲအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၁၀၇) သုးဖိတဖၣ် ပာ်ဒ့ၣ်ပာ် ကမၣ် သ၀ီဖိ (၃)ဂၤအံၤလၢအမၤပိၢ်ထီၣ်မ့ၣ်ပိၢ်ဖဲသီခါဖၠၣ်ကပၤဒီး မၤဆါပယွဲ၀ဲသ၀ီဖိ (၃)ဂၤအံၤန့ၣ်လီၤ. SACသုးတဖၣ်အံၤ မၤပျံၤမၤဖုးစ့ၢ်ကီးန---သ၀ီဖိတဖၣ်လၢ ကညီဒီးကလုာ်သုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) မ့ဟဲခးအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကခးလီၤကြီကျိ ဖးဒိၣ်ဆူသ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢသုးတဖၣ် ခးလီၤကြီကျိဖး ဒိၣ်အဃိ သီခါဘၣ်ဒိ (၁)ပါ ဒီးသ၀ီဖိအဟံၣ်အူအီၣ် (၂)ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး တၢဒုးကဲထီၣ်လၢ SAC ဒီး KNLA သုးအဘၢၣ်စၢၤတလီၢ်လီၢ်အဃိ န---သ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ် အိၣ်တမှံဆူတၢ်လီၢ်ဂၤန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်အမဲာ်ညါ လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီးတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤတၢ် ဂ့ၢ်ကီခီဖျိတၢ်ဒီသဒၢ ခိရိနၢ်တၢဆါဃၢ်တၢ်ဘၣ် ကူဘၣ်ဂာ်အဃိန့ၣ်လီၤ.[1]
ဖဲလါအီကူး ၁၅သီ၊ ၂၀၂၂နံၣ် ဂီၤခီ ၈း၃၀နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် မ့ၣ်ပိၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဖဲန---သ၀ီ သီခါဖၠၣ်ကျဲသနုာ်လီၤ၊ မးထီက ရူၢ်၊ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်၊ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၣ်ပိၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်တဖျၢၣ်အံၤ ဘၣ်၀ဲစီၤတ---အကျီၢ်တဒုအဃိ အကျီၢ်အခီၣ် ကၢ်ဒီးသံကွံာ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤတ---ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ သ၀ီဖိတဖၣ် ဒိလီၤက့ၤကျီၢ်တဒုအံၤ ဒီးဆၣ်န့ၢ်ဘၣ်၀ဲ ထံကီၢ်တၢ်ပၢ တၢ်ြပးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ကျီၢ်ညၣ် (၁)မၢန့ၣ်လီၤ. မ့ၣ်ပိၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၄၀၇)သုး ဖိတဖၣ် ကိးထံၣ်သ၀ီဖိ (၃)ဂၤလၢအအိၣ်ဘူးဒီး တၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်၀ဲအံၤန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိ (၃)ဂၤအံၤမ့ၢ်၀ဲ စီၤ၀--- (၄၅နံၣ်၊ ဖိအိၣ်၃ဂၤ)၊ စီၤတ--- (၃၄နံၣ်၊ဖိအိၣ်၂ဂၤ) ဒီးစီၤအ--- (၂၅နံၣ်)န့ၣ်လီၤ.
စီၤတ---ပာဖျါထီၣ်၀ဲလၢ SAC သုးရ့ၣ်ခိၣ်ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်အီၤလၢအဒိးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤတ---စံး၀ဲဒ်အံၤ “ဂ့ၤလၢ အသုးဖိတဘၣ်ဒိ မ့တမ့ၢ် သံနီတဂၤဘၣ်. အသုးဖိမ့သံတဂၤဂၤဒုး အ၀ဲသ့ၣ်ကခးသံယၤနီၢ်ကီၢ်လီၤ.”
SACသုးရ့ၣ်ခိၣ်ထူတံၢ်စီၤ၀---အခိၣ်တထံၣ် ဒီးတီၢ်စီၤအ---အခိၣ်တိသၣ်ဒီးကျိခိၣ်ထိးတထံၣ်န့ၣ်လီၤ အဃိ စီၤအ--- အခိၣ်ဘၣ်ဒိ၊ အခိၣ်ဘ့ၣ်သ့ၣ်ဖးဒီးသွံၣ်လီၤ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ SACသုးတဖၣ် ခးကြီကျိဆူမူခိၣ်အခါ မၢသ၀ိဖိ (၃)ဂၤအံၤအိၣ်ဖဲ အခးကျိကပၤဒီးကျိချံၣ်ဘ့ၣ်လီၤတဲာ်ဘၣ်၀ဲ သ၀ီဖိ (၃)ဂၤအံၤအိခၣ်သၣ်ဃံန့ၣ်လီၤ.
SACသုးတဖၣ် တဟ့ၣ်စ့အီၣ်လိးလၢသ၀ီဖိလၢအ၀ဲသ့ၣ်မၤပယွဲ၀ဲတဖၣ်အံၤနီတမံၤဘၣ် ဒီးစံး၀ဲလၢကယါဘျါန့ၢ်သ၀ီဖိတၢ် ပူၤလီၢ် ဘၣ်ဆၣ် သ၀ီဖိတတူၢလိာ်၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. SACသုးတဖၣ် မၤနီၣ်မၤဃါ၀ဲဒီးမၢပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အနီၢ်ဂ့ၢ်ကျိၤကစၢ်မံၤသၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
(ဖဲလါအီကူးအပူၤန့ၣ်) SACသုးသ့ၣ်တဖၣ် ခးတပြုၢ်တပျီၤကြီကျိလၢသ၀ီပူၤကျဲမုၢ်ခိၣ်ဒီးကိးကပၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. ကျိက့ဘၣ် တပျာ်၀ဲ သီခါအစုဒုၣ် ဒီးSACသုးတဖၣ် ခးစ့ၢ်ကီးသ၀ီဖိအဟံၣ် (၂)ဖျၢၣ် လၢအမ့ၢ်စီၤ ပ---ဒီး စီၤဒ---အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲSAC သုးတဖၣ် ခးဟံၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤတအိၣ်လၢဟံၣ်ပူၤနီတဂၤဘၣ်အဃိ ပှၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
အခဲအံၤန့ၣ် SACသုးဖိတဖၣ် တဲပျံၤတဲဖုးသ၀ီဖိတဖၣ်လၢ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA)မ့ဟဲခးအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ် အ၀ဲ သ့ၣ်ကခးလီၤကြီကျိဖးဒိၣ်ကွၢ်ဖဲကတိန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကဒွဲၣ်အူကွံာ်ဟံၣ်လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်ခးကဲထီၣ်သးလီၢ်တဖၣ် ဒီးခး လီၤကြီစ့ၢ်ကိးကျိဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. SACသုးဖိတဖၣ်စံးစ့ၢ်ကီးသ၀ီဖိတဖၣ်လၢ သ၀ီဖိတဖၣ် ကဘၣ်အိၣ် ကွံာ်လၢသ၀ီပူၤ ဧါ မ့တမ့ၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢသ၀ီပူၤဧါန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်တတဲဘၣ်သ၀ီဖိဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်ပှၤမ့ဟဲခးအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကမၤဒ်အ တဲပာ်၀ဲအသိးအနီၢ်ကီၢ်န့ၣ်လီၤ.
(ဖဲလါအီကူးအပူၤန့ၣ် SACသုးတဖၣ်ခးလီၤကြီကျိဖးဒိၣ်ဆူသ၀ီပူၤတဘျုးဘျီအဃိ KNLA သုးတဖၣ်ခးအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.) စီၤတ---ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ “KNLAသုးတဲSACသုးတဖၣ်လၢ ပခးသုးမ့ၢ်လၢသုးခးလီၤကြီကျိဖးဒိၣ်ဆူသ၀ီပူၤအဃိ.” န့ၣ်လီၤ. (လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ SACသုးတဖၣ်မၤကၣ်က့ၤလၢသ၀ီဖိဒီးမၤပျံၤမၤဖုးသ၀ီဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.) SACသုးတဖၣ်တဲဆၢက့ၤ KNLA သုးတဖၣ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ်မ့ထံၣ်ပှၤလၢအဟဲခးအ၀ဲသ့ၣ်ဂ့ၤ မ့တထံၣ်ပှၤလၢအဟဲခးအ၀ဲသ့ၣ်ဂ့ၤန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကခးကြီ ကျိန့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါအီကူး ၁၆သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် န---သ၀ီဖိဃုာ်ဒီးပိာ်မုၣ်ပိာ်ခွါကအိၣ် ၄၀ဂၤဃၣ်ဃၣ် လဲၤထံၣ်လိာ်အသးဒီးသ၀ီသးပှၢ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃး မ့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်လၢသ၀ီပူၤဆူညါန့ၢ်တန့ၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. န----သ၀ီပူၤ ဟံၣ်ဒူၣ်အိၣ်ခဲ လၢာ် (၉၈)ဖျၢၣ် ဒီးစးထီၣ်ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ်ထီၣ်သီ ဖဲလံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် သ၀ီဖိလၢအဃ့ၢ်ဆူတၢ်လီၢ်အဂၤ ကအိၣ် (၅)ဒူၣ်ခီဖျိ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ KNLAသုးဒီးSACသုးအဘၢၣ်စၢၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၢ်လၢအဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုးဆူတၢ်လီၤဂၤ သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တဟဲက့ၤအိၣ်ဆူသ၀ီပူၤဒံးဘၣ် ဒီးသ၀ီဖိအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးအိၣ်ဒံးဒၣ်လၢသ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိလၢအအိၣ် လၢသ၀ီပူၤတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးကီခဲခီဖျိ SACသုးတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးတဖၣ်အဃိ မ့ၢ်အ၀ဲသ့ကဘၣ်ဃ့ၢ်ဧါ ကဘၣ်အိၣ်ဧါန့ၣ်စိကမိၣ်ဆၢတဲာ်၀ဲတဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီ တၢ်တြီတံၢ်ဃၤခိရိနၣ်တၢ်ဆါဃၢ်ဒီးတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဃိ ကီဒိၣ်မးလၢက၀ီဖိတဖၣ် ကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢအဒူသ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ.
အခဲအံၤန့ၣ် SACသုးတဖၣ် အိၣ်ဖဲန---သ၀ီကျဲနုာ်လီၤဒီးသ၀ီကျဲဟးထီၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအီကူး၁၅သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် SACသုးလၢအအိၣ်ဖဲကျဲနုာ်လီၤဒီးကျဲးဟးထီၣ်ခံဖုလၢၤရဲၣ်လီၤအသးဖဲတၢ်လီၢ်ခံတီၤအံၤအဘၢၣ်စၢၤ ဒီးခးကြီကျိန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးဒီးSACသုးတၢ်ခးကြီကျိအံၤ ကဲထီၣ်သးဘူးကအိၣ်ကိးနံၤဒဲးဃၣ်ဃၣ် ဖဲအ---သ၀ီ၊ ကတၢၢ်တံးကရူၢ်၊ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ် ဒီးဖၣ်ပူၣ်၀့ၢ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ.
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ အီကူး ၂၀၂၁နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤ ၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤ ဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ် ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢ အီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢတၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.
