တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ  တၢ်ကဲထီၣ်သဖဲဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါယူၤ ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယူၤ ၁၁သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်အဆၢကတီၢ် သဝီဖိစီၤရှ---, လၢအသးအိၣ် ၂၂ နံၣ်လၢအအိၣ်လၢ ဟ--- သဝီ, မးလ့လၢၢ်ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်တဂၤဘၣ်တၢ်ခးသံအီၤလၢ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အသုးဖဲအစံာ်ဃၢၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ SAC ခီၣ်ချ့ သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၄၀၉) ဟးထီၣ်လၢမဲၤဝ့ၤသုးကလၢၤ (အိၣ်ဆီလီၤအသးလၢမဲၤဝ့ၤကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်)လၢကလဲၤဆူ ခီၣ်ချ့သုး ရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (၄၀၉) သုးကလၢၤအလၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢခူၣ်သူၣ်ထၣ်ကရူၢ်အဆၢကတီၢ် ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ် ဒိၣ်  (KNLA) ထုးအီၤဒီးမ့ၣ်ပိၢ်ထုးပျံၤတယံာ်ဘၣ်အလီၢ်ခံ တၢ်ကဲထီၣ်သးန့ၣ်လီၤ. စီၤရှ--- မ့ၢ်ပှၤလၢအမၤစၢၤဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ တၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူအဃိ ခဲအံၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

[တၢ်ခးသံ] သဝီဖိတဂၤဘၣ်တၢ်ခးသံအီၤလၢ SAC သုး

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါယူၤ ၁၁သီ, ၂၀၂၃နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

(စံာ်ဃၢၤ) ဟ--- သဝီ, မးလ့လၢၢ်ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်ြတီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤရှ---

သးနံၣ်

၂၂ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

သဘျ့

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤအီၣ်စံာ်

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘါသီခါ

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ဟ--- သဝီ, မးလ့လၢၢ်ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၄၀၉) အိၣ်လၢ SAC ထံကီၢ်တၢ်ပၢ တၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ(SAC)သုးတၢ်ပၢဖီလာ်

ခူသူၣ်ထၣ်သုးကလၢၤလၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢ ခူသူၣ်ထၣ် ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်

သုးခိၣ်စိ သဲၣ်နီၤစိ,

သုးခိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ် ဝ့ၤယၤကၠီၤ,

သုးခိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ်ရှါမိအီၤ ဒီးသုးခိၣ်ဒိၣ်စိဆါည့ထိ

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ယဒိးန့ၢ်တၢ်ကစီၣ်လၢ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် - KNU) ကီၢ်ရ့ၣ်ဝဲၤဒၢးလၢအအိၣ်လၢဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယလဲၤမၤတၢ်သံကွၢ်သမံသမိးဒီး ဟ--- သဝီသးပှၢ်လၢအမံၤမ့ၢ်စီၤက---, ဃုာ်ဒီးနီၢ်စ--- လၢအမ့ၢ် စီၤရှ---အမိၢ်ဒ်သိးကဒိးန့ၢ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဂ့ၢ်ကျိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

စီၤရှ--- အမိၢ်မံၤမ့ၢ်နီၢ်စ--- ဒီးဟ--- သဝီသးပှၢ်လၢအမံၤမ့ၢ်စီၤက--- မ့ၢ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢဟ့ၣ်ယၤတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး မ့ၢ်လၢအအိၣ်လၢသဝီပူၤဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအဆၢကတီၢ် ဒီးလဲၤဟံးန့ၢ်က့ၤ စ့ၢ်ကီး စီၤ ရှ--- အစိၣ်ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးလီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါယူၤ ၁၁ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ် ဟါခီ ၅ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် သဝီဖိတဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် စီၤရှ--- လၢအသးအိၣ် ၂၂ နံၣ်အိၣ်ဆိးဝဲလၢဟ--- သဝီ, မးလ့လၢၢ်ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်တဂၤဘၣ်တၢ်ခးသံအီၤလၢ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြး ကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (၄၀၉) အပှၤသုးဖိဖဲအစံာ်ဃၢၤဘၣ်ဖဲအဝဲဟးထီၣ်လၢကက့ၤဆူအသဝီ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိတဖၣ်ခးအီၤဘၣ်ဖဲအသးနါပှၢ်စ့ၣ်တပၤ ဒီးသံဝဲတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) ထုး ခမရ (၄၀၉) ဒီးမ့ၣ်ပိၢ်ထုးပျံၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်လၢမဲၤဝ့ၤသုးကလၢၤ လၢ အအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢမဲၤဝ့ၤကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ် ဒ်သိးကက့ၤဆူခူသူၣ်ထၣ်သုးကလၢၤ လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢ ခူသူၣ်ထၣ်ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ကယံာ်တနၣ်ရံၣ်ဒီးခံနၣ်ရံၣ်ဘၢၣ်စၢၤဝံၤ တၢ်ကဲထီၣ်သးန့ၣ်လီၤ. ဖဲသဝီဖိတဖၣ် ထံၣ်ဝဲ  ခမရ (၄၀၉) သုးတဖၣ်အိၣ်ဘှံးတစိၢ်ဖိဝံၤဒီးဟးထီၣ်လၢဟ--- သဝီတစိၢ်ဖိဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ခးသံကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်နာ်ဝဲလၢ ဖဲ ခမရ (၄၀၉) သုးတဖၣ်ဟဲတုၤဖဲစီၤရှ--- အစံာ်လၢအဘူးဒီးဟ--- သဝီဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်သဂၢၢ် ဝဲဒီးစီၤရှ--- အဃိခးသံဝဲဖဲအစံာ်ဃၢၤန့ၣ်လီၤ.

 

စီၤရှ--- သံ ၂၀ ဒီး ၃၀ မံးနံးဝံၤအလီၢ်ခံ အမိၢ်အပၢ်, သဝီဖိတဖၣ်ဒီးလီၢ်ကဝီၤပှၤန့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤတဖၣ် နၢ်ဟူကျိသီၣ်ဝံၤ လဲၤဝဲဆူတၢ်ကဲထီၣ်သးလီၢ်ဒီး ဟဲက့ၤစိာ်က့ၤအသံစိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တသ့ၣ်ညါ ခမရ (၄၀၉) သုးဖိဖဲလဲၣ်တဂၤလၢအခးသံ စီၤရှ--- ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ခမရ (၄၀၉) သုးအံၤဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၢ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်စိ သဲၣ်နီၤစိ, သုးခိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ် ဝ့ၤယၤကၠီၤ, သုးခိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ်ရှါမိအီၤ ဒီး သုးခိၣ်ဒိၣ်စိဆါည့ထိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မတဂၤဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤအီၤလၢကခးစီၤရှ---န့ၣ်တၢ်တသ့ၣ်ညါ စ့ၢ်ကီးအီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲလါယူၤ ၁၂ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ် ဟါခီ ၁ နၣ်ရံၣ် ၃၀ မံးနံးအဆၢကတီၢ် ဘၣ်တၢ်လဲၤခူၣ်လီၤကွံာ်စီၤရှ--- ဖဲသဝီတၢ်သွၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့တမ့ၢ်ပှၤအကါဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ တၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူလၢဟံၣ်ဖိဃီဖိဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢအကျဲးစၢး မၤစၢၤ မိၢ်ပၢ်လၢတၢ်မၤအီၣ်စံာ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢစီၤရှ--- စူးကွံာ်သးအဃိ မိၢ်ပၢ်သးဘၣ်ဒိဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်တုၤဒၣ်လဲာ်န့ၢ်ဘၣ်ဝဲ သးတၢ်ဆါဒီး ဟးတယူၤက့ၤဝဲဒီးဖံးမၤက့ၤတၢ်တမုာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အမိၢ်နီၢ်စ--- ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ယဖိခွါသံဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤကွၢ်ထွဲက့ၤပှၤတအိၣ်နီဂၤလၢၤဘၣ်. ခီဖျိလၢပသးပှၢ်ထီၣ်လံဃိ ပမၤတၢ်ဧီၤတကဲအါလၢၤဘၣ်. ပကဘၣ်လုၢ်အီၣ်က့ၤ သးသမူဒ်လဲၣ်ဒု ပတသ့ၣ်ညါလၢၤဘၣ်. တၢ်အံၤကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူဂီၢ်လီၤ.” 

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီးသဝီသးပှၢ်ဟ့ၣ် KHRG တၢ်ပျဲလၢ ကသူဒီးရၤလီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ် ဘၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

Thu, 05 Dec 2024

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤ ၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢ အဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢတၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ န့ၣ်လီၤ.

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်