တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

SAC သုးခးသံသဝီဖိ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၆ သီ, ၂ဝ၂၃ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

ပှဲၤလိာ်ကျိပူၤလၢအဘူးဒီး ဟ---- သဝီ, မဲးကျီကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

အ---

သးနံၣ်

၅၀ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ပိာ်ခွါ

ကလုာ်

မူၤစလ့ၤ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

ထီၣ်ပှၢ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

အ့ၤစလၤ

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ဟ---- သဝီ, မဲးကျီကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

ဖၣ်ပူၣ်ဝ့ၢ်

တိၤမဲၢ်ခံတၢ်လီၢ်, ဖၣ်ပူၣ်ဝ့ၢ်

တသ့ၣ်ညါ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးသဝီဖိလၢ ဝ--- သဝီ, မဲးကျီကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ဖဲလစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၆ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်အပူၤ, ဒီးသဝီဖိအံၤရှဲပၠးဝဲဒၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအံးန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ လူၤဃုသမံသမိးမၤလီၤတံၢ် ဒီးမၤနီၣ်မၤဃါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤဒီးလီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤ ဒီးတဲသကိး ဘၣ်တၢ်ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအံၤအမါန့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ် (ဖၣ်ပူၣ်)ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါစဲးပထ့ ဘၢၣ်  ၂ဝ၂၃ နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၆ သီ, ၂ဝ၂၃ နံၣ်အနံၤန့ၣ် အ---, လၢအသးနံၣ်အိၣ် ၅၀ နံၣ် ဒီးလၢအအိၣ် ဆိးဝဲဖဲ ဟ---သဝီ, မဲးကျီကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤတဂၤ ဘၣ်တၢ်ခးအီၤလၢ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးဖိ တဖၣ်လၢ အအိၣ်ဆီလီၤသးဖဲ တိၤမဲၢ်ခံတၢ်လီၢ်, ဖၣ်ပူၣ်ဝ့ၢ်ပူၤ, ဖဲအဝဲလၤဃုအီၣ်ညၣ်ဒီးဟဲက့ၤဝဲအခါန့ၣ်လီၤ. ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤအံၤ SAC သုးပာ်လီၤဝဲတၢ်ဘျၢလၢအမၤဃံးတၢ်လၢတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤပူၤဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, အ--- အံၤလဲၤဃုအီၣ်ဝဲညၣ်ကိးမုၢ်ဂီၤ ကိးမုၢ်ဟါဒဲး မ့ၢ်လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူတၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤအိၣ်ဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ ၂၀၂၁ နံၣ်သုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိကမီၤလံၤလံၤန့ၣ် SAC သုးအံၤပာ်လီၤဝဲတၢ်ဘျၢလၢအမ့ၢ် သုးတၢ်ပၢအကတီၢ် ဖဲ ဖၣ်ပူၣ်ဝ့ၢ်ပူၤ ဒီးတၢ်လီၢ်ဘူးတဖၣ်အပူၤလၢ စးထီၣ် ဟါခီ ၆ နၣ်ရံၣ် တုၤ ဂီၤခီ ၆ နၣ်ရံၣ်အကတီၢ်ပူၤန့ၣ် တြီဃာ်ဝဲလၢ ပှၤတဘၣ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤလၢတၢ်ချၢန့ၣ်ဘၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤအဃိ, ပှၤတဟးထီၣ်လၢတၢ်ချၢဖဲတၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အံၤ အပူၤနီတဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လၢသုးတၢ်ပၢအကတီၢ်တၢ်ဘျၢအံၤအဃိ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ကီ တၢ်ခဲလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် လၢကဖံးအီၣ်မၤအီၣ်တၢ်လၢတနံၤဂီၢ် တနံၤဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တၢ်တဘၣ်လီၢ် ဘၣ်စးဘၣ်အဖၢ မုၢ်အံၤ သဝီဖိတဖၣ်လၢ ဟ--- သဝီ (လၢအဘူးဒီးဖၣ်ပူၣ်ဝ့ၢ်), မဲးကျီကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤအံၤ ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲသပှၢ်ပှၢ်လၢ ကပူၤဖျဲးဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိ သးသမူတၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၆ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်အနံၤ ကဘၣ်ဖဲ ဂီၤခီ ၆ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်, အ--- သးနံၣ်အိၣ် ၅၀ နံၣ် ဒီးမ့ၢ်ဝဲဟ--- သဝီဖိတဂၤ ဘၣ်တၢ်ခးသံအီၤလၢ် SAC သုးဖိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဆီလီၤသးဖဲ တိၤမဲၢ်ခံတၢ်လီၢ်, ဖၣ်ပူၣ်ဝ့ၢ်, ဖဲအဝဲလဲၤမၤအီၣ်ညၣ် ဝံၤဟဲက့ၤဝဲအခါန့ၣ်လီၤ. အ--- အံၤ အိၣ်ဘူးဝဲဒီး န--- သီခါဖၠၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူတၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤအဃိ အဝဲလဲၤမၤအီၣ်ညၣ် (ဒီးချံ ဖဲပှဲၤလိာ်ကျိပူၤ) ဖဲဂီၤခီ ဒီးမုၢ်ဟါလီၤအခါန့ၣ်လီၤ (အဝဲလဲၤဒိးလီၤပဲးလၢဟါခီ ဒီး လဲးထုးကွံာ်ဝဲ လၢဂီၤခီ).

ဖဲတၢ်တဂီၤန့ၣ် အ--- လဲၤထုးဝဲအပဲးလၢအလဲၤဒိးလီၤပာ်ဝဲလၢမုၢ်ဟါခါန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲဟဲက့ၤဒိးဃီၤချံဆူထံကၢၢ်ခိၣ်အခါ, SAC သုးဖိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဖဲ တိၤမဲၢ်ခံတၢ်လီၢ်န့ၣ် ခးအီၤဖဲအသးနါပှၢ်န့ၣ်လီၤ. အ--- အံၤဘၣ်ဒိဝဲဒီးကျိသနာ်က့ အဝဲဟဲက့ၤနီဃီၤ ဝဲအချံဘူးကတုၤဆူထံကၢၢ်ခိၣ်ဒီး အဝဲလီၤဃံၢ်ကွံာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အမါဒီးသဝီဖိတဖၣ်ထံၣ်လၢအလီၤတဲာ်ကွံာ်ဝဲလၢချံချၢ ဒီးအဝဲသ့ၣ်လဲၤဃ့ၢ်ဃီၤလၢကမၤစၢၤအီၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲအသးသမူဟးထီၣ်ကွံာ်လံဝဲဖဲအချံကပၤန့ၣ်လီၤ.

အ--- အံၤအဖိအိၣ်တဲ (၃) ဂၤ, ဒီး တၢ်မၤအီၣ်ညၣ်အံၤမ့ၢ်ဝဲအတၢ်မၤတခါ လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူလၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ် ဖဲတၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤအခါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ SAC သုးပာ်လီၤဝဲသုးတၢ်ကလုၢ်တြီတၢ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, ခီဖျိလၢမုၢ်ဟဲဝါထီသလံဒီးဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ဘူးကဘၣ်လံလၢ် ဂီၤခီ ၇ နၣ်ရံၣ်လံအဃိ, အဝဲလဲၤမၤညၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ အ--- သံဝံၤန့ၣ် SAC သုးအံၤဂ့ၢ်လိာ်ဝဲလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤတမ့ၢ်လၢအမၤဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ ကညီဒီကလုာ်တၢ် ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) ခးဝဲ အ--- အံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ သဝီဖိဖဲအအိၣ်ဖဲတၢ်ခိၣ်တၢ်ဃၢၤတဖၣ်နၢ်ဟူဝဲလၢ ကျိသီၣ်အံၤ ဟဲလၢတိၤမဲၢ်ခံတၢ်လီၢ် လၢ SAC သုးအိၣ်ဝဲအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် နာ်ဝဲလၢ SAC သုးဖိတဖၣ် ခးသံဝဲ အ---, ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတဲဖျိးထီၣ်ဝဲလၢ အမဲာ်ညါတဘူၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢ SAC သုးအံၤမၤပျံၤအဝဲသ့ၣ်လၢ်ကမၤကၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်လၢတၢ်မံၤမံၤန့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ ၂၀၂၁ နံၣ်သုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိကမီၤလံၤလံၤန့ၣ် SAC သုးအံၤ ဟးအိၣ်ခိးဟံးန့ၢ်ဝဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢ ဖၣ်ပူၣ်အဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ပာ်လီၤဝဲတၢ်ဘျၢလၢအမ့ၢ် သုးတၢ်ပၢအကတီၢ်လၢ စးထီၣ် ဟါခီ ၆ နၣ်ရံၣ် တုၤ ဂီၤခီ ၆ နၣ်ရံၣ်အကတီၢ်ပူၤန့ၣ် တြီဃာ်ဝဲလၢပှၤတဘၣ် မၤကပီၤမ့ၣ်အူ မ့တမ့ၢ် မၤသီၣ်မၤသဲတၢ်ဘၣ်လီၤ.

သဝီဖိလၢ ဝ--- သဝီ, မဲာ်ကျီကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤတဂၤ တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ- “သဝီဖိတဖၣ်အတၢ်အိၣ်သးနးဝဲဒိၣ်မးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဟီၣ်ဘၣ်ယၢၤဝဲ မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တအီၣ်တအီၣ်ဘၣ်ဝဲဘၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်မၤတံာ်တာ်လၢတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤ လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.” အဝဲတဲအါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လဲ ပှၤမၤအီၣ်မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်တဖၣ်ဟံးန့ၢ်ဝဲတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဒီး ဆါအီၣ်ဟုသးလၢအပှ့ၤကလံၤဒိၣ်ဝဲဖဲသဝီပူၤလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ - “ယနၢ်ဟူလၢ ဖဲဖၣ်ပူၣ်ဝ့ၢ်ပူၤန့ၤ ဟုးသးတထၢၣ် အပှ့ၤအိၣ် ဝဲ ၂၆၀,၀၀၀ ကၠး. သဝီဖိလၢအကျိၣ်အစ့တအိၣ်ဘၣ်တနီၤန့ၤ အဝဲသ့ၣ်ပှ့ၤအီၣ်ဟုသးတန့ၢ်ဘၣ်. ပှၤမၤအီၣ်မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် တဖၣ်အဝဲသ့ၣ်တဆါဝဲဟုးသးဖဲ အပူအတလီးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ဆါဝဲလၢအထၢၣ်လီၤ. အိၣ်ဒၣ် SAC သုးလီၤ လၢအပှ့ၤအီၣ် ဟုသးလၢအထၢၣ်န့ၣ်န့ၤ.”

သဝီဖိအံၤဖဲတၢ်သံကွၢ်အီၤလၢ်အတၢ်မုၢ်လၢ်ခါဆူညါအဂီၢ် လၢဘၣ်ထွဲဒီးတကီၢ်ခါတၢ်အိၣ်သးဖဲလီၢ်ကဝီၤပူအခါအဝဲစံးဝဲလၢ- “ပမုၢ်လၢလၢ် ခါဆူညါ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်တၢ်အိသးလၢကီၢ်ပယီၤပူၤအံၤကဟဲဂ့ၤထီၣ်က့ၤဝဲ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒု တၢ်အိၣ်သးဖဲဖၣ်ပူၣ် ဝ့ၢ်အံၤဒုကနးထီၣ်န့ၢ်ဒံးအလီၢ် ဒီး သဝီဖိတဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်မှံဟးဖျိး ဒီး ကသၣ်ဝံၤလီၤဒိဝဲလီၤ. တၢ်ဟုၣ်တၢ်ဘျၣ်ကအိၣ်ထီၣ် စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လီၤ. SAC သုးဖိလၢ ခမရ (၄၀၈) တဖၣ် ဒီး ပှၤအိၣ်ဖဲဖၣ်ပူၣ်ဝ့ၢ်ပူၤတနီၤန့ၣ် နုာ်လီၤလၢပှၤသဝီဖိတဖၣ်အဟံၣ်ပူၤ ဒီး ဂုာ်ဆူၣ်ပျိဆူၣ်န့ၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်ဖဲသဝီဖိတဖၣ်တအိၣ်လၢဟံၣ်ဘၣ်အခါလီၤ. ပှၤထံၣ်ထွဲဝဲသုးဖိတဖၣ်အံၤဟံးဆူၣ် ဂုာ်ဆူၣ်တၢ်ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတဲအဝဲသ့ၣ်တဘူၣ်ဘၣ်. ယနာ်လၢ ခါဆူညါန့ၤ တၢ်ဆီတလဲဘၣ် အိၣ်ထီၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒု တၢ်ကဟဲနးထီၣ်လီၤ. တၢ်ဆီတလဲမ့တအိၣ်ဘၣ်ဒု ပပှၤလၢခံတစိၤဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်တပလၢၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သူၣ်မုာ်သးမုာ်ဘၣ်.”

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဒီးဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤ ဟ့ၣ်ဝဲ KHRG တၢ်ပျဲလၢကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ်လီၤ.