တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါ တဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢ ခ---သဝီႇ လ့ဖိထၣ်ကရူၢ်ႇ ဒွဲၣ်လိကီၢ် ဆၣ်ႇ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဖဲ လါယူၤ ၂ သီႇ ၂ဝ၂ဝ နံၣ်အနံၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဂၤဒီး အဖိမုၣ်ဘၣ်ဒိ ခီဖျိပယီၤသုးအခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (၄ဝ၅) ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူသဝီပူၤဖဲ အဝဲသ့ၣ်ခးလိာ်အသးဒီး ကညီဒီက လုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် [KNLA] အခါန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ခံဂၤအံၤ ကလဲၤထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်အဂီၢ် အကျိၣ်စ့တအိၣ်အဃိ သဝီသးၦၢ်ဟံးလိၢ်စ့လၢ အဝဲသ့ၣ်ကကူစါယါဘျါသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတဟံးန့ၢ်မူဒါ နီတမံၤလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤအဂီၢ်ဒီး တဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးစ့အီၣ်လိးလၢ ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]

 

(၁)    တပတီၢ် - တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢအမၤဘၣ်ဒိသဝီဖိ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါယူၤ ၂ သီႇ ၂ဝ၂ဝ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီႇ ကရူၢ်ႇ ကီၢ်ဆၣ်ႇ ကီၢ်ရ့ၣ်)

ခ---သဝီႇ လ့ဖိထၣ်ကရူၢ်ႇ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်ႇ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤလ---

နီၢ်စ---

သးနံၣ်

၅၇

၁၃ 

မုၣ်ခွါ 

ခွါ

မုၣ်

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်

အိၣ်

တအိၣ်

 တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ခုး

-

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘါသီခါ

ဘါသီခါ

တၢ်ဟံမူဒါ / လီၢ်လၤ

သ၀ီဖိ

သ၀ီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ 

ခ--- 

ခ---

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ        

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ / သုးရ့ၣ် /  သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ / သုးကလၢၤ 

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

သုးခိၣ်စိ

ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၄ဝ၅), စကခ နီၣ်ဂံၢ်(၈)

မီလိာ်ကျိ

သုးရ့ၣ်ခိၣ် လဲၤထိ

 

(၂)ပတီၢ်တပတီၢ်-တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG ပျီပူၤၦၤမၤတၢ်ဖိလဲၤမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်တၢ်ဒီးစီၤလ--- လၢအမ့ၢ်ဝဲ ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အနီၢ်ကစၢ် အကျါတဂၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၄ဝ၅) အခိၣ်မံၤတခီ ကညီဒီကလုာ်တၢ် ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးသ့ၣ်ညါၦၤန့ၣ်လီၤ.

ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.
ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အနီၢ်ကစၢ်ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

 

(၃) ပတီၢ်တပတီၢ် - ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

ဖဲ လါယူၤ ၂သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ် မုၢ်ယူာ်ဟါလီၤခီ ၃ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢအမ့ၢ်ပၢ်ဒီးအဖိမုၣ်ခံဂၤအံၤဘၣ်ဒိဝဲ (ဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ကျိဖးဒိၣ်ချံ)ဖဲ ခ---သဝီႇ လ့ဖိထၣ်ကရူၢ်ႇ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်ႇ မုၢ်တြီၢ် ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအနံၤန့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အသးလၢ KNLA သုးရ့ၣ် (၁ဝ၂), သုးဒ့ (၃) အသုးဖိ ဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမုၢ်ဒိၣ် ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၁ဝ၄), စကခ နီၣ်ဂံၢ်(၈) အသုးဖိတဖၣ်ဘၢၣ်စၢၤ ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီး မီလိာ်ကျိသုးကလၢၤအံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးအဆၢကတီၢ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးတဖၣ် ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်ဆူ ခ--- သဝီပူၤအဃိ ကျိဖးဒိၣ်ချံဘၣ်ဒိဝဲ စီၤလ--- ဒီးအဖိမုၣ်နီၢ်စ--- န့ၣ်လီၤ. စီၤလ---အိၣ် ၅၇ နံၣ် (ကျိဖးဒိၣ်က့ဘၣ်ဒိအကံၣ်ဒုၣ်လၢအစ့ၣ်တကပၤ) ဒီးအဖိမုၣ်အိၣ် ၁၃နံၣ် (ကျိဖးဒိၣ်က့ဘၣ်ဒိအဟၢဖၢလၢအထွဲ တကပၤ) န့ၣ်လီၤ. 

 

(မီလိာ်ကျိသုးကလၢၤအံၤ အိၣ်လၢခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်ခိၣ်လဲၤထိ တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ.) အဝဲမ့ၢ် ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်ခိၣ် ဖဲတၢ်လီၢ်ဝဲအံၤဒီးအသုးဖိတဖၣ် ကဘၣ်ခးဝဲ ကျိဖိမ့တမ့ၢ်ကျိဖးဒိၣ် ထဲဒၣ်လၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ် သးဟီၣ်ကဝီၤမ့တမ့ၢ် တၢ်မၤလိခးကျိအဟီၣ်ကဝီၤပူၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူ သဝီပူၤအံၤ  မ့ၢ်တၢ်မၤပယွဲလီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် အခွဲးအယာ်န့ၣ်လီၤ. 

 

တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအကဲထီၣ်သးခီဖျိ အဝဲသ့ၣ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူသဝီပူၤအံၤအဃိတဖၣ် အဝဲသ့ၣ်တဟံးမူဒါဒီး လိးကသံၣ်ကသီတၢ်ကူစါယါဘျါအပှ့ၤ လၢၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဂီၢ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိအဒီဖိပၢ်ခံဂၤအံၤ ဘၣ်ဒိဝံၤအလီၢ်ခံ သဝီသးၦၢ်အဲၣ်ဒိးဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူ ကမးမိၢ်ဝ့ၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်တအဲၣ်ဒိးလဲၤဘၣ် မ့ၢ်လၢအကျိၣ်စ့လၢတၢ်ကူစါယါဘျါအဂီၢ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဃိသဝီသးၦၢ်ဃ့လိၢ်န့ၢ်ဝဲ ဘိၤ မီၤခၠံၣ်အမါစ့ ၃ဝႇဝဝဝ ကၠး ဒီးဆှၢၦၤဘၣ်ဒိခံဂၤအံၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ် ဖဲလါယူၤ ၂ သီႇ ၂ဝ၂ဝ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဟဲက့ၤလီၤဘၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်ဖဲ လါယူၤ ၈ သီအနံၤ ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၤဒုးနဲၣ်အသး လၢတၢ်ဆါဟံၣ်တနွံတဘျီကိးနွံဒဲးန့ၣ်လီၤ. 

 

တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်လၢ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အသုးတဖၣ် တလူၤပိာ်မၤထွဲ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခး တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ (NCA)တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်ဘၣ် ဒီးလဲၤတလၢကွံာ် ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ် ကရၢ (KNU) တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်တဘျုးဘျီ (ဒီးတဒုးသ့ၣ်ညါဆိစ့ၢ်ကီး လီၢ်ကဝီၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဘၣ်အဃိ မ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ် NCA တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် အဆၢဖိ-၁ဝ(ခ) အံၤ) န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤအဆၢကတီၢ် KNU ၦၤဘၣ်မူဘၣ်တဖၣ်ဟံးထီၣ်မူဒါလၢတၢ်ဒီသဒၢ COVID-19 တၢ်ဆါဃၢ်သုတဟဲနုာ်လီၤဆူ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတဂ့ၤအဂီၢ်ဒီး ကီၢ်ပယီၤသုးတၢ်လဲၤတလၢ တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်အံၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢဒီး KNLA သုးတဖၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အသုးတဖၣ် မၢဆူၣ် KNU ဆူၣ်ချ့ၦၤမၤတၢ်ဖိဒီးပၢၤကီၢ်တဖၣ် လၢကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ အတၢ်ထိၣ်ကွၢ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဒီသဒၢ (COVID-19) တၢ်ဆါဃၢ်တၢ်သမံသမိးတြဲၤအလီၢ်အံၤအဃိ ဒုးအိၣ်ထီၣ် စုကဝဲၤတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်လၢ (KNLA သုးဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤ) န့ၣ်လီၤ. 

 

တၢ်ကဲထီၣ်သးဒ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် အတၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤအကျဲလၢကဒီသဒၢလီၤ က့ၤအသးတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သူၣ်တမံသးတမုာ်အိၣ်ထီၣ်လၢ သုးခံဖုအဘၢၣ်စၢၤအဃိ တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢဟဲအိၣ်ထီၣ်ဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ခးလိာ်သးန့ၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်တၢ်အိၣ်သးဟဲကဲထီၣ်သးဒ်အံၤအဖီခိၣ် လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် တသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်ဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤခီၣ်ဆၢက့ၤတၢ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

(၄) ပတီၢ်တပတီၢ် - တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါႇ ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲး တၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ် ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

(ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်) စီၤလ---ဟ့ၣ် KHRG တၢ်ပျဲလၢကရၤလီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

Fri, 24 Jul 2020

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢလံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါယူၤလံ ၂ဝ၂ဝ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် အမံၤႇ တၢ်ဂီၤဒီးအိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤ လၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်