Tue, 29 Aug 2023
ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်- ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် ပိၢ်ဖးထီၣ်ကဲထီၣ်သးဖဲ တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်ပူၤ လါယနူၤအါရံၤ တုၤ လါယူၤ ၂၀၂၃နံၣ်

တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ စးထီၣ်ဖဲလါယနူၤအါရံၤ တုၤ လါ ယူၤ ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, သဝီဖိအကျီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် အိၣ်ဝဲဒၣ် သၢဘျီ ဖဲ ထံဝၣ်ဘျီကရူၢ်, တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်တယာ်ဝဲလၢ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကး ကရၢ (SAC) အသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဒိးလီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, SAC ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ဘ---သဝီဖိ ဒီး ဖ-- သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အသုတပျၢ်လီၤအကျီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ကျီၢ်မ့ၢ်ယီၢ်ဘၣ်ကဒီးဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အသီတဘျီန့ၣ်, ကျီၢ်ကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်မ့ၣ်ပိၢ်အပှ့ၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အသးအဂၤတခါ ဖဲလါယူၤ ၁၃သီ, ၂၀၂၃နံၣ်အနံၤ, ကဘၣ်ဖဲမုၢ်ဟါလီၤ ၂း၀၀ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်, သဝီဖိလၢအသးနံၣ်အိၣ် ၄၁နံၣ်, အိၣ်ဖဲ န---သဝီ, ယီၢ်ကုးကရူၢ်, တန့ဆါ ကီၢ်ဆၣ်, ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖျၢၣ်ဖဲ အဝဲလဲၤဝဲဆူ ကညီဘူးဒးစၢၤသုးမုၢ်ဒိၣ် (DKBA) အသုးကလၢၤလီၢ်လံၤလၢအအိၣ် လၢပှၢ်ပူၤတဖျၢၣ်, ဒ်သိးဒီးအကလဲၤဃုအီၣ်ဝဲတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထွဲတကပၤန့ၣ်ဘၣ်ဒိဝဲ ဒီးဘၣ်တၢ်လဲၤဆှၢအီၤဆူ ထ---တၢ်ဆါဟံၣ်, ပံၢ်တခးကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

ဖဲ လါဖ့ၣ်ဘြူၤအါရံၤ ၈သီ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, စီၤမ---, သဝီခိၣ်နၢ်လၢအသးနံၣ်အိၣ် ၅၃နံၣ်, အိၣ်ဖဲ ဘ---သဝီ, ထံဝၣ်ဘျီကရူၢ်, တ န့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီးသဝီဖိအကျီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ်ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် သၢဘျီ လၢအဟီၣ်ကဝီၤပူၤ, ဒီးကျီၢ်တနီၤနီၤဘၣ်ဒိ ဒီးတနီၤနီၤသံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢတဘျီ, ဖဲလါယနူၤအါရံၤ (တသ့ၣ်ညါမုၢ်နံၤမုၢ်သီ) ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, သဝီဖိလၢအမ့ၢ် က---, အကျီၢ်တဒုယီၢ်ဘၣ်ဝဲ SAC အဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖျၢၣ်ဖဲအလဲၤဘိၤဒဲသုးကလၢၤ ဒီးအခီၣ် ဟးဂီၤဝဲတကပၤန့ၣ်လီၤ. ခံဘျီတဘျီ, ဖဲလါယနူၤအါရံၤ (တသ့ၣ်ညါမုၢ်နံၤမုၢ်သီ)  ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, သဝီဖိလၢအမ့ၢ် ခ---, အကျီၢ် တဒုဘၣ်သံဝဲဒီ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်လၢအဘၣ်တၢ်ဒိးလီၤအီၤလၢ SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၅၆) အိၣ်ဖဲသ့ၣ်ကါညံၤနီၤ, မၠၣ်ဝဒံၣ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. သၢဘျီတဘျီ, ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၄သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, သဝီဖိလၢအမ့ၢ် ဒ---, အကျီၢ်ဘၣ်ဒိဝဲဒီး မ့ၣ်ပိၢ်ထုးပျံၤ သၢဒု ဒီး သံဝဲဒၣ်ခံဒုန့ၣ်လီၤ. SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၅၇) ဒိးလီၤဝဲ မ့ၣ်ပိၢ်ထုးပျံၤတဖျၢၣ်အံၤဖဲ စီၤအ---အစံာ်ကပၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး တုၤလါယူၤ အဆၢကတီၢ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ပျၢ်လီၤဝဲကျီၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. SAC အသုးသ့ၣ်တဖၣ် ဒိးလီၤဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အစံာ်ကပၤ ဘၣ်ဆၣ် သနာ်က့တဒုးသ့ၣ်ဝဲဒၣ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢမ့ၣ်ပိၢ်အိၣ်ဘၣ် ဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ပျၢ်လီၤဝဲအကျီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲမ့ၣ်ပိၢ် ပိၢ်ဖးထီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, SAC သံကွၢ်ဝဲ ကျီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်မတဂၤ အကျီၢ်လဲၣ် ဘၣ်ဆၣ်ပှၤတတဲပၠးအီၤနီတဂၤဘၣ် ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်သ့ၣ်ညါကျီၢ်ကစၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမၢကျီၢ်ကစၢ်လိးက့ၤ မ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အပှ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, SAC ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲသဝီဖိအိၣ်လၢ ဘ---သဝီ ဒီး ဖ---သဝီ သ့ၣ်တဖၣ်လၢ ကျီၢ်မ့ၢ်ယီၢ်ဘၣ်ကဒီးဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အသီတဘျီန့ၣ်, ကျီၢ်ကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်လိးက့ၤဝဲ မ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အပှ့ၤန့ၣ်လီၤ. SAC ပာ်ပနီၣ်ဝဲတၢ်လီၢ်တနီၤနီၤအဃိ, ပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ပျၢ်လီၤဟ့ၣ်ဒုးအီၣ်က့ၤအကျီၢ်ဆၣ်လၢတၢ်လီၣ်သ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ်တသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲလါယူၤ ၁၃သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, ကဘၣ်ဖဲ မုၢ်ဟါလီၤ ၂း၀၀ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်, စီး ယ---, သးနံၣ်အိၣ် ၄၁နံၣ်, အိၣ်ဖဲ န---သဝီ, ယီၢ်ကုးကရူၢ်, တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတဂၤ ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖျၢၣ် ဖဲအဝဲလဲၤဆူပှၢ်ပူၤလၢအဘူးဝဲဒီး DKBA အသုးကလၢၤလီၢ်လံၤတဖျၢၣ်လၢအအိၣ်လၢပှၢ်ပူၤ ဒ်သိးဒီးအကလဲၤဃုအီၣ်ဝဲ တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်လၢအထွဲတကပၤန့ၣ်ဘၣ်ဒိဝဲနးနးကလဲာ်လၢမ့ၣ်ပိၢ်အတၢ်ပိၢ်ဖးအံၤန့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ဘၣ်ဒိဒီးအဝဲက့ၤလီၤဝဲဆူသဝီဖိ တဂၤအဒဲ ထဲတဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤလဲၤဆှၢအီၤဆူ ဝ---တၢ်ဆါဟံၣ်, ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပှၤကူဆါယါဘျါအီၤ ဖဲ န့ၣ်တသ့မူၤမူၤနီၢ်နီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလဲၤဆှၢကဒီးအီၤဆူ ထ---တၢ်ဆါဟံၣ်, ပံၢ်တခးကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ လၢတၢ်ကကူဆါယါဘျါအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်, အဝဲဟဲက့ၤလီၤဘၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်လံ, ဘၣ် ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲဘၣ်အိၢ်ဒံးလၢလီၢ်မံခိၣ်ခီဖျိလၢအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲဖံးတၢ်မၤတၢ်တသ့ဘၣ်အဃိ ကဲထီၣ် ဝဲတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအံၤ ပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်ကအိၣ်လၢပှၢ်ပူၤ, ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးဒီကလုၢ်အီၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးကန့ၢ်ကျိၣ်စ့အဂီၢ်န့ၣ် အဝဲလဲၤဝဲ ဆူပှၢ်ပူၤဒ်သိးကဃုအီၣ်ဝဲတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီးဟဲက့ၤဆါဝဲန့ၣ်လီၤ.

Tue, 29 Aug 2023

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢလံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမးရှး ၂၀၂၃နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိး ဖဲ ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သး တဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ် တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢတၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

ဟံးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲအံၤ

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်