Sat, 10 Dec 2022
တၢ်ပၢၤဃာ်သူးသ့ၣ်လၤကပီၤ ဖဲတၢ်သမၢတၢ်တီတၢ်တြၢ်ဒီး တၢ်သဘျ့အကတီၢ် - ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ်ဒီး ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢအလံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဖဲဟီၣ်ခီၣ်ဒီဘ့ၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲးယာ်မုၢ်နံၤ

   

 

တနံၤအံၤလါဒံၢ်စဲဘၢၣ် ၁၀ သီ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်မၤလၤကပီၤ၀ဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အမုၢ်နံၤ လၢတၢ်မၤ၀ဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် က့ၤ တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ပာ်ပနီၣ်၀ဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်လံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဘၣ်ဃးဒီးပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ဖဲ ၁၉၄၈ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် သနာ်က့န့ၣ်တနံၤအံၤ ပမၤလၤကပီၤ၀ဲပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးလၢ အနး၀ဲဒိၣ်မးလၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤ ထံးအပူၤ တန့ၢ်၀ဲဘၣ်. သုးမီၤစိရိၤအတၢ်ပူၤဖျဲးဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢ နံၣ်ဆံဖှိၣ်တဖၣ်အပူၤအံၤ ဟ့ၣ်၀ဲပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ခွဲးတၢ် ယာ်လၢ ကဆဲးမၤဘၣ်ဒိ၀ဲဒူဖိသ၀ီဖိလၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်မူ, အတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ် ခိသးသမူ, ဒီးအတၢ် ဘံၣ်တၢ်ဘၢ ဖဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပှၤတ၀ၢအိၣ်ဃိကဒိဒီးတမၤတၢ်တုၤလီၤတီၤလီၤနီတမံၤ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အ ပှၤတ၀ၢသ့ၣ်တဖၣ်လီၤတူာ်၀ဲလၢ ကဟံးထီၣ်၀ဲဂ့ၢ်၀ီလၢသုးမီၤစိရိၤအခိၣ်အနၢ်လၢအတ ပာ်ကဲ၀ဲပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်လၢတအိၣ် ဒီးတၢ်မဲာ်ဆှးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒီးလိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ်အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ၂၀၂၂ နံၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲး ယာ်မုၢ်နံၤအတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢအမ့ၢ်၀ဲ “သူးသ့ၣ်လၤကပီၤ, တၢ်သဘျ့, ဒီးတၢ်တီတၢ်တြၢ်လၢပှၤကိးဂၤအဂီၢ်” အံၤတတုၤ ထီၣ်ထီၣ်ဘး၀ဲဘၣ်ခီဖျိလၢကညီကီၢ်စဲၣ် အပူၤန့ၣ်တၢ်တမၤန့ၢ်၀ဲတၢ်သဘျ့ဒီးတၢ်တီတၢ်တြၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် ဒူဖိသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဆၢထၢၣ်ဒံး ဂၢၢ် ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ ပှဲၤဒီးသူးသ့ၣ်လၤကပီၤလၢကဆၢထၢၣ်၀ဲလၢပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တနံၤအံၤ ပမၤလၤကပီၤ၀ဲထံဖိကီၢ် ဖိလၢကီၢ်ပယီၤအပူၤသ့ၣ်တဖၣ် အဂံၢ်အဘါလၢအဃ့ထီၣ်၀ဲဒ်သိးအ ၀ဲသ့ၣ်အခွဲးအယာ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်တၢ်ပာ်ကဲအီၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢသုးမီၤစိရိၤဟံးန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ၂၀၂၁ နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ် ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်သူ၀ဲတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ် တကး ဒီးတၢ်မၤဒၢၣ်မၤဆူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢထံဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ် လၢကီၢ်ပယီၤဒီဘ့ၣ်အပူၤ ဒီးမၤဆူၣ်ထီၣ်၀ဲသုးမီၤစိရိၤအ တၢ်ပၢအသီတဘျီန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်မၤကမၣ်သဲစးသ့ၣ်တဖၣ်ပၣ်ဃုာ်၀ဲတၢ်မၤဘၣ်ဒိပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ် အၢအၢသီသီသ့ၣ် တဖၣ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၤသံမၤ၀ီလၢအတဖိးသဲစးဘၣ်, တၢ်မၤဆါပယွဲ, တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်တၢ်, တၢ်မၢဆူၣ်တၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲ, တၢ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢကမျၢၢ်အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ, တၢ်ဂုာ်ဆူၣ်ပျိဆူၣ်တၢ်, တၢ်မၤဟးဂီၤ တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်, တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးတၢ်, တၢ်ဃ့ဆူၣ်ဃ့စိးတၢ်, တၢ်မၢန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်, သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါအတၢ်မၤဆါပယွဲ, ဒီးတၢ်သူ၀ဲ “တဲာ်လွံၢ်တဲာ် အတၢ်ကူၣ်တရံးအ ကျိၤအကျဲလၢ အပညိၣ်၀ဲထံဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်လိၤလိၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်အ သုးတၢ်ထီၣ်ဒုးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တနံၣ်ညါအံၤန့ၣ် ဒူဖိ သ၀ီဖိလၢအဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအိၣ်၀ဲအါန့ၢ်ဒံးပှၤ ၃၅၀,၀၀၀ ဂၤ ဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်ပူၤဒီးပှၤလၢ အဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးသ့ၣ်တဖၣ် အါတက့ၢ်မ့ၢ်၀ဲပိာ်မုၣ်ဒီးဖိဒံဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး တၢ်အ၀ဲအံၤန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲမဲာ်ထံကလၤလၢအပာ်ဖျါ၀ဲ တၢ် မၤအၢမၤသီမၤပယွဲ၀ဲကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အကဲထီၣ်အသးလၢ သုးမီၤစိရိၤပၢတၢ်သီသီလၢ ၁၉၆၂ နံၣ်တုၤ လၢ ၂၀၁၁ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ် ၃ သီ, ၁၉၉၁ နံၣ်န့ၣ် ကီၢပယီၤပယီၤကလံၤသုးဟဲတ့ၢ်လီၤ၀ဲမ့ၣ်ပိၢ်လၢ တၢ်မၤလိကၠိပူၤလၢထံထၣ် သ ၀ီလၢအအိၣ် လၢထံထၣ်စွ့ဟီၣ်က၀ီၤပူၤဒီးပှၤကၠိဖိ (၄၁) ဂၤသံ၀ဲတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. သၢဆံတနံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ဖဲလါမးရှး ၅ သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် ပယီၤသုးလၢအအိၣ်၀ဲဒၣ်လၢအသုးကလၢၤလၢဖၣ်ပူၣ်အ၀့ၢ်န့ၣ် ခးလီၤ၀ဲစုက၀ဲၤဒိၣ် လၢကျီဒ့သ၀ီ မုၢ်တြီၢ် ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဘၣ်သံ၀ဲပှၤသ၀ီဖိ (၇) ဂၤဒီး မၤဘၣ်ဒိ၀ဲပှၤသ၀ီဖိလွံၢ်ဂၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤသ၀ီဖိလ၊အသံ အကျါပၣ်ဃုာ်၀ဲ ဖိသၣ် သၢဂၤ ပှၤမိၢ်ဒၢတဂၤ ဒီးပှၤလၢအဘၣ်ဒိအကျါန့ၣ်ပၣ်ဃုာ်၀ဲပိာ်ခွါဖိသၣ်သၢနံၣ်ဖိတဂၤ ဒီးပိာ်မုၣ် ၁၇ နံၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲ ၁၉၉၂ နံၣ်န့ၣ်ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်၀ဲသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါအတၢ်မၤပယွဲလၢ အဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ တဂၤပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲအတၢ်လဲၤခီဖျိဆူ KHRG အအိၣ်ဒီးစံး၀ဲလၢ “ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲဒီး က့ၤတွံၢ်၀ဲပိာ်မုၣ်သ့ၣ် တဖၣ်ဒီတ နၤညါလၢကမၤတရီတပါ၀ဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဆီတလဲအလီၢ်တဂၤ၀ံၤတဂၤလၢကမၤတရီတပါ၀ဲပိာ် မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အဂီၢ်ဒီးညီနုၢ်န့ၣ်ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်တၢ်မၤတရီတပါအီၤလၢပယီၤသုးဖိတဘျုးဂၤလၢတနၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ယၤစ့ၢ်ကီး ဘၣ်တၢ်မၤတရီတပါယၤခဲအံၤခဲအံၤဒ်ပှၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢတၢ်မၤတရီတပါယၤ အခါမ့ၢ်ဂ့ၤဖဲလၢ ယကျဲး စၢးမံအခါမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် ယနၢ်ဟူ၀ဲပိာ်မုၣ်လၢအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်ကိးပသူသီၣ်၀း၀းန့ၣ်လီၤ.တၢ်အံၤကဲ ထီၣ်၀ဲအသးဒီတနၤညါ ဒီး လၢမုၢ်ဂီၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်မၢကဒီး ပလဲၤ၀ံန့ၢ်အတၢ်လၢကစၢၢ်ဒီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.” သုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဖဲ ၂၀၂၁ နံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢလ့က့ၣ်က၀ီၤ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤဒုးသ့ၣ်ညါ၀ဲ KHRG ပှၤထၢတၢ်ကစီၣ်ဖိ သ့ၣ်တဖၣ်လၢ ဖဲလၢပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲဘူးထီၣ်ဒီးအသ၀ီအခါန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဆှၢပာ် ကွံာ်၀ဲပိာ်မုၣ်သးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆူ တၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ခူသူၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲ ၂၀၂၁ ဒီး ၂၀၂၂ နံၣ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် KWO  မၤနီၣ်မၤဃါ၀ဲပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်မၤဘၣ်ဒိ၀ဲဒူဖိသ၀ီဖိ လၢကညီကီၢ် စဲၣ်အပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အိၣ်၀ဲ ၂၉၉၉ ခါန့ၣ်လီၤ. KWO မၤနီၣ်မၤဃါ၀ဲပှၤလၢဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤ အိၣ်၀ဲ (၁၅၃) ဂၤ ဒီးပှၤလၢအဘၣ်ဒိအိၣ်၀ဲ (၂၇၆) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤအကျါန့ၣ် ပိာ်မုၣ်ပၣ်၀ဲ (၃၀) ဂၤ ဒီးပှၤဘၣ်ဒိအကျါန့ၣ် ပိာ်မုၣ်ပၣ်၀ဲ (၁၁၇) ဂၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် ပယီၤသုးအတၢ်ဂုာ် ဆူၣ်ပျိဆူၣ်တၢ်အိၣ်၀ဲ (၄၄၇) ဘျီ ဒီးဒွဲၣ်အူထီၣ်၀ဲပှၤဟံၣ်ပှၤဃီအိၣ်၀ဲအစှၤကတၢၢ် (၁၇၁) ဘျီန့ၣ်လီၤ. နီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးအနီၢ် ကီၢ်န့ၣ်အိၣ်အါဒိၣ်သ့၀ဲ မ့ၢ်လၢတၢ်မၤဘၣ်ဒိပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်လၢတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါဒီးပာ်ဖျါထီၣ်အီၤတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်အါမးအဃိလီၤ.

လၢအပူၤကွံာ်အနံၣ် (၃၀) န့ၣ် KHRG ဒီး KWO မၤနီၣ်မၤဃါ၀ဲဒူဖိသ၀ီဖိလၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးခိခိၣ်ကစၢၢ် ကျါ သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိအခွဲးအယာ်လၢ ဘၣ်တၢ်မၤဘၣ်ဒိအီၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး အ၀ဲသ့ၣ်အကံၢ်အစီလၢအက့ၤခီၣ်ဆၢ ကဒါ က့ၤ၀ဲပယီၤသုးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢကမၤဟးဂီၤမၤလီၤမၢ်ကွံာ်၀ဲတၢ်လၢအထီဒါအ၀ဲသ့ၣ်ကိးကလုာ်ဒဲးန့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ န့ၣ် တၢ်အုၣ်သးလၢလၢပှဲၤပှဲၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤပယွဲလၢအကဲထီၣ်အသးလၢ ထံကီၢ်အပူၤဒီးသုးမီၤစိရိၤ အတၢ်ပူၤဖျဲးဒီးတၢ် စံၣ်ညီၣ်လၢနံၣ်ဆံဖှိၣ်တဖၣ်အပူၤအိၣ်ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပှၤတ၀ၢသ့ၣ်တဖၣ် တဟံး ထီၣ်ဂ့ၢ်၀ီနီတမံၤဘၣ် ဒီးပှၤလၢအဘၣ်တူၢ်တ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် တၢ်တီတၢ်တြၢ်တအိၣ်၀ဲဘၣ်. တနံၤအံၤန့ၣ် ဒ်လီၢ် က၀ီၤတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ် တဖၣ်လၢအမၤတ့ၢ်တၢ်တပူၤဃီဒ်သိးကမၤလီၤတံၢ်၀ဲဒၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်၀ဲဒီး တၢ်အုၣ် ကီၤလၢအလိၣ်၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢဟံးထီၣ်၀ဲပယီၤသုးဖိဒီးသုးခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အရ့ကသ့အဂီၢ် ပသးဒိၣ်ထီၣ်၀ဲဒိၣ်မး ခီဖျိလီၢ် က၀ီၤဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပှၤတ၀ၢသ့ၣ်တဖၣ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ၀ဲထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်လၢ ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးသ့ၣ် တဖၣ် အသူးသ့ၣ်လၤကပီၤ တၢ်သဘျ့ဒီးတၢ်တီတၢ်တြၢ်တန့ၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

“ပှၤလၢအမၤကမၣ်၀ဲဒုးယၤကွီၢ်မ့ၣ်ဒီးကွီၢ်မ့ၣ်လၢအထီဒါ၀ဲကမျၢၢ်ဒူသ၀ီဖိလၢကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အခွဲးယာ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲသုးမီၤစိရိၤအခိၣ်အနၢ်သ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ကလုာ်ဒူၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤအီၤလၢသုးမီၤစိရိၤအတၢ်ပၢတၢ်ြပးန့ၣ်လီၤ. ပခွဲးပယာ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်တၢ်မၤတရီတပါအီၤန့ၣ်လီၤ.” KHRG ပှၤဟူးဂဲၤတဲန့ၢ်ခဲးတၢ်အ မူဒါခိၣ်စီၤနၤဒၣ်စူ တဲဖျါထီၣ်၀ဲလၢ “ပမ့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ သုးမီၤစိရိၤကျဲးစၢးမၤဟးဂီၤ၀ဲပသူးသ့ၣ်လၤက ပီၤန့ၣ်လီၤ. ပခွဲးပယာ် လၢတၢ်မၤဘၣ်ဒိအီၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ပတဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်တီတၢ်တြၢ်နီတဘျီဘၣ်. သုးမီၤစိရိၤတ ဖုအံၤမ့ၢ်အိၣ်ဒံးန့ၣ် က လုာ်ဒူၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်တမ့ၢ်လၢကအိၣ်မူဘၣ်၀ဲပှဲၤဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသူးသ့ၣ်လၤကပီၤဒီးအခွဲးအယာ် သ့ၣ်တဖၣ်နီတဘျီဘၣ်.”

ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အံၤန့ၣ် KWO အနဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်နီၢ်ကညီဖီတဲအါထီၣ်၀ဲလၢ  “ပိာ်မုၣ်ဒီးဖိဒံဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ် မၤသံ အီၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလီၤ၀ဲကျိဖးဒိၣ်ဆူကမျၢၢ်အလီၢ်အိၣ်လီၢ်ဆိး ဟဲအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲကွ့ၢ် ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပှၤတ၀ၢသ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်ဟူးဂဲၤတုၤလီၤတီၤလီၤဒိၣ်ထီၣ်၀ဲဒီး မၤဆူၣ်ထီၣ်၀ဲ တၢ်ဖီၣ်ဃံးဟ့ၣ် တၢ်ပျဲသ့ၣ်တဖၣ်ပၣ်ဃုာ်၀ဲဒီးတၢ်တြီတံာ်ဃာ်၀ဲတၢ်ဆါန့ၢ် သုးမီၤစိရိၤအကဘီယူၤဒုးသုးအသိဒီးတၢ်တြီဃာ်၀ဲတၢ်ရ့လိာ်မၤ ဃုာ်တၢ်ဒီးထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးကီၣ်ကးကရၢအသုး ဒ်သိးဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ဟူးဂဲၤ၀ဲသုတန့ၢ်ဒီးကဟးဂီၤ ကွံာ်၀ဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိ လၢသုးမီၤစိရိၤအံၤပူၤဖျဲး၀ဲဒီး တၢ်စံၣ်ညီၣ်အိၣ်လၢအနံၣ်တဖၣ်အနံၣ်လံအဃိ အ၀ဲသ့ၣ်တပျံၤ၀ဲတၢ်လၢကဟဲပိာ်ထွဲထီၣ်အ ခံလၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ် ဒီးအဂံၢ်အဘါဆူၣ်ထီၣ်၀ဲလၢကဆဲးမၤအၢမၤသီတၢ်န့ၣ်လီၤ. မတၤတဂၤမးတကြၢးအိၣ်လၢ တၢ် ဘျၢသဲစးအဖီခိၣ်ဘၣ်. ပလိၣ်ဘၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်ဟံးထီၣ်ဂ့ၢ်၀ီန့ၣ်လီၤ.”

ဖဲလါဒံၢ်စဲဘၢၣ် ၁၀ သီ အနံၤအံၤန့ၣ် ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢ (KWO) ဒီးကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) ပာ်လၤပာ်ကပီၤ ဟ့ၣ် တၢ်ယူးယီၣ်ဆူထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤခဲလၢာ်လၢအဂဲၤလိာ်တြီဆၢ၀ဲသုးမီၤစိရိၤ အတၢ်မၤအၢမၤသီသ့ၣ်တဖၣ် ဒီးတူၢ်၀ဲသုးမီၤစိရိၤအတၢ်မၤပယွဲလၢအအိၣ်ဒီးအကျိၤအကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ်လီၤ. တနံၤ အံၤပမၤလၤကပီၤ၀ဲပဒီပုၢ်၀ဲၢ် ကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်သးစွံကတုၤ ဒီးအတၢ်သးဒူလၢအဆဲး ဂဲၤလိာ်တၢ်လၢ အခွဲးအယာ် အဂီၢ်ဒ်သိးကဒီသဒၢ၀ဲအသူးသ့ၣ်လၤကပီၤ, တၢ်သဘျ့ , ဒီးတၢ်တီတၢ်တြၢ်လၢပှၤကိးဂၤဒဲးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးပပာ် သူၣ်ပာ်သးစ့ၢ်ကီးလၢ ဒူဖိသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ် ဒီဘ့ၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ် အတကွီၣ်န့ၣ်အိၣ် အါထီၣ်၀ဲဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိး၀ဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် အပှၤတ၀ၢကနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်မၤသကိးတၢ်လၢ အတၢ်ဃ့န့ၢ်၀ဲတၢ်တီတၢ် တြၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိပကိးသတြီထီၣ်ကဒီး၀ဲဒၣ်ဆူ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပှၤတ၀ၢဒ်သိး အသုတတူၢ်လိာ်၀ဲကွီၢ် မ့ၣ်လၢ ပယီၤသုးမီၤစိရိၤမၤကမၣ်တ့ၢ်၀ဲလၢအပူၤကွံာ်မ့ၢ်ဂ့ၤဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ မ့ၢ်ဂ့ၤဒ်သိးတၢ်ကမၤ ကတၢၢ်ကွံာ်၀ဲဒၣ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ် မၤသကိးတၢ်ခဲလၢာ်လၢအဟ့ၣ်၀ဲသုးလၢအဟံးန့ၢ်ဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖုအံၤအလီၢ်အလၤပၣ်ဃုာ်၀ဲဒီးမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်အ တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢအဒုးဆူၣ်၀ဲအမုၢ်ကျိၤ၀ဲၤကွာ်အဂံၢ်အဘါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကိးသတြီထီၣ်အံၤ မ့ၢ်ဒ်သိးတၢ်ကမၤကတၢၢ်ကွံာ်စ့ၢ် ကီး၀ဲတၢ်ဆါကဘီယူၤသိဒီးတၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤ၀ဲစုက၀ဲၤသ့ၣ် တဖၣ်ဒီးသုးလၢအဟံး န့ၢ်ဆူၣ်စိကမီၤတဖုအံၤ, ဒီးမ့ၢ်ဒ်သိး တၢ်ကဟံးထီၣ်၀ဲဂ့ၢ်၀ီလၢအိၣ်ဒီးအမိၢ်လံၤမိၢ်ပှၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒ်သိးတၢ်ကမၤ စၢၤ၀ဲဒၣ်လီၢ်က၀ီၤအတၢ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါလၢ ကဘှါရှဲလီၤ၀ဲပှၤဂ့ၢ်၀ီအတၢ်လိၣ်ဘၣ်ဒီးပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် လၢအကဲထီၣ်အသးလၢကီၢ်ပယီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆဲးကျိး

စီၤနၤဒၣ်စူ (KHRG) - hsue@khrg.org
နီၣ်ကညီဖီ (KWO) - kwocentral@gmail.com

Sat, 10 Dec 2022

ဟံးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲအံၤ

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်