တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

ဟီၣ်လ၁်မ့ၣ်ပိၢ်ပိၢ်ဖးထီၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါယူၤလံ ၉သီ, ၂၀၂၂နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

ချံသန့တတီၤလၢ အစီၤစုၤသၢမံၤလၤဒီး ယ--- သ၀ီ, အ--- ကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

ရ---

ဘ---

သးနံၣ်

၄ နံၣ်

၂၄ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

မုၣ်

ကလုာ်

ပယီၤ

ပယီၤ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

အိၣ်

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

တအိၣ်

မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤပှၤမၤတၢ်ဖိ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

ဘူးဒး

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သ၀ီဖိ

သ၀ီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ယ--- သ၀ီ, အ--- ကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်
ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ယ--- သ၀ီ, အ--- ကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်,
ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ဖဲလါယူၤလံ ၂၂သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယ၁်ကရူၢ် (KHRG) ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ ဆဲးကျိး လီၢ်က၀ီၤ ကညီဒီကလု၁်စၢဖှိၣ် ကရၢ (KNU) လၢကဟံးန့ၢ် ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်ဆဲးကျိးနီၣ်ဂံၢ် ဒ်သိးကသံကွၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်ကဲထီၣ် သးရၤလီၤသးလၢစိၤရှၢၣ်မံၤဒံၤယၢၤပူၤ၀ံ အလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယူၤလံ ၂၃သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ မၤတၢ်သံ ကွၢ်သံဒိးဒီး စီၤတ--- လၢအမ့ၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဂၤန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

စီၤတ--- လၢအမ့ၢ် ဖိသၣ်ပိ၁်ခွါဖိလၢအဘၣ်ဒိဒီး မ့ၣ်ပိၢ် အဖု (အမိအဖါတံ) ဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢကဲထီၣ်သးအံၤန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အကွၢ်ထွဲဖိသၣ်ပိ၁်ခွါဖိ ဒီး ဟံးမူဒါဆှၢအလံၤခွါဒီး အဖိဒိၣ်မုၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ် ဟ့ၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤဒီး ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်လၢ တၢ်ကူစါယါဘျါသးလၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါယူၤလံ ၉သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဂီၤခီ ၇နၣ်ရံၣ်န့ၣ် ဖိသၣ်ပိ၁်ခွါဖိ ၄နံၣ်တဂၤလၢ အမ့ၢ် ရ--- ယီၢ်ဘၣ်၀ဲ ဟီၣ်လ၁်မ့ၣ်ပိၢ်လၢ ချံသန့အလီၢ်တတီၤ ဖဲယ--- သ၀ီ, အ--- ကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၣ်ရ့ၣ်အပူၤဒီး ဘၣ်ဒိ၀ဲအနီၢ်ကစၢ်ဒီး အမိလၢအသးနံၣ်အိၣ် ၂၄နံၣ်လၢ အမ့ၢ် ဘ--- န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးဆၢကတီၢ် မ့ၢ်၀ဲဖဲ ပှၤဒီဖိမိၢ်ခံဂၤအံၤ လဲၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤလၢ အယံၤဒီးအဟံၣ် သၢမံးလ၁်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ဖိသၣ်ပိ၁်ခွါဖိတဂၤန့ၣ် အိၣ်တဆူၣ်ဘၣ် အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးချံတဘ့ၣ်လၢ ကယ့ၤယိတၢ်ဆါဟံၣ်အိၣ်လၢ ကၠီၣ်တကါ၀့ၢ် (ပကိကီၢ်ခီ အိၣ်လၢ KHRG ဟူးဂဲၤဟီၣ် က၀ီၤအချၢ) န့ၣ်လီၤ. ဘ--- ထံၣ် ပှၤအဂၤတဖၣ် လဲၤခီ၀ဲ ရ--- သ၀ီ တုၤ မ--- သ၀ီလၢ ကလဲၤလၢအဘူးအတံၢ်အတၢ်သံ အမူးတခါအဆၢကတီၢ် အဆိကမိၣ်၀ဲလၢ အီၤဒီးအဖိခွါလဲၤလၢ ကယ့ၤယိတၢ်ဆါဟံၣ်ကသ့န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်ပိ၁်ခွါ၀ဲန့ၣ် ဖဲအ လဲၤဆံၣ်ဆါလၢ တယံၤတဘူးဒီးချံသန့အဆၢကတီၢ် ယီၢ်ဘၣ်မ့ၣ်ပိၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၣ်ပိၢ် ပိၢ်ထီၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ဘ--- က့ၤစိ၁်ကရီအဖိခွါဆူအသ၀ီပူၤ လၢကကူစါယါဘျါအတၢ်ပူၤလီၢ်လၢ ဆူၣ်ချ့ပှၤမၤစၢၤတၢ်ဖိအိၣ်လၢသ၀ီပူၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအက့ၤလၢဟံၣ်အဆၢကတီၢ် အ၀ဲသ့ၣ်ထံၣ်ဒီး ပိ၁်မုၣ်တဂၤလၢအအိၣ်လၢ ရ--- သ၀ီဒီး တၢ်က့ၢ်ဆှၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒီး သိၣ်လ့ၣ်ယီၢ်ဒီး တံ၁်တ၁်၀ဲတခီနၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘ--- က့ၤတုၤဆူသ၀ီပူၤတဘျီဃီ သးပ့ၤနီၣ်ကွံ၁် အသး ခီဖျိလၢ တၢ်ပူၤလီၢ်သဟီၣ်ဒီး တၢ်ဖုးသံပျီၢ်ဂီၤလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးသတူၢ်ကလ၁်အံၤ အဃိန့ၣ်လီၤ. ဆူချ့ပှၤမၤစၢၤ တၢ်ဖိလၢသ၀ီပူၤတဖၣ် ကူစါယါဘျါဖိသးပိ၁်ခွါဖိတဂၤန့ၣ်တသ့ဘၣ် မ့ၢ်လၢကသံၣ်တၢ်ပီးတၢ်လီ တယၢဘၣ်အဃိဒီး ရ---ဒီး နီၢ်ဘ--- ဘၣ်တၢ်ဆှၢခီအီၤဆူ ကယ့ၤယိတၢ်ဆါဟံၣ်ဒီးချံ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃိဖိနွံဂၤလဲၤဆှၢအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ် လဲၤလၢ ကယ့ၤယိတၢ်ဆါဟံၣ်အဆၢကတီၢ် တံ၁်တ၁်၀ဲ ၃၀ မံးနံးန့ၣ်လီၤ. ကယ့ၤယိ တၢ်ဆါဟံၣ်ကသံၣ်သရၣ်တဂၤ ဘိၣ်ထီၣ်ပှၤလၢအဘၣ်ဒိဒီး မ့ၣ်ပိၢ်ခံဂၤအတၢ်ပူၤလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ၀ံၤအလီၢ်ခံ ပှၤလၢအဘၣ်ဒိခံဂၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဆှၢခီ အ၀ဲသ့ၣ်ဆူ ကၠီၣ်တကါတၢ်ဆါဟံၣ်ဒီး ဂ့ၢ်၀ီအူသိၣ်လ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဖိသၣ်ပိ၁်ခွါဒီးအမိဘၣ်တၢ်ဆှၢ အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကၠီၣ်တကါတၢ်ဆါဟံၣ်အဆၢကတီၢ် တ--- လၢ အမ့ၢ်ဖိသၣ်ပိ၁်ခွါ အဖုန့ၣ် ထံၣ်၀ဲလၢအလံၤခွါအပျုၤစးထီၣ်လီၤ၀ါလံန့ၣ်လီၤ.
 

တ--- တဲဘၣ် ဆူၣ်ချ့ပှၤမၤစၢၤတၢ်လၢ အိၣ်လၢဖဲကၠီၣ်တကါတၢ်ဆါဟံၣ် ဒ်သိးကသွီန့ၣ် ရ--- သွံၣ်အဂီၢ်၀ံၤ ကသံၣ်သရၣ်သွီန့ၣ်အီၤသွံၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ကၠီၣ်တကါတၢ်ဆါဟံၣ် ကသံၣ်ကသီတၢ်ပီးတၢ်လီ အိၣ်တယၢဘၣ်အဃိ ကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ်၀ဲလၢ ကဆှၢခီ ရ--- ဒီး ဘ--- လၢ ပကိကမျုၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးန့ၣ် စီၤရ--- အဖု ဆိကမိၣ်၀ဲလၢ ကဆှၢခီ အလံၤခွါဒီး အဖိဒိၣ်မုၣ်ဆူ ၀့ၢ်တကူၣ်တၢ်ဆါဟံၣ် ဘၣ်ဆၣ် လူၤပိ၁်ထွဲ၀ဲဒၣ် ဒ်ကၠီၣ်တကါတၢ်ဆါဟံၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ် အသိးန့ၣ်လီၤ. တၢ်သွီလီၤသွံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ပိ၁်ခွါဖိဒီး အမိဘၣ်တၢ်ဆှၢခီအ၀ဲသ့ၣ်ဆူ ပကိကမျၢၢ်တၢ်ဆါဟံၣ် အိၣ်လၢ ပကိ၀့ၢ်ပူၤ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤတုၤဖဲန့ၣ်လၢ လါယူၤလံ ၉သီ, ဟါခီ ၁၂နၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤတုၤလၢ ပကိတၢ် ဆါဟံၣ်အဆၢကတီၢ် ကသံၣ်သရၣ်တဲဘၣ် ပိ၁်ခွါဖိအဖုလၢ အလံၤခွါန့ၣ် ကဘၣ်ဒီၣ်တူ၁်ကွံ၁် အခီၣ်ခံကပၤလၢၤန့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် ဒီၣ်တူ၁်န့ၢ်ကွံ၁်စီၤရ--- အခီၣ်ဖဲ ဟါခီ ၃နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘ--- စ့ၢ်ကီး အတၢ်အိၣ် သးနးဒိၣ်မးဒီး အကဘၣ်ကူဆါယါဘျါအသးခီဖျိ အဘၣ်ဒိဒီးမ့ၣ်ပိၢ်အက့အခီအဃိန့ၣ်လီၤ. ပိ၁်ခွါဖိဒီး အမိဘၣ်အိၣ်လၢ ပကိတၢ်ဆါဟံၣ် ၇ သီ လၢတၢ်ကူဆါယါဘျါသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယူၤလံ ၁၅သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ် စံၣ်လီၤလၢ တၢ်ဆါ ဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်စံၣ်လီၤတၢ်ဆါဟံၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ အလဲၤအိၣ်လၢ ပှၤလၢအ၀ဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါတဂၤအဟံၣ် လၢအအိၣ်ဖဲ မ--- သ၀ီ ဒ်သိးကဒုးနဲၣ်က့ၤအသးဖဲ ကၠီၣ်တကါတၢ်ဆါဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပိ၁်ခွါဖိဒီး အမိတကိၢ်ညါ ထီၣ်က့ၤ မူၤမူၤနီနီဒံးဘၣ်. ကီၢ်ပယီၤဂာ်တဲာ်ဂီၤကရၢ (MRCS) ဆဲးကျိးဒီး ဖၣ်အၣ်ခီၣ်တူးတၢ်မၤလီၢ်လၢ ရ--- ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ခီၣ်တူးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီၣ်တူးအံၤ ကဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤ ဖိသၣ်ပိ၁်ခွါဖဲ ခံလါ၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. (ဘၣ်အိၣ်ခိးတုၤအတၢ်ပူၤ လီၤဖျါတစုန့ၣ်လီၤ.)

ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ၁၀၀,၀၀၀ ကၠးလၢ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးခိၣ်တဂၤအိၣ်လၢ ကၠီၣ် တကါ၀့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပကိကီၢ်ခီပဒိၣ်စ့ၢ်ကီး လၢပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဂီၢ် ဟ့ၣ်လီၤ ၁,၀၀၀,၀၀၀ ကၠးန့ၣ်လီၤ. ရ--- အပါန့ၣ် မၤတၢ် လၢ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ဒီး ဆှၢလီၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ကျိၣ်စ့တၢ်မၤစၢၤတနီၤန့ၣ်လီၤ (ထဲလဲၣ်န့ၣ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်). MRCS စ့ၢ်ကီးဟ့ၣ်လီၤ စ့ ၆၀၀, ၀၀၀ ကၠးလၢ ဖိသၣ်ပိ၁်ခွါဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအလဲၤဆှၢ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်တဖၣ် မ့ၢ်၀ဲအဟံၣ် ဖိဃိဖိ နွံဂၤလၢ အပၣ်ဃု၁်ဒီး အဖုန့ၣ်လီၤ. တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤဒီးတၢ်အီၣ်လၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ခဲလၢ၁်အဂီၢ် လၢ၁်၀ဲ ၁,၃၀၀, ၀၀၀ ကၠးန့ၣ်လီၤ. သန၁်က့ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဂီၢ် ကသံၣ်ကသီတၢ်လၢ၁်ဘူၣ်လၢ၁်စ့ၤလၢ တၢ်ကူစါယါဘျါသး တလၢ၁်ဘၣ်န့ၣ် လီၤ.

မ့ၢ်လၢ SAC, KNLA, ဒီး သုးဖီၣ်စုက၀ဲၤအဂၤတဖၣ် ဟူးဂဲၤ၀ဲလၢတၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်အဃိ မ့ၢ်သုးဖီၣ်စုက၀ဲၤဖဲလဲၣ်တဖု အဒိးလီၤမ့ၣ်ပိၢ်လဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအပူၤကွံ၁် မ့ၣ်ပိၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢ ရ--- သ၀ီအံၤတအိၣ်ဘၣ်. တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအဆိကတၢၢ် တဘျီန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိအိၣ်လၢ ရ--- သ၀ီတဖၣ် တထီၣ်ဘၣ် မ့ၣ်ပိၢ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်တၢ်သိၣ်လိနီတဘျီဘၣ်. ခဲအံၤ သ၀ီဖိတဖၣ်ပျံၤလၢ ဟီၣ်လ၁်မ့ၣ်ပိၢ်ကပိၢ်ဖးထီၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိမ့ၢ် ပှၤဖံးမၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်မၤဒီး အစံ၁်လီၢ်ကျဲတအိၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖိသၣ်ပိ၁်ခွါအပါ ဘၣ်လဲၤမၤတၢ်လၢ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်လၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ အတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိအံၤ လိၣ်ဘၣ်ဒံး တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ တၢ်ဟ့ၣ်သးကညီတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် အအိၣ်ဒ်သိး ကဟ့ၣ်အတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤတၢ်လၢၤဘူၣ် လၢၤစ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် အဖု တအဲၣ်ဒိးလၢ ဟီၣ်လ၁်မ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်တၢ်ကပၣ်လီၤအီၤလၢ အဘူးဒီးသ၀ီ ဘၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်အံၤ မၤတံ၁်တ၁် သ၀ီဖိတဖၣ်အတၢ်လုၢ်အီၣ်နီခိသးသမူဒီး တၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပက သူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤ  ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်ဒီး ရၤလီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.