တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

 ကသံၣ်ကသီတၢ်မၢဆူၣ်မၢစိးလၢတၢ်ဘၢၣ်စၢၤ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါအ့ဖြ့ၣ် ၁၁ သီ၊ ၂ဝ၂၂  နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

မူ၀့ၢ်၊ မူကီၢ်ဆၣ်၊ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ် က---

နီၢ် ခ---

နီၢ် ဂ---

သးနံၣ်

၂၀

၅၁

၂၅

မုၣ်/ ခွါ

ပိာ်မုၣ်

ပိာ်မုၣ်

ပိာ်မုၣ်

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

တအိၣ်

အိၣ်

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

သရၣ်မုၣ်

ပှၤမၤစံာ်ဖိ

ဟံၣ်ကစၢ်မုၣ်

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ပှၤခရံာ်ဖိ

ပှၤခရံာ်ဖိ

ပှၤခရံာ်ဖိ

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သ၀ီဖိ

သ၀ီဖိ

သ၀ီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ဃ---သ၀ီ၊ ပီၣ်ပံးဒၢ ကရူၢ်၊ မူကီၢ်ဆၣ်

ဃ---သ၀ီ၊ ပီၣ်ပံးဒၢ ကရူၢ်၊ မူကီၢ်ဆၣ်

ဃ---သ၀ီ၊ ပီၣ်ပံးဒၢ ကရူၢ်၊ မူကီၢ်ဆၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                   

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ§ သုးရ့ၣ် § သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ §သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC)အပၢၤကီၢ်

တသ့ၣ်ညါဘၣ်

ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၅၉၉)

တသ့ၣ်ညါဘၣ်

တသ့ၣ်ညါဘၣ်

ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အသုး

တသ့ၣ်ညါဘၣ်

တသ့ၣ်ညါဘၣ်

မူ၀့ၢ်

တသ့ၣ်ညါဘၣ်

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

နီၢ်က---ထီၣ်ဘၣ်၀ဲဒၣ်ဒူသ၀ီတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဲသကိးတၢ် လၢအဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢ ကညီပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ် ကရူၢ် (KHRG) ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအပူၤကွံာ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ် KHRG အဂ့ၢ်အကျိၤဒီးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲအ၀ဲဘၣ်တၢ်မၢန့ၢ်ဆူၣ်အဆဲးခိရိနၣ် (COVID-19) ကသံၣ်ဒီသဒၢဖဲအလဲၤလၢမူ၀့ၢ်ပူၤ၀ံၤအလီၢ် ခံန့ၣ် အ၀ဲတဲသကိးတၢ်ဒီး KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိလၢအအိၣ်ဖဲအသ၀ီတဂၤ ဒီးတဲဒုးသ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သးအ ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. အန့ၣ်တဘျီန့ၣ် KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ၀ဲန့ၣ်သံကွၢ်အီၤလၢ မ့ၢ်အမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်ကဲ ထီၣ်သးအဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်ကသ့ဧါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအ၀ဲအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်၀ဲလၢကမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်အဃိ ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ၀ဲ န့ၣ် မၤ၀ဲဒၣ်မဲာ်သကိးမဲာ်တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးအီၤ ဒ်သိးကထၢဖှိၣ်န့ၢ်၀ဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤလၢအနီၤဟ့ၣ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤမ့ၢ်၀ဲ ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်တၢ်အကျါတဂၤန့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၁ သီ၊ ၂၀၂၂ နံၣ် ဖဲလၢနီၢ်က---, အမိ ဒီး အနီ လဲၤပှ့ၤတၢ်လၢမူ၀့ၢ်ပူၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြး ကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၅၉၉) အသုးဒီးပၢၤကီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကိးပတုာ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢကျဲမုၢ်ဖီခိၣ်ဘူးဒီးက မျၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လၢမူ၀့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်မၢအလဲၤဆူကမျၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တရှဲပၠးအ၀ဲသ့ၣ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ် ကျိၤနီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤတုၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၢဆူၣ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢကဆဲးခိရိနၣ် (COVID-19)    ကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ်လီၤ.

ပၢၤကီၢ်ဒီးသုးလၢအကိးပတုာ်အ၀ဲသ့ၣ်ဖဲမူ၀့ၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ် မၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒုးနဲၣ်ပၠး၀ဲဒၣ်အခိရိနၣ် (COVID-19) တၢ်ဆဲးက သံၣ်ဒီသဒၢအလံာ်အုၣ်သးန့ၣ်လီၤ. နီၢ်က---စံး၀ဲဒၣ်လၢ“[...] ပတၢ်ဆဲးခိရိနၣ် (COVID-19) ကသံၣ်ဒီသဒၢအလံာ်အုၣ်သး မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကပျဲလဲၤပှၤန့ၣ်လီၤ. ပတၢ်ဆဲးခိရိနၣ် (COVID-19) ကသံၣ်ဒီသဒၢအလံာ်အုၣ်သးမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီးပ မ့ၢ်တဆဲးဘၣ်ခိရိနၣ် (COVID-19)  ကသံၣ်ဒီသဒၢနီတဖျၢၣ်ဒ်ဘၣ်န့ၣ် ပဘၣ်တၢ်မၢပလဲၤ (ဆူကမျၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်) ဒီးဆဲးက သံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ်လီၤ”. အ၀ဲတဲအါထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ပၢၤကီၢ်ဒီးသုးသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်၀ဲဒီးအကျိတဖၣ် ဒီးတပျဲအ၀ဲသ့ၣ်ဂ့ၢ်လိာ်လၢ ကဆဲး၀ဲကသံၣ်ဒီသဒၢအံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲစံး၀ဲဒၣ်လၢ “ပပျံၤအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.”

ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤတုၤလၢကမျၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ပှၤဟ့ၣ်လီၤအ၀ဲသ့ၣ်လၢနီၢ်ဂံၢ် ဒီးပှၤမၢအ၀ဲသ့ၣ်ဆၢထၢၣ်ရဲၣ်လီၤအ သးဒ်အနီၢ်ဂံၢ်အိၣ်၀ဲအသိးန့ၣ်လီၤ. လၢကမျၢၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤန့ၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်ဒီး ပၢၤကီၢ်တဖၣ် ဒီး ပှၤသုးဖိယဲၢ်ဂၤဃုဂၤဃုာ် ဒီးပှၤပၢဆှၢတၢ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလီၢ်လးဒိၣ်အါဒံအါဂၤလၢ SAC ဃုထၢထီၣ်၀ဲဖဲ၀့ၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်က---စံး၀ဲ“[...] တချုးလၢတၢ်ဆဲးန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ် တၢ်တသမံသမိးကွၢ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်အိၣ်သးဘၣ်ဒီးပှၤ လၢအဟုးအသးတအိၣ်ဘၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆဲးန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢကိးဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤတဲဘၣ်အ၀ဲသ့ၣ် လၢအ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်ဂ့ၢ်ကီအဃိအ၀ဲသ့ၣ်တအဲၣ်ဒိးဆဲး၀ဲဒၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်သနာ် က့တၢ်မၢအ၀ဲသ့ၣ်ဆဲး၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဃုထၢတအိၣ်လၢကဃုထၢ၀ဲကသံၣ်ဒီသဒၢအကလုာ်ဘၣ် ဒီးတၢ်ဆဲးန့ၢ် အ၀ဲသ့ၣ်လၢကသံၣ်ဒီသဒၢအကလုာ်မနုၤလဲၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်တတဲပၠးအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်က---ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢ အပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢသ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်မတၤလဲၣ်န့ၣ်အ၀ဲတသ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ် ဒီးအ၀ဲနာ်၀ဲလၢပှၤလၢအပၢ ဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢသ့ၣ်တဖၣ်အံၤတမ့ၢ်ကသံၣ်သရၣ်သရၣ်မုၣ် (မ့) ဆူၣ်ချ့ပှၤမၤတၢ်ဖိဖဲမူအတၢ်ဆါဟံၣ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်မ့ၢ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်ပှၤမၤတၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် အါတက့ၢ်န့ၣ် နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်၀ဲလၢ Civil Disobedience Movement (CDM)န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲတဲဖျါအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢအဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်  ဟဲကီးအီၤလၢ SAC န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢ၀ံၤအလီၢ်ခံ ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအ၀ဲသ့ၣ်လၢတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢ အလံာ်အုၣ်သးတက့ လၢအပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢကဘၣ်ဟဲက့ၤဆဲးကဒါက့ၤကသံၣ်ဒီသဒၢခံဖျၢၣ်တဖျၢၣ်ဘၣ် ဆၣ်သနာ်က့ပှၤလၢအဆဲးန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢသ့ၣ်တဖၣ်အံၤတရှဲပၠးအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်.

နီၢ် က--- ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ သုးဖိတဖၣ် ဒီး ပၢၤကီၢ်တဖၣ်အိၣ်၀း၀းဘျီၣ်ဒိၣ် စိာ်ဃုာ်ဒီးကျိအဃိပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်ပျံၤတၢ်ဖုး တၢ်ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်တအဲၣ်ဒိးဆဲး၀ဲကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ်သနာ်က့ဘၣ်ဆဲး၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်က---ပာ်ဖျါအါထီၣ်၀ဲလၢ “ပဆဲးက သံၣ်ဒီသဒၢ၀ံၤ ဒီးဟးထီၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံအ၀ဲသ့ၣ် (ပၢၤကီၢ်, ပှၤသုးဖိ, ဒီး ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ လၢအိၣ်လၢတၢ်ချၢသ့ၣ်တဖၣ်နံၤထီၣ် (အ၀ဲသ့ၣ်နံၤကမှံလီၤဂၤဒ်တၢ်လီၤနံၤဘၣ်အီၤ) န့ၣ်လီၤ. ဖဲ  KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ သံကွၢ်အီၤလၢအတၢ်တူၢ်ဘၣ်အိၣ်ဒ် လဲၣ်န့ၣ်အ၀ဲစံးဆၢ၀ဲလၢအသူၣ်တမံသးတမုာ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢအတူၢ်ဘၣ်၀ဲဒ်သိးအ၀ဲတအဲၣ်ဒိးဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ်ဆၣ် သနာ် က့ဘၣ်တၢ်မၢဆူၣ်အီၤလၢကဆဲး၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဆဲးကသံၣ်ဒီဒၢ၀ံၤအလီၢ်ခံ အတၢ်ကိၢ်ထီၣ်ဒီးအယုၢ်ညၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆါ၀ဲ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့တၢ်ဆါလၢအပိာ်ထွဲထီၣ်အခံလၢအဂၤဒုတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပက သူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဂၤအံၤဟ့ၣ် KHRG တၢ်ပျဲလၢကသူ၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢအ၀ဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.