ဟီၣ်ကဝီၤတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ ဆီထံး(ရွ့ၤကၠ့ၣ်)ကီၢ်ဆၣ်ႇ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၆သီႇ ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤသုးလၢ တၢ်တသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ် အသုးရ့ၣ်သုးထံးနီၣ်ဂံၢ်တဖၣ် ဆိမိၣ်ကမၣ် လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိခံဂၤအံၤလၢ အမ့ၢ်ၦၤလၢဟဲမၤဟးဂီၤဝဲအသိလ့ၣ်အဃိဒီး အဝဲသ့ၣ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ် ကွံာ်ဝဲ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိခံဂၤအံၤ အသိလ့ၣ်ယီၢ်(ဆဲၣ်ကဲၣ်)ခံခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲသဝီဖိအကျါတဂၤ အဂုာ်ကျဲးစၢး လၢကလဲၤဟံးန့ၢ်က့ၤဝဲ အခိၣ်ဂီၤ လၢအအိၣ်တ့ၢ်လၢ အသိလ့ၣ်ယီၢ်အခံဒၢပူၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ခးပျံၤစ့ၢ်ကီးသဝီ ဖိခံဂၤအံၤ လၢကျိတဘျုးထံၣ်ညါန့ၣ်လီၤ.[1]
ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၆သီႇ ၂၀၂၁နံၣ်အနံၤန့ၣ်ႇ ကီၢ်ပယီၤသုးအသိလ့ၣ်တခိၣ်လဲၤတၢ်လၢ ယ--- ဒီး မ--- သ ဝီတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤႇ ဆီထံးကီၢ်ဆၣ်ႇ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အခါ မ့ၣ်ပိၢ် ပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲလၢ သိလ့ၣ်ကျဲပူၤတ ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤဒိၣ်ဒိၣ်မုာ်မုာ် တအိၣ်ဘၣ်). ကီၢ်ပယီၤသုးလၢ တၢ်တသ့ၣ်ညါ လီၤတံၢ် အသုးရ့ၣ်သုးထံး နီၣ်ဂံၢ်တဖၣ်အံၤ ဟဲတုၤဃီၤဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ် ဒီးထံၣ်ဝဲ ယ--- သဝီဖိခံဂၤ ဆ့ၣ်နီၤအိၣ်ဘှံးဘူး ဒီးအသိလ့ၣ်ယီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ်ဆိမိၣ်တယာ်ဝဲလၢ သဝီဖိခံဂၤအံၤ မၤပိၢ်ထီၣ်ဝဲမ့ၣ်ပိၢ်အဃိဒီး အဝဲဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ကွံာ်ဝဲ သဝီဖိခံဂၤအံၤ အသိလ့ၣ်ယီၢ် ကဘၣ်ဖဲ ဟါခီ ၄နၣ်ရံၣ် ၄၅မံးနံးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ်အံၤ တဖီၣ်ကွံာ်သဝီဖိခံဂၤအံၤဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢအသဲသ့ၣ်ဘၣ်သးဟုၣ်ဒီးဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ကွံာ် သဝီဖိအသိလ့ၣ်ယီၢ် အါန့ၢ်အတၢ်ဆိမိၣ်ကမၣ်သဝီဖိခံဂၤ အံၤလၢ အပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်တရံးမၤ ဟးဂီၤကီၢ်ပယီၤသုး သိလ့ၣ်တဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤပယွဲဝဲထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးလံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ လံာ်ဃံးဃာ် (NCA) လၢအတြီ ဃာ်ဝဲ ကရၢလၢအဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တဖၣ် သုတကမၤကမၣ် “တၢ်ဂုာ်န့ၢ်ဆူၣ်ႇ တၢ်ဟုၣ်တၢ်ဘျၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်” တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.)
လၢခံ သဝီဖိခံဂၤအံၤ ဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်ဒီးလဲၤဆူတၢ်လီၢ်လၢအယံၤဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ် ဆၣ် အဝဲတဂၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ အခိၣ်ဂီၤအိၣ်တ့ၢ်လၢ အသိလ့ၣ်ယီၢ်အခံဒၢပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ယိၣ် ဝဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် မ့ထံၣ်န့ၢ်အခိၣ်ဂီၤအံၤန့ၣ်ဒီး ကလူၤဃုဖီၣ်အီၤဘၣ်ဖုးလီၤ. အဃိဒီး အဝဲ လဲၤဝဲဒၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ် ဒ်သိးကက့ၤဟံးန့ၢ်က့ၤဝဲ အခိၣ်ဂီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒီး ကီၢ်ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ခးပျံၤအီၤလၢကျိ အထံၣ် (၁၀), ဒ်သိးဒီးသဝီဖိခံဂၤအံၤ ကဃ့ၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ် ဆူတၢ်လီၢ်ဂၤန့ၣ်လီၤ. တဘျီဃီ ကီၢ်ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲဖဲန့ၣ် ဒီးက့ၤစိာ်ဃုာ်ဝဲ သိလ့ၣ်ယီၢ်ခံခိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိခံဂၤအံၤ တသ့ၣ်ညါဝဲ ကီၢ်ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အသုးရ့ၣ်သုးထံး နီၣ်ဂံၢ်ဘၣ်. ကျဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ်လဲၤဝဲန့ၣ် သဝီဖိတဖၣ်တယာ်ဝဲလၢ သုးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အခိၣ် လဲၤလိၤဝဲဒၣ်လၢ ခီၣ်သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ်-၂ ဖဲချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်သုးကလၢၤလၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၁နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ် ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်က ရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ် မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ် ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် တဖၣ်အမံၤႇ တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤ လၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.