Tue, 31 Jan 2023
တၢ်တီၣ်ဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃးပယီၤအသုးခိၣ်သုးနၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်မၤကမၣ်၀ဲကွီၢ်မ့ၣ်ထီဒါကညီကလုာ်ဒူၣ်ဒီးကလုာ်ဒူၣ်ဖိအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်ဆူကီၢ်ကၠၢမနံၣ် (Germany) အအိၣ်

   

 

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၀ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်  Fortify Rights ဒီးပှၤကီၢ်ပယီၤဖိ ၁၆ ဂၤတီၣ်ဖျါထီၣ်၀ဲလံာ်တၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဃးဒီး ပယီၤအသုးခိၣ်သုးနၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်မၤကမၣ်၀ဲကွီၢ်မ့ၣ်ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၤသံလီၤတူာ်ကလုာ်, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအကွီၢ်မ့ၣ်, ဒီးကွီၢ်  မ့ၣ်ထီဒါပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ဆၢၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်အဖီလာ် ဆူကီၢ်ကၠၢမနံၣ် (Germany) အအိၣ် န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤတမ့ၢ်၀ဲတၢ်တီၣ်ဖျါထီၣ်အဆိကတၢၢ်တဘျီလၢတၢ်ကသ့ဟံးမူဒါအဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ မ့ၢ်၀ဲတၢ်တီၣ်ဖျါ ထီၣ်အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တဘျီလၢအပၣ်ဃုာ်၀ဲဒီးကွီၢ်မ့ၣ်ထီဒါကညီကလုာ်, ကလုာ်ဒူၣ်ဆံးဖိအဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ဒီးကွီၢ်မ့ၣ်လၢ တၢ်မၤက မၣ်အီၤစးထီၣ်လၢသုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဖဲ ၂၀၂၁ နံၣ်လံၤလံၤလံန့ၣ်လီၤ. ဒ်ခၠ့ဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ် (CHRO), ကရ့ၣ်နံၣ်ဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KnHRG), ဒီးတလၢၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရၢ (HURFOM) တူၢ်လိာ်ဆီၣ်ထွဲတ့ၢ်၀ဲတၢ်ဟံး ထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အသီ၀ဲအံၤအသိး, ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) စ့ၢ်ကီးတူၢ်လိာ်ဒီးအၢၣ်လီၤလၢကမၤသကိးတၢ် ဒီးကီၢ်ကၠၢမနံၣ်အပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ်လၢကဟ့ၣ်ထီၣ်၀ဲတၢ်အုၣ်သးဘၣ်ဃး ဒီးပယီၤသုးအတၢ်မၤကမၣ်၀ဲဟီၣ်ခိၣ် ဒီဘ့ၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်သ့ၣ်တ ဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤလၢအတီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ်ပိာ်မုၣ်ပၣ်၀ဲဃုဂၤဒီးပိာ်ခွါပၣ်၀ဲတဆံဂၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ် တဖၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢကလုာ်ဒူၣ်နွံဒူၣ်အကျါလၢကီၢ်ပယီၤအပူၤ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အကျါန့ၣ်ပၣ်ဃုာ်၀ဲဒီးကညီ သ၀ီသးပှၢ်လီၢ်လံၤတဂၤ, ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်လၢအအိၣ်မူဒံး, ဒီးပှၤလၢအထံၣ်ထွဲ၀ဲပယီၤသုးအတၢ်မၤကမၣ်၀ဲကွီၢ်မ့ၣ်သ့ၣ်တ ဖၣ်လၢကညီကီၢ်စဲာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကညီဖိလၢအတီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တဂၤစံးဘၣ်၀ဲ Fortify Rights ဒ်အံၤ, ကီၢ်ပယီၤ အပူၤလီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢကလုာ်ဒူၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်န့ၣ်, တၢ်မၤဘၣ်ဒိပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဲထီၣ်၀ဲအ သးအါမးဒီးပှၤမၤကမၣ်တၢ်အခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲပယီၤသုးန့ၣ်လီၤ.အ၀ဲတဲအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲလၢ, ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်မၤ ကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တဟံးထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဂ့ၢ်၀ီနီတဘျီဘၣ်. ပယီၤအသုးခိၣ်သုးနၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်တူၢ်၀ဲတၢ်ကမၣ်ခီ ဖျိတၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်မၤကမၣ်၀ဲအဃိန့ၣ်ယတထံၣ်ဘူနီတဘျီဘၣ်. ဃုာ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပှၤတ၀ၢအတၢ်မၤသကိးဒီးအတၢ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ၀ဲတၢ်တီၣ်ဖျါထီၣ်ဂ့ၢ်၀ီအ၀ဲအံၤန့ၣ် ယဆၢမုၢ်လၢ်လၢတၢ်ကဟံထီၣ်၀ဲပယီၤသုးခိၣ်သုးနၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်၀ီန့ၣ် လီၤ. ယဆၢမုၢ်လၢ်လၢပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်တြီတၢ်တြၢ်န့ၣ်လီၤ.

လၢလံာ်တီၣ်ဖျါအပူၤန့ၣ်, Fortify Rights ဒီးပှၤတီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ထီၣ်၀ဲကီၢ်ကၠၢမနံၣ်အပီၢ်ရီ လၢကမၤ၀ဲတၢ် ဃိထံသ့ၣ်ညါသမံသမိး၀ဲပယီၤအသုးခိၣ်သုးနၢ်ဒီးပှၤအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအမၤကမၣ်၀ဲကွီၢ်မ့ၣ်အၢအၢသီသီ ဒ်အဖျါ လၢတၢ်အုၣ်သးအပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် ပှၤတီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ထီၣ်၀ဲလၢတၢ်ကမၤ၀ဲတၢ်ဃိထံသ့ၣ်  ညါသမံသမိးလၢအအိၣ်ဒီးအကျိၤအကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒ်သိးတၢ်ထၢဖှိၣ်ပာ်ဖှိၣ်အါထီၣ်၀ဲတၢ်မၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်အတၢ်အုၣ် သးဘၣ်ဃးဒီးပှၤလၢတၢ်နာ်လၢအမၤကမၣ်၀ဲကွီၢ်မ့ၣ်ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တပာ်ဖျါထီၣ်ဒ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်ကသ့၀ဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ် ဃိထံသ့ၣ်ညါသမံသမိးလၢအအိၣ်ဒီးအကျိၤအကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ကဲဘျုးကဲဖှိၣ်၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ကမၤ၀ဲတၢ်ဃိထံသ့ၣ် ညါသမံသမိးဖဲလၢတၢ်မၤကမၣ်၀ဲကွီၢ်မ့ၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကဲထီၣ်၀ဲတၢ်မၤစၢၤဒ်သိးတၢ်ကသ့ၣ် ညါဘၣ်၀ဲတၢ်မၣ်ကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်အက့ၢ်အဂီၤသ့ၣ်တဖၣ်, စိကမီၤအတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဆီလီၤအကျိၤအကျဲပတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်,  မၤ စၢၤ၀ဲပီၢ်ရီသ့ၣ်တဖၣ်ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဘၣ်ဃးဒီးပှၤလၢတၢ်နာ်လၢအမၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲ လၢတၢ်ကဆီတလဲ၀ဲတၢ်ဟံးထီၣ်ပှၤဘၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်ဂ့ၢ်၀ီအလီၢ်ဖဲလၢတၢ်သ့ၣ်ညါ၀ဲအ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါလၢအဘၣ်တၢ်ထၢဖှိၣ်ပာ်ဖှိၣ်အီၤလၢပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်အတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်ဒ်အမ့ၢ် KHRG, လီၢ်က၀ီၤက ရၢဒီးကရၢသဘျ့သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်၀ဲတၢ်မၤစၢၤဖးဒိၣ်လၢတၢ်ကမၤ၀ဲတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါသမံသမိးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ် သ့၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢကညီကီၢ်စဲာ်အပူၤန့ၣ် ပယီၤသုးအတၢ်မၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်အၢအၢသီသီဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၤသံလၢတအိၣ်ဒီးအဂ့ၢ်အ ကျိၤ, တၢ်မၤဆါပယွဲ, တၢ်ဒွဲၣ်အူထီၣ်သ၀ီဒီဖျၢၣ်, တၢ်မၤဟးဂီၤသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်, တၢ်မၢန့ၢ်ဆူၣ်မၤတၢ်, ဒီးသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ကဲထီၣ်၀ဲအသးအိၣ်လၢအနံၣ်လၢအဆံတဖၣ်အဆံလံန့ၣ်လီၤ. KHRG မၤနီၣ်မၤဃါ၀ဲတၢ်မၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်အနံၣ်သၢဆံလံ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့န့ၣ်ပှၤမၤကမၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဘၣ်ဒံး၀ဲမုၣ်မုၣ်ခုၣ်ခုၣ်ခီဖျိတၢ်ပျၢ်ပူၤအ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ကမၣ်ခဲလၢာ် ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်တီ တၢ်တြၢ်ဘၣ်. KHRG အိၣ်ကတီၤအသးလၢကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ၀ဲတၢ်မၤ၀ဲတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါသမံသမိးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢကျဲ လၢအ၀ဲသ့ၣ်မၤစၢၤ၀ဲန့ၢ်သ့အပူၤ ဒ်သိးတၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်၀ဲတၢ်ပျၢ်ပူၤတၢ်ကမၣ်အံၤကန့ၢ်ကသ့အဂီၢ်, ဒ်သိးပှၤမၤကမၣ်ကွီၢ် မ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဟံးမူဒါ, ဒီးဒ်သိးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်တီတၢ်တြၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤ၀ဲတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါသမံသမိးဒီးတၢ်လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ်လၢအဟဲပိာ်ထွဲထီၣ်အခံသ့လၢကီၢ်ကၠၢမနံၣ်အကွီၢ်ဘျီၣ်အပူၤန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲတၢ်လၢအရ့ဒိၣ်၀ဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. တၢ်တီၣ်ထီၣ်၀ဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့အတၢ်ဂ့ၢ်ထီဒါပယီၤသုးဆူကီၢ်အၤရ်ယံၤ တံနါ (Argentina) အကွီၢ်ဘျီၣ်တခါဒီးကီၢ်ထၢရ်ခံၢ် (Turkey) အကွီၢ်ဘျီၣ်တခါဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, လၢတၢ်ကလိာ်ဘၢ လိာ်ကွီၢ်၀ဲတၢ်မၤကမၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အကွီၢ်မ့ၣ်အဂီၢ် ကီၢ်ကၠၢမနံၣ်အသဲစးတၢ်ဘျၢသနူန့ၣ်အဂံၢ်ဆူၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးထံကီၢ်လၢအ ဂုၤအဂၤတနီၤအသဲစးတၢ်ဘျၢသနူန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့နာ်၀ဲဒၣ်လၢ  ကွီၢ်မ့ၣ်တနီၤနီၤန့ၣ်အၢ၀ဲဒၣ်ဒိၣ်မးတုၤ ဒၣ်လဲာ်လၢပှၤလၢအမၤကမၣ်၀ဲကွီၢ်မ့ၣ်အ၀ဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်တၢ်လိၣ်ဘၢလိၣ်ကွီၢ်အီၤတသ့ထဲလၢအကစၢ်ဒၣ်၀ဲအကီၢ်ပူၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီတၢ်လိၣ်ဘၢလိၣ်ကွီၢ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢထံကီၢ်အဂုၤအဂၤအပူၤသ့၀ဲဒၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ, လၢတၢ်က လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ်၀ဲတၢ်မၤကမၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အကွီၢ်မ့ၣ်အဂီၢ် ထံကီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်၀ဲဒီးအသဲစးတၢ်ဘျၢသနူအပတီၢ်လၢ အလီၤဆီလိာ်အသးန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်အၤရ်ယံၤတံနါအပူၤန့ၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢလၢတၢ်ကဟံးထီၣ်၀ဲဂ့ၢ်၀ီဘၣ်ဃးဒီးကွီၢ်မ့ၣ်ဒ်အမ့ၢ် တၢ်မၤသံလီၤတူာ်ကလုၣ်န့ၣ်တအိၣ်၀ဲဒ်သိးဒီးကီၢ်ကၠၢမနံၣ်အသဲစးတၢ်ဘျၢပာ်လီၤဃာ်၀ဲအသိးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိလၢ ကီၢ်အၤရ်ယံၤတံနါအပူၤန့ၣ် ပှၤလၢအမၤကမၣ်၀ဲကွီၢ်မ့ၣ်အ၀ဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ကမၣ်တအိၣ်၀ဲဘၣ်. တၢ်လိာ် ကွီၢ်၀ဲပှၤလၢအမၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်ဒ်န့ၤသ့ၣ်တဖၣ်သ့၀ဲဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်ကမၣ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်အီၤန့ၣ်ကသန့ၤထီၣ်အသး လၢကွီၢ်မ့ၣ်လၢအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒ်အမ့ၢ်တၢ်မၤသံ, တၢ်ဖီၣ်ဆူၣ်မၤတရီတပါ, မ့တမ့ၢ်တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်တၢ်လၢအတဖိးဒီးသဲစး ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. မဲးသၠူစမံးသ် (Matthew Smith) လၢအမ့ၢ်၀ဲ Fortify Rights အပှၤနဲၣ်တၢ်စံး၀ဲဒ်အံၤ, ကီၢ်ကၠၢမနံၣ်န့ၣ်အိၣ်၀ဲလၢတၢ်အိၣ်သးလီၤဆီအပူၤဒ်သိးကမၤကတၢၢ်စၢၤ၀ဲတၢ်ပျၢ်ပူၤတၢ်ကမၣ်လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤ၀ဲတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါအခဲအံၤန့ၣ် ကမၤလီၤတံၢ်စၢၤ၀ဲဒၣ်တၢ်ဟံထီၣ်၀ဲပှၤလၢအမၤကမၣ်၀ဲကွီၢ်မ့ၣ်အၢအၢသီသီသ့ၣ်တ ဖၣ်အဂ့ၢ်၀ီ ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ကမၣ်လၢကီၢ်ကၠၢမနံၣ်အပူၤမ့တမ့ၢ်ထံကီၢ်လၢအဂၤတဘ့ၣ်ဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အပတီၢ်ဒ်သိးပယီၤအသုးခိၣ်သုးနၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကန့ၢ်ဟံမူဒါလၢကွီၢ်မ့ၣ်လၢအမၤကမၣ်၀ဲအဂီၢ်န့ၣ်ပၣ်ဃုာ်၀ဲဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်အကွီၢ်ဘျီၣ် (ICC) အတၢ်မၤ၀ဲတၢ်ဃိထံသ့ၣညါဘၣ်ဃးဒီးကွီၢ်မ့ၣ်ထီဒါပှၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ဆၢၣ်ဒ်အမ့ၢ်တၢ်နီဟးထီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်ရိၢ်ဟ့ကၠၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆူဘ့ကလါဒ့းရှ် (Bangladesh) အကီၢ် ဒီးကီၢ်ကၢ် ဘံၢ်ယၢ် (Gambia) အတၢ်ဆှၢထီၣ်၀ဲဂ့ၢ်၀ီဘၣ်ဃးဒီးပယီၤအသုးခိၣ်သုးနၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်မၤကမၣ်၀ဲတၢ်မၤသံလီၤတူာ် ကလုာ်အကွီၢ်မ့ၣ်လၢရိၢ်ဟ့ကၠၢ်ကလုာ်အဖီခိၣ်ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အကွီၢ်ဘျီၣ် (ICJ) န့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်ဟံးထီၣ်ဂ့ၢ်၀ီသ့ၣ်တဖၣ် အံၤဒုးအိၣ်ထီၣ်၀ဲတၢ်မုၢ်လၢ်အသိး ကလုာ်ဒူၣ်ဖိအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢကီၢ်ပယီၤအပူၤလၢအလဲၤခီဖျိတူၢ်ဘၣ်တ့ၢ်၀ဲပယီၤသုး အတၢ်မၤဆါပယွဲဒီးတၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤယံာ်တ့ၢ်မးလံန့ၣ်ကြၢးန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအလၢအပှဲၤ ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်တီတၢ်တြၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးဒီးဖဲၣ်ဒရၢၣ်ပီၢ်ရီလၢကီၢ်ကၠၢမနံၣ်အပူၤကဟံထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်၀ဲဂ့ၢ်၀ီအ၀ဲအံၤ ဒီးဆှၢထီၣ်အီၤဆူကွီၢ်ဘျီၣ်လၢတၢ်သမံသမိးအဂီၢ် KHRG သးအိၣ်သခူထီၣ်၀ဲဒ်သိးတၢ်ကဆီၣ်ထွဲ၀ဲတၢ်ဟံးထီၣ်ဂ့ၢ်၀ီအ ၀ဲအံၤန့ၣ်လီၤ.

 

လၢတၢ်ဆဲးကျိးအဂီၢ် -

စီၤနၤဒၤစူ - ပှၤကတိၤန့ၢ်ခဲးတၢ်မူဒါခိၣ် - hsue@khrg.org
စီၤအဲလ်ဘၢး - ပျီပူၤပှၤနဲၣ်တၢ် - albert@khrg.org

Tue, 31 Jan 2023

ဟံးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲအံၤ

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်