Tue, 14 Dec 2021
ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါ- SACသုးခးသံပိာ်မုၣ်မိၢ်ဒၢဒီးအ၀ၤ ဖဲပီကီၢ်ဆၣ်၊ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၀၂၁နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲ ဖဲက---သ၀ီ၊ က---ကရူၢ်၊ ပီ (လၢအဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ မီၤစ ကိၤ) ကီၢ်ဆၣ်၊ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအီကူး ၂၄သီန့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးကီၣ်ကးကရၢ (SAC)သုးကျိၤအါဖု ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး ထီၣ်ဒုးဟံးန့ၢ်ကွံာ်၀ဲ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးကလၢၤဖဲ က---သ၀ီအံၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ အ၀ဲသ့ၣ်ဆှၢအါထီၣ်အသုးဖိ ကအိၣ် (၂၀၀) ဂၤဃၣ်ဃၣ်ဆူ က---သ၀ီဟီၣ်က၀ီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. SACသုးဖိတဖၣ်အံၤ ဆီလီၤ တစိၢ်တလီၢ်သုးကလၢၤဖိတဖၣ် ဖဲက---သ၀ီဟီၣ်က၀ီၤပူၤဒီး ပာ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ် တြီတံၢ်ဃာ်သ၀ီဖိတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤ န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ သ၀ီဖိတဖၣ် စးထီၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူတၢ်ဂ့ၢ်ကီ မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤ ဃုခးအီၣ်တၢ် လဲၤဃုအီၣ်ညၣ် လဲၤဆူတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အလီၢ် ဒီးလဲၤကွၢ်ထွဲအဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ တန့ၢ်လၢၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ သ၀ီဖိတနီၤ ဟးထီၣ်လဲၤဃုအီၣ်ညါလၢမုၢ်နၤခီ လၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိကအီၣ်ဘၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ ဘၢၣ် ၄သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ်ဟါခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် သ၀ီဖိဒီမိၢ်၀ၤခံဂၤဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ချၢအဆၢကတီၢ် ကဘၣ်ဖဲ (၁၀း၄၆) နၣ်ရံၣ် အဆၢကတီၢ် SAC သုးဖိလၢအဟး၀့ၤ၀ီၤလၢသ၀ီပူၤတဖၣ် ထံၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဒီး ခးအ၀ဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢၤလၢကျိန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကဲ ထီၣ်သးအဆၢကတီၢ် သ၀ီဖိလၢအဂၤတဖၣ် လဲၤမၤစၢၤအ၀ဲသ့ၣ် ဒီးအဖိမုၣ်ဖိ ()နံၣ်တဂၤအံၤ တဘူၣ်ဘၣ် ဒီးတုၤလၢတၢ် ပာ်ပနီၣ်တၢ်တြီတံၢ်ဃာ်တၢ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤတလၢ ဖဲ(၄း၀၀)နၣ်ရံၣ်ဂီၤခီဒီး သ၀ီဖိတဖၣ်လဲၤမၤစၢၤက့ၤအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. အခဲအံၤဖိသၣ်မုၣ်ဖိတအဂၤအံၤန့ၣ် အဖံဘၣ်ကွၢ်ထွဲက့ၤအီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သး၀ံၤအလီၢ်ခံ ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၅သီန့ၣ် SAC သုးဖိတဖၣ် ဟဲနုာ်လီၤလၢသ၀ီပူၤဒီးဟ့ၣ်လီၤပှၤမိၢ်ဒၢလၢအသံတဂၤအံၤအမိစ့ပယီၤ (၃၀၀၊၀၀၀) ကၠး ဒ်သိးကမၤ လီၤဘံၣ်လီၤဘၢၤကွံာ်တၢ်ခးသံဂ့ၢ်၀ီတခါအံၤန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ခးသံသ၀ီဖိ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၄သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ် 

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

က---သ၀ီ၊ က---ကရူၢ်၊ ပီကီၢ်ဆၣ်၊ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ်အ---

စီၤပ---

သးနံၣ်

၂၇

၂၈

မုၣ်/ ခွါ

ပိာ်မုၣ်

ပိာ်ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

အိၣ်

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ထူစံာ်

ထူစံာ်

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သ၀ီဖိ

သ၀ီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

က---သ၀ီ

က---သ၀ီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                   

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

SAC သုးဖိတဖၣ်

တသ့ၣ်ညါဘၣ်

တသ့ၣ်ညါဘၣ်

တစိၢ်တလီၢ်သုးကလၢၤ ဖဲက---သ၀ီ

တသ့ၣ်ညါဘၣ်

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG သ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢ KICတၢ်ကဆီၣ်သန့ပှာ်ဘျးစဲပူၤဘၣ်ဃး SACသုးဖိတဖၣ်ခးသံသ၀ီဖိ(၂)ဂၤ၀ံၤအ လီၢ်ခံ KHRGပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိထၢဖှိၣ်မၤနီၣ်မၤဃါတၢ်ဂ့ၤတၢ်ကျိၤဒီးမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်သ၀ီဖိ ခံဂၤဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ် သးအံၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

KHRGပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်က---သ၀ီဖိ (၂)ဂၤလၢအသ့ၣ်ညါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါအီကူး ၂၄သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးကီၣ်ကးကရၢ (SAC)သုးကျိၤလၢတသ့ၣ်ညါအနီၣ်ဂံၢ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သး သုးကျိၤအါကျိၤ၀ံၤ ထီၣ်ဒုးဒီးဟံးန့ၢ်ကွံာ်၀ဲ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA)သုးကလၢၤဖဲ က---သ၀ီ တဖျၢၣ် အံၤန့ၣ်လီၤ. SACသုးတဖၣ် ထီၣ်ဒုးဟံးန့ၢ်ကွံာ်၀ဲKNLAသုးကလၢၤတဖျၢၣ်အံၤန့ၢ်ခီဖျိလၢ ဖဲလါအီကူးထီၣ်သီန့ၣ် လီၢ်က၀ီၤ KNLAသုးခိၣ် (၂) ဂၤ သံကွံာ်၀ဲခီဖျိတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဃိ (တဂၤသံခီဖျိ COVID-19 ဒီးအ၀ဲတဂၤသံတၢ်လၢဆါ မနုာ်လဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ဘၣ်) က---သုးကလၢၤတၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတဖၣ် တလဲၤအသးဘၣ်ဂီၢ်ဘၣ်စးလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

SACသုးဟံးန့ၢ်ကွံာ် KNLAသုးကလၢၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ SACသုးဆှၢအါထီၣ်အသုးဖိ ကအိၣ်(၂၀၀)ဂၤဃၣ်ဃၣ် ဒီးပာ်လီၤ အသုးက လၢၤဖိတစိၢ်တလီၢ်ဖဲ က---သ၀ီကပၤဒ်သိးဒီး ကဒီကဒၢဂၢၤဃာ်က့ၤတၢ်လီၢ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ်မၤန့ၢ်၀ဲၤအံၤအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.  ပယီၤသုးတဖၣ်အံၤ တြီတံၢ်ပာ်ပနီၣ်လီၢ်က၀ီၤတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤအဆၢကတီၢ် စးထီၣ်ဖဲ ဟါခီ (၆း၀၀)နၣ်ရံၣ်ဒီး ဂီၤခီ(၄း၀၀)နၣ်ရံၣ်န့ၣ် သ၀ီဖိတဖၣ်ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ချၢဃုအီၣ်ညၣ် ဃုခးအီၣ်တၢ် လဲၤကွၢ်ထွဲတၢ်ဖိတၢ်လံၤ ဒီးတၢ်ဖံးအီၣ် မၤအီၣ်လီၢ် လၢမုၢ်ဟါလီၤ ဒီး မုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတဖၣ်ပာ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ (၁)နွံၤ၀ံၤ အလီၢ်ခံသ၀ီဖိတဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူတၢ်ဂ့ၢ်ကီဒ်အမ့ၢ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိဂီၢ်တ လၢပှဲၤလီၤဆီဒၣ် တၢ်ညၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဃိ သ၀ီဖိတနီၤဟးထီၣ်ခူသူၣ်လၢမုၢ်နၤခီ ဒီးလဲၤဃုအီၣ်ညၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၄သီ, ဟါလီၤခီတၢ်ခံးလီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် က---သ၀ီဖိဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ် ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ချၢဒီး လဲၤဃု အီၣ်ညၣ်ဖဲထံကျိဖိလၢ အဘူးဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ဟံၣ်တဘိအံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.  လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိ နီၢ်တ---ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “သုးတ ဖၣ် ထုးထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢမုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ်ပှၤတဘၣ်ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ချၢဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သ၀ီဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဃု အီၣ်ဃၤအီၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်ဃုအီၣ်ဃၤအီၣ်တၢ်. အ၀ဲသ့ၣ်တဟးယံၤယံၤဘၣ် လဲၤဒၣ်ဖဲအဟံၣ်ကပၤထံဖိကျိအ ပူၤလီၤ.”  စီၤပ---လဲၤဃုအီၣ်ညၣ်အခါ အမါနီၢ်အ---လၢအအိၣ်ဒီးအဟုးအသး (၅)လါ ဒီးအဖိမုၣ်ဖိ (၄)နံၣ်ဖိတဂၤအံၤ အိၣ်လၢဟံၣ်တဘူၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢပယီၤသုးတဖၣ်ဟူးဂဲၤဆီလီၤသးဘူးဒီးအဟံၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဃိ အမါဒီးအဖိမုၣ်ဖိအိၣ် ခိးအီၤလၢသ၀ီဖိအဂၤတဂၤအဟံၣ်လၢအအိၣ်ဘူးဒီးအဟံၣ်တဖျၢၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဘူၣ်တဂ့ၤတီၢ်တဘၣ်အပူၤ ဖဲဟံၣ် ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ ဟဲက့ၤဆူအဟံၣ်အဆၢကတီၢ် ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး ပယီၤသုးတဖၣ်လၢကျဲန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးဖိတဖၣ် တဲအ ၀ဲသ့ၣ် “သုးလ့ကပီၤမ့ၣ်ဘံးဘၣ်မနုာ်လဲၣ်” ၀ံၤ ခး၀ဲၤစီၤပ---ဒီးအမါနီၢ်အ---လၢကျိ ဖဲစီၤပ---အံၤ စိာ်ဃာ်အဖိမုၣ်ဖိ လၢအ စုလိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ ကဘၣ်ဖဲ ဟါခီ (၁၀း၄၆) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

ပယီၤသုးတဖၣ် ခးနီၢ်အ---ကအိၣ် (၁၂) ထံၣ် ဖဲအဟၢဖၢတထံၣ်၊ အခိၣ်သၣ်ဃံ (၂)ထံၣ်၊ ဒီး အကံၣ်ဒုးကအိၣ် (၈) တုၤ (၉)ထံၣ်ညါအဃိ အကံၣ်ဒုးလီၤကရဲခဲလၢၤန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးဖိတဖၣ် ခးစီၤပ---ခိၣ်သၣ်ဃံ(၂)ထံၣ် ဒီးကျိချံ (၂)ဖျၢၣ်လၢၤ ဘၣ် အနၢ်တကံၤထံး ဒီးကျိချံအစှၤကတၢၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ကတာ်ထီလၢအခိၣ်သၣ်ဃံလိၤန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိအဂၤတဖၣ် နၢ်ဟူကျိ သီၣ်ဘၣ်ဆၣ် လဲၤမၤစၢၤအ၀ဲသ့ၣ်တဘူၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢပယီၤသုးတဖၣ်ဟူးဂဲၤဒီး တပျဲသ၀ီဖိဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ချၢဘၣ်အဃိ မ့ၢ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ သ၀ီဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.  နီၢ်တ---ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “ပှၤလဲၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်တဘူၣ်နီတဂၤ ဘၣ်. ပှၤအိၣ်ဘှ့ၣ်လၢပှၤကစၢ်ဒၣ်၀ဲဟံၣ်ပူၤကိးဂၤ ဒီးဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ချၢတဘူၣ်နီတဂၤဘၣ်”  အဃိ သ၀ီဖိတဖၣ်လဲၤမၤ စၢၤက့ၤဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ ဖဲလၢ ဂီၤခီ(၄း၀၀)နၣ်ရံၣ် လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၅သီ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲသ၀ီဖိတဖၣ် လဲၤမၤ စၢၤပှၤဒီမိၢ်၀ၤခံဂၤအံၤအဆၢကတီၢ် ထံၣ်၀ဲလၢအဖိမုၣ်ဖိ(၄)နံၣ်တဂၤအံၤ အိၣ်လၢအမိအပါအကပၤန့ၣ်လီၤ.  လီၢ်က၀ီၤဖိ နီၢ်တ--- ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “အဖိအိၣ်ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ကပၤလီၤ. ကမ့ၢ်လၢအဖိန့ၣ် ဟီၣ်ဟီၣ်တုၤအလီၤဘှံးဒီး ကမံကမၣ်အသး လီၤ. အ၀ဲမံပၢၢ်ထီၣ်ဖဲပှၤလဲၤလၢအအိၣ်အခါလီၤ (ကဘၣ်ဖဲဂီၤခီ (၄း၀၀) နၣ်ရံၣ်).”  

 

သ၀ီဖိတဖၣ် လဲၤမၤစၢၤက့ၤအ၀ဲသ့ၣ်၀ံၤတစိၢ်ဖိန့ၣ် နီၢ်အ---အံၤ အသးသမူကတၢၢ်ကွံာ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤပ---တခီအသးသ မူအိၣ်ဒံးဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲသါပ့ၤနီၣ်အသးအဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၅သီ ကဘၣ်ဖဲ (၉)နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် ပယီၤသုး တဖၣ် ဟဲနုာ်လီၤလၢသ၀ီပူၤပှဲၤအသိလ့ၣ်ပူၤ ဒီးလဲၤဃီၤ၀ဲဆူပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတဖၣ်အံၤ လဲၤထံၣ် လိာ်အသးဒီး နီၢ်အ---အမိဒီးတဲ၀ဲလၢ  အပှၤသုးဖိတဖၣ် ခးပှၤဒီမိၢ်၀ၤခံဂၤအံၤ မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်လုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ် မုၢ်နၤခီတၢ် တဘၣ်ဟးထီၣ်လၢဟံၣ်ချၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတဖၣ်အံၤ တဃ့ကညးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်အမဲာ်ညါ တပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢတၢ်ခးသံသ၀ီဖိအံၤ မ့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ကမၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်တဲ၀ဲလၢကဟ့ၣ် ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိ စ့ပယီၤ (၅၀၀၊၀၀၀) ကၠး (ဘၣ်ဆၣ်ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမိဒိးန့ၣ်ဘၣ်စ့အနီၢ်နီၢ်တခီထဲ၃၀၀၊၀၀၀ကၠး)  ဒ်သိးဒီးကမၤလီၤ ဘံၣ်လီၤဘၢကွံာ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. က---သ၀ီဖိ လၢအမ့ၢ်နီၢ် ခ---တဂၤအံၤစံး၀ဲဒ်အံၤ “ပှၤတဂၤအသးသမူ တဖျၢၣ်န့ၣ် ပလဲလိာ်အီၤလၢစ့ (၅၀၀၊၀၀၀) ကၠးတန့ၢ်ဘၣ်. နစိကမိၣ်ကွၢ်  ပှၤမ့မၤသံ နမါ မ့တမ့ၢ် နဖိန့ၣ် နကတူၢ်လိာ် (၅၀၀၊၀၀၀) ကၠးအံၤ ဒ်စ့အီၣ်လိးလၢ အ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်ကကဲဧါ. ပှၤသးသမူခံဖျၢၣ်ဃုာ်ဒီး ဖိသၣ်လၢတဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ် တဂၤအံၤဘၣ်သံကွံာ်အဃိ ပလဲပှၤသးသမူ (၃)ဖျၢၣ်အံၤ လၢစ့(၅၀၀၊၀၀၀)ကၠးအံၤတန့ၢ်ဘၣ်. ပှၤမ့မၤသံပဟံၣ်ဖိဃီဖိတဂၤ ဂၤန့ၣ် ပတူၢ်ဘၣ်ဆါနးဒိၣ်မး. ကမျၢၢ်န့ၣ် အတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်တကြၢးမၤအီၤဒ်အံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”

 

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၅သီ, ဟါလီၤခီအဆၢကတီၢ် တၢ်ဆါဟံၣ်သိလ့ၣ်လၢ ပယီၤသုးကိးအ၀ဲသ့ၣ်တခိၣ်ဟဲတုၤလၢက---သ၀ီ ဒီးက့ၤစိာ်၀ဲနီၢ်အ---အစိၣ်ဒီးအ၀ၤလၢအဘၣ်ဒိတဂၤအံၤဆူ မီၣ်လမၠဲၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတဖၣ် ဘၣ်သးမၤလီၤ မၢ်ကွံာ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဒ်သိးသုတဟူထီၣ်သါလီၤလၢ တၢ်ကစီၣ်ပူၤအဂ့ၤအဂီၢ် ဖဲပှၤဆါအံၤလဲၤတုၤလၢတၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ် ပယီၤ သုးတဖၣ် ခိးက၀ီၤဃၤ၀ဲသ၀ီဖိ(၂)ဂၤအံၤဒီး ဟ့ၣ်အခွဲးလၢပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိကလဲၤပိာ်ထွဲလၢတၢ်ဆါဟံၣ်ထဲ (၂)ဂၤဧိၤ န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်ဖးဒိၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်စံး၀ဲလၢ နီၢ်အ---အဖိလၢအဟၢဖုပူၤ တဂၤအံၤအသးသမူတအိၣ် လၢၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဒီးပှၤကုၢ်ကွံာ်အစိၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်စီၤပ---တခီ တၢ်ဆါဟံၣ်ဆှၢခီက့ၤအီၤဆူ ၀့ၢ်တကူၣ်တၢ် ဆါဟံၣ်မ့ၢ်လၢ မီၣ်လမၠဲၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်ကူဆါယါဘျါအီၤတဘၣ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ၀ံၤအလီၢ်ခံ က---သ၀ီဖိတဖၣ် တဒိးန့ၢ် ဘၣ်လၢၤ တၢ်ကစီၣ်ဘၣ်ဃး စီၤပ---အပရၢဘၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်၀ဲလၢ စီၤပ---အံၤအသးသမူတအိၣ်လၢၤဘၣ် န့ၣ်လီၤ.

 

အဖိမုၣ်ဖိ (၄)နံၣ်တဂၤအံၤ ခဲအံၤအိၣ်ဒီးအဖံလၢအမိထံးတကပၤ ဒီးလိၣ်ဘၣ်၀ဲ နီၢ်သးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ် ဘါဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲတဒိးန့ၣ်ဘၣ်၀ဲဒံးဘၣ် ဒီး အ၀ဲတဒိးန့ၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး ကျိၣ်စ့တၢ်မၤစၢၤလၢ အတၢ်အိၣ်မူကဒိၣ်ထီၣ်ခါဆူ ညါအဂီၢ် စ့ၢ်ကီးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ အဖံဘၣ်ကွၢ်လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤ ထဲတဂၤလၢတၢ်ကီတၢ်ခဲဒီး တၢ်အိၣ်သးလၢတဘံၣ် တဘၢဘၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိအကျါတဂၤလၢအမ့ၢ် နီၢ်ခ---စံး၀ဲဒ်အံၤ “ဖိသၣ်မုၣ်ဖိ(၄)နံၣ်လၢ အဘၣ်အိၣ်ဖိၣ်ဃဲတဂၤ အံၤန့ၣ် ပှၤတ၀ၢကဘၣ်တူၢ်လိာ်အီၤ မ့ၢ်လၢအမိအပါတအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ အ၀ဲမ့ၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်စီၣ်ထွဲမၤစၢၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ခါဆူညါန့ၣ် ဖိသၣ်အံၤကဘၣ်ထီၣ်ကၠိ ဒီးအ၀ဲမ့အိၣ်ဘၣ်လၢသ့ၣ်ကဒု (တၢ်ကဟုကယာ်အဖီလာ်)န့ၣ် အတၢ်အိၣ်မူကဂ့ၤလီၤ.”

 

ခီဖျိလၢ ပယီၤသုးခးသံသ၀ီဖိဒီးဟူးဂဲၤလၢပှၤတ၀ၢပူၤအဃိ သ၀ီဖိလီၤဆီဒၣ်တၢ်ပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်တဖၣ် ဟးထီၣ်လၢသ၀ီချၢ တဘူၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတဖၣ်မ့တအိၣ်လၢသ၀ီၤပူၤဘၣ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် ကအိၣ်ဘၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ဃ့ထီၣ်၀ဲလၢ ပယီၤသုးတဖၣ်အံၤ ကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်သ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်တ---ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “ပဘၣ်သးအိၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပယီၤသုးတဖၣ်မၤနးပှၤအဃိ ပသးတမုာ်ဘၣ်. ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်တသ့ၣ်ညါ ဘၣ်. အ၀ဲသ့မၤပှၤဖဲအအဲၣ်ဒိးမၤလီၤ. ပဘၣ်သးလၢသုးတဖၣ်ကဟးထီၣ်ကွံာ်လၢပတၢ်လီၢ် ဒီးပကအိၣ်ဘၣ်က့ၤမုာ်မုာ်ခုၣ် ခုၣ်အဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤ ပဘၣ်အိၣ်လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤ. ပမၤတၢ်တသ့နီတမံၤဘၣ်ဆၣ် ပဘၣ်ပျံၤအ၀ဲသ့ၣ်. ခဲၤအံၤ ပလဲၤထီၣ်က့ၤလီၤတသ့နီတပူၤဘၣ်. ပဘၣ်သးအိၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်လီၤ. (...) ယတဘၣ်သးလၢ သုးတဖၣ်အံၤကအိၣ်လၢ သ၀ီပူၤဘၣ်. ယဘၣ်သးအိၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤ ပဟးထီၣ်က့ၤလီၤတန့ၢ်ဘၣ်. ပဘၣ်ဘၣ်ယိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ် ကမၤသံအါထီၣ်ပှၤဘၣ်ဖုး. အဒိ ခဲအံၤအ၀ဲသ့ၣ်မၤသံပှၤဒီမါ၀ၤခံဂၤအံၤအဃိ ပပျံၤတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်” န့ၣ်လီၤ.

 

ပယီၤသုးခးသံသ၀ီဖိဂ့ၢ်၀ီတခါအံၤ တလဲၤတုၤဆူပၢၤကီၢ်ဒီး ကွီၢ်ဘျီၣ်အစုပူၤဒံးဘၣ်အဃိ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်တီတၢ်တြၢ်နီတမံၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. SACသုးမီၤစိရိၤတၢ်ပၢတၢ်ြပးအဖီလာ် တၢ်တီတၢ်တြၢ်ဒီးတၢ်ဟံးန့ၢ်မူဒါ တအိၣ်အဃိ ပှၢ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ အနီၢ်ကစၢ်ဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖုးဘၣ်ကဒါ ပှၤမၤကမၣ်တၢ်SACသုးတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခ---လၢအမ့ၢ်သ၀ီဖိတဂၤဃ့ထီၣ်တၢ်တီတၢ်တြၢ်လၢသ၀ီဖိ၂ဂၤအံၤအဂီၢ်ဒ်အံၤ ပပျၢ် (SACပှၤမၤသံတၢ်) တၢ်ကမၣ်တ သ့ၣ်ဘၣ်. ပဘၣ်သးလၢတၢ်ကဟံးထီၣ်ဂ့ၢ်၀ီလိၤဘၢလိၤကွီၢ် အ၀ဲသ့ၣ်ဒ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်အသိးလီၤ. ပှၤလၢအသံ(၂) ဂၤအံၤ သၣ်နံၣ်(၂၀)ဘျဲၣ်တစဲးဖိလီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကြၢးအိၣ်မူဒံး. ခါဆူညါအ၀ဲသ့ၣ်ကကဲထီၣ်ပှၤတၢ်အိၣ်တၢ်ယၢၤဧါန့ၣ် ပတ သ့ၣ်ညါဘၣ်. အဖိလၢအဟၢဖၢပူၤတဂၤ စ့ၢ်ကီးန့ၣ် မ့ၢ်ကကဲထီၣ်ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်ဧါန့ၢ် ပတသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ် အံၤဘၣ်သံလၢအမိၢ်ဟၢဖၢပူၤအဃိ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်တတီတတြၢ်ဘၣ်တခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်၀ဲၤအံၤန့ၣ် ဘၣ်ထွဲစ့ၢ်ကီး၀ဲဒၣ်ဒီး ကလုာ်ဒူၣ်ဂ့ၢ်၀ီ မ့ၢ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်၀ဲအံၤဖျါလၢ ပယီၤသုးတဖၣ်ဘၣ်သးမၤနး၀ဲ ကညီကလုာ်လိၤလိၤန့ၣ်လီၤ. (...) ပဆီတလဲ ပှၤသးသမူဒီးစ့ (၅၀၀၊၀၀၀)ကၠးတန့ၢ်ဘၣ်. တၢ်ကဘၣ်လိာ်ဘၢလိာ်ကွီၢ် အ၀ဲသ့ၣ် လၢကမျၢၢ်ကွီၢ်ဘျီၣ်ဒီး သုးကွီၢ်ဘျီၣ်ခံ ကလုာ်လၢၤအပူၤ ဒီးတၢ်ကဘၣ်ဘှါဆှဲဂ့ၢ်၀ီတခါအံၤ ဖျိဖျိဖျါဖျါ ဒ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ် ကွဲးလီၤသးအသိးလီၤ.

 

အ၀ဲပာ်ဖျါအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲဒ်အံၤ အ၀ဲသ့ၣ်သူတၢ်စုက၀ဲၤထီဒါကမျၢၢ်. ပှၤကိးဂၤဒဲးမ့စိာ်စုက၀ဲၤန့ၣ် တၢ်သူၣ်ဟ့သးကါသ့ၣ် တဖၣ်အံၤ လီၤမၢ်ကွံာ်တသ့နီတဘျီဘၣ်. ကမျၢၢ်အတၢ်ကမၣ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်တကြၢးမၤအၢကမျၢၢ်ဘၣ်. ကမျၢၢ် မ့မၤကမၣ်တၢ်တမံၤမံၤတခီ တၢ်ကြၢးစံၣ်ညီၣ်အီၤဒ်အကြၢးဒီး အ၀ဲသ့ၣ်မၤကမၣ်တၢ်အသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤန့ၣ် အ၀ဲ သ့ၣ်ဖီၣ်ဒီးခးသံသ၀ီဖိလၢ အတၢ်ကမၣ်တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်တဖၣ်အဃိ ထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သးမ့နးထီၣ်န့ၣ် ပကဒုးစ့ၢ်ကီးတၢ် န့ၣ်လီၤ.

 

(၄)တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပက သူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိဟ့ၣ် KHRG တၢ်ပျဲလၢ ကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

Tue, 14 Dec 2021

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၀၂၁နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤ ဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

ဟံးန့ၢ်ဘၣ်ဖဲအံၤ

ဖးအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲတဖၣ်