ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢဒီး ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် ထီဒါဝဲပယီၤသုး ဒူဒူလၢ အတၢ်သူပိာ်မုၣ်တဖၣ် ဒ်ပှၤကညီ တၢ်ဒီသဒၢစုကဝဲၤအသိး ဖဲကညီကီၢ်စဲၣ်ဒီး ကလုာ်ဒူၣ်ဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.  ခီဖျိပိာ်မုၣ်တဖၣ် တၢ်သူအီၤဒ် တၢ်ဒီသဒၢ အစုကဝဲၤတခါအဃိ  အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အကလုာ်ကလုာ်  လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မၢန့ၢ်ဆူၣ်အီၤလၢကမၤတၢ်, တၢ်မၤဆါ မၤပယွဲအီၤဒီး တၢ်သူသွံၣ်ထံး တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး လၢအဖီခိၣ်, ဒီးတၢ်မၤဆူးမၤဆါအီၤလၢ သုးတၢ်ဒုးဃာ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.  ပယီၤသုး အတၢ်မၤလၢ တလီၤဂာ်ဒီး ပှၤကူပှၤကညီ ဒ်အံၤတကလုာ်အံၤ ကဘၣ်ပတုာ်  ကွံာ်အသးတဘျီဃီဒီး သုးဖိခဲလၢာ်လၢ အဟံးမူဒါလၢ ဒုးတူၢ်ဘၣ် ပိာ်မုၣ်နးနးကျံၤကျံၤ ဒ်အံၤသိးတဖၣ် တၢ်ကဘၣ်ဟံးဂ့ၢ်ဝီအီၤလၢ တအိၣ်ဒီး တၢ်ပျၢ်ဖျဲးကွံာ် အတၢ်ကမၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. 

တၢ်မၤအါထီၣ်သုးအနီၣ်ဂံၢ်လၢ ထံကီၢ်ဒီတဘ့ၣ်အပူၤအံၤ မၤပျံၤမၤဖုး ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ် အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢ အအိၣ်မူပာ်စၢၤလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤ ခီဖျိ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ် ကဲထီၣ်အသး ထီဘိအဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအီကၢး ၁၉ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ် ဟါခီ၁နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်, ပယီၤခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၃၄၁) ဒီး (၄၁၀) အံၤ အိၣ်ဟဲလၢ လၢၢ် တိသုးကလၢၤလၢ အအိၣ် ဖဲခီပူးကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အံၤ န့ၣ်လီၤ. ဖဲသုးဖိတဖၣ် ဟဲတုၤဒီး ဖီၣ်ဝဲ သဝီဖိပိာ်မုၣ် သၢဂၤ န့ၣ်လီၤ. သုးဖိတဖၣ် ထူတံၢ် ယီၢ်တံၢ် အဝဲသ့ၣ်ဒီး သံကွၢ်ဝဲ တၢ်အါမးန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးခံဖုအံၤ မၢန့ၢ်ဆူၣ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်သၢဂၤအံၤ လၢကယိးန့ၢ်အီၤ တၢ်ဖိတၢ်လံၤ ဒီး သူအဝဲသ့ၣ် ဒ်ပှၤကညီတၢ်ဒီသဒၢစုကဝဲၤ တခါအသိး တုၤလၢအဝဲသ့ၣ် လဲၤတုၤလၢ ကၠီၢ်ထၣ်လိာ်ထံကျိ ဒီး တၢ်ပျၢ်လီၤကွံာ်အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ထီၣ်၁သီ ဟါခီ၂နၣ်ရံၣ် ကတီၢ်,  တၢ်ခးလိာ်သးလၢ ပယီၤသုးပၢတၢ်ကီၣ်ကးဒီး ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် ဖဲ ပဲၤကလၤဒိကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယၤကီၢ်ရ့ၣ်ဝံၤကတီၢ်, ပယီၤသုးကီၣ်ကးကရၢ သုးဖိကိးဝဲ နီၢ်မုာ်ထံကီၢ် လၢအသးအိၣ် (၃၀)နံၣ်တဂၤဒီး သူဝဲဒ်ပှၤကညီတၢ်ဒီသဒၢစုကဝဲၤတခါအသိး မၢအဟးလၢတၢ်မဲာ်ညါ ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤဆူ ခ့ၣ်အဲန်ယူၣ်ဟီၣ်ကဝီၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သူကမျၢၢ်ဒ် ပှၤကညီတၢ်ဒီသဒၢစုကဝဲၤတခါအံၤ တၢ်တြီတံၢ် ဃာ်အီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပှၤကူပှၤကညီသဲစး အဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. 

ပယီၤသုး တၢ်သူသွံၣ်ထံး တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးလၢ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်အဆၢကတီၢ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်လၢ အသီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, တၢ်လၢ အတဒုးသူၣ်မံသးမုာ် ပှၤအံၤတခီမ့ၢ်ဝဲ ပယီၤသုး အတၢ်မၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တၢ်တစံၣ်ညီၣ်အီၤဘၣ်. တၢ်မၤတရီတပါဒီး တၢ်သူသွံၣ်ထံး မုၣ်ခွါတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးတဖၣ်အံၤ ပယီၤသုးတဖၣ်မၤဝဲ အိၣ်ဒီး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး  ဒ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ အစုကဝဲၤတခါလၢ အနံၣ်လၢ အဆံတဖၣ်လံန့ၣ်လီၤ.  တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢ  တၢ်ပာ် ဖျါထီၣ်အီၤဖဲအံၤတဖၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢ ကဲထီၣ်သးထဲတခါဧိၤ လီၤလီၤဆီဆီဘၣ်.  ကညီမုၣ်ကရၢဒီး ကညီဂ့ၢ်ဝီကရူၢ် အိၣ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ် ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်လၢ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ် အါထီၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤအပူၤအံၤ အဃိလီၤ. မတၤတဂၤမး တဘၣ်တူၢ်ဘၣ် တၢ်သူအီၤဒ် ပှၤကညီတၢ်ဒီသဒၢ အစုကဝဲၤတခါအသိးဘၣ်. လၢကီၢ်ပယီၤ တၢ်စံၣ်စိၤအပူၤ, ပိာ်မုၣ်တဖၣ် တအိၣ်မူဘၣ် ပူၤဖျဲးနီတဘျီဘၣ်ဒီး တၢ်အံၤမ့ၢ်ဒၣ် တၢ်အဒိတခါလၢ အဝဲသ့ၣ်တၢ်အိၣ်မူအံၤ အိၣ်လၢ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.  တၢ်ဘျၢသဲစးလၢ အဂံၢ်စၢ်လၢ အအိၣ်တ့ၢ်ပာ်အနံၣ်လၢအဆံအံၤ,  မၤဟးဂီၤကွံာ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ဂဲၤလိာ်လၢ ဆူညါအဂီၢ်ဒီး တၢ်ကျဲးစၢးဃုန့ၢ် တၢ်တီတၢ်တြၢ်ဒီး တၢ်ဟံးထီၣ်ဂ့ၢ်ဝီအံၤ ဘၣ်တၢ်ဂုာ်န့ၢ်ဆူၣ်ကွံာ်အီၤလၢ ပယီၤသုး ပှၤဟံးဆူၣ် တၢ်စိကမီၤအံၤန့ၣ်လီၤ. 

အပူၤကွံာ်တလါ, ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါလၢ ပျီပူၤဘၣ်ဃးဒီး သုးခိးကီၢ်ဆၢဒီး ပယီၤသုးတဖၣ် ဟဲအါထီၣ်လၢ ကညီကီၢ်စဲၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတဖၣ် မၤန့ၢ်ဆူၣ် သဝီဖိတဖၣ်လၢ ကလဲၤဆူ အတၢ်လီၢ် ဒီးသူဝဲဒ် ပှၤကညီတၢ်ဒီသဒၢ စုကဝဲၤတခါ အသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဝဲလၢ သဝီပူၤဒီး ဂုာ်ဆူၣ်န့ၢ် သဝီဖိတဖၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤ ဒ်အမ့ၢ်ကျိၣ်စ့, တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်, လ့ၣ်ယီၢ်စဲး, သိလ့ၣ်ထဲၢ်တၢ်, တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်ဒီး မၤဟးဂီၤဝဲ ဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုး ကဘီယူၤတဖၣ် ဟးကွၢ်ဃုသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီး တၢ်လၢကညီဟီၣ်ကဝီၤပူၤဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးလၢ သဝီဖိတဖၣ်လၢ ကဘီယူၤကဟဲခးတၢ် န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ် အါထီၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ အဘျးစဲလိာ်အသးဒီး ပယီၤသုး အတၢ်ဆှၢအါထီၣ် အသုးဒီး တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်လီၢ်အဃိ န့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ တၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤလံၤလံၤ, ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် မၤနီၣ်မၤဃါဝဲ ပယီၤသုးတၢ်ဟဲအါထီၣ် လၢကညီဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုး တၢ်ဟဲအါထီၣ်အဃိ တၢ်ခးလိာ်သးအါထီၣ်, တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်တဖၣ် ဒီးပယီၤသုးကဘီယူၤ ဟဲခးတၢ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် ပှၤလီၢ်အိၣ်ကမှံဒီး ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး အါမးန့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်ဒီး ပိာ်မုၣ်ဖိသၣ်တဖၣ် တူၢ်ဘၣ်တၢ်အါမးလၢ တၢ်ဘၣ်ဟးအိၣ်ကမှံဒ်အံၤ အဃိလီၤ.  ဒ်ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအသိး, ပိာ်မုၣ်တဖၣ် ဘၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်န့ၢ်ဆူၣ်အဖိဒီး ဘၣ်ကွၢ်ထွဲ ဖိဆံးအိၣ်ဖျဲၣ်တဖၣ်လၢ လၢၢ်ပူၤလ့ပူၤဒီး ပှၢ်လၢ်ကျါလၢ တအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် မိၢ်ဖိဆံးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲဘၣ် န့ၣ်လီၤ. 

ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပှၤတဝၢ ကဘၣ်မၤတၢ်အါထီၣ်လၢ ကဟူးဂဲၤလၢ ပှၤကီၢ်ပယီၤဖိတဖၣ် အခၢၣ်စးန့ၣ်လီၤ. ပဃ့ထီၣ်လၢ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ဘံၣ်ဘၢကီၣ်ကး ကဆှၢခီ ကီၢ်ပယီၤတၢ်အိၣ်သးအံၤ ဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ကီွၢ်မ့ၣ် အကွီၣ်(ICC)ဒီး ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ ကဘီယူၤ ယူၤတသ့ဘၣ်အလီၢ်လၢ ကညီဟီၣ်ကဝီၤပူၤ န့ၣ်လီၤ. ပှၤဂ့ၢ်ဝီ တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ် တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်အီၤဆူ ပှၤလၢအဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယာ်တဖၣ် အဃိန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် , တၢ်ကဘၣ် ပတုာ် ကွံာ် တၢ်မၤသကိးတၢ်ဒီး ပယီၤသုး ပှၤဟံးဆူၣ် တၢ်စိကမီၤတဖၣ်လၢအမ့ၢ် ”ထံကီၢ်ပှၤပၢတၢ်ကီၣ်ကး“အံၤဒီး တၢ်ကဘၣ်ပာ်ပနီၣ် ”ထံကီၢ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိးပဒိၣ်“ (National Unity Government), လၢအ ကဲထီၣ် ခၢၣ်စးလၢ ကမျၢၢ်ကလုၢ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ဖဲဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ တၢ်ကမၤအီၤဖဲတလါအံၤအပူၤ, တၢ်ပာ်က ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် တၢ်ကဘၣ် ပာ်အီၤ ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်ကဘၣ်မၤဆိအီၤဒီး အရ့ဒိၣ်လၢ တၢ်မၤတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ တၢ်ကဃုထၢထီၣ် ကီၢ်ပယီၤ အခၢၣ်စးအံၤ န့ၣ်လီၤ. ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအံၤ ကဘၣ်သ့ၣ်ညါပာ်ပနီၣ်လၢ ကမျၢၢ်တဖၣ် ထီဒါဝဲ သုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ အကျဲးစၢးလၢ ကဟံးန့ၢ် ဒံၣ်မိၣ်ကရ့ၣ်စံၣ်လၢ အတဖိးသဲစးလၢ ကီၢ်ပယီၤ အပူၤအံၤ န့ၣ်လီၤ. ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢဒီး ကညီပှၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် သခူထီၣ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ် တၢ်ဒီသဒၢ ကမျၢၢ်တဖၣ်လၢ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ ဒီး သခူထီၣ်စ့ၢ်ကီး ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢလၢ ကမၤတၢ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်နာ်လၢ တၢ်နုာ်လီၤမၤစၢၤ ကီၢ်ပယီၤ လၢ အအိၣ်ဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် အတၢ်လီၤဆံးလီၤစှၤ အပူၤအံၤန့ၣ်လီၤ. 

လၢတၢ်ဆဲးကျိးအဂီၢ် - 
နီၢ်ကညီဖီ  + ၆၆  ၈၁၀ ၂၉၅၅၀၃ (ကိၤလၤဝါကျိာ်ဒီးကညီကျိာ်) 
နီၢ်ထူထူ + ၆၆  ၈၇၂၀ ၅၁၈၅၆ (ကိၤလၤဝါကျိာ်ဒီးပယီၤကျိာ်)