တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်လၢအဂ့ၢ်အကျိၤတအိၣ် ဒီးတၢ်ခးနါစိၤစုကဝဲၤ 

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

တၢ်ခးနါစိၤစုကဝဲၤ-လါမ့ၤ ၁၈သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ် တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်လၢအဂ့ၢ်အကျိၤတအိၣ်-လါမ့ၤ ၁၉သီ တုၤ ၂၃သီႇ ၂ဝ၂ဝ နံၣ်ႇ လါယူၤ ၁၃သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီႇ ကရူၢ်ႇ ကီၢ်ဆၣ်ႇ ကီၢ်ရ့ၣ်)

ဘုအါဒၢကရူၢ်ႇ ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ႇ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ်တ ---

စီၤထ---

စီၤဒ---

စီၤန---

သးနံၣ်

၄၂

၄၀

၃၃

၃၉

မုၣ်ခွါ 

မုၣ်

ခွါ

ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ်/တအိၣ်

အိၣ်

အိၣ်

အိၣ်

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ထူစံာ်

ထူစံာ်

ထူစံာ်

ထူစံာ်

တၢ်ဟံမူဒါ/လီၢ်လၤ

သ၀ီဖိ

သ၀ီသးပှၢ်

သ၀ီဖိ

သ၀ီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ 

က---သ၀ီ

ခ---သ၀ီ

ဂ---သ၀ီ

ဃ---သ၀ီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ        

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / 
သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ 

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

သုရ့ၣ်ခိၣ်

ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် -၄ဝ၇

ကီကီၢ်ထၣ်သုးကလၢၤ

စကခ - ၈

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ဖဲလါယူၤ ၂၁သီ တုၤလါယူၤ ၂၃သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ်န့ၣ်ႇ KHRG ပျီပူၤၦၤထၢတၢ်ကစီၣ်တဂၤ မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံ ကွၢ်ဒီး သဝီဖိလွံၢ်ဂၤဖဲ က---ႇ ခ---ဒီး ဂ--- သဝီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

သဝီဖိလၢ KHRG ပျီပူၤၦၤထၢတၢ်ကစီၣ် မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးအီၤတဖၣ် မ့ၢ်ၦၤလၢပယီၤသုးဖီၣ်န့ၢ်ဒီး ဒုးဃာ်အီၤဖဲ လါမ့ၤ ၁၉သီ တုၤ ၂၃သီဒီး လါယူၤ ၁၃သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

တၢ်ကဲထီၣ်သး တၢတခါ-တၢ်ခးနါစိၤစုကဝဲၤဒီး တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်လၢအဂ့ၢ်အကျိၤတအိၣ်

ဖဲလါမ့ၤ ၁၉သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ်န့ၣ်ႇ သဝီဖိ ခွံဂၤလၢ က---သဝီ (ပိာ်မုၣ်ခံဂၤ ဒီးပိာ်ခွါနွံဂၤ) လဲၤဆူကီကီၢ် ထၣ်သုးကလၢၤလၢအအိၣ်ဘူးဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအပူၤကွံာ်စှၤသီန့ၣ်ႇ ခမရ (၄ဝ၇) သုးရ့ၣ်ခိၣ်ဟ့ၣ်လီၤ အဝဲသ့ၣ်တၢ်ကလုၢ်လၢကလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါအီၤ မဲၤလဲၤထၣ်ကျဲလီၢ်လံၤတဘိတၢ်အိၣ်သး လၢအဝဲသ့ၣ်သူကျဲန့ၢ်တန့ၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ကျဲတဘိအံၤ အိၣ်ဝဲလၢ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (KNU) တၢ်ပၢ ဟီၣ်ကဝီၤႇ ဒီး KNLA  ကးတံာ်ဃာ်တ့ၢ်ကျဲအံၤစးထီၣ်လၢလါမးၡး ၈သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ တြီဃာ်ဝဲကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုး လၢကလဲၤဆှၢသုးတၢ်အီၣ်တၢ်အီဆူ ဟီၣ်မၤဒီသုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ. 

က---သဝီသးၦၢ်ႇ စီၤထ---တဲဖျါဝဲလၢ KNLA  သုးတဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးကဟူးဂဲၤဖဲ ဟီၣ် ကဝီၤလၢတၢ်တြီဃာ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢလီၢ်ကဝီၤဖိဒီး KNLA  သုးထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးန့ၣ် ဟဲဆှၢအါထီၣ်ဝဲအသုးဖိတဖၣ် တဘျီလၢ်လၢ်ဖဲအဟဲဆှၢသုးတၢ်အီၣ်တၢ်အီအခါန့ၣ်အဃိလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီးအတၢ်တိာ်ဖးဒိၣ်လၢ ကနုာ်ပၢဒိၣ်စိဟီၣ်ကဝီၤ အံၤန့ၣ်လီၤ. 

စီၤထ---တဲဖျါဝဲဘၣ်ဃးတၢ်အိၣ်သးအဂ့ၢ်ဆူ KHRG လၢႇ “တၢ်န့ၣ်ဘၣ်ဃးဒီးပယီၤသုးဖိတဖၣ်အနီၣ်ဂံၢ် ဟဲအါထီၣ်အဃိလီၤ. (...) အဝဲသ့ၣ်လဲၤခိးကျဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါဆိလီၢ်ကဝီၤဖိ ဒီးလီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တ့အါထီၣ်စ့ၢ်ကီးသုးကလၢၤဖဲ ဃ---သဝီန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိႇ ၦၤ (KNLA သုး) ခးအဝဲသ့ၣ်လီၤ. အသုးဖိတနီၤဘၣ်ဒိဒီး ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အိၣ်စ့ၢ်. အဝဲသ့ၣ်သးဒိၣ် ထီၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ ခးလီၤနါစိၤဝဲတၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခးလီၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်အဘူးတဖၣ်ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်လၢသဝီပူၤဘၣ်. (...) ဖဲယသံကွၢ်ၦၤ (KNLA ) သုးဖိလၢတၢ်မဲာ်ညါန့ၣ်မးႇ ယသ့ၣ်ညါလၢ ပယီၤသုး တ့ထီၣ်ကျဲအသီ’ီးသုးကလၢၤအသီတဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ.” 

ဖဲလါမ့ၤ ၁၈သီဂီၤခီ ၉နၣ်ရံၣ်န့ၣ်ႇ ပယီၤသုးဖိတဖၣ်ခးလီၤဝဲမျိာ်သၣ်တဖၣ်ဆူဘုအါဒၢကရူၢ်ဟီၣ်ကဝီၤ (လၢ တၢ်ခီဆၢက့ၤ KNLA  သုး တၢ်ထီၣ်ခးအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်လၢပယီၤသုး လဲၤခီတလၢကွံာ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တၢ်ပၢ ဟီၣ်က ဝီၤအဃိ) န့ၣ်လီၤ. စီၤထ---တဲဘၣ် KHRG လၢႇ ပယီၤသုးခးလီၤဝဲမျိာ်သၣ်ယဲၢ်ဖျၢၣ် ဘၣ်ဆၣ်ပိၢ်ထီၣ်ဝဲ ထဲသၢဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. မျိာ်သၣ်လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲ ဖဲသဝီဖိတဂၤအဟံၣ်ကပၤဖဲ က---သဝီန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ် ဘူၣ်ဂ့ၤတီၢ်ဘၣ်အပူၤႇ ၦၤတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးနီတဂၤဘၣ်. သဝီဖိလၢ က---သဝီတဖၣ် တယာ်ဝဲလၢတၢ်အံၤ ကမ့ၢ် ပယီၤသုး ခမရ-၄ဝ၇ ခးလီၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. 

သဝီဖိလၢ က---သဝီတဖၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ခးလီၤမျိာ်သၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဒီး မၢန့ၢ်ဆီၣ်ခံသဝီဖိ လၢကလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးပယီၤသုးလၢအဆိအချ့န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိႇ စီၤထ---ဒီး သဝီဖိအဂၤ ဃိးဂၤႇ နီၢ်တ---ႇ နီၢ်မ---ႇ နီၢ်န---ႇ ဆ---ႇ ၡ---ႇ ည---ႇ အူဝ---ဒီး အူသ---လဲၤဆူ ကီ ကီၢ်ထၣ်သုးကလၢၤလၢခီၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၤဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ် ၂နၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးက လၢၤန့ၣ် အိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢ သဝီအမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးႇ တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤအယံာ်အိၣ်ဝဲခံမံးလာ်န့ၣ်လီၤ. 

ဖဲသဝီဖိတဖၣ်လဲၤတုၤလၢ သုးကလၢၤအခါန့ၣ်ႇ ခမရ-၄ဝ၇သုးဖိတဖၣ်တူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ်ဒီးကတိၤတၢ်ဒီးအ ဝဲသ့ၣ်မုာ်မုာ်လီၤ. ပယီၤသုးရ့ၣ်ခိၣ်သံကွၢ်စီၤထ---လၢႇ “ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် (ကညီဒီးကလုာ်ဂၢၤ သးကရၢ KNDO-KNLA ) ဟဲခးအၦၤလဲၣ်. (...) တံဘၢၣ် (KNLA ဘၣ်မူဘၣ်ဒါ) န့ၣ်အမၤတၢ်တဘၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤလၢနတတီၣ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ ခိၣ်နၢ်အအိၣ်ဘၣ်လဲၣ်.” စီၤထ---တဲဆၢအီၤလၢ “တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤ မနုၤဒုယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကအိၣ်တမံၤမံၤသၢၣ်”. 

ပယီၤသုးဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဖဲသုးကလၢၤအံၤ တုၤလၢ BGF သုးသရၣ် ဒံၣ်ကး လၢအကဘၣ်ဟဲဒုးသ့ၣ်ညါ သုးရ့ၣ်ခိၣ်ဘၣ်ဃး မဲာ်လဲၤထၣ်ကျဲလီၢ်လံၤတၢ်အိၣ်သးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤႇ ဒံၣ်ကးတခီသုးနံၤသုးသီလၢကဟဲထံၣ်လိာ်သးန့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်အဝဲလဲၤတုၤဝဲဖဲ လါမ့ၤ ၂၃ သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ်ႇ အဃိဒီးသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢတၢ်ပျၢ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်န့ၣ်ႇ သုးရ့ၣ်ခိၣ်မၢဝဲသဝီဖိတဖၣ်လၢကဆဲးလီၤအမံၤႇ အသဝီမံၤဒီး မုၢ်နံၤမုၢ်သီန့ၣ်လီၤ. အဝဲတတဲဘၣ်သ ဝီဖိလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤမနုၤအဂီၢ်လဲၣ်န့ၣ်ဘၣ်. 

ပယီၤသုးရ့ၣ်ခိၣ်တဲဘၣ် စီၤထ---လၢကဃ့န့ၢ်အီၤအခွဲးလၢ KNLA  အအိၣ်ဒ်သိးအသုတခးလၢၤပယီၤသုး တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. “တဲဘၣ်အီၤလၢ ဟဲခးလၢၤၦၤတဂ့ၤ. ယဘၣ်အဘျီအါလံႇ အဃိယတူၢ်တန့ၢ်လၢၤဘၣ်. ယၤ စ့ၢ်ကီးယမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်စ့ၢ်. ခဲအံၤၦၤကထံၣ်လၢယမၢန့ၢ်ဆူၣ်သုအိၣ်ဖဲအံၤႇ သနာ်က့ယတမၤသုတၢ်နီတ မံၤဘၣ်. တၢ်ခးလီၤစုကဝဲၤ (လၢကမျၢၢ်အိၣ်ဆိးဟီၣ်ကဝီၤ) န့ၣ် မ့ၢ်ယတၢ်ကမၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. မ့ၢ်လၢ တၢ် (KNDO-KNLA ) ဟဲခးယၤအဘျီအါလံအဃိ ယတူၢ်တန့ၢ်လၢၤဘၣ်. ယကတူၢ်လိာ်ၦၤတၢ်ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၢ် ဒၣ်ဝဲ.” 

သုးရ့ၣ်ခိၣ်တဲဘၣ်စ့ၢ်ကီး သဝီသးၦၢ်လၢ ကဃ့န့ၢ်အီၤအခွဲးလၢ KNLA  အအိၣ်ဒ်သိးကသူဝဲ မဲာ်လဲၤထၣ်ကျဲ လီၢ်လံၤလၢတၢ်သဘျ့ပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. “တဲအဝဲသ့ၣ် (KNLA) န့ၣ်ႇ “ ဟဲမၤတံာ်တာ်ယၤလၢကျဲတဂ့ၤႇ” ယၤစ့ၢ်ကီးယတမၤတံာ်တာ်အဝဲသ့ၣ်လၢၤဘၣ်ႇ အဝဲသ့ၣ်ဟူးဂဲၤဒၣ်ဝဲဖဲအဲၣ်ဒိးဝဲန့ၣ်. (...) ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ် မ့တအဲၣ်ဒိးမၤဝဲဒ်အံၤဘၣ်ဒုႇ ယမၤတဘၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဃ့န့ၢ်ယၤအခွဲးလၢယကသူကျဲန့ၣ်ဘၣ်လံ. ယမ့လဲၤ ခီတလၢဘၣ်ဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ်ႇ အဝဲသ့ၣ်ခးယၤသ့”. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤႇ သဝီသးၦၢ်တအၢၣ်လီၤဝဲဘၣ်. “ယတဃ့န့ၢ်နၤ လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်သးအံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ယတဲအါထီၣ်နၤတဘၣ်လၢၤဘၣ်. ဒ်ယတဲတ့ၢ်နၤန့ၣ်ႇ မ့ဘၣ် ဃးဒီးထံရူၢ်ကီၢ်သဲးန့ၣ်ႇ တကြၢးလၢကမျၢၢ်ကဘၣ်ဃ့န့ၢ်နၤအခွဲးဘၣ်. (လီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်) တဘၣ်မၤန့ၢ်နၤစ့ၢ် ကီးဘၣ်. နခိၣ်နနၢ်လၢတၢ်ဖီခိၣ် ဃ့န့ၢ်နၤတၢ်ပျဲအါမးလံ. တၢ်မ့ကဲထီၣ်န့ၣ်ကကဲထီၣ်လံသၢၣ်. ပဝဲကမျၢၢ်န့ၣ် ပမၤတၢ်အံၤတသ့ဘၣ်.” 

သဝီဖိခွံဂၤ ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်အီၤခဲလၢာ် လွံၢ်သီ စးထီၣ်လၢ လါမ့ၤ ၁၉သီတုၤ ၂၃သီန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တၢ်ပာ်အီၤဂ့ၤဂ့ၤဒီး တၢ်ဟ့ၣ်အီၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢလၢၦဲၤၦဲၤလီၤ. သဝီဖိပိာ်ခွါနွံဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤလၢ ဒဲတဖျၢၣ်လၢအအိၣ်ဖဲ သုးကလၢၤအကပၤန့ၣ်လီၤ. ဒဲဖိတဖျၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်သဝီဖိ စီၤခ---အကျးဆါတၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိပိာ်မုၣ်နီၢ်တ---ႇ တဲဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ “အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်ဒုးအီၣ်ၦၤ တၢ်လၢၦဲၤလီၤ. (...) အဝဲသ့ၣ်တမၢပမၤတၢ်နီမံၤဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်တပျၢ်က့ၤၦၤစ့ၢ်ဘၣ်. (...) ပအိၣ် ဖဲန့ၣ်ဒု ပသးတခုၣ်ဘၣ်ဒီး ပဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤတၢ်စ့ၢ်. ဖဲပဟဲလၢပယီၤသုးကလၢၤအခါန့ၣ် ယဖိအိၣ်တ့ၢ်ခံဂၤ လၢဟံၣ်. ယၤဒီးအပၢ်ခံဂၤလၢၤပဟဲအဃိ ယဆိကမိၣ်ထီၣ် “မ့ၢ်မတဂၤကကွၢ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်လဲၣ်.” 

ဖဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် က့ၤက့ၤဆူအသဝီအခါပယီၤသုးမၢလီၤဝဲအဝဲသ့ၣ်က့ၤပိာ်ဝဲ မဲာ်လဲၤထၣ်ကျဲလီၢ်လံၤလၢ အအိၣ်ဖဲ ကီကီၢ်ထၣ်သုးကလၢၤဒီး ဟီၣ်မၤဒီသုးကလၢၤအဘၢၣ်စၢၤႇ ဒီးကျဲအဝဲန့ၣ်တၢ်လီၤပျံၤဘၣ်ယိၣ် (ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်) အိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. နီၢ်တ---တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “အဝဲသ့ၣ်မၢပဟဲက့ၤပိာ်ဝဲကျဲလၢ အသုးက လၢၤခံဖျၢၣ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်. တၢ်လီၤပျံၤအိၣ်ဝဲသၢၣ်. ပဝဲဒုပတသ့ၣ်ညါတၢ်နီတမံၤဘၣ်. ဖဲပဟဲက့ၤတုၤလၢ အံၤမး ပသံကွၢ်ၦၤသးစၢ်လၢအံၤတဖၣ် (KNLA) အခါႇ ပသံကွၢ်အီၤဘၣ်ဃးတၢ်အိၣ်သးဒီး တဲဘၣ်ၦၤလၢ ကျဲလၢပဟဲက့ၤန့ၣ် တၢ်လီၤပျံၤအလီၢ်အိၣ်ဝဲသၦၢ်ကတၢၢ်လီၤ.”

လၢခံကတၢၢ် စီၤထ--- ဒုးသ့ၣ်ညါက့ၤ KNLA သုးခိၣ်ဖါဒါ (KHRG မၤနီၣ်မၤဃါမုၢ်နံၤမုၢ်သီတန့ၢ်ဘၣ်) ဘၣ်ဃးပယီၤသုးအတၢ်ဃ့ထီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ KNLA ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ပျဲလၢ ပယီၤသုးကသူဝဲ မဲာ်လဲၤထၣ်ကျဲလီၢ်လံၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢလါမ့ၤ ၁၉သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ်န့ၣ်ႇ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် ဟးထီၣ် ဟးလီၤလၢချံတဘျီလၢ်လၢ်ႇ ပယီၤသုးသံကွၢ်ဒီး သမံသမိးအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်လၢအဆိကမိၣ်ဝဲလၢ သဝီဖိစိာ်ဆှၢ န့ၢ်တၢ်လၢ KNLA သုးအဂီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.  

တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်လၢအဂ့ၢ်အကျိၤတအိၣ်

ဖဲလါယူၤ ၁၃သီႇ ၂ဝ၂ဝနံၣ်န့ၣ်ႇ သဝီဖိအဂၤတဆံဘျဲၣ် လၢမဲၢ်ပးဟီၣ်ကဝီၤႇ ဘုအါဒၢကရူၢ်ႇ ဘုသိၣ်ကီၢ် ဆၣ်ႇ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဒိးထီၣ်ချံဒီးလဲၤထုးဝဲ အတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်ႇ တၤသူတၤသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆူ သူမှဲထၣ်သဝီႇ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ဒီး ကီၢ်ပယီၤအဆၢန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤတုၤဖဲ ဒိၣ်ဒ့တၢ်လီၢ်န့ၣ်ႇ ပယီၤသုး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် ၄ဝ၇ လၢအအိၣ်ဆီလီၤသးဖဲ ကီကီၢ်ထၣ်သုးကလၢၤတဖု ကိးပတုာ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးက လၢၤအံၤ အိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲ ဃိၣ်လိာ်ကျိအနံၤႇ ဘူးဒီးဒိၣ်ဒ့တၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒိၣ်ဒ့တၢ်လီၢ်အံၤအိၣ်စီၤစုာ်ဒီး သဝီဖိ တဖၣ်အသဝီ ၂နၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ.

 
ဖဲနံၤအဝဲန့ၣ်ႇ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် လဲၤဒိးဝဲချံယဲၢ်ဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်လၢအလဲၤဃုာ်တၢ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ စီၤဒ---ႇ စီၤန---ႇ စီၤပ---ဒီး အမါႇ စီၤဖ---ဒီးအမါႇ စီၤဘ---ဒီး ၦၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိအကျါတဂၤတဲဘၣ် KHRG လၢ ပယီၤသုးကိးပတုာ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတဲဘၣ်အီၤလၢ “ပတပျဲသုချံ လဲၤလၢ (ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်) ကီၢ်ဆၢနီတဘ့ၣ်ဘၣ်.”

 
ပယီၤသုးဖီၣ်ဃာ်ဝဲသဝီဖိကိးဂၤဒဲး ဒီးပာ်အီၤဖဲစီၤစ---အဒဲပူၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢတၢ်ဖီၣ်ဃာ်အီၤတဖၣ်တဲ ဝဲလၢ ပယီၤသုးသးဒိၣ်ထီၣ် စီၤထ--- ဒီး စီၤဧ---လၢဟ---သဝီန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးဖိလၢ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် ၄ဝ၇ အဲၣ်ဒိးလဲၤဆှၢသုးတၢ်အီၣ်တၢ်အီဆူဟီၣ်မၤဒီသုးကလၢၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ ကျဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်အိၣ်သးအဖီခိၣ် မ့ၢ်လၢ KNLA သုးဟူးဂဲၤဖဲဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ်ႇ ဒီးဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ်တၢ်ဃံး တၢ်စ့ၤအိၣ်ဝဲလၢသုးခံဖုအံၤ အဘၢၣ်စၢၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

 
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိႇ ပယီၤသုး (ခမရ-၄ဝ၇) အသုးရ့ၣ်ခိၣ် မၢလီၤတ့ၢ်ဝဲသဝီဖိ စီၤဧ---ဒီး စီၤထ---လၢ ကဃ့န့ၢ်ကျဲလၢ KNLA အအိၣ် ဒ်သိးကပျဲပယီၤသုးလဲၤထုးဆှၢသုးတၢ်အီၣ်တၢ်အီတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢမ့ၢ် စီၤဧ---မ့ၢ်ၦၤကတိၤပယီၤကျိာ်သ့အဃိ ညီနုၢ် သဝီဖိလၢဟ---သဝီတဖၣ် ပာ်ဂံၢ်ပာ်ဘါအီၤဖဲ လၢတၢ်ဂ့ၢ်မ့အိၣ်ထီၣ်လၢ ကဘၣ်ထံၣ်လိာ်ဆဲးကျိးဒီးပယီၤသုးအခါန့ၣ်လီၤ. 

သဝီဖိစီၤဒ---လၢဂ---သဝီ တဲဘၣ် KHRG လၢ ပယီၤသုးသးဒိၣ်ထီၣ်စီၤဧ--- ဒီးစီၤထ---မ့ၢ်လၢအ တဒုးသ့ၣ်ညါအီၤဘၣ်ဃး KNLA သုးဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်အခွဲးလၢကသူမဲာ်လဲၤထၣ်ကျဲလီၢ်လံၤန့ၢ်တန့ၢ်အဂ့ၢ်ဘၣ် အဃိန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိအဂၤတဂၤတခီ တဲဝဲလၢ “အဝဲသ့ၣ်တဒူၦၤဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်သးၦံၢ်ထီၣ်တၢ် လၢ အကျိာ်အကျၤဒၣ်ဝဲ...ဘၣ်ဃးဒီးၦၤ (စီၤဧ---ဒီး စီၤထ---) တဒုးသ့ၣ်ညါအီၤ (သုးရ့ၣ်ခိၣ်) လၢတၢ်အိၣ် သးအဂ့ၢ်ႇ လၢအဝဲသ့ၣ်လဲၤဆှၢသုးတၢ်အီၣ်တၢ်အီန့ၢ်တန့ၢ်အဂ့ၢ်ဘၣ်အဃိလီၤ.” ဃ---သဝီဖိ စီၤန--- တဲအါထီၣ်ဝဲလၢႇ “အဝဲသ့ၣ်ကိးပတုာ်ၦၤအခါ ဖျါလၢအသးၦံၢ်ထီၣ်တၢ်ဖးဒိၣ်ညါႇ သနာ်က့ မ့ၢ်အဘၣ်မနုၤ မနုၤခီဒု ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်.” 

ဖဲန့ၣ်ပယီၤသုးမၢလီၤဝဲသဝီဖိခံဂၤလၢအဖီၣ်ဃာ်ဝဲအကျါ ဒ်သိးကလဲၤကိးန့ၢ် စီၤဧ---ဒီး BGF လီၢ်ကဝီၤ သုးသရၣ်ဒံၣ်ကးလၢကဟဲဆူ ပယီၤသုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိချံကစၢ်စီၤန--- ဘၣ်လဲၤကိးန့ၢ် BGF သုး သရၣ်ဒံၣ်ကးလၢ နိၣ်ဒ့သဝီန့ၣ်လီၤ. BGF သုးသရၣ်ဒံၣ်ကးတဟဲထံၣ်လိာ်သးဒီးပယီၤသုးဘၣ်ႇ မ့မ့ၢ်တခီ ဆှၢဝဲထဲ လံာ်ပရၢန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိအဂၤတဂၤဘၣ်လဲၤကိးန့ၢ် စီၤဧ---လၢ ယ---သဝီန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢ အဘၣ်လဲၤကိးန့ၢ် BGF သုးသရၣ်ဒံၣ်ကးတဂၤဖဲနိၣ်ဒ့သဝီန့ၣ် ဘၣ်လဲၤဒိးဝဲချံဒီး လဲၤစ့ၢ်ကီးလၢခီၣ်ကျဲ တံာ်တာ်ဝဲ ၂နၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပယီၤတဟ့ၣ်အီၤချံသိအပှ့ၤ ဒီးတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤအပှ့ၤနီတမံၤဘၣ်.

ဖဲသဝီဖိစီၤဧ--- ဟဲတုၤလၢပယီၤသုးကလၢၤန့ၣ်ႇ အဝဲဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤတပူၤဃီဒီး သဝီဖိအဂၤတဖၣ်လၢ တၢ်ဒုးဃာ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါပယီၤသုးဘၣ်ဃးမဲာ်လဲၤထၣ်ကျဲလီၢ်လံၤတၢ်အိၣ်သးအဂ့ၢ်လၢ “ၦၤ (KNLA) ဒိးလီၤပာ်ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အိၣ်ႇ ၦၤကလဲၤထုးထီၣ်က့ၤအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ်ၦၤလဲၤတဘူၣ်ဘၣ်. သုဝဲ (ပယီၤသုး) လဲၤမ့ဘူၣ်ဒု သုလဲၤသ့.” ဖဲစီၤဧ--- ဒုးသ့ၣ်ညါအီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဝံၤန့ၣ် ပယီၤသုးပျၢ်က့ၤသဝီဖိ ဒီးအချံတဖၣ် လၢကလဲၤဆူသူမှဲထၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်လဲၤပှ့ၤအီၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီး ဟဲက့ၤက့ၤဝဲဆူအသဝီန့ၣ်လီၤ. 

ပယီၤသုးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဂံာ်ဂူာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဒီးလီၢ်ကဝီၤပူၤ KNLA  သုးတဖၣ်အ ဘၢၣ်စၢၤတကးဒံးဘၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးလၢ လီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤလ--- တဲဝဲ “ကဟးထီၣ်ဟးလီၤ အဂီၢ်ဒု ယဘၣ်ပျံၤတၢ်ဒံး. (...) ယဘၣ်ယိၣ်လၢႇ တၢ်မ့ကဲထီၣ်အသးတမံၤမံၤ (တၢ်ဒုးမ့ကဲထီၣ်လၢ ပယီၤသုးဒီး KNLA  အဘၢၣ်စၢၤ) န့ၣ်ႇ ပယီၤသုးကဖီၣ်ကဒီးၦၤဒီး မၢန့ၢ်ဆူၣ်ၦၤလီၤ. ပယီၤသုးအလုၢ်အလၢ်န့ၣ် ဒ်နသ့ၣ်ညါအသိးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိး မၤကီမၤခဲနၤႇ ဖီၣ်နၤအဆၢကတီၢ်ဖဲ လဲၣ်န့ၣ်အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲသ့လီၤ.” 

ကီကီၢ်ထၣ်သုးကလၢၤအဂ့ၢ်

ပယီၤသုးလၢ ကီကီၢ်ထၣ်သုးကလၢၤတဖုအံၤ ဘၣ်တၢ်တ့ထီၣ်တ့ၢ်အီၤလၢ ၁၉၉၅ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ် သးအံၤအကတီၢ်တခီ သုးလၢအဘၣ်မူဘၣ်ဒါအိၣ်ဆိးဖဲန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ (ခမရ) ၄ဝ၇ႇ လၢအအိၣ်လၢ (စကခ) ၈ တၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ်တသ့ၣ်ညါ ပယီၤသုးတဖုအံၤ အသုးခိၣ်အမံၤဘၣ်. သုးတဖုအံၤ ဟဲအိၣ်ဝဲဖဲကီကီၢ်ထၣ်သုးကလၢၤစးထီၣ်လၢ လါယနူၤအါရံၤတုၤလါယူၤ ၂ဝ၂ဝနံၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဆီတလဲအသုး ၆လါတဘျီထီဘိန့ၣ်လီၤ. သုးအနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် လီၢ်ကဝီၤဖိတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်တယးဝဲလၢ သုးဖိကအိၣ်ဖဲ ၃ဝ တုၤ၄ဝ ဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလီၢ်ကဝီၤဖိတဖၣ် မ့ဟးထီၣ်ဟးလီၤတဘျီ လၢ်လၢ် ဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါဆိဝဲပယီၤသုးတဖုအံၤ ဒီးတၢ်သမံသမိးအဝဲသ့ၣ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပယီၤသုးတဖုအံၤတဟ့ၣ်အခွဲးလၢ သဝီဖိတဖၣ်ကစိာ်ခီဟုသး တဘျီန့ၣ်အါန့ၢ် ၃ထၢၣ်ဘၣ်ႇ မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ဘၣ် ယိၣ်ဝဲလၢ သဝီဖိတဖၣ်ကစိာ်ဆှၢန့ၢ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ KNLA သုးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါႇ ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲး တၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ် ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ KHRG ကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.