တၢ်ကတိၤလၢညါ [1]

ဖဲလါမးၡးဒီးလါအ့ဖြ့ၣ် ၂ဝ၂၁ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) မၤနီၣ်မၤဃါန့ၢ်တၢ်ဒုးလၢအကဲထီၣ်သးလၢ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) ဒီး ကီၢ် ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤဘၢၣ်စၢၤ ဖဲသုးက့ (၁) ဟီၣ်ကဝီၤပူၤအိၣ်ခဲလၢာ် (၉) ဘျီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်အသးမုၢ်နံၤမုၢ်သီလီၤဆီခဲလၢာ် (၈) သီ ဒီးကဲထီၣ်အသး လၢကီၢ်ဆၣ် (၅) ဘ့ၣ်အပူၤ (ဒ်အမ့ၢ် သထူၣ်၊ ဖၣ်အၣ်၊ ပီ၊ ကၠဲးထိၣ်ဒီးဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်) ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. KHRG ပျီပူၤၦၤမၤတၢ်ဖိပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ် ကီးဝဲလၢ လၢအပူၤကွံာ်စှၤနွံအတီၢ်ပူၤန့ၣ် စုကဝဲၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤဒီးသုးမီၤစိရိၤ ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်အသးလၢတၢ် လီၢ်အဂၤအိၣ်ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်ထၢဖှိၣ်မၤနီၢ်မၤဃါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတန့ၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢတၢ်ထၢဖှိၣ်မၤနီၣ် မၤဃါန့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်သံတၢ်ၦၢ်လၢ KNLA  သုးဒီးကီၢ်ပယီၤသုးခံဖုလၢာ်အဘၢၣ်စၢၤ အိၣ်ဒီးသဝီဖိ လၢအဘၣ်ဒိအိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတဂၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ လီၢ်ကဝီၤဒူဖိသဝီဖိတဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး တစိၢ်တလီၢ်ဒီး တၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤတၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. စးထီၣ်လၢ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခး (NCA)[2]  ဖဲ ၂ဝ၁၅နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ KHRG တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤတဖၣ် ဟူးဂဲၤမၤကမၣ် NCA  တၢ်သိၣ် တၢ်သီတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်ဒီး လဲၤတလၢကွံာ် ဟီၣ်ကဝီၤတၢ်ပာ်ပနီၣ်လီၢ်အဃိ ဒုးကဲထီၣ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ အိၣ်အဘျီတဖၣ်အဘျီ တုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ. အဃိတၢ်ကဲထီၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်တြီမၤတံာ်တာ်ဒီး လီၤဆီ ဒၣ်တၢ် တၢ်တဟံးဃာ်ဂၢၢ်ကျၢၤဒီးလူၤပိာ်မၤထွဲလၢၤ NCA  တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ် မ့ လီၤဆီလိာ်အသးဘၣ်ဆၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤခဲအံၤန့ၣ် ဖျါလၢအမ့ၢ်ကျိမဲာ်ခွဲးအကျါတခါ လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် တကီၢ်ခါစုကဝဲၤတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ကွံာ်ထံကီၢ်ပဒိၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ[3]  ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁သီ, ၂ဝ၂၁ နံၣ်န့ၣ် သုးမီၤစိ ရိၤတဖၣ် ဖီၣ်ဒုးဃာ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီတဖၣ် ဃုာ်ဒီးဒီၤအီၤစါဆူၣ်ကၠံၤ, ၦၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သး ထီဒါသုးမီၤစိရိၤ တၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒီးၦၤမၤ CDM[4]  တဖၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢကီၢ်ပယီၤဒီဘ့ၣ်အပူၤ တုၤဒၣ်လဲာ် လၢခိခိၣ်ဒူသဝီ ၦၢ်ကျါတၢ်လီၢ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးကဲထီၣ်သးအိၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးမီၤစိရိၤတဖၣ် နုာ်လီၤမၤဟးဂီၤဒီး ဖီၣ်ကွံာ်ၦၤလၢအဟူးဂဲၤထီဒါသုးမီၤစိ ရိၤ တၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ကွံာ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ်အဃိ ၦၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးတဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုလၢ ကညီဒီ ကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (KNU) တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ၦၤမၤတၢ်ဖိလၢအနုာ်လီၤဟူးဂဲၤပၣ်ဃုာ် ပၣ်ဂီၢ်လၢ CDM တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအပူၤတဖၣ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်အိၣ်ကဒုတဖၣ်အဃိ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် KNU ခိၣ်နၢ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးတူၢ် လိာ် ၦၤမၤ CDM အါန့ၢ်ဒံး (၅ဝ) ဂၤ လၢအဒူသဝီတၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.[5] လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတနီၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ပ ယီၤသုးတဖၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢကထီၣ်ဒုး KNLA  မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တူၢ်လိာ် CDM တဖၣ်အံၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်တဖၣ် ဟူးဂဲၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးထီဒါသုးမီၤစိရိၤတၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ် ထံ ကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤအံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်လၢ KNLA  တအိၣ်အလီၢ်ဒီး မ့တဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢတဘၣ်မၤအၢမၤသီမၤတံာ် တာ်ကမျၢၢ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးတဖၣ်ဘၣ်န့ၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးဒီးပၢၤကီၢ်သုးတဖၣ်[6]  ဖီၣ်ဒုးဃာ်ဒီးခးသံလီၢ်ကဝီၤဖိဃုာ်ဒီး ကၠိဖိလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်သးထီဒါသုးမီၤစိရိၤ တၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံ ကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် KNLA  မ့ဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ကလုၢ်တခီ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် မၤထီဒါကမျၢၢ်လၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးတဖၣ်တဘူၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

သုးမီၤစိရိၤတၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤအံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ တၢ်တလူၤပိာ်မၤထွဲဒီးမၤလၢထီၣ်ၦဲၤထီၣ် NCA  လၢၤဘၣ်ဒီး NCA အံၤဟးဂီၤလီၤၦီၢ်ကွံာ်သ့န့ၣ်လီၤ.[7] လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဝဲအံၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ ၦၤလၢအဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ် အၢၣ်လီၤအသးလၢကဒီသဒၢ ဒ်သိးတၢ်ခးသုတကဲထီၣ်တဂ့ၤ ဒီးကဟံးဃာ်ဂၢၢ်ကျၢၢ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤဒီးအပၢၤကီၢ်သုးတဖၣ် မၤပယွဲတပျုၢ်တပျီၤၦၤလၢ အဟူးဂဲၤထီဒါ သုးမီၤစိရိၤ တၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ်အံၤအဃိ သုးမီၤစိရိၤပၢတၢ်အစိၤအဆၢကတီၢ်အံၤန့ၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤ အီလီၤတဖၣ်တၢ်နာ်န့ၢ်အီၣ်အီၤတသ့နီတထံၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်ကီၣ်ကးကရၢ (SAC)[8]  သုးမီၤစိရိၤပဒိၣ်လၢအဟံးန့ၢ်ဆူၣ် ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤပဒိၣ်တဖုအံၤ အၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤၦၤတီခိၣ်ရိၢ်မဲတၢ်မ့ၢ်ဝဲ သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဒိၣ်စိမ့အီၤလဲၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢအခီၣ်ထံးလံၤလံၤန့ၣ်    မ့အီၤလဲၤ အၢၣ်လီၤအသးလၢ ကပၢၤဃာ်ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ NCA  အံၤအိၣ်မူကဲဘျုးဒံးဝဲ  တုၤမုၢ်မဆါတနံၤ ညါအံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ကီၢ်ပယီၤသုးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤနီၢ်နီၢ်တခီ တမ့ၢ်ဒ်မ့အီၤလဲၤစံးဝဲအသိးဘၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တၢ်ထီၣ်ဒုး သဝီဒီး ကမျၢၢ်တဖၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဒုးသ့ၣ်တဖၣ်အါထီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်အါတီၤလၢကီၢ်ပယီၤဒီဘ့ၣ် ပူၤအဃိ ဖဲလါမးၡး ၃၁သီန့ၣ် သုးမီၤစိရိၤပဒိၣ်ရၤလီၤတခီတၢၤဝဲလံာ်လၢ  ကစးထီၣ်မၤဝဲတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးတလါ ဒီးကစးထီၣ်ဝဲ ဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၁သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ SAC သုးမီၤစိၤရိၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ “တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတမံၤလၢ်လၢ် လၢအမၤတံာ်တာ်ပဒိၣ်ဒီး အတၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတခီ” အဝဲသ့ၣ်ကက့ၤခီၣ်ဆၢကဒါတပယူာ်ဃီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ရၤလီၤ တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဆီၣ်သခူထီၣ် သုးဖီၣ်စုကဝဲၤအဂၤလၢ “ကဟံးဃာ်ပၢၤဃာ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အခါ”[9] အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤအသုးမုၢ်သံၣ်ဘိ လၢအထီၣ်ဒုးမၤပယွဲတၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃးတၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါဖုၣ်ကိာ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးစးထီၣ်လၢ SAC သုး မီၤစိရိၤ ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤအမုၢ်နံၤတနံၤဝံၤအလီၢ်ခံ ဒီးတၢ်ဒုးတနီၤကဲထီၣ်အသးစးထီၣ်ဖဲ SAC သုးမီၤစိရိၤပဒိၣ် ရၤလီၤတခီတၢၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအလံာ်ဖဲ လါမးၡး ၃၁သီဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. SAC သုးမီၤစိရိၤပဒိၣ်တဖုအံၤ ကိးဃီၤသုးဖီၣ်စု ကဝဲၤအဂၤလၢ ကမၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးဝဲအံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကိးတခီတၢၤတၢ် မ့ၢ်လၢသုးဖီၣ်စုကဝဲၤအတၢ်ဟူး တၢ်ဂဲၤပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ် လၢတၢ်ကဃဲၣ်လီၤဘှါလီၤထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်လၢအတကွီၣ်လဲၢ် ဒီးပတုာ်ကွံာ်တၢ်ဒုးလၢအဆိအချ့အဂီၢ်တအိၣ် ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢဝ့ၢ်ပူၤဒီးတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီးဝ့ၢ်ပူၤတဖၣ် ကဲထီၣ်အသးခီဖျိတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးထီဒါသုးမီၤစိရိၤ တၢ် ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤအဃိန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢဟီၣ်ကဝီၤအဂၤတဖၣ်တခီ အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ် ဖျါလၢအမ့ၢ် တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢလၢအကဲထီၣ်တ့ၢ်အသး ခီဖျိစုကဝဲၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢအမၤပယွဲ NCA  ဂ့ၢ်ဝီတဖၣ်ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်တၢ်သဘံၣ်သ ဘုၣ်ခဲအံၤတဖၣ်တခီ ဘျးစဲလိာ်အသးဒီးသုးမီၤစိရိၤတၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ ၂ဝ၁၅ တၢ်မၤ NCA  ဝံၤအလီၢ်ခံတုၤဖဲသုးမီၤစိရိၤတဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိ တၢ်ကမီၤဒံးဘၣ်န့ၣ်, KHRG ရၤလီၤ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဂ့ၢ်လၢဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ အိၣ်ခံဘျီန့ၣ်လီၤ. တဘျီအကျါန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်လၢ BGF သုးဒီးဒံၣ်မိၣ်ခြဲၣ်ထ့ၣ် ကညီတၢ်ဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်သုးမုၢ်ဒိၣ် (DKBA) ထုးဖးကရူၢ်[10]  ဖဲလါယူၤ ၂ဝ၁၉ နံၣ်ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ် ဒုးအဂၤတဘျီန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးလၢ BGF ဒီးကညီဒီကလုာ်ဂၢၤသးကရၢ (KNDO) ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂ဝ၂၁နံၣ်, ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ် ဒီး တၢ်ဒုးတဘျီအံၤဝံၤအလီၢ်ခံ BGF ဆှၢအါထီၣ်အသုးဖိ (၁ဝဝ)ဂၤ ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.[11]  တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သး ခံဘျီလၢာ်အံၤန့ၣ် သဝီဖိတဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သး စှၤကိာ်ဘျီဘၣ်ဆၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤတဖၣ် အိၣ်ဆီလီၤအသးကျၢၤမုဆုလၢ KNU တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤဒီးဟီၣ်ကဝီၤလၢအဘူးဒီး KNU တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ် လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢကီၢ်ရ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤတၢ်လီၢ်အါတီၤ ခီဖျိဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီဒီး ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်တပယူာ်ဃီအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢတၢ်ဒုးကက့ၤကဲထီၣ်ကဒါသး ဖဲ KNU ဟူးဂဲၤဆူၣ်လီၤဆီအလီၢ်လၢအဘူးဒီးမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤ တကပၤန့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ ၂ဝ၁၂ နံၣ် တၢ်မၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပတြီၤဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သး ဖဲဘံလ့ကီၢ်ဆၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ်အဃိ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးဒီးပာ် ဖျါထီၣ်အတၢ်ဘၣ်သး ဖဲလါယနူၤအါရံၤဘူးကလၢၤ ၂ဝ၂၁ နံၣ်ခံဘျီန့ၣ်လီၤ. ၦၤ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးဖဲယိၤကျါဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ကအိၣ်အါန့ၢ်ဒံး (၂,ဝဝဝ) ဂၤဒီးအဝဲသ့ၣ်ကိးသတြီထီၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် ကထုးလီၤကွံာ်အသုးကလၢၤတဖၣ် လၢကမျၢၢ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကိးသတြီထီၣ်ဝဲ ဒ်လၢလာ်အသိးန့ၣ်လီၤ.

၁. မၤလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးလံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလံာ်ဃံးဃာ် (NCA)

၂. သုးဖီၣ်စုကဝဲၤတဖၣ် ကဘၣ်လူၤပိာ်မၤထွဲ NCA  တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတဖၣ်

၃. သုးဖီၣ်စုကဝဲၤတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ပတသးလီ

၄. ကီၢ်ပယီၤသုးကဘၣ်ထုးလီၤကွံာ်အသုးကလၢၤလၢသဝီပူၤတဘျီဃီ

၅. ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ကဘၣ်ဘှါၡဲတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် လၢအကဲထီၣ်သးလၢပျီပူၤတဖၣ်

၆. တၢ်ကဘၣ်ဘှါၡဲထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်လၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအကျဲ

စးထီၣ်ဖဲတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်သးဝံၤအလီၤခံ တုၤလၢလါမးၡးထီၣ်သီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဂ့ၢ်ဆူ KHRG အအိၣ် တအိၣ်နီတဘျီဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးအသီတဖၣ်

စးထီၣ်ဖဲလါမးၡး ၂ဝ၂၁ နံၣ်န့ၣ်, တၢ်ဒုးသ့ၣ်တဖၣ် စးထီၣ်အသးလၢတၢ်လီၢ်တဘျုးတီၤ ဖဲဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤအံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတနီၤက့ၤကဲထီၣ်ကဒါအသးဖဲတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီး ယိၤကျါဟီၣ်ကဝီၤ, ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ် သးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လီၢ်တတီၤဃီဖဲ ဖဲလါယနူၤအါရံၤသဝီဖိတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ဘၣ်သးလီၢ်ဒီး တၢ်ဒုးကဲထီၣ်တ့ၢ်အသး အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢအစးထီၣ်သးဖဲလါမးၡးတဖၣ် ကဲထီၣ်အသးတၢ်ဂ့ၢ်တမံၤဃီ ဖဲဖၣ်အၣ်, ဘံလ့ဒီးသထူၣ်ကီၢ် ဆၣ်တဖၣ်အပူၤဘၣ်ဆၣ်  တၢ်ကဲထီၣ်သးတဖၣ် အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ် ကဲထီၣ်အသးဖဲဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤ သုးတဖၣ်အံၤ ဟူးဂဲၤဖဲဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤအါန့ၢ်ဒံးကီၢ်ဆၣ်အဂၤ မ့ၢ်လၢတၢ်ဆဲးကျိးဆဲးကျၢ လၢတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤကျဲ လၢ ဝ့ၢ်ပူၤဒီးဆူမုၢ်နုာ်တခီပာ် ဖဲဖၣ်အၣ်ဒီးဖၣ်ပူၣ်ဝ့ၢ်အဘၢၣ်စၢၤအိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကီၢ်ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဟူး ဂဲၤဖဲဟီၣ်ကဝီၤအံၤအါန့ၢ်ဒံးတၢ်လီၢ်အဂၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်နုာ်လီၤခူသူၣ်လဲၤတလၢကွံာ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဟီၣ်ကဝီၤလီၢ်အိၣ်အါဘျီန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် မ့တဟ့ၣ်ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် တၢ်ပျဲလၢကဟဲအိၣ်ဆီလီၤအသးဒီးဟူးဂဲၤလၢအဝဲသ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤဘၣ် ဆၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ်အံၤ ဆှၢအါထီၣ်ဒၣ် အသုးဖိလၢ KNU တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး အဝဲ သ့ၣ်လဲၤ တလၢကွံာ် KNU တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤ ဒီးတဒုးသ့ၣ်ညါဆိလီၢ်ကဝီၤ KNLA  သုးတဖၣ်ဘၣ်အဃိ တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအမၤကမၣ် NCA  တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်လၢ တၢ်ကဘၣ်လူၤပိာ်ထွဲအီၤ အဒ့ (၁ဝ) တထံၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်

တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးလၢ ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်တဘျုးဘျီညါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးတဖၣ် အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ် ကဲထီၣ်သးဖဲကျဲမုၢ်ဖး ဒိၣ်ခံဘိအဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်အပူၤ မ့ၢ်လၢဟီၣ်ကဝီၤတဖၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်လၢသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်အဂီၢ်ဃိန့ၣ်လီၤ. လၢကျဲမုၢ်ခံဘိအံၤ အဃိ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤတဖၣ် ဟူးဂဲၤလၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤသ့ဒီးလဲၤခီဃီၤဆူ တၢ်လီၢ်အဂၤစ့ၢ်ကီးသ့အဃိန့ၣ်လီၤ.

လါမးၡး ၉သီ, ၂ဝ၂၁ နံၣ်

ဖဲလါမးၡး ၉သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲလၢ သုက့ (၁) KNLA  သုး, သုးဒ့ (၁) ဒီး ကီၢ်ပယီၤသုး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်  ခမရ (၂ဝ၄) အဘၢၣ်စၢၤဖဲကဆီလီၤကတံာ် သုးက့ (၁) KNLA  သုးဒ့ (၁) သုးကလၢၤတၢ်လီၢ် လၢအဘူးဒီးချၢၣ်ဃဲးသဝီ, ဘူၣ်ပြၢး ကရူၢ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးအံၤ စးထီၣ်အသးကဘၣ်ဖဲ ဂီၤခီ (၁၁း၁၃) နၣ်ရံၣ်ဒီးဝံၤဝဲဖဲ ဟါခီ (၁းဝဝ) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢ ရ---သဝီ, ကၠီၤတလူၢ်ကရူၢ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ,  တၢ်ဒုးတဘျီ ညါအံၤန့ၣ် KNLA သုးဖိဘၣ်ဒိခံဂၤန့ၣ်လီၤ. လၢကညီတၢ်ကစီၣ်သန့ (KIC) တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အပူၤ KNU ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ပ ယီၤသုးသံယဲၢ်ဂၤန့ၣ်လီၤ.[12]

တချုးလၢတၢ်ဒုးအံၤကဲထီၣ်အသးဒံးဘၣ်န့ၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် နုာ်လီၤလၢချၢၣ်ဃဲးသဝီအပူၤ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါဆိ လီၢ်ကဝီၤ KNLA  သုးတအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဝဲအံၤမ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ် NCA  တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်လၢတၢ်က ဘၣ်လူၤပိာ်မၤထွဲအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်လၢသဝီချၢအခါ KNLA  သုးတဖၣ်ခးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. သ ဝီဖိအသီတဂၤစံးဘၣ် KHRG လၢ, “တၢ်တဂီၤန့ၣ်, ပယီၤသုးတဖၣ်ဟဲနုာ်လီၤလၢသဝီပူၤ. သဝီဖိတဖၣ်တဲအဝဲသ့ၣ်လၢတဘၣ် ဟဲနုာ်လီၤလၢသဝီပူၤတဂ့ၤ. တၢ်အံၤတဂ့ၤလၢသဝီဖိဂီၢ်ဘၣ်. ဝံၤတစိၢ်ဖိ အဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်လၢသဝီချၢတဘျီဃီ တၢ်ဒုးကဲထီၣ် လီၤ. KNLA သုးကလၢၤအံၤအိၣ်ဘူးဒီးပသဝီလီၤ.”

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကီၢ်ပယီၤသုး သုးပၢဆှၢတၢ်ဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်[13]  (စကခ-၂) အဖီလာ် ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၄ဝ၉), သုးဒ့ (၃) အသုးဖိအါ န့ၢ်ဒံး (၃ဝ) ဂၤ လၢအဘၣ်တၢ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်စိသံၤဟၣ်စီၤတဖုအံၤ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး BGF သုးရ့ၣ် (၁ဝ၁၄) သုးတဖၣ်ဒီး လဲၤထီၣ်ဒုးဝဲ သုးက့ (၁) KNLA သုး သုးရ့ၣ် (၁) ဖဲကဆီလီၤကတံာ်တၢ်လီၢ် ဖဲဂီၤခီ (၁ဝး၃ဝ) နၣ်ရံၣ်အဆၢက တီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢအအိၣ်ဘူးဒီး ရ---သဝီ လၢအမ့ၢ်စီၤက---တဂၤအံၤ စံးဘၣ် KHRG ဒ်အံၤ, “ယနၢ်ဟူလၢ KNLA  သုး တဖၣ်လဲၤခးအဝဲသ့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်သးတမံ KNLA  သုးဘၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်လဲၤ ထီၣ်ဒုးဝဲ KNLA  သုးကလၢၤအံၤန့ၣ်လီၤ.” အ ဝဲပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးဒီး BGF သုးတဖၣ်အနီၣ်ဂံၢ်အါန့ၢ်ဒံး KNLA  သုးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ KNLA  သုးတ ဖၣ်ဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အသုးကလၢၤအံၤန့ၣ်လီၤ.[14]  လီၢ်ကဝီၤၦၤန့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤတဖၣ် တဲဘၣ်ဃးတၢ်ဒုးတဘျီးအံၤလၢအမ့ၢ် “တၢ် သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိး”တၢ်ဒုးန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် ဒွဲၣ်အူကွံာ် KNLA သုး သိလ့ၣ်တခိၣ်ဒီး သိလ့ၣ်ယီၢ်လွံၢ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. အခဲအံၤ သုးမီၤစိရိၤတဖၣ် ဟဲအိၣ်ဆီလီၤက့ၤအသးလၢ KNLA  သုးကလၢၤအလီၢ်ဒီး KNLA  သုးဖိတခီ ဘၣ်သုးကစီၤကွံာ်အသးဆူ တၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ. စီၤက---စံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ KNLA  တကူၣ်အၢမၤကၣ်ကဒါ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. စီၤက---တဲဖျါထီၣ်ဝဲ ဒ်အံၤ “အဝဲသ့ၣ် က့ၤထီၣ်ဒုးကဒါပယီၤတသ့ဒံးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်မ့ထီၣ်ဒုးန့ၣ် ကဘၣ်ဒိဒူဖိသဝီဖိအဃိ အဝဲသ့ၣ် ဒိကနၣ်ကမျၢၢ်”န့ၣ်လီၤ.

ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဃိ ချၢၣ်ဃဲးသဝီဖိတဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်ဆူသဝီအဂၤလၢအဝဲသ့ၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (သဝီဖိလၢ အဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအိၣ်ၦဲၤဂၤလဲၣ်န့ၣ် KHRG မၤနီၣ်မၤဃါတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.) ဖဲလါမးၡး ၁၉သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်န့ၣ် KHRG ပျီပူၤ ၦၤမၤတၢ်ဖိပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ သဝီဖိတနီၤက့ၤကဒါဆူအဒူသဝီပူၤလံ ဘၣ်ဆၣ် သဝီဖိတနီၤက့ၤတဘူၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤမ့ၢ် လၢကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် ဟဲထီၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤအါထီၣ်အဃိ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤတညီလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အခဲအံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤသ့ထဲလၢ ဂီၤခီ (၆) နၣ်ရံၣ် တုၤဟါလီၤခီ (၈) နၣ်ရံၣ်အဘၢၣ်စၢၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. စီၤက---ပာ် ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ, “ပပျံၤတၢ်. အဃိပတဟးလၢၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်.” သဝီဖိအဂၤတဂၤ ပာ်ဖျါ အါထီၣ်ဝဲလၢ, “အခဲအံၤန့ၣ် ပမ့ဟးန့ၣ် ဘၣ် ဟးဒီးၦၤဂၤ. ပကလဲၤၦ့ၤဆါတၢ်အဂီၢ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ်ၦၤလံ” န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ် ခိသးသမူတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢလီၢ်ကဝီၤၦၤတဝၢဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဃးဒီးတကီၢ်ခါကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်ဟူးဂဲၤဝဲလၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤအံၤအဖီခိၣ်န့ၣ် စီၤက--- ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ထံၣ်တၢ်ပာ် သးဒ်အံၤ, “တၢ်လီၢ်အံၤ မ့ၢ်ကညီတၢ်လီၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်မ့တဟဲထီၣ်အိၣ်လၢ ကညီတၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ဘၣ်ဒု...ဂ့ၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တထုးလီၤကွံာ်အသးဘၣ်အမဲာ်ညါ လဲၤထီၣ်လၢညါလၢညါဒီး ဆှၢအါထီၣ်အသုးဒါခီ” န့ၣ်လီၤ.

သဝီဖိအဂၤတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဒုးလၢကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤဒီး KNLA  သုးအိၣ်ဒံးအမုၢ်နံၤန့ၣ် BGF အိၣ်ဒီးတၢ်ရဲၣ် တၢ်ကျဲၤလၢကအိၣ်ဆီလီၤဒံးအသး ဖဲဟီၣ်ကဝီၤအံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. BGF တဖၣ် မ့ၢ်တဲပာ်သဝီဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တဟံးန့ၢ် ဆူၣ် သဝီဖိအဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်သနာ်က့ အခဲအံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟံးန့ၢ်ကွံာ်သဝီဖိဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်အိၣ်လံန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဒုးလၢအကဲထီၣ်အသးဖဲချၢၣ်ဃဲးသဝီ ဖဲတယံာ်တမီၢ်ဒံးဘၣ်တခါအံၤန့ၣ် BGF သုးတဖၣ်စံးဝဲလၢ KNLA  သုးတဖၣ် လဲၤ ထီၣ်ခးဆိ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲလါမးၡး ၁ဝ သီ, ၂ဝ၂၁ နံၣ်န့ၣ် ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်နဲၣ်ရွဲၢ် ပဒိၣ်စီၤစိ မၠ့ၣ်တဲဘၣ် KIC လၢ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးဖဲချၢၣ်ဃဲးတၢ်လီၢ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးတဖၣ်ခးဆိ KNLA  သုးအဃိန့ၣ် လီၤ. မ့မ့ၢ်လၢ KHRG တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါတခီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တချုးလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးဒံးဘၣ်န့ၣ် KNLA  သုးတဖၣ် ခးကီၢ်ပ ယီၤသုးဖိလၢ အလဲၤတလၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်လီၢ်လၢသဝီပူၤတဖၣ်အိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် KHRG တဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလီၤ တံၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.[15]  အါန့ၢ်အန့ၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢအမၤပယွဲ NCA  တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် အဒ့-၁ဝ (ခ) အံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲဂီၤခီ ၁၁း၁၅နၣ်ရံၣ် တၢ်ဒုးအံၤန့ၣ် သုးလၢအခးဆိတၢ်ဖဲလဲၣ်တဖုလဲၣ်န့ၣ် KHRG တသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ဘၣ်န့ၣ် လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤကမၣ် NCA  တၢ်သိၣ်တၢ်သီ တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် အဒ့-၅ (က) လၢအတြီဃာ်ဝဲ ကရၢလၢအဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်စုကဝဲၤတၢ်ထီၣ်ဒုးဖဲ တၢ်မၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးဟီၣ်ကဝီၤပူၤတန့ၢ် ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

KHRG ပျီပူၤၦၤမၤတၢ်ဖိဖဲဒူသထူၣ်တဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲလါမးၡး ၉သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ သုးက့ (၁) KNLA သုးဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၂ဝ၄) ဖဲမၠဲၤကလ့ကလံၤထံးတၢ်လီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးတဘျီအံၤအ ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်တခီ KHRG တဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤနီတမံၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လါမးၡး ၁၉သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်

ဖဲလါမးၡး ၁၉သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ် ဂီၤခီ (၁၁) နၣ်ရံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ KNLA သုးရ့ၣ် (၁) ဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤ ခီၣ်ချ့သုး ရ့ၣ် (၄ဝ၉) ဖဲဂုၢ်ဘံထွံၣ်တၢ်လီၢ် လၢအအိၣ်ဖဲမဲးလဲးခံဒီးနိၣ်မကွံၢ်တၢ်လီၢ်အဘၢၣ်စၢၤ, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲ ထီၣ်သးတဘျီအံၤန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အသုးသိလ့ၣ်မဲာ်ထံကလာ်ဟးဂီၤတခိၣ် ဘၣ်ဆၣ် အၦၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးမ့တမ့ၢ်သံတအိၣ် နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်မ့ၢ်လၢကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် ဆှၢထီၣ်အသုးတၢ်အီၣ်ဆူ KNU တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ဒီးတဒုးသ့ၣ် ညါဆိ KNLA  သုးဘၣ်အဃိ တၢ်အံၤမ့ၢ်အမၤကမၣ်ဝဲ NCA  တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.

လါအ့ဖြ့ၣ် ၃သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ် 

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၃သီ, ၂ဝ၂၁ နံၣ် ဖဲဟါခီ (၁၁) နၣ်ရံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးအါထီၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၄ဝ၉) လၢအပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး BGF သုးရ့ၣ် (၁ဝ၁၄) ဒီးသုးက့ (၁) KNLA  သုး သုးရ့ၣ် (၁) ဘၢၣ်စၢၤ ဖဲကဆီလီၤကတံာ်သုးက လၢၤခီၣ်ထံး,  ချၢၣ်ဃဲးသဝီ, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.  တၢ်ဒုးတဘျီအံၤန့ၣ် BGF သုးရ့ၣ် (၁ဝ၁၄) လၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ် ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်ယီၤတ့ၤဝ့အီၤတဖုအံၤ အသုးဖိသံခံဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဆၢကတီၢ် ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် ခးလီၤ တပျုၢ်တပျီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ် ဆူဟီၣ်ကဝီၤလၢအအိၣ်ဖဲအသုးကလၢၤကပိာ်ကပၤဝးဝးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီ ကီၢ်ပ ယီၤသုးမီၤစိရိၤ သုးပၢဆှၢဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် (စကခ-၈) လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသး ဖဲသထူၣ်ကီၢ်ဆၣ် ပနွဲၢ်ကျါသုးကလၢၤတဖၣ် ခး နါစိၤကျိဖးဒိၣ်ဆူကဆီလီၤကတံာ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ချၢၣ်ဃဲးသဝီဖိ ဟံၣ်ဒူၣ် (၁ဝ) ဒူၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢအဒူသဝီပူၤဒီးလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံက့ၤလၢသဝီအဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်မ့အိၣ်ဘၣ်ဆၣ် သဝီဖိတနီၤ က့ၤကဒါဆူအဒူသဝီလၢတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃး တၢ်ဒုးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဟဲကဲထီၣ် သးအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိဒ်လဲၣ်န့ၣ် KHRG မၤနီၢ်မၤဃါအီၤတန့ၢ်လီၤတံၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လါအ့ဖြ့ၣ် ၇သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ် 

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၇သီ, ၂ဝ၂ဝနံၣ် ဖဲဂီၤခီ (၆း၃ဝ) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်  တၢ်ဒုးကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤ ခီၣ်ချ့ သုးရ့ၣ် (၂ဝ၈) အဖီလာ် ခီၣ်ချ့သုးဒ့[16] (ခြေမြန်တပ်မ-၂၂) ဒီး KNLA  သုးဖဲမဲးလဲးခံသဝီ, တကီၤဘိကရူၢ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အ ပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတဘျီအံၤန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၂ဝ၈) အသုးဆှ့ၣ်ခိၣ် သံကွံာ်တဂၤ ဘၣ်ဆၣ် KHRG တဒိးန့ၢ် ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သးတဘျီအံၤနီတမံၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကၠဲးထိၣ်ကီၢ်ဆၣ်

လါမးၡး ၉သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်

KHRG ပျီပူၤမၤတၢ်ဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲလါမးၡး ၉သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ သုးက့ (၁) KNLA သုး ဒီးကီၢ်ပ ယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤအဘၢၣ်စၢၤ ဖဲဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤတဘျုးဘျီညါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ် ဖဲလါမးၡး ၉သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်သ့ၣ် တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်အသးဖဲဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်ခံဘျီ ဒီးတၢ်ဒုးကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ သုးက့ (၁) KNLA  သုးဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အသုး မီၤစိရိၤ ခီၣ်ချ့သုးဒ့ (ခြေမြန်တပ်မ-၄၄) ဖဲကၠဲးထိၣ်ခ့ၤမိစၤကဲတၢ်လီၢ်, ကၠဲးထိၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. KHRG တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ် အဂၤဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သးတဘျီအံၤနီတမံၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လါမးၡး ၂၅သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်

ခီဖျိလၢကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် မၤပယွဲကမျၢၢ်လၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သး ထီဒါသုးမီၤစိရိၤတၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ တဖၣ်အဃိ ဖဲလါမးၡး ၂၅သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ် ဖဲဟါလီၤခီ (၈) နၣ်ရံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ သုးက့ (၁) KNLA  သုး ဒီးကီၢ်ပယီၤသုး မီၤစိရိၤ ခီၣ်သုးရ့ၣ်  (၉၆) အဘၢၣ်စၢၤ ဖဲကၠဲးထိၣ်ဝ့ၢ် ကီၢ်ပယီၤသုး မီၤစိရိၤ ခီၣ်သုးရ့ၣ် (၉၆) သုးကလၢၤဝဲၤလီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးအဆၢကတီၢ် KNLA  သုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အထံၣ်တဆံဃၣ်ဃၣ် ဆူကၠဲးထိၣ်ဝ့ၢ် ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤ ခီၣ်သုးရ့ၣ် (၉၆) သုးကလၢၤတၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.  လၢတၢ်က့ၤခီၣ်ဆၢက့ၤ KNLA  သုးတဖၣ်အံၤန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ်အံၤ ခးလီၤတပျုၢ်တပျီၤနါ စိၤ ကျိဖးဒိၣ်ဒီးကျိဖိတဖၣ် ဖဲတၢ်လီၢ်ဝးဝးအဝဲသ့ၣ်အသုးကလၢၤအံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတဘျီအံၤ ကယံာ်တဘျုးမံးနံးဝံၤအလီၢ်ခံ မ့ၢ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်သံတၢ်ၦၢ်အိၣ်တအိၣ်တခီ KHRG တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးတဘျီ အံၤဝံၤအလီၢ်ခံ ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤဒီးပၢၤကီၢ်တဖၣ် သံကွၢ်သမံသမိးၦၤလၢအလဲၤထီၣ်က့ၤလီၤ ဖဲကၠဲးထိၣ်ဝ့ၢ်ကျဲမုၢ်ခိၣ် လၢအ ဝဲသ့ၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကိးပတုာ်သိလ့ၣ်တဖၣ် ဒီးဃုကွၢ်သမံသမိးတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢ အပိၢ်ထီၣ်သ့ မ့တ မ့ၢ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအကဲထီၣ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်သ့သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

KNLA သုးတဖၣ် ထီၣ်ဒုးကီၢ်ပယီၤသုးဖဲကၠဲးထိၣ်ဝ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဟူးဂဲၤထီဒါကမျၢၢ်လၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ် သးထီဒါသုးမီၤစိရိၤဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. KHRG ပျီပူၤၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ, “ကီၢ် ပယီၤသုးတဲဘၣ် KNLA သုးလၢတဘၣ်ထီၣ်ဒုးအဝဲသ့ၣ်လၢဝ့ၢ်ပူၤဘၣ် ဒီးသုးက့ (၁) ခိၣ်နၢ်တဖၣ်တဲအဝဲသ့ၣ် လၢတဘၣ်မၤ အၢ, မၤတံာ်တာ် မ့တမ့ၢ် မၤသံကမျၢၢ်လၢအဟူးဂဲၤပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးထီဒါ သုးမီၤစိရိၤလၢအဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ် ကမီၤတဖၣ်အံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အသုးတဖၣ် တဒိကနၣ်အီၤဘၣ် ဒီးဟူးဂဲၤထီဒါဒံးကမျၢၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် လီၤ. အဃိ ကျဲအိၣ်ဒၣ်ထဲတဘိလၢ KNLA  သုးတဖၣ် ဘၣ်ထီၣ်ဒုးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.” ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ် တၢ်ဟူးဂဲၤထီဒါ ၦၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးတဖၣ် အိၣ်ဒံးဆူညါကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးၡး ၂၉သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် ခးသံ ကွံာ် ၦၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်သးအကျါတဂၤ ဖဲကၠဲးထိၣ်ဝ့ၢ်ပူၤ ဒီးကမျၢၢ်တဂၤအံၤ အသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၂၇) နံၣ်န့ၣ်လီၤ.[17]

ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်

တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢလ့က့ၣ်ဒီးတးပီသဝီပူၤတဘျုးဘျီညါန့ၣ်လီၤ. လ့က့ၣ်တၢ်လီၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လီၢ်ကျါတတီၤလၢ အဟူးဂဲၤပာ်ဖျါ ထီၣ်တၢ်ဘၣ်သး ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂ဝ၂၁နံၣ်အံၤဒီး ကိးသတြီထီၣ်လၢကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် ကထုးလီၤအသုးကလၢၤတဖၣ်လၢ သဝီဖိတဖၣ် အဟီၣ်ကဝီၤအံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလီၤတံၢ်လၢလီၣ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိ အခဲအံၤတၢ်ဒုးကဲထီၣ် သးလၢ KNLA  သုးဒီး BGF သုးအဘၢၣ်စၢၤ ဒီးတၢ်ဒုးလၢအကဲထီၣ်သးလၢလါယနူၤအါရံၤအခါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်အ သးအိၣ်တအိၣ်လဲၣ်န့ၣ် ပကပာ်ဖျါထီၣ်အီၤအဂီၢ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကီဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. KHRG လံာ်တၢ်ပာ်ဖျါတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢတဖၣ်ဒိၣ်ထီၣ် ဒီးတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အသး ခံကတီၢ်လၢၤန့ၣ် ဒုးကဲထီၣ်တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် လၢလီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လါအ့ဖြ့ၣ် ၃သီ - ၄သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်

ဖဲဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်အပူၤအံၤန့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ KNLA  သုးဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤတဖၣ်ဘၢၣ်စၢၤ တၢ်လီၢ်ခံတီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီကဲထီၣ်အလီၢ်န့ၣ် တယံာ်ဒီးတၢ်ဒုးလၢအကဲထီသးဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၂ဝ၂၁ နံၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်ဘၣ်န့ၣ် လီၤ. တၢ်ဒုးတၢတဘျီန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၃သီ ကဘၣ်ဖဲဟါလီၤခီ (၈) မ့တမ့ၢ် (၉) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်ဒီး တၢ်ဒုး အံၤကဲထီၣ်အသးဖဲ တးပီသဝီ, တးပီကရူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးလၢ KNLA  သုးဒီးကီၢ်ပယီၤပ ဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၄ဝ၆) သုးအဘၢၣ်စၢၤ ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၄သီ ဂီၤခီ ကဘၣ်ဖဲ (၂) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးခံ ဘျီတဘျီအံၤ ကဲထီၣ်သးအသးဖဲ လ့က့ၣ်သဝီ, ပယၢ်ရီကရူၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးလၢအကဲထီၣ်သးဖဲ တးပီသဝီပူၤအဂ့ၢ်အကျိၤအ ဂၤန့ၣ် KHRG ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဆူညါတအိၣ်နီတမံၤလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ် တၢ်ဒုးလၢအကဲထီၣ်သးဖဲလ့က့ၣ် တၢ်ဒုး တဘျီအံၤန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူ သဝီပူၤဒီးသီခါဖၠၣ်ကရၢၢ်ပူၤအဃိ သဝီဖိအဟံၣ်တနီၤ ဘၣ်ဒိဘၣ် ထံးအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လ့က့ၣ်သဝီဖိတဖၣ် ဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုဆူဝ့ၢ်ပူၤ ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအဘံၣ်ဘၢ လၢအဝဲ သ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူလၢ ကီၢ်ပယီၤသုးကဘီယူၤတဖၣ် လဲၤခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. အဃိ သဝီဖိတနီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤသုးကဘီယူၤတဖၣ် ကဟဲခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤဒီး အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၤ ဃ့ၢ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢလ့ပူၤ ဖဲလ့က့ၣ်ကစၢၢ်ကျါန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ်အဃိ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် ပျံၤတၢ်ဒီး ဘၣ်ခူၣ်ဃာ်တၢ်ပူၤလၢကအိၣ်သဒၢသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢဘူးဒီးတၢ်ဒုး ကဲထီၣ်သးအလီၢ်တဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်လၢ တၢ်ဒုးကက့ၤကဲထီၣ်ကဒါသးအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဆှၢပာ်အဒံၣ်အဖိဆူဝ့ၢ်ပူၤဒီးတၢ်လီၢ်အဂၤတဖၣ်လံန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိအတၢ် ဘၣ်ယိၣ်အဂၤတခါမ့ၢ်ဝဲ ကီၢ်ပယီၤသုးတဖၣ် ကဖီၣ်မၢအဝဲသ့ၣ် ကဲပီၤတၤ ဒ်လၢညါအဝဲသ့ၣ်လဲၤခီဖျိဘၣ်အသိးဘၣ်ဖုးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ခူသူၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဒုးခံဘျီလၢာ်အံၤန့ၣ် တၢ် ဘၣ်ဒိၣ်ဘၣ်ထံးဒီးတၢ်သံတၢ်ၦၢ်လၢသုးခံဖုလၢၤအကျါ တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လါအ့ဖြ့ၣ် ၇သီ, ၂ဝ၂၁ နံၣ်

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၇သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ် ဂီၤခီ (၁၁) နၣ်ရံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးလၢ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤဒီး KNLA  သုးကဲထီၣ်ကဒီး အသးဖဲ တးပီသဝီ, တးပီကရူၢ်, ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်

တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢသထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤအိၣ်စ့ၢ်ကီးတဘျုးဘျီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အကျါတဘျီန့ၣ် ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ် လၢအ ဘူးဒီးတၢ်ဒုးလၢအကဲထီၣ်သးဖဲ ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ကီၢ်ပယီၤသုးကျိၤလၢအဒုးတၢ်ဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၃သီ တၢ်ဒုးဖဲဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤဒီး လါအ့ဖြ့ၣ် ၄သီ တၢ်ဒုးဖဲဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ အသုးကျိၤတနီၤအံၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဝဲဖဲ တၢ်ဒုး လၢသထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤအံၤန့ၣ်လီၤ. 

လါမးၡး ၉သီ, ၂ဝ၂၁ နံၣ်

KHRG ပျီပူၤၦၤမၤတၢ်ဖိလၢဒူသထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်တဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲလါမးၡး ၉သီ, ၂ဝ၂၁ နံၣ်အနံၤန့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးလၢ သုးက့ (၁) KNLA သုးဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးအဘၢၣ်စၢၤလၢဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ တၢ်လီၢ်တဘျုးတီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးဖဲ အလၤတယၤတၢ်လီၢ်အံၤန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးရ့ၣ်တၢ်မၤလိ (၉) ပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်ဒုးအပူၤ, ဒီးမ့မ့ၢ်ကီၢ်ပယီၤသုး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၁၁၈) တခီ ပၣ်ဃုာ်ဝဲလၢတၢ်ဒုးဖဲ သထိၣ်တဲၤတယၤတၢ်လီၢ်အံၤအခါန့ၣ်လီၤ. KHRG တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဒုး ကဲ ထီၣ်သးတဖၣ်အံၤအဂ့ၢ်အါထီၣ်နီတမံၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

လါအ့ဖြ့ၣ် ၂သီ,  ၂ဝ၂၁ နံၣ်

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ် ဟါခီ (၇း၃ဝ) နၣ်ရံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ သုးက့ (၁) KNLA  သုး သုးရ့ၣ် (၂) ဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ် သုး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၄ဝ၆) အဘၢၣ်စၢၤဖဲ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်အိၣ်ဆီလီၤသးအလီၢ် လၢအဘူးဒီး တလးအီဖိ ကျါသဝီ, နဲၢ်ဖီထၣ်ကရူၢ်, သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတဘျီအံၤ ယံာ်ဝဲ (၃ဝ) မံးနံးဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲဟါလီၤခီ (၈) နၣ်ရံၣ်န့ၣ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤလၢပနွဲၢ်ကျါသုးကလၢၤ လၢအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဘူးဒီး တလးအီဖိကျါသ ဝီတဖၣ် ခးစိနါစိၤကျိဖးဒိၣ် (၁၂ဝ)မၣ်မၣ် တဖၣ်ဆူ တၢ်လီၢ်လၢသုးကလၢၤအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ် မ့ၢ်ဒ်သိးဒီးကမၤစၢၤဝဲ   အသုး လၢတလးအီဖိကျါသုးကလၢၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးဖဲ ပနွဲၢ်ကျါသုးကလၢၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲသုးဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် (၈) အိၣ်ဆီလီၤသးအလီၢ်ဒီး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၄ဝ၆) သုးရ့ၣ်ခိၣ်အိၣ်ဆီလီၤစ့ၢ်ကီးအသး ဖဲသုးကလၢၤအံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အ ဃိ  လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိဆိကမိၣ်တယာ်ဝဲလၢ တၢ်ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ်တဘျီအံၤန့ၣ် ၦၤလၢအဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်ကမ့ၢ်ဝဲ ခီၣ်ချ့ သုးရ့ၣ် (၄ဝ၆) သုးရ့ၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုာ်တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်  KHRG တဒိးန့ၢ် ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးဖဲကဆီလီၤကတံာ်တၢ်လီၢ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဖဲလါမးၡး ၉သီဒီး လါအ့ဖြ့ၣ် ၃သီအသိးန့ၣ် တၢ်ဒုးလၢအကဲ ထီၣ်သးဖဲတလးအီဖိကျါတဘျီအံၤန့ၣ် တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢလၢအမ့ၢ် ကီၢ်ပယီၤသုးတၢ်တ့သုးသိလ့ၣ်ကျဲဒီး တၢ်လဲၤတလၢကွံာ်တၢ်ပာ်ပ နီၣ်လီၢ်တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘျးစဲလိာ်အသးသ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.

ခီဖျိလၢကီၢ်ပယီၤသုးခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ်အဃိ သဝီဖိဘၣ်ဒိဒီးကျိဖးဒိၣ်က့တဂၤန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ် ဘၣ် ဒိဟးဂီၤဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဖဲလ့ဂၢၢ်ကျၢၤသဝီ, တမီၤဒီးကရူၢ်ပူၤန့ၣ် ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤဘၣ် သဝီဖိအဟံၣ်တဖျၢၣ်အဃိ လီၤၦီၢ်ဟးဂီၤကွံာ်ဒီဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ဟံၣ်လၢအဘၣ်ဒီးကျိချံက့တဖၣ်အိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်သူလ့ၤဆူၣ်ချ့မၤစၢၤ ဝဲၤကျိၤ (KDHW) တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ဒၢးတၢ်သူၣ်ထီၣ် ဖဲလ့ဂၢၢ်ကျၢၤသဝီပူၤတဖျၢၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးဒီးကျိဖးဒိၣ်က့န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ကျိဖးဒိၣ်က့ဘၣ်ဒိ KDHW တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ဒၢးအခါ  ဆူၣ်ချ့ၦၤမၤတၢ်ဖိဒီးၦၤဆါတဖၣ် အိၣ်ဒံးလၢတၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ဒၢးပူၤန့ၣ် လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ သဝီဖိလၢ ဖါပီၢ်သဝီ, နဲၢ်ဖီထၣ်ကရူၢ်တဂၤ ဟဲကူစါယါဘျါအသးဖဲ KDHW တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ဒၢး ဒီးဖဲအဝဲဟ့ၣ် အီအဖိနုၢ်အခါ ကျိဖးဒိၣ်လီၤတဲာ်ဘူးဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ဒၢးအဃိ ကျိဖးဒိၣ်က့ဘၣ်အချၢဃံန့ၣ်လီၤ. အခဲအံၤန့ၣ် KDHW ဆူၣ် ချ့ၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် မုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ် ဘၣ်စံၣ်မံလၢသဝီချၢ ဒီးဟဲက့ၤကွၢ်ၦၤဆါလၢတၢ်ဟ့ၣ်ကသ့ၣ်ဒၢး ဖဲလၢမုၢ်ဆါအဆၢ ကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ သဝီဖိလၢအအိၣ်ဘူးဒီး ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမီၤစိရိၤ အသုးကလၢၤ တဖၣ် ဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုလၢတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤလီၢ်ခံ သဝီဖိတနီၤက့ၤကဒါဆူအဒူသဝီလံဘၣ်ဆၣ် သဝီဖိပိာ်ခွါတဖၣ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးတဖၣ် ကဖီၣ်ပီၤတၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်စံၣ်မံလၢသဝီချၢအဖၢမုၢ်ဒံးန့ၣ်လီၤ. လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အသုးမီၤစိရိၤတဖၣ် အ ဆိကတၢၢ် ဖီၣ်ၦၤပိာ်ခွါတဖၣ် လၢကဘၣ်ကဲန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ပီၤတၤလၢအသုးမုၢ်သံၣ်ဘိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပိာ်ခွါနီၢ်ဒိၣ်တဖၣ် ဘၣ်စံၣ်မံ လၢသဝီချၢအဆၢကတီၢ် ပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်တဖၣ် ဘၣ်အိၣ်တီၢ်လၢသဝီပူၤ, ကွၢ်ထွဲက့ၤအဝဲသ့ၣ် တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဒီး ဘၣ်မံလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဘၣ်ယိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်အသုးမီၤစိရိၤတဖၣ်အံၤ ကဟဲနုာ်လီၤဘၣ် ဖုးလၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ.

ပီၤကီၢ်ဆၣ်

လါအ့ဖြ့ၣ် ၆သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၆သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ် ဂီၤခီ ၆နၣ်ရံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ KNLA  သုးက့ (၁) သုးရ့ၣ် (၁)  ဒီးကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုး မီၤစိရိၤ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၁ဝ၂) အဖီလာ် ခီၣ်ချ့သုးဒ့ (တပ်မ-၄၄) အဘၢၣ်စၢၤ ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအအိၣ်ဘူးဒီး မိၣ်တမၣ်သုးကလၢၤ, ပီၤကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ကလံၤထံးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးတဘျီအံၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်သံတၢ်ၦၢ်အိၣ်တအိၣ် လဲၣ်န့ၣ် KHRG တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ်

ဖဲလါမးၡး ၃၁သီ, ၂ဝ၂၁နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤပဒိၣ်မ့ၢ်ထုးထီၣ်လံာ်တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤတခီပာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကမၤ တၢ်ပ တုာ်တၢ်ခးတလါ စးထီၣ်ဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၁သီတုၤ ၃ဝသီ ၂ဝ၂၁နံၣ်ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးလၢ KNLA သုးဒီး ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ် သုးအဘၢၣ်စၢၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်ကဲထီၣ်သးထဲလၢ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်တဘ့ၣ်အပူၤဘၣ်. တၢ်ဒုးသ့ၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီးအ သးလၢတၢ်လီၢ်အဂၤ လၢကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤအံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တမ့ၢ်ထဲလၢအမၤပယွဲ ၂ဝ၁၅ NCA  တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် အဆၢဖိ ၅(က) တထံၣ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ကရၢလၢအဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်တဖၣ် တ ဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ NCA  ဟီၣ်ကဝီၤပူၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.  တၢ်ကဲထီၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢကီၢ်ပ ယီၤသုးမီၤစိရိၤဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဝံၤအလီၢ်ခံ အတၢ်မၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခး တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတခီတၢၤတခါအံၤ န့ၣ် တၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အတယၢၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးဒီး ကီၢ်ပယီၤသုးကဘီယူၤထီၣ်ဒုး ဒီးခးတပျုၢ်တ ပျီၤတၢ်လၢကလုာ်ဒူၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤဆူၣ်ဆူၣ်ကလဲာ်အဆၢကတီၢ် SAC သုးမီၤစိရိၤပဒိၣ်လံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၃ဝသီ တဘ့ၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကမၤအါထီၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခး အမုၢ်နံၤဖဲလါအ့ဖြ့ၣ်အံၤတုၤလၢ လါမ့ၤ ၂ဝ၂၁နံၣ်န့ၣ် လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ SAC တခီတၢၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအံၤ တဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဘၣ်အမဲာ်ညါ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ကလုာ် ဒူၣ်သုးဖီၣ်စုကဝဲၤတၢ်တနာ်န့ၢ်အီၣ် SAC သုးမီၤစိရိၤပဒိၣ်ဒီးအသုးမုၢ်ဒိၣ်တဖၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ ၂ဝ၁၅နံၣ် NCA  တၢ်အၢၣ်လီၤလၢကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်မုၣ်တၢ်ခုၣ်န့ၣ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးမုၢ်ဒိၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ဒီးတၢ်မၤ ပယွဲ NCA  တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတဖၣ်အိၣ်ဒံးဒၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လီၤစှၤဝဲဘၣ်ဆၣ် အခဲအံၤန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးတၢ်ထီၣ်ဒုးဒီးတၢ်မၤကၣ်တၢ် တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲအိၣ်ထီၣ်လၢဒူသထူၣ် ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ဒီးလၢ KHRG ဟူးဂဲၤဟီၣ်ကဝီၤဒီတဘ့ၣ်ညါအပူၤန့ၣ် ပထံၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်အီၤဖျါကြၢၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အနီၢ်နီၢ်တ ခီ ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢအပိာ်ထွဲထီၣ်အခံတဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်တ ဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နီၢ်ခိတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးမ့စှၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်နီၢ်သးဒီး သးတၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလံန့ၣ် လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒ်အံၤ, “အခဲအံၤန့ၣ်ၦၤဘၣ်ဒိဒုတအိၣ်နီတဂၤဒံးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပပျံၤတၢ်ဒီးပဘၣ်အိၣ်လၢတၢ်ပလီၢ်ပဒီသးထီဘိ လီၤ. ၦၤမၤသီၣ်မၤသဲတၢ်တဘူၣ်နီတဂၤဘၣ်. (ပယီၤအိၣ်ဘူးအဃိ)”န့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ကဝီၤဖိတဖၣ် ဘၣ်ခူၣ်ကဒါတၢ်ပူၤအသီတ ဘျီလၢကအိၣ်ခူသူၣ်ဝဲအဂီၢ် ဒီးတၢ်ဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖုးတၢ်ဖီၣ်ပီၤတၤသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ထီသံဃာ်ဒံးဒၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်ခိၣ်နူာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.