တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်တခါ ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ် လၢလၢၢ်ကဆီကီၢ်ဆၣ်, ဘျံးဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်သူလ့ၤသုးမုၢ်ဒိၣ် (KTLA) ဆၣ်ကဆီ သုးကျိၤ သုးဒ့နီၣ်ဂံၢ် (၃) လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲ ဟ---သဝီ, စတ့ၤကရူၢ်, လၢၢ်ကဆီကီၢ်ဆၣ်ပူၤ သုးဖိတဖၣ် ဖီၣ်ဒုးဃာ် သဝီဖိတဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် ကိၤတ---န့ၣ်လီၤ. ကိၤတ---အမါဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢအသူထီရီၤကသံၣ်မူၤဘှီးတဂၤ ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်အီၤ ဒီး လဲၤတီၣ်ထီၣ် အဂ့ၢ်ဆူ KTLA သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ KTLAသုးဖိတဖၣ်အံၤ မၤသကိးတၢ်ဒီးသဝီဖိတဂၤ လဲၤဖီၣ်ကွံာ်ဝဲ ကိၤတ--- ဒီးမၤသံကွံာ်အီၤတဟါဃီဝံၤ မၤလီၤဘၢကွံာ်အစိၣ်ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီးထံကျိတတီၤန့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်ဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၃၁ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤန့ၣ် သဝီဖိတဂၤ ဒုးသ့ၣ်ညါဘၣ်က့ၤ ကိၤတ---အမါဘၣ်ဃး အဝၤတအိၣ် လၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကိၤတ--- အစိၣ်အိၣ်တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် ပှၤတထံၣ်သ့ၣ်ညါဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ကဲထီၣ် သးဒ်အံၤဒီး ကိၤတ--- မ့ၢ်ဟံၣ်ခိၣ်ဃီခိၣ်လၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဃိ အဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢအိၣ်လီၤတဲာ်သ့ၣ်တဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ် အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]
(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး
တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ် |
တၢ်မၤသံ |
တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ |
လါယနူၤအါရံၤ ၁၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ် |
တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်) |
လ--- တၢ်လီၢ်, ဟ---သဝီ, စတ့ၤကရူၢ်, လၢၢ်ကဆီကီၢ်ဆၣ်, ဘျံးဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် |
ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ |
|
မံၤ |
ကိၤတ--- |
သးနံၣ် |
၄၂ နံၣ် |
မုၣ်/ ခွါ |
ပိာ်ခွါ |
ကလုာ် |
ပယီၤ |
ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့ |
ထီၣ်ပှၢ် |
တၢ်ဖံးတၢ်မၤ |
ကျီးပှၤမၤတၢ်ဖိ |
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ |
ဘူးဒး |
တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ |
သဝီဖိ |
အိၣ်ဆိးဒူသဝီ |
ဟ--- သဝီ, စတ့ၤကရူၢ်, လၢၢ်ကဆီကီၢ်ဆၣ်, ဘျံးဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် |
ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ |
||||
မံၤ |
လီၢ်လၤ |
သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ |
အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ |
အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ |
တသ့ၣ်ညါ |
တသ့ၣ်ညါ |
ကီၢ်သူလ့ၤသုးမုၢ်ဒိၣ် (KTLA) ဆၣ်ကဆီသုးကျိၤ သုးဒ့နီၣ်ဂံၢ် (၃)သုးဖိတဖၣ် |
ထ့ၤမါတၢ်လီၢ်, ဟ---သဝီ, စတ့ၤကရူၢ် (ကညီဒီကလုာ် စၢဖှိၣ် ကရၢ(KNU) တၢ်ပၢ ဟီၣ် ကဝီၤပူၤ) |
သုးဒ့နီၣ်ဂံၢ် (၃) သုးခိၣ်စပံၣ် |
စီၤစါမၠ့ၣ်အီၤ |
(သဝီဖိလၢအတၢ်ဘၣ်ထွဲအိၣ်ဒီး KTLA) |
- |
- |
- |
(၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ
၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်. |
KHRG ပျီပူၤပှၤမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်တဂၤ မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်တၢ်ဒီး ကိၤဆ--- လၢအမ့ၢ် ပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ်အမါဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤအံၤ ဒီးမၤနီၣ်မၤဃါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လၢလၢပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ. |
၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်. |
ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမါဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအကျါတဂၤလၢအမ့ၢ် ကိၤဆ---အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဆူ KHRG ပျီပူၤပှၤမၤ နီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်တဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ မၤလီၤတံၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢ ပှၤစံးဆၢ တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်တၢ်တဂၤအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ် ခီဖျိတဲသကိးဃုာ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဒီး ကိၤဆ--- အမါ ဒီၤပ--- ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမါ ဒီၤအ--- န့ၣ်လီၤ. |
(၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်
ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်. |
ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ် ဟါလီၤခီ ၆း၀၀ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် KTLA ဆၣ်ကဆီသုးကျိၤ သုးဒ့နီၣ်ဂံၢ် (၃) လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲ ထ့ၤမါတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီး ဟ---သဝီ, စတ့ၤကရူၢ်, လၢၢ်ကဆီကီၢ်ဆၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤအသုးဖိ (၇) ဂၤ (ဒီး သဝီဖိတဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် စါမၠ့ၣ်အီၤ)ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး လဲၤဖီၣ်ကွံာ်ဝဲ ဟ--- သဝီဖိ ကိၤတ--- တဂၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ကိၤတ--- အမါ ဒီၤအ--- က့ၤတဲပာ်ဖျါထီၣ် (ဘၣ်ဃးပှၤဟဲဖီၣ်အဝၤအဂ့ၢ်)ဒ်အံၤ, “သဝီဖိတဂၤ အမံၤမ့ၢ် စါမၠ့ၣ်အီၤ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး KTLA သုးဖိ (၇) ဟဲဒီး က့ၤကိးယဝၤလၢအသုးကလၢၤပူၤ လၢကသံကွၢ်သံဒိးအီၤတၢ်အဂီၢ်. ပှၤပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်အီၤလၢ အမၤဘၣ်ဃး ကသံၣ်မူၤဘှီး ဒီးတီၣ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဆူ KTLA အိၣ်ဝံၤ KTLA သုးတဖၣ် ဟဲဖီၣ်အီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဲယၤဒ်အံၤ ‘ပတမၤနဝၤတၢ်နီတမံၤ ဘၣ်. ပကသံကွၢ်အီၤတၢ်သံကွၢ်တဖျၢၣ်ခံဖျၢၣ်ဝံၤ ပျၢ်လီၤကွံာ်အီၤလီၤ.’” (စီၤစါမၠ့ၣ်အီၤအံၤ မ့ၢ်သဝီဖိတဂၤ လၢအပၣ်ဃုာ်ပၣ်ဂီၢ် လၢ သုးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်အပူၤတလီၢ်လီၢ် ဒီး မၤသကိးတၢ်ဒီး KTLAသုးဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.)
ကိၤတ--- မ့ၢ်ဟံၣ်ခိၣ် ဒီးမ့ၢ်တနံၤဘၣ်တနံၤပှၤမၤဒိးလဲတၢ်ဖိတဂၤ လၢအဟံၣ်ဖိၣ်ဃီဖိဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (စးထီၣ်လၢ ၂၀၂၁ နံၣ်သုးမီၤ စိရိၤဟံးန့ၢ်ဆူၣ်ထံကီၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤဝံၤအလီၢ်ခံ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်အိၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် တၢ်အိၣ်သး တဂၢၢ်တကျၢၤဘၣ်အဃိ) ကိၤတ--- ဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးသပှၢ်ပှၢ်လၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူကလၢလီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ အဝဲမၤန့ၢ်တၢ်လၢပှၤတဂၤဂၤလၢအမၢအီၤ ဒီး ဟ့ၣ်အီၤတၢ်အဘူးအလဲလၢတနံၤဒီးတနံၤတၢ်မၤ ဒ်သိးကန့ၢ်ဘၣ် ကျိၣ်စ့ လၢအဟံၣ်ဃီတၢ်လိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကိၤတ--- အမါဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအကျါတဂၤလၢအမ့ၢ် စီၤယ--- ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်အီၤ လၢအဆါကသံၣ်ကသ့ၣ် ဒီး လဲတၢၣ်ဘၣ် KTLA (သုးဒ့နီၣ်ဂံၢ်-၃)န့ၣ်လီၤ. (ကိၤတ--- အမါဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤအံၤ တမ့ၢ်တဂၤဃီ ဒီး ကိၤဆ--- လၢ KHRG မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်တၢ်ဒီးအီၤတဂၤအံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.) ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁၆ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ် ဟါခီအဆၢ ကတီၢ်န့ၣ် သဝီဖိ စါမၠ့ၣ်အီၤ ဒီး KTLA သုးဖိ (၇) ဂၤ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဝံၤ လဲၤဖီၣ်ကွံာ်ဝဲ ကိၤတ---န့ၣ်လီၤ.
တုၤဃီၤဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၃၁ သီလံဘၣ်ဆၣ် တၢ်တပျၢ်လီၤ ကိၤတ---ဒံးဘၣ်. ဒီၤအ--- အိၣ်ခိးဒံးအဝၤကဟဲက့ၤလၢဟံၣ် မ့ၢ်လၢ ဖဲပှၤဟဲဖီၣ်အဝၤတနံၤန့ၣ် (စါမၠ့ၣ်အီၤ)တဲအီၤလၢ တမၤသံအဝၤဘၣ် ဒီး ထဲလၢကသံကွၢ်အဝၤတၢ်သံကွၢ်ခံဖျၢၣ်သၢဖျၢၣ်ဧိၤလီၤ. ဒီၤအ---- ဒုးသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးအပုၢ်ခွါ (ကိၤဆ---)ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. (ကဘၣ်ဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၃၁ သီ ကပိၢ်ကပၤန့ၣ် ကိၤတ--- အဂ့ၢ်ကျိၤတၢ်ကစီၣ်တဟဲဖျါထီၣ်နီတမံၤဘၣ်အဃိ) အမါဟးလူၤသံကွၢ်ဘၣ်ဃးအဝၤအဂ့ၢ်အကျိၤ (လၢဟ---သဝီဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ.) ဖဲအလဲၤတုၤလၢ လ---တၢ်လီၢ်, သဝီဖိကျိးလီၢ်လၢအဘူးဒီး ဟ--- သဝီအခါ ထံၣ်လိာ်အ သးဒီး ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢကျိးပူၤတဂၤ ဒီး သံကွၢ်အီၤဘၣ်ဃး အဝၤအဂ့ၢ်န့လီၤ. ကျိးပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤအံၤ စံးဘၣ်အီၤလၢ, “အဝၤသံ လံ. အဝဲသ့ၣ် (KTLA) မၤသံအီၤ ဒီး ကွံာ်လီၤအီၤလၢထံတြိၤပူၤ (ဘူးဒီး ထဲမ့ၤ KTLAသုးကလၢၤတၢ်လီၢ်). ယထံၣ်ပှၤကွံာ်လီၤ (အစိၣ်)လၢကမဲာ်ချံ.” ကျီးပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤအံၤတဲဖျါစ့ၢ်ကီးဝဲဒ်အံၤ, “ပှၤမၤသံအီၤကဘၣ်ဖဲ ဟါခီ ၇း၀၀ အဆၢကတီၢ်.” န့ၣ် လီၤ.
(ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ်) တၢ်တထံၣ်ဒီး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဒံး ကိၤတ--- အစိၣ်ဘၣ်. (ကိၤတ--- လီၤမၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အဟံၣ်ဖိ ဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူတၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.) |
(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး
မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်. |
ကိၤဆ--- (ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမါဒ့ခွါ) ဒီး ဒီၤအ--- (ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အမါ) ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ပျဲလၢ ပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အံၤ လၢ တၢ်ရၤလီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. |
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ ဘျံးဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိ ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤ ဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.