သုးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ, ဒီး အတၢ်သံကွၢ်သံဒိး, သမံသမိးန့ၣ်ဆူၣ်သဝီဖိ

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၅ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤန့ၣ်, သုးဖိ (၂၀) ဂၤလၢအမ့ၢ်ထံကီၢ်တၢ်ပၢ်တၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခီၣ်သုးရ့ၣ် (နီၣ်ဂံၢ် -၅၅၉) ဒီးခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (နီၣ်ဂံၢ် - ၅၆၀) လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲဆ--- သဝီ, စတ့ၣ်ကရူၢ်, လၢၢ်ကဆီကီၢ်ဆၣ်, ဘျံး-ဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၤဝဲဆူဟ---သဝီ, စတ့ၣ်ကရူၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး, ဖဲ SAC သုးဖိတဖၣ်ဟဲနုာ်လၢဆ---သဝီဒီးတချုးတုၤဃီၤဆူဟ--- သ၀ီဒံးဘၣ်အဖၢမုၢ်, ဖဲဟါ ၈း၃၀ မံးနံးအဆၢကတီၢ်, အဝဲသ့ၣ်ကိး ပတုာ်ဒီးသံကွၢ်သံဒိးသမံသမိးဝဲသဝီဖိတဖၣ်ဖဲကဝီၤဒ့ (၉) ကျဲကပၤလၢအဘူးဒီးဟ---သဝီန့ၣ်လီၤ. ဒ်လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢ အအိၣ်လၢဟ---သဝီ, စတ့ၣ်ကရူၢ် လၢအမံၤမ့ၢ်စီၤပ--- တဂၤတဲဖျါထီၣ်အသိး “ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၅ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤန့ၣ်, SAC သုးဖိလၢအအိၣ်ဖဲဆ--- သဝီတဖၣ်န့ၣ်ထိဃီၤသုးကျိၤလၢဟ--- သဝီဝံၤန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ဆီလီၤဝဲတစိၢ်တလီၢ်က့း (တၢ်သမံသမိးတြဲၤ) ဖဲကျဲပူၤလီၤ [---].ဘၣ်ဃးဒီးသုးဖီၣ်စုကဝဲၤသံဒိးသံကွၢ်တၢ်ဒ်အံၤန့ၣ်, တမ့ၢ်ကဲထီၣ်အသးထဲလၢပယီၤ သုးထိသုးကျိၤဆူသဝီပူၤဆၢကတီၢ်တခါဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီ ကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီးအသးဖဲကညီသုးဖီၣ်စုကဝဲၤ KNLA, PDF ဒီး ပကဖ လၢအမ့ၢ်လီၢ်ကဝီၤ PDF သုးကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ထိသုးကျိၤဆူသဝီပူၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကိးနံၤဒဲးဃၣ်ဃၣ်လၢတလါအတီၢ် ပူၤန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ဆီလီၤဃာ်ဝဲတၢ်သံဒိးသံကွၢ်တၢ်အလီၢ်လၢအဘူးလိာ်သးဒီးပသဝီန့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါအဝဲသ့ၣ်ဟဲနုာ်လီၤ လၢပသဝီပူၤအဃိဒ်ပမ့ၢ်သဝီဖိမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤအသိးပဘၣ်အိၣ်မူပှဲၤဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီကိးမုၢ်နံၤမုၢ်နၤဒီးကိးဆၢကတီၢ်ဒဲးလီၤ.” ဒ်တၢ်စီၣ်ပာ်ဖျါဝဲအသိး, SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်တဘျီလၢ်လၢ်ဖဲအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢကညီသုးဖီၣ်စုကဝဲၤဟးထီၣ်ဟးလီၤလၢသဝီပူၤဒီးအဝဲသ့ၣ်ခးလီၤတၢ်အဃိသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖုးတၢ်ဒီးသူၣ်တ ဂၢၢ်သးတကျၢၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးကညီသုးဖိတဖၣ်ဟဲအိၣ်လၢတၢ်လီၢ်အံၤအဆၢကတီၢ်, သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တသ့ၣ် ညါဝဲလၢမ့ၢ်မတဂၤဆှၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဆူ SAC သုးဖိတဖၣ်အအိၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၅ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အနံၤ, SAC သုးဖိသံဒိးသံကွၢ်တၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, ဂီၤခီ ၉း၀၀ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ် စးထီၣ်ထိသုးကျိၤလၢကဝီၤဒ့ (နီၣ်ဂံၢ် ၉)  လၢအဘူးလိာ်သးဒီးဟ---သဝီဒီးဆူ လ---သဝီတၢ်လီၢ်လၢအိၣ်သူၣ်လီၤသးယံၤဒၣ် ထဲ ၂၀ မံးနံးဧိၤလၢသိလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ်လီၤ. တချုးဒ်လၢ SAC သုးဖိတဖၣ်လဲၤတုၤတဘူးတယံၤဒီးသဝီအဆၢကတီၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်ဘၣ် သဂၢၢ်လိာ်အသးဒီး KTLA သုးပာ်ဖှိၣ်ဒီး PDF သုးဖိတဖၣ်အဃိတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်န့ၣ်က ဘၣ်ဖဲ ဂီၤခီ ၉း၀၀ နၣ်ရံၣ်ဒီးတုၤလၢ ၁၀း၀၀ နၣ်ရံၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်သးတနၣ်ရံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ KTLA ဒီး PDF သုးပာ်ဖှိၣ်တဖၣ်ဂုၤက့ၤအခံ, ခီဖျိအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢတၢ်ဒုးအံၤကမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဘၣ်ဖုးဒူသဝီကမျၢၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်သးသတူာ်ကလာ်အဃိသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်တအိၣ်လၢကဘၣ်ကတဲာ်က တီၤအသးလၢကဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်အဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးနီတဂၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ်သဲးထူၣ်လၢအအိၣ်လၢသဝီဖိ အကရၢၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်စီၤပ---လၢအမ့ၢ်လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “စးထီၣ်လၢလါ ယနူၤအါရံၤ ၅ သီတုၤလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်အံၤန့ၣ်ပဘၣ်အိၣ်မူဒၣ်လၢတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤဒီးပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ကိးမုၢ်နံၤ မုၢ်နၤဒဲးလီၤ. ပဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢသဝီပူၤလၢမုၢ်နၤတၢ်ခံးအဆၢကတီၢ်လီၤ. သုးဖီၣ်စုကဝဲၤခံကပၤလၢာ်မ့ၢ်ဟဲနုာ်လီၤထိသုး ကျိၤလၢသဝီပူၤဒီးတၢ်ဒုးမ့ၢ်ကဲထီၣ်န့ၣ်နးကဒီး.. တဘျီတခီၣ်ဖဲပဃ့ၢ်အဆၢကတီၢ်ပလိၤဘၣ်စီၣ်ဒီးပကဘၣ်မံဒၣ်လၢတၢ်ပျီပူၤ န့ၣ်လီၤ.”

တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢတၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအပူၤ

ဖဲမုၢ်ဆါခါအဆၢကတီၢ်ညီနုၢ် SAC သုးဖိတဖၣ်တဟးထီၣ်လၢအသုးကလၢၤပူၤလၢကလဲၤနုာ်လီၤဆူသဝီပူၤအဂီၢ်ဘၣ်, အါတ က့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ဟဲနုာ်လီၤဝဲဖဲမုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိဆၢကတီၢ်ဖဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢသဝီဖိအဂၤအအိၣ်ဘၣ်ဃး SAC သုးဖိဟဲနုာ်လီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, ဘၣ်ဖဲမုၢ်ဟါတၢ်ခံးလံအဃိကီဒိၣ်မးလၢအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲအံၤမ့ၢ်တၢ်လၢသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဝဲတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢပယီၤသုးဖိ သ့ၣ်တဖၣ်ဟဲနုာ်လီၤသဝီပူၤဖဲမုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ်ဒီးတမ့ၢ်လၢမုၢ်ဆါခီအဆၢကတီၢ်ဘၣ်အဃိ, သဝီဖိတဖၣ်ဘိၣ်ထီၣ်စှၢၤထီၣ် တၢ်ဘိၣ်လၢကဃ့ၢ်စိာ်ဝဲအဂီၢ်တချုးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒီးတဘျီတခီၣ်ဖဲအဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူလၢပယီၤသုးတဖၣ်ဟဲနုာ်လီၤလၢသဝီပူၤလံ န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ဝဲသတူၢ်ကလာ်ဒီးဟံးထီၣ်စုမ့ၣ်ဘံး (ဓါတ်မီး) ဒၣ်လဲာ်တချုးလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ဆါခီအဆၢ ကတီၢ်တၢ်ဒုးမ့ၢ်ကဲထီၣ်ဒီးကျဲသ့ၣ်တဖၣ်တၢ်မ့ၢ်တြီတံာ်ဃာ်အီၤန့ၣ်ဒူသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢကဃ့ၢ် ထီၣ်ကွံာ်အဂီၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

စီၤပ--- တဲဖျါထီၣ်ဝဲ “ဒ်ပမ့ၢ်သဝီဖိအသိးလၢပကကတဲာ်ကတီၤပာ်ပသးလၢပတၢ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံဂီၢ်န့ၣ်,  ပကျိၣ်စ့တအိၣ် ဘၣ်. ဒ်ပမ့ၢ်ပှၤမၤအီၣ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိအသိးတၢ်အံၤကဲထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်လၢပှၤဒ်သိးပှၤအံၤအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိတၢ် ဒုးတၢ်ယၤမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်ကဂ့ၤဒိၣ်တက့ၢ်လီၤ. တၢ်ဒုးမ့ၢ်ကဲထီၣ်အသီတဘျီဒၣ်လဲာ်န့ၣ်ယအဲၣ်ဒိးဃ့ကညးဘၣ်သုးဖီၣ်စုက ဝဲၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢကဒုးလိာ်သးတၢ်လီၢ်လၢအယံၤဒီးသဝီလီၤ. တၢ်ဒုးမ့ၢ်ကဲထီၣ်ဒံးဒၣ်အသးဒ်သိးဒီးတနံၤအံၤလၢလါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၄ နံၣ်အတီၢ်ပူၤလၢအဘူးဒီးသဝီဒ်အံၤန့ၣ်ကျဲတအိၣ်နီတဘိလၢပကဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးပသးအဂီၢ်ဘၣ်. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢယအဲၣ် ဒိးဃ့ထီၣ်လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအလီၢ်အကျဲလၢကအိၣ်ယံၤဒီးပဒူသဝီလီၤ.”

ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ, သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒီးအိၣ်ပလီၢ်ပဒီအသးလၢမ့ၢ်တၢ်ဒုးကကဲထီၣ်သးအဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ် န့ၣ်လီၤ.