တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢဒီၣ်ဖါခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါယူၤလံ ၂၀၂၄နံၣ်လီၤ. ဖဲ လါယူၤ လံ ၂၂သီ, ၂၀၂၄နံၣ်အနံၤ ဆၣ်တူၢ်ဂီၤကရူၢ် ခးဝဲထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အသိလ့ၣ်တဖၣ်ဖဲလ့ၣ်သိၤဝ့ၢ် ဒီးတီအူဝ့ၢ်ကျဲအဘၢၣ်စၢၤ ဖဲဒီၣ်ဖါခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးဝံၤအလီၢ်ခံ တနံၤဃီအတီၢ်ပူၤ SAC သုးဖိလၢအအိၣ်လၢခူၤနမဲၤ (ရမံးလာ်)သုးကလၢၤတဖၣ် ဖီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်သဝီဖိသးစၢ် ခံဂၤလၢအပၣ်ဃုာ်ဒီးဖိသၣ်တဂၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤဝဲဆူတီအူဝ့ၢ်အဆၢ ကတီၢ် မ့ၢ်လၢတၢ်ဆိမိၣ်ကမၣ်အီၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်ဒုးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဆှၢသဝီဖိဆူ SAC ခီၣ်သုးရ့ၣ်(ခလရ) နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်နာ်ဝဲလၢ SAC သုးဖိတဖၣ် မၤဆါပယွဲအဝဲသ့ၣ် ဖဲတၢ်သံကွၢ်သမံမိးအဆၢတီၢ်မ့ၢ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ကအၢၣ်လီၤတၢ်ကမၣ် လၢအတမ့ၢ်တတီဘၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် အကျါတဂၤအမိၢ်အပၢ်လဲၤဆူ ခလရ နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤ ဒ်သိးကထံၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤလၢတၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်အတၢ် လဲၤဟးအိၣ်သကိးဘျီဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤတသ့ၣ်ညါအတၢ်အိၣ်သး မ့တမ့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအီၤ နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]
တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ ဒီၣ်ဖါခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်
ဖဲလါယူၤလံ ၂၂ သီ, ၂ဝ၂၄ နံၣ် မုၢ်ဃ့ၢ်လီၤအဆၢကတီၢ် ဆၣ်တူၢ်ဂီၤကရူၢ် (Polaris Star Team) လၢအပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး ဒီးက မျၢၢ်တၢ်ဒီသဒၢသုး (PDF) ဒီးကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) တဖၣ် လၢတၢ်တီခိၣ်ရိၢ်မဲအီၤလၢ သုးရ့ၣ်(၅) လၢအအိၣ်လၢသုးက့နီၣ်ဂ့ၢ်(၂)ခိးခးခူသူၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးသိလ့ၣ် ၁၂ခိၣ်(လၢအအိၣ်လၢ ကလံၤ ထံးသုးဟ့ၣ်တၢ်ကလုၢ်လီၢ်ခၢၣ်သးလၢအအိၣ်လၢတီအူဝ့ၢ်)ဟဲက့ၤဝဲဆူလ့ၣ်သိၤသုးကလၢၤ လၢအအိၣ်လၢလ့ၣ်သိၤဝ့ၢ်, ဒီၣ်ဖါခိၣ် ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲတၢ်တီဆှၢသုးတၢ်အီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးယံာ်ဝဲ ၃နၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝဲဖဲ လ့ၣ်သိၤဒီးတီအူဝ့ၢ်ကျဲအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်လီၢ်ကဝီၤ PDF ဒီးသဝီဖိတဖၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး SACသုးဖိအါဂၤသံဒီးဘၣ်ဒိဝဲ လၢတၢ်ဒုးဘျီဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ. SAC သုးသိလ့ၣ်ဟးဂီၤတခိၣ် ဒီးဆၣ်တူၢ်ဂီၤကရူၢ်မၤန့ၢ်ဝဲ SAC သုးဖိတဖၣ်အကျိ (၇) ခိၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်ပှၤသးစၢ်ခံဂၤ
တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဖဲလါယူၤလံ ၂၂သီ, ၂၀၂၄နံၣ် မုၢ်ဃ့ၢ်လီၤဝံၤအလီၢ်ခံ SAC သုးဖိလၢအဟံးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢအအိၣ်လၢ ခူၤနမဲၤ (၇ မံးလာ်) သုးကလၢၤသ့ၣ်တဖၣ် ဖီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်သဝီဖိသးစၢ်ခံဂၤဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးဒိးသိလံၣ်ယီၢ်လၢကျဲဖဲအဘူးဒီးအဝဲသ့ၣ် သုးကလၢၤဒ်သိးက လဲၤဝဲဒၣ်ဆူတီအူဝ့ၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခူၤနမဲၤ (ရမံးလာ်) သုးကလၢၤ အိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲ တီအူဝ့ၢ် ဒီးသၤဒီၤကၠံဝ့ၢ်အ ဘၢၣ်စၢၤကျဲကပၤ ဖဲဒီၣ်ဖ်ခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ.SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဖီၣ်န့ၢ်သဝီဖိခံဂၤဝံၤအလီၢ်ခံဘၣ်တၢ်ဆှၢ အီၤဆူ SAC ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ) နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) လၢအမ့ၢ် လ့မဲၤ(၄မံးလာ်)သုးကလၢၤ လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢ ဒီၣ်ဖါခိၣ်ဒီး ထီတထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်အဆၢ န့ၣ်လီၤ.
သဝီဖိလၢတၢ်ဖီန့ၢ်ဆူၣ်အီၤ ခံဂၤမ့ၢ်ဝဲ စီၤအ--- (၂၁နံၣ်) ဒီးစီၤဘ--- (၁၆နံၣ်), ဒီးအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ပှၤဒီသကိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ကညီကလုာ် ဒီးကဲစ့ၢ်ကိး ပှၤခရံာ်ဖိ ဒီးအိၣ်ဆိးဝဲလၢ ဒ---ဝ့ၢ်, ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤအ--- မ့ၢ်ပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဂၤဒီး အိၣ်ဆိးဝဲလၢ ဃ---သဝီ, ဒ့လိၣ်မုၢ်နုာ်ဟီၣ်ကဝီၤ, ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဘ---မ့ၢ်စ့ၢ်ကိးပှၤဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဂၤ ဒီးအိၣ်ဆိးဝဲ လၢ ဖ---သဝီ, စံၤဘူၤတီၤကရူၢ်, ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်တချုးတၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် လၢထံၣ်လိာ်ဘၣ်အသးဒီး စီၤအ--- ဒီးစီၤဘ---တချုးလၢတၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်အဝဲသ့ၣ်ဆၢကတီၢ်ဒီးထံၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဝဲဒီးအလီတဲစိဃိ နာ်ဝဲလၢ SAC ဖီၣ်အဝဲသ့ၣ် ခီဖျိလၢ ထံၣ်န့ၢ်ဝဲစီၤအ---ကူကၤတၢ်ကူတၢ်ကၤလၢ အမၤလီၤဘၢ အသး အိၣ်လၢအလီတဲစိပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ SAC သုးဖိတဖၣ် ဆိမိၣ်ကမၣ်အီၤလၢအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် PDF သုးလၢအထီၣ် ဒုး SAC သုးသိလ့ၣ်လၢအိၣ်လၢကလံၤထံးသုးဟ့ၣ်တၢ်ကလုၢ်လီၢ်ခၢၣ်သး ဖဲနံၤအဝဲန့ၤန့ၣ်လီၤ.
ဒ်လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး တၢ်ကဘၣ်သံကွၢ်သမံသမိး ဒီးဖီၣ်ဒုးဃာ် စီၤအ--- ဒီးစီၤဘ--- ဖဲ SAC (ခလရ) နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤအိၣ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်နာ်ဝဲလၢ ဖဲတၢ်သံကွၢ်သမံသမိးအဆၢတီၢ် SAC ထူ,တီၢ်ဒီးမၤ ဆါပယွဲစီၤအ--- ဒီး စီၤဘ---အဃိ အဝဲသ့ၣ်ပျံၤတၢ်ဒိၣ်မး ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်လၢ SAC သုးသ့ၣ်တဖၣ်သံကွၢ်ဝဲတဖၣ် ကစံးဆၢဝဲလၢ ‘မ့ၢ်’ ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, ဖဲ SAC မၤဆါပယွဲဒီး သံကွၢ်အီၤလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဲ PDF ဧါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တကဲ PDF ဘၣ်ဆၣ် ကစံးဆၢဝဲလၢ ‘မ့ၢ်’ န့ၣ်လီၤ. (ဒ်သဝီဖိတဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး SAC (ခလရ) နီၣ်ဂံၢ်(၃၉) သုးခိၣ်လီၢ်လံၤတဂၤစံးဘၣ်အီၤလၢ စီၤဘ--- စံးဘၣ် SAC လၢ အဝဲပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ် ဖဲလါယူၤလံ ၂၂ သီ, ၂၀၂၄နံၣ်အနံၤန့ၣ်လီၤ. သနာ်က့ စီၤအ--- အမိၢ်ဒီး လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ်စံးဘၣ် KHRG လၢစီၤအ---ဒီးစီၤဘ---တမ့ၢ် PDF ဘၣ်န့ၣ်လီၤ).
SAC သုးဖီၣ်န့ၢ်ဆူၣ် စီၤအ---ဒီးစီၤဘ---ဝံၤ ဆှၢဝဲဆူ ခလရ နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤအ---အမိၢ်အပၢ်လဲၤဝဲဆူ ခလရ နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤ မ့ၢ်ဒ်သိးကထံၣ်လိာ်သးဒီး အဖိခွါဒီးအသကိးအဂီၢ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ အဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤတုၤအဆၢကတီၢ် ဃ့ထံၣ်လိာ်သးဒီးစီၤအ--- ဒီး စီၤဘ--- ဘၣ်ဆၣ် SAC တဟ့ၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢကထံၣ်လိာ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤအ--- မိၢ်ပၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအဖိတဖၣ်ဆူ ဃ---သဝီသးပှၢ် အအိၣ်ဒီးဃ့တၢ်မၤစၢၤမ့ၢ်ဒ် သိးတၢ်ကပျၢ်လီၤကွံာ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအီကူး ၂၀၂၄ နံၣ်ဆၢကတီၢ်ဒၣ်လဲာ် သဝီဖိခံဂၤ အံၤတၢ်တပျၢ်ကွံာ်အီၤ ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တဒိးန့ၢ်စ့ၢ်ကီးအဝဲသ့ၣ်ကစီၣ် မ့တမ့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါယူၤလံ ၂၀၂၄ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤ သကိးတၢ်တဂၤ ဖဲတီအူကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ်တၢ်မၤလီၤဘၢ အီၤလၢအဝဲနီၢ် ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ န့ၣ်လီၤ.