English
ကညီကျိာ်
မြန်မာတၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါ အ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢပယီၤသုး ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခးတပျုၢ်တပျီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိ ဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဒူၣ်လၢ အအိၣ်ဖဲ ယ--- သဝီ, ထံသဘျုၣ်ထၣ်ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဘၣ်ဒိ(၄) ဂၤဒီးသံဝဲ (၁) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီ လၢအဘၣ်ဒိ ဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံပိၢ်ဖးထီၣ်အက့အခီ လွံၢ်ဂၤအကျါ ပၣ်ဃုာ်ဒီးဖိသၣ်ဖိခံဂၤဒီး မ့မ့ၢ် အဝဲသ့ၣ် အဖံန့ၣ် သံဖဲတၢ်ကဲထီၣ် သးအလီၢ်တဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢအဘၣ်ဒိလွံၢ်ဂၤန့ၣ် လဲၤဒိးကူစါယါဘျါအသးဖဲ ထံသဘျုၣ် ထၣ်ကသံၣ်ဒၢးလၢအအိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲထံသဘျုၣ်ထၣ်ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ တၢ်ကရၢကရိနီတဖုအအိၣ်ဒံးဘၣ်သနာ်က့ တၢ်ကူစါယါဘျါသးအဂီၢ် တလိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. [1]
ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁သီ, ၂၀၂၃နံၣ် ဟါခီ ၈း၂၀ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အသုးရ့ၣ်လၢတသ့ၣ်ညါအနီၣ်ဂံၢ်ဘၣ်တဖုလၢ အအိၣ်ဆီလီၤသးဖဲ မးထီကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ် ၁၂၀ မမခံဖျၢၣ်လၢ ယ--- သဝီ, ထံသဘျုၣ်ထၣ်ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံအကျါတဖျၢၣ်လီၤတဲာ် ပိၢ်ဖးထီၣ်ဒီး အက့အခီဘၣ်ဝဲ ဟံၣ်ဖိဃီဖိယဲၢ်ဂၤလၢ အအိၣ်ဖဲဟံၣ်တဖျၢၣ်ဃီအပူၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလွံၢ်ဂၤဘၣ်ဒိဒီး တဂၤသံဝဲ ခီဖျိလၢအဘၣ်ဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံပိၢ်ဖးထီၣ်အက့အဃိန့ၣ်လီၤ. စီၤက--- အမိၢ် နီၢ်မၣ်စွ့ၤသါလၢသးနံၣ်အိၣ် ၇၂နံၣ်န့ၣ် ကျိဖးဒိၣ် အက့ဘၣ်လၢအခိၣ်ဒီး သံကွံာ်ဝဲဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် စီၤက--- သးနံၣ်အိၣ် ၃၅ နံၣ်န့ၣ်ကျိဖးဒိၣ်က့ဘၣ်အကိာ်ဘိ, အခၣ်ဒီး အစုလၢအထွဲတကပၤန့ၣ်လီၤ. စီၤက--- အမါ နီၢ်ဟ--- လၢသးနံၣ်အိၣ် ၂၉ နံၣ်န့ၣ် အဘၣ်ဒိလၢ အခံကိၢ်အစ့ၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဖိခွါ စီၤစ--- လၢသးနံၣ်အိၣ် ၅နံၣ် ဘၣ်ဒိလၢအခီၣ်လ့ၢ်ခိၣ်အထွဲတကပၤဒီး အဖိမုၣ်ဖိ နီၢ်န--- သးနံၣ်အိၣ်ခံလါတဂၤတခီ ကျိဖးဒိၣ်ချံအက့အခီဘၣ်ဒိအီၤဒီတဂၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂သီ, ၂၀၂၃နံၣ် ဟါဟီ ၈း၀၀ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် လီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်ဒီးသဝီဖိတဖၣ် လဲၤခူၣ်လီၤနီၢ်မၣ်စွ့ၤသါဒ်ပှၤဘါသီခါတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်လုၢ်လၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် အဖိဒီးအလံၤလၢအဘၣ်ဒိတဖၣ်န့ၣ် လဲၤကူစါယါဘျါအသးန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်လဲၤဆှၢဝဲဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢအဘၣ်ဒိတဖၣ်လၢ ထံသဘျုၣ်ထၣ်ကသံၣ်ဒၢး လၢအအိၣ်ဖဲ ထံသဘျုၣ်ထၣ်ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိ ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. [ထၢၣ်ဝံချၢ (BPHWT) ဆူၣ်ချ့မၤစၢၤတၢ်ဖိတဖၣ်ကွၢ်ထွဲကသံၣ်ဒၢးန့ၣ်လီၤ.] ယ--- သဝီဖိ တဖၣ် လဲၤဆှၢသဝီဖိလၢအဘၣ်ဒိလွံၢ်ဂၤအံၤဒီး အတၢ်လဲၤကျဲလၢကသံၣ်ဒၢးန့ၣ် ယံာ် ၁ နၣ်ရံၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤ. ထံသဘျုၣ်ထၣ်က သံၣ်ဒၢးအံၤ အိၣ်ဒီးကသံၣ်တၢ်ပီးတၢ်လီလၢအလၢအပှဲၤ လၢကကူစါယါဘျါသဝီဖိလၢ အဘၣ်ဒိလွံၢ်ဂၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ယ--- သဝီ ဖိတဖၣ်လဲၤဆှၢဝဲသဝီဖိလၢအဘၣ်ဒိတဖၣ်လၢကသံၣ်ဒၢးဒီး ကွၢ်ထွဲအဝဲသ့ၣ် ဖဲအဒိးကူစါယါဘျါသးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
စီၤက--- ဒီးအဖိခံဂၤ ဒိးကူစါယါဘျါသးလၢကသံၣ်ဒၢး ခံနွံဝံၤအလီၢ်ခံ အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဘျါက့ၤဒီး အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးဒံးအမါလၢ ကသံၣ်ဒၢးတုၤအဘျါထီၣ်က့ၤတစုန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ဟ--- ဘၣ်ဒိးကူစါယါဘျါသးလၢကသံၣ်ဒၢး ယံာ်တလါ မ့ၢ်လၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢကျိဖးဒိၣ်ချံအက့ နးဒိၣ်မးအဃိန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ကသံၣ်ဒၢးတဃ့ဝဲတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤဘၣ်အဃိသဝီဖိလွံၢ်ဂၤအံၤ တလိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါဒီးကသံၣ်ကသီအပှ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဒိးကူစါယါဘျါသးလၢ ကသံၣ်ဒၢးအဆၢကတီၢ်န့ၣ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢတၢ်ကရၢကရိနီတဖုအအိၣ်ဘၣ်. ဖဲလါမ့ၤ တၢတနွံ ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ စံၣ်လီၤဘၣ်က့ၤလၢကသံၣ်ဒၢးဒီး က့ၤလၢယ--- သဝီဒီး အိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ်တနွံန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ဟ--- ဒီးအဖိတဖၣ် ပျံၤတၢ်လၢကအိၣ်ဒံးလၢသဝီပူၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်လဲၤအိၣ်ဝဲလၢအဖံဟံၣ် ဖဲ ရ--- သဝီ, တကီၤဘိကရူၢ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
SAC သုးတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်တပယူာ်ဃီလၢ လ့ဖိထၣ်ကရူၢ်, ကတၢၢ်တံာ်ကရူၢ်, ထံသဘျုၣ်ထၣ်ကရူၢ်, ဒီးမးထီကရူၢ်လၢ အအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်မုၢ်နုာ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. စီၤက--- န့ၣ်အအိၣ်ဖဲ ယ--- သဝီဒီး မၤစၢၤတၢ်လၢ ကၠိတၢ်သူၣ်ထီၣ်အသီန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ဟ--- ဒီးအဖိတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်သးမ့ၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်က့ၤမၣ် ကဟဲက့ၤအိၣ်က့ၤလၢ အသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ.
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမးရှး ၂၀၂၃နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤ သကိးတၢ်တဂၤ ဖဲမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲး ယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲ နီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ် လီၤ.
Print: