English
ကညီကျိာ်
မြန်မာတၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲလါယူၤလံဒီးလါစဲးပထ့ဘၢၣ်၂၀၂၂နံၣ် အဘၢၣ်စၢၤ လၢလၢၢ် ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၅၉၉) ဒီးခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၅၉၀) ဒီး နီၣ်ဂံၢ် (၄၈) အသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ ဖီဃ့ခိၣ် (ဖီဆဲခိၣ်) သုးကလၢၤ, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဟဲက့ၤအိၣ်ကဒါက့ၤလၢအလီၢ် လၢ လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ် စးထီၣ်လၢ လါစဲးပထ့ဘၢၣ်ထီၣ်သီလံၤလံၤ, တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒီး ကညီဒီ ကလုာ်ဂၢၤသးကရၢ (KNDO) ဒီး ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သ့ၣ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤအါန့ၢ်ဒံး ၁၅ဘျီန့ၣ် လီၤ. ခီဖျိလၢ SAC ခီၣ်ချ့သုးတြိၤ (ခမတ) သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ထီၣ်တၢ်ဒုးသံအါအဃိ အ၀ဲသ့ၣ်မၤအါထီၣ်စ့ၢ်ကီးအသုးနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ် လီၤ. စးထီၣ်လၢလါယူၤလံတုၤလၢလါစဲးပထ့ဘၢၣ်အဆၢကတီၢ် SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ခးနါစိၤကျိဖးဒိၣ် ဒီးခးလီၤစ့ၢ်ကီး ကဘီယူၤအါဘျီ ဖဲလီၢ်က၀ီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, တၢ်ခးနါစိၤကျိဖးဒိၣ် ဒီးကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိ သ၀ီဖိ လၢအအိၣ်လၢသ၀ီအါဖျၢၣ် လၢလၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ် ဒီးဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်၀ဲဆူအသ၀ီန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိပိာ်မုၣ် လၢအအိၣ် လၢ ကၠီးစယ့းကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်တဂၤဘၣ်ဒိ၀ဲ ခီဖျိလၢ SAC ခးနါစိၤကျိဖးဒိၣ် ဖဲလါအီကူး ၇သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အဆၢကတီၢ် န့ၣ်လီၤ.[1]
တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဒီးတၢ်ဃ့ၢ်မှံအိၣ်ကမှံ
ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၆သီ, ၂ဝ၂၂နံၣ်အနံၤ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) လၢအအိၣ်လၢ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (ခမရ-၅၉၉) ဒီးခီၣ်သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (ခလရ-၅၉၀) ဒီးနီၣ်ဂံၢ် (ခလရ-၄၈) သုးသ့ၣ်တဖၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ်၀ဲလၢ ဖီဃ့ခိၣ် (လီၢ်က၀ီၤဖိ သ့ၣ်တဖၣ်ကိးစ့ၢ်ကီး၀ဲလၢ ဖီဆဲခိၣ်) သုးကလၢၤ, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဒီးက့ၤအိၣ်ကဒါက့ၤ၀ဲဆူအတၢ်လီၢ်လၢ ဃဲဒၢကရူၢ် ဒီးကွံ လါကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၇သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ သ၀ီဖိလၢအအိၣ်လၢ သဲခံ သ၀ီ, ဃဲဒၢကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဖဲအဟဲက့ၤလၢအကျီးအဆၢကတီၢ် ထံၣ်၀ဲ SAC သုးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ထံၣ် SAC သုး၀ံၤအလီၢ်ခံ ဟဲက့ၤလၢအသ၀ီဒီးဒုးသ့ၣ်ညါသ၀ီဖိအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်, သ၀ီခိၣ်နၢ်တဖၣ်ဒီး ကညီဒီကလုာ်ဂၢၤသးကရၢ (KNDO) သုးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါ KNDO ဘၣ်ဃး SAC သုးအိၣ်လၢလီၢ်က၀ီၤပူၤတဘျီဃီ အ၀ဲသ့ၣ်လဲၤဃု သမံသမိးသ၀ီတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်အိၣ်သး လၢသ၀ီဖိလၢအအိၣ်လၢ ထူထၣ်ဒီးသဲခံသ၀ီ, ဃဲဒၢကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် သ့ၣ် တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သနာ်က့ တချုးလၢအ၀ဲသ့ၣ်ဃုသမံသမိးသ၀ီတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်အိၣ်သး လၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒံးဘၣ် န့ၣ် သ၀ီဖိလၢအအိၣ်လၢ သဲခံဒီးထူထၣ်သ၀ီ သ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်တ့ၢ်လံလၢအသ၀ီ ဖဲတၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါအ၀ဲသ့ၣ်လၢ SAC အိၣ်လၢလီၢ်က၀ီၤပူၤ၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.
၀ံၤအလီၢ်ခံ ဖဲတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်အဆၢကတီၢ် SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်တဟူးဂဲၤ၀ဲလၢမုၢ်သဲးကျဲမုၢ်, ဃဲ ကၤခိၣ်ကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဒ်အ၀ဲသ့ၣ်ဟူးဂဲၤ၀ဲလၢအပူၤကွံာ်(တချုးလၢသုးဟံးဆူၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ)ဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ်အ၀ဲ သ့ၣ်ဟူးဂဲၤအါထီၣ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢအအိၣ်စီၤစုၤဒီးကျဲမုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢသုးသီသ့ၣ်တဖၣ်ဟူးဂဲၤလၢလီၢ်က၀ီၤ ပူၤအဃိ အ၀ီဖိတနီၤလၢအအိၣ်လၢ ဃဲဒၢကရူၢ် ဒီးကွံလါကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဆူအသ၀ီန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ သ၀ီဖိလၢအအိၣ်လၢ မုာ်ခံ, ဒိၣ်ဒီခံ, ဃဲဒၢ, ဒ့ၣ်ဘီခံ, ဒီးဃီထီခံသ၀ီ, ဃဲဒၢကရူၢ်, ဒီးပိၢ်ဃိဒၢသ၀ီ, ကွံလါ ကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢအသ၀ီ ခီဖျိလၢ SAC သုးလၢအဟဲက့ၤလၢ ဖီဃ့ခိၣ်သုးကလၢၤ, မုၢ်တြီၢ် ကီၢ်ရ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် တဟဲက့ၤလၢမုၢ်သဲးကျဲမုၢ်ဘၣ်အမဲာ်ညါ ဟဲက့ၤ၀ဲလၢပှၢ်ကျါကျဲဒီးခီဘၣ်၀ဲသ၀ီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဃိန့ၣ် လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် ကူၣ်သ့ဆဲးလၤကၠိသ့ၣ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ ဃဲဒၢကရူၢ်န့ၣ် တၢ်ကဘၣ်ဆိကတီၢ်ကွံာ်အီၤ ဒီးသ၀ီဖိလၢအ အိၣ်လၢဃဲဒၢကရူၢ် ဒီးကွံလါကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး၀ံစိာ်တီဆှၢဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူတၢ်တၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၇သီ, ၂၀၂၂နံၣ်လံၤလံၤ SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၅၉၀), ခီၣ်သုးရ့ၣ်နီၢ်ဂံၢ် (၅၉၀) ဒီး (၄၈) သုး သ့ၣ်တဖၣ်မၤ၀ဲဒုးယၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢ ဃဲဒၢကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၇သီန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ် ဆီလီၤအသးဖဲ လၢၢ်၀ါခိၣ်, ဃဲဒၢကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီးအိၣ်၀ဲဖဲန့ၣ်တုၤလၢ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၆သီန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပ ထ့ဘၢၣ် ၉သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ မုာ်ခံသ၀ီ, ဃဲဒၢကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လဲၤကွၢ်ထံသမံသမိးဒူသ ၀ီတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတၢ်အိၣ်သး လၢတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီးအသ၀ီသ့ၣ်တဖၣ်အဆၢတီၢ် SAC (ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၅၉၀), ခီၣ် သုးရ့ၣ်နီၢ်ဂံၢ် (၅၉၀) ဒီး (၄၈)) သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခးအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သ၀ီဖိတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးနီတဂၤဘၣ်. ဖဲလါစဲးပ ထ့ဘၢၣ် ၁၀သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ခးသံ၀ဲ မုာ်ခံသ၀ီသးပှၢ် လၢအမ့ၢ် စီၤက---အပနၢ်တဒုဖဲ မုၣ်ခံသ၀ီချၢ န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၁သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ SAC ဒီး KNDO လီၢ်ခၢၣ်သး သုးရ့ၣ်(၃)အဘၢၣ်စၢၤ လၢအဘူးဒီး မုာ်ခံသ၀ီ, ဃဲဒၢကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်မၤကၣ်က့ၤတၢ်၀ဲအံၤအဂီၢ် SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခး လီၤမီထးချံသ့ၣ်တဖၣ်လၢ KNDO လီၢ်ခၢၣ်သး ဒီးမုၢ်ခံသ၀ီ လၢအအိၣ်လၢ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၃သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ ပဲာ်၀ါဒၢသ၀ီ, ဃဲဒၢကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီးသ၀ီ ဖိလၢအအိၣ်လၢ လီၢ်မုာ်ပၢၤသ၀ီ, လီၢ်မုာ်ပၢၤကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢအသ၀ီ ခီဖျိလၢအ၀ဲသ့ၣ်နၢ်ဟူတၢ်ကစီၣ်လၢ SAC (ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်(၅၉၀), ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၢ်ဂံၢ်(၅၉၀) ဒီး၄၈)သုးသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢကလဲၤနုာ်လီၤ ဆူအ၀ဲသ့ၣ်သ၀ီန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၄သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ သ၀ီဖိလၢအအိၣ်လၢ ဃိလူၢ်သ၀ီ, ဃဲဒၢကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ် ကီၢ်ဆၣ်စ့ၢ်ကီး ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢအသ၀ီ ခီဖျိလၢ SAC သုးသ့ၣ်တဖၣ်ကလဲၤဆူအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်အသ၀ီလၢအအိၣ်လၢ လၢၢ် ၀ါခိၣ်, ဃဲဒၢကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံဒံး ဒီးလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုလၢသ၀ီဘူး လၢအအိၣ်လၢ လီၢ် မုာ်ပၢၤကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီတကတီၢ်ညါအပူၤ စးထီၣ်လၢ SAC သုး(ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်(၅၉၀), ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၢ်ဂံၢ် (၅၉၀) ဒီး၄၈) ဟးထီၣ်ကွံာ်၀ဲလၢ ပီၤဃ့ခိၣ်သုးကလၢၤလံၤလံၤ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ SAC, KNDO သုးရ့ၣ်(၃), ကညီဒီကလုာ် တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးရ့ၣ် (၇), (၈) ဒီး (၉) သ့ၣ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤထီဘိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ SAC သုး သ့ၣ်တဖၣ် ကက့ၤကဒါလၢအတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲအဂီၢ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်၀ဲဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၄သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဂီၤခီ ၇း၂၀မံးနံးအဆၢကတီၢ် SAC ခီၣ်ချ့သုးတြိၤ (ခမတ) နီၣ်ဂံၢ် (၇၇)သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် လၢအအိၣ်လၢ ဘီကထၣ် သုးကလၢၤ ဒီးအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢ ပဒဲကီသ၀ီချၢ, ပဒဲကီကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆှၢထီၣ်အီၤဆူ လၢၢ်၀ါခိၣ်, ပဒဲကီကရူၢ်လၢတၢ်မၤအါထီၣ်သုးဂံၢ်ဘါအဂီၢ် ခီဖျိလၢ (ခမရ-၅၉၀), (ခလရ-၅၉၀) ဒီး (ခလရ-၄၈) သုးသ့ၣ် တဖၣ်သံအါအဃိန့ၣ်လီၤ. (ခမတ-၇၇) စ့ၢ်ကီးဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ်အါ ဒီးအသုးဖိလၢဘၣ်ဒိသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ် ဆှၢကဒါက့ၤအီၤဆူ ဘီကထၣ် သုးကလၢၤ လၢအအိၣ်လၢ ဘီကထၣ်ကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ သုးဖိတနီၤအိၣ်ဒံး၀ဲလၢ လၢၢ်၀ါခိၣ်န့ၣ်လီၤ. (ခမတ-၇၇) အသုးခိၣ်မ့ၢ်၀ဲ မ့တ့ၤ ဒီးခဲအံၤအိၣ်ဆိး၀ဲလၢ လၢၢ်ဒိၣ်၀့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သး ဒီတကတီၢ်ညါအပူၤ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အါန့ၢ်ဒံး ၁၅ဘျီန့ၣ်လီၤ. လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်မှံဟး ဖျိးတ့ၢ်လံ၀ဲ ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိလၢအဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်အမ့ၢ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ , တၢ်အီၣ်တၢ်အီ တလၢတပှဲၤ, ဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူတၢ်တၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်
ဖဲလါယူၤလံ ၂၉သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဂီၤခီ ၉း၁၀မံးနံးအဆၢကတီၢ် SAC ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ် ဖဲသီတူၢ်ဒ့ ဖဲ KNLA သုးရ့ၣ်(၉) ဟူးဂဲၤလီၢ် ဒီးလၢကွံဒိၣ်, လီၢ်မုာ်ပၢၤကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ဒီးမ့ၢ်တၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ Civil Disobidience Movement (CDM) သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. တနံၤဃီအတီၢ်ပူၤ ကဘီယူၤခးလီၤစ့ၢ်ကီးတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်တတီၤလၢအဘူးဒီးလၢၢ်ပဲာ် ဒဲ, လီၢ်မုာ်ပၢၤကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဖဲပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီယူၤခးလီၤတၢ် ဘၣ်ဒိ၀ဲ KNLA သုးရ့ၣ် (၉) တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘျီၣ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ သ့ၣ်တဖၣ်အါထီၣ်လၢလီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိ ဒီးပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလၢအအိၣ်လၢ လီၢ်မုာ်ပၢၤကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါဃိ အ၀ဲသ့ၣ် သုး ကဒီးအသးလၢ တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤန့ၣ်လီၤ. ကဘီယူၤဒုးသုးခးလီၤတၢ် ဖဲလီၢ်မုာ်ပၢၤကရူၢ် ဒီးဃဲဒၢကရူၢ်အဆၢန့ၣ်လီၤ. က ဘီယူၤဒုးသုးခးလီၤတၢ်လၢတၢ်လီၢ်သၢတီၤလၢအမ့ၢ် သီတူၢ်ဒ့, ကွံဒိၣ်ဒီးလၢၢ်ပဲာ်ဒဲ ၀ံၤအလီၢ်ခံ က့ၤကဒါက့ၤဆူအတၢ်လီၢ်န့ၣ် လီၤ. သနာ်က့တနံၤဃီ ဖဲဟါခီ ၄း၂၅ မံးနံးအဆၢကတီၢ် SAC ကဘီယူၤဟဲကဒါအသီတဘျီဒ်သိးကဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါဆိလီၢ် က၀ီၤ တၢ်အိၣ်သးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါအီကူး ၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဂီၤခီ အနၣ်ရံၣ် ၁၀း၁၅မံးနံးအဆၢကတီၢ် SAC ဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ်ကဘီယူၤခံဘ့ၣ် ဟဲခးလီၤ တၢ်ဖဲ ပဲသီသ၀ီ ဒီးလ့ၣ်ပ့ၣ်သ၀ီအဘၢၣ်စၢၤ, ကၠီးစယ့းကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီၣ်ယူၤခးလီၤတၢ်ဘၣ်ဟးဂီၤသ၀ီ ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဒၢး, ကရၢၢ် ဒီးကျီးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ်ကဘီယူၤ ခးလီၤတၢ်ယဲၢ်ဘျီဖဲလီၢ်က၀ီၤ၀ဲန့ၣ်၀ံၤ အလီၢ်ခံ KNLA သုးရ့ၣ်(၉)ခးကဒါအီၤအဃိ ဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ်ကဘီယူၤတဘ့ၣ်ဘၣ်ဒိဒီးခုၣ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်၀ဲ အံၤအဃိ ဟဲၣ်လံၣ်ခီးပတၢၣ်ကဘီယူၤသ့ၣ်တဖၣ်က့ၤကွံာ်ဒီးစီၢ်လီၤလၢ ကၠိကရၢၢ်ပူၤလၢအအိၣ်လၢ ကည့ကၠိၤသ၀ီ, ကၠီၣ်တ ကါကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် (တမ့ၢ် KHRG ဟူးဂဲၤဟီၣ်က၀ီၤ) လၢအအိၣ်လၢပရဲလိၣ်ကျိ၀ၢ်ဘးခီန့ၣ်လီၤ. သ၀ီ၀ဲအံၤ အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ SAC တၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၄သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ SAC ကဘီယူၤဒုးသုးခံဘၣ် ဟဲဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါလီၢ်က၀ီၤတၢ်အိၣ်သး ဖဲဃဲဒၢကရူၢ် ဒီးကွံလါကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ခွံဘျီ စးထီၣ်လၢ ၁၁နၣ်ရံၣ် တုၤလၢ ၁၂း၂၀မံးနံးန့ၣ်လီၤ. ၀ံၤအလီၢ်ခံ ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၄သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ၄း၁၅ မံးနံးဃၣ်ဃၣ် SAC ကဘီယူၤဒုးသုးခံဘ့ၣ်ဟဲခးလီၤတၢ်ဖဲ လၢၢ်ဘါလၢအဘူးဒီးဃိလူၢ်, ဃဲဒၢကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိလၢအအိၣ်လၢ ဒ့ၣ်ဘီခံ, ဃဲဒၢ, ထူထၣ်, သဲခံ, ဃီထီခံ, ဒိၣ်ဒီခံ, မုၢ်ခံ, ဃိလူၢ်, ပဲာ်၀ါဒၢသ၀ီ, ဃဲဒၢကရူၢ်, ပိၢ်ဃိဒၢသ၀ီ, ကွံလါကရူၢ်, ဒီးလီၢ်မုာ်ပၢၤသ၀ီ, လီၢ်မုာ်ပၢၤကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ၀ဲ ခီဖျိလၢကဘီယူၤခးလီၤတၢ် ဒီးတုၤခဲအံၤ အ၀ဲသ့ၣ်က့ၤအိၣ်လၢအသ၀ီတဘူၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိလၢအဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအိၣ် ၀ဲ ၁,၃၁၁ဂၤ ဒီးအိၣ်၀ဲလၢ သ၀ီ၁၁ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိလၢအဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ် တဖၣ်ဒ်အမ့ၢ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီတလၢတပှဲၤ တကးဘၣ်ခဲအံၤဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ တၢ်စူၤဆၢကတီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
SAC ခးနါစိၤကျိဖးဒိၣ်
ဖဲလါအီကူး ၇သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဂီၤခီ ၅း၀၅မံးနံးအဆၢကတီၢ်, SAC သုးလၢတၢ်တသ့ၣ်ညါအသုးရ့ၣ်တဖု လၢအအိၣ်ဆီလီၤအ သးလၢ ဒိဒါသ၀ီ, ကၠီၣ်တကါကီၢ်ဆၣ် လၢအိၣ်လၢပရဲလိၣ်ကျိ ခးလီၤ၀ဲမီထးချံလွံၢ်ဖျၢၣ်လၢ လ့ၣ်ပ့ၣ်သ၀ီ, ကၠီးစ ယ့းကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. မီထးချံလီၤတဲာ်လၢသ၀ီပူၤ သၢဖျၢၣ်ဒီးအ၀ဲတဖျၢၣ်လီၤတဲာ်လၢ သ၀ီခိၣ်ထိး န့ၣ်လီၤ. မီထးချံအက့ဘၣ်ဒိ၀ဲ သ၀ီဖိလၢအသးအိၣ် ၂၁နံၣ်လၢအမ့ၢ် နီၢ်ခ---တဂၤန့ၣ်လီၤ. မီထးချံအက့နုာ် လီၤဆူနီၢ်ခ---အဒၢးပူၤဒီးဘၣ်ဖျိ၀ဲဒၢးကပၤဒီးဘၣ်ဒိ၀ဲနီၢ်ခ---န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခ---ဘၣ်ဒိ၀ဲဒီးမီထးချံအက့ ဖဲအကိာ်ဘိအထွဲတကပၤန့ၣ်လီၤ. လ့ၣ်ပ့ၣ်သ၀ီဖိတဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ဆူဂ---သ၀ီ, နိၣ်ဂီၤကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခ---ဘၣ်တၢ်ကူဆါယါ ဘျါအီၤလၢ Free Burma Ranger (FBR) ကသံၣ်သရၣ် ဖဲတၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ခ---ဘျါက့ၤ၀ဲ ဒီးဖဲလါနိၣ်၀့ဘၢၣ် ၂၀၂၂ နံၣ် အဆၢကတီၢ် လ့ၣ်ပ့ၣ်သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်က့ၤအိၣ်ကဒါက့ၤလၢအသ၀ီလံန့ၣ်လီၤ.
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါအီကူးဒီးလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၀၂၂နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤ လၢလီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ် မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ် ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.
Print:
