BGF ဒီး SACသုးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ

ဖဲလါစဲးပထ့ၣ်ဘၢၣ် ၁၄သီ ဒီး ၂၀သီ, ၂၀၂၁နံၣ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးကအိၣ် ၂၄ဂၤ ဒီး သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF)သုးဖိကအိၣ် (၂၂)ဂၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးဒီး စးထီၣ်ဟးထီၣ်ဖဲလ့က့ၣ်သုးကလၢၤဒီးလဲၤထီၣ်ဆူ ယိၤကျါ သုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်လဲၤခီ၀ဲ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (KNU)တၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤပူၤ ဘၣ်ဆၣ်တဟံးန့ၢ်ဆိတၢ်ပျဲလၢ KNUအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. BGFသုးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်သုးရ့ၣ် (၁၀၁၃)သုးလၢအဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ ဘိၤလၣ်ကၠဲၤ ဒီးသုးရ့ၣ် တဘ့ၣ်အံၤဟူးဂဲၤ၀ဲဖဲလ့က့ၣ်ဒီးယိၤကျါသုးကလၢၤအဘၢၣ်စၢၤဟီၣ်က၀ီၤတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် SAC သုးရ့ၣ်သုးထံးနီၣ် ဂံၢ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် တသ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. BGFဒီး SACသုးတဖၣ် လဲၤထီၣ်ဆူယိၤကျါသုးကလၢၤ ဒ်သိးက ဆှၢအါထီၣ်သုးတၢ်အီၣ်တၢ်အီတဖၣ်ဒီး BGFသုးရ့ၣ် (၁၀၁၃)အံၤ ကလဲၤဆီတလဲအလီၢ်ဒီး BGF သုးဖဲယိၤကျါသုးကလၢၤ တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤကျါသုးကလၢၤခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ ဘိၤ၀ၣ်စိ ဒီး SAC သုးလၢအအိၣ်ဖဲယိၤကျါသုးကလၢၤအပူၤအံၤအိၣ် ဒၣ်စှၤဂၤ ဒီးသုးဖိတဖၣ်အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ်မ့ၢ် BGF သုးန့ၣ်လီၤ. ဖဲ BGF ဒီး SAC သုးတဖၣ် ဟူးဂဲၤဟး၀့ၤ၀ီၤဖဲ လ့က့ၣ် ဒီး ယိၤကျါသုးကလၢၤအခါန့ၣ် ဘၣ်လဲၤခီဂာ်၀ဲ၀့ၢ်ဒီးသ၀ီတဘျုးဖျၢၣ်ဒ်အမ့ၢ်ကၠဲးကီ၀့ၢ်, က---, အ---, ဟ--- ဒီးလ---သ၀ီ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. BGFဒီး SACသုးတဖၣ်အံၤ ဟးထီၣ်လၢလ့က့ၣ်သုးကလၢၤ စးထီၣ်ဖဲ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၄သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် လီၤ.

လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ BGFဖဲယိၤကျါသုးကလၢၤတဖၣ်အံၤ ဆီတလဲအလီၢ် (၄၅)သီတဘျီထီဘိ ဒီးဖဲအ၀ဲသ့ၣ် ဆီတလဲအလီၢ်တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် SACသုးတဖၣ်ဟဲပိာ်အ၀ဲသ့ၣ်ခံကိးဘျီဒဲးန့ၣ်လီၤ. တချုးဒံးလၢလါအီကူး ၂၀၂၁နံၣ်ဘၣ် န့ၣ် BGFဒီးSACသုးတဖၣ်အံၤ သူ၀ဲသိလ့ၣ်ကျဲလၢကတၢတံး၀့ၢ်ဒီးဘီကၠိၣ်လဲၤသ၀ီအဘၢၣ်စၢၤတဘိအံၤ ဒီးလဲၤခီဃီဆူ ယိၤကျါသုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စးထီၣ်ဖဲလါအီကူး ၂၀၂၁နံၣ်အပူၤန့ၣ် ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးတဖၣ်တြီတံၢ်ဃာ် BGFဒီး SACသုးလၢအဟူးဂဲၤဖဲ KNLAသုးတၢ်ပၢဟီၣ်က၀ီၤတဖၣ်ခီဖျိတၢ်ထီၣ်ဒုးလၢကျဲန့ၣ်လီၤ. (KNLAသုးတဖၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဆိ BGFဒီး SACသုးတဖၣ်လၢ တဘၣ်လ့ၢ်လိၤလၢၤကျဲတဘိအံၤလၢၤဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် BGFဒီး SACသုးတဖၣ် တဒိကနၣ်၀ဲ KNLAတၢ်ကလုၢ်ဘၣ်အဃိ တၢ်ခးအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲလါအီကူး ၂၀၂၁နံၣ် န့ၣ် BGFဒီး SACသုးတဖၣ် စးထီၣ်သူက့ၤကျဲလၢအဂၤတဘိ စးထီၣ်ဖဲလ့က့ၣ်သုးကလၢၤဒီးလဲၤ၀ဲဆူယိၤကျါသုးကလၢၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီ ဖဲ BGF ဒီး SACသုးတဖၣ် ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်မၤသုးတၢ်ဆီတလဲလီၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဖီၣ် ပီၤတၤ, ပှၤနဲၣ်ကျဲ ဒီးသူသ၀ီဖိလၢစုက၀ဲၤတၢ်ဒီသဒၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဖီၣ်ပီၤတၤ, တၢ်သူပှၤကညီလၢတၢ်ဒီသဒၢလီၤသးအဂီၢ် ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်

က. စးထီၣ်ဖဲလ့က့ၣ် ဒီးလဲၤဆူယိၤကျါသုးကလၢၤ

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၄သီ, ၂၀၂၁နံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် BGFဒီး SACသုးတဖၣ် စးထီၣ်ဟးဖဲလ့က့ၣ်ဒီးလဲၤဆူ ကၠဲးကီ၀့ၢ်ဒီး ပယၢ်ရီသ၀ီဒီးသုးသိလ့ၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. BGFဒီး SACသုးတဖၣ် အိၣ်ပတုာ်ဖဲ က---သ၀ီတဘျုးသီ၀ံၤ ဒီးဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၇သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်လဲၤဆူ၀---သ၀ီန့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤ၀ဲဆူ ၀---သ၀ီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် မၢဆူၣ်က---သ၀ီဖိ လဲၤဆှၢန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢသိလ့ၣ်လိၣ်ထဲး (ဒိဒိၤ) (၅)ခိၣ်န့ၣ် ဒီးတဟ့ၣ်သ၀ီဖိတၢ်ဘူးတၢ်လဲနီတမံၤဘၣ်န့ၣ် လီၤ.

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၇သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် ဖဲ BGF ဒီး SAC သုးတဖၣ်ဟဲတုၤဖဲ ၀---သ၀ီအဆၢကတီၢ် မၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ၀---ကရူၢ်ခိၣ်လၢ ကဆှၢန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်အီၣ်လၢချံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ကရူၢ်ခိၣ်အံၤ ဆှၢန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်အီၣ်တဘူၣ် ဘၣ် မ့ၢ်လၢ KNLA သုးတဖၣ်ဖျါလၢအ၀ဲသ့ၣ်ကခး BGF ဒီး SACသုးတဖၣ်အံၤအဃိကရူၢ်ခိၣ်တဂၤအံၤ လဲၤဃ့ၢ်ပဒ့ၣ်ကွံာ် အသးဆူတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ. ၀ံၤအလီၢ်ခံ BGFဒီး SACသုးတဖၣ်အံၤဖီၣ်ဃာ်၀ဲကရူၢ်ခိၣ်အမါ ဒ်သိးကမၢဆူၣ်အ၀ၤဟဲက့ၤ ဒီးဆှၢန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်အီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကရူၢ်ခိၣ်အံၤတဟဲက့ၤဘၣ်.

BGFဒီး SACသုးတဖၣ်မ့တမၤဆါ KNU ကရူၢ်ခိၣ်အမါအံၤနီတမံၤဘၣ်ဆၣ် မၢဆူၣ်စ့ၢ်ကီးအီၤလၢ ကဆှၢတၢ်အီၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၈သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် အ---သ၀ီဖိ (၁၀၇) ဂၤဘၣ်တီဆှၢန့ၢ်BGFဒီး SACသုး တၢ်အီၣ်ဆူဟ---သ၀ီ ဒ်သိးတၢ်ကပျၢ်လီၤကွံာ်ကရူၢ်ခိၣ်မါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လ---သ၀ီဖိ စီၤက---ပာ်ဖျါထီၣ်ထီၣ်၀ဲလၢ သ၀ီဖိတဖၣ်တလဲၤဆှၢန့ၢ် BGF ဒီး SACသုးတၢ်အီၣ်လၢချံဘၣ် လဲၤ၀ဲလၢခီၣ်မ့ၢ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ်မ့လဲၤလၢချံန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အါအဃိန့ၣ်လီၤ. “ပှၤမ့ဆှၢ တၢ်အီၣ်လၢချံန့ၣ် အဒုၣ်ဒါ (KNLA/KNDO) ကခးအ၀ဲသ့ၣ်သ့ ဒီးချံကလီၤဘျၢကွံာ်အဃိ ကရူၢ်ခိၣ်မါကမၢသ၀ီဖိဆှၢ တၢ်အီၣ်လၢခီၣ်န့ၣ်လီၤ.”.

သ၀ီဖိတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ  BGFဒီး SACသုးတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်၀ံ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ် ပၣ်ဃုာ်ဘုသး (၁၀၅)ထၢၣ် ဒီးတၢ်အီၣ်အဂုာ်အဂၤဒ်အမ့ၢ် ညၣ်ဒၢ, ကျီၢ်နုၢ်ထံဒၢ ဒီးကျိချံတဖၣ်ပၣ်ဃုာ်၀ဲဒၣ်တနီၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီသ့ၣ် တဖၣ်အါဒီးအတယၢၢ်ဃၢအဃိ သ၀ီဖိ(၁၀၇)ဂၤဘၣ်လဲၤ၀ံၤပီၤတၤလၢ BGFဒီး SACသုးတဖၣ်အဂီၢ် ဖဲအ--- ဒီးဟ---သ၀ီခံဖျၢၣ်အဘၢၣ်စၢၤ ဘၣ်ဟးလၢခီၣ် (၂)ဘျီညါန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိအကျါတဂၤလၢအအိၣ်ဖဲ ဟ---သ၀ီ, ထံဖးဒိၣ်ထၣ်ကရူၢ်, ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ“ဘုသးထၢၣ်တဖၣ်ဒိၣ်အဃိပှၤတနီၤ တထၢၣ်ဘၣ်၀ံ၀ဲသၢဂၤဒီးတနီၤ၀ံတထၢၣ်ခံဂၤ.ပိာ်ခွါ၀ံ တထၢၣ်ခံဂၤ မ့တမ့ၢ်ပိာ်မုၣ်၀ံ တထၢၣ်၃ဂၤ.”

ဖဲBGFဒီး SACသုးတဖၣ်အိၣ်ဖဲအ---သ၀ီပူၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဖီၣ်အီၣ်ဟုၣ်သ၀ီဖိအထိၣ်ဒ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ဖီၣ်အီၣ်န့ၢ်ပှဲၤဘ့ၣ်လဲၣ်န့ၣ်သ၀ီဖိတသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တချုးလၢ BGFဒီး SACသုးဒီးသ၀ီဖိလၢအ၀ံပီၤတၤတဖၣ်ဟဲတုၤဖဲ ဟ---သ၀ီဒံးဘၣ်န့ၣ် KNLA သုးခးအ၀ဲသ့ၣ်လၢကျဲ (၂)ဘျီ, တဘျီန့ၣ်ခး၀ဲဖဲ ကြဲၤခိတၢ်လီၢ်ဒီးအ၀ဲတဘျီန့ၣ် ခး၀ဲဖဲတၢ်ခဲကျါတချုးတုၤ ဟ---သ၀ီဒံးဘၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢKNLAသုးတဖၣ် ခး၀ဲBGFဒီး SACသုးတဘျီတထံၣ်ခံထံၣ်လီၤအဃိ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်ဘၣ်ဒီး သ၀ီဖိလၢ အ၀ံပီၤတၤသ့ၣ်တဖၣ်တဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. KNLA သုးတဖၣ် တြီတံၢ်ဃာ်၀ဲBGFဒီး SACသုးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ လၢအ၀ဲသ့ၣ် KNU ဟီၣ်က၀ီၤပူၤဃံးဃံးန့ၣ်လီၤ. အဃိအ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ကတီၤအသးလၢကဒုးတၢ်အဂီၢ်ထီဘိအဃိ BGFဒီး SACသုးတဖၣ် မ့တကနၣ်KNU တၢ်ကလုၢ်ဘၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကခး၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတဘျီအံၤန့ၣ် သ၀ီဖိ တဂၤပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ သုးတဖၣ်တခး BGF ဒီး SACသုးအါအါဘၣ်မ့ၢ်လၢသ၀ီဖိတဖၣ် ဟးလၢ BGFဒီး SACသုးတဖၣ်အ ဘၢၣ်စၢၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

BGFဒီး SACသုးတဖၣ် ဟဲတုၤဖဲ ဟ---သ၀ီဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၈သီ, ၂၀၂၁နံၣ် ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်မံဖဲ ဟ---သီခါဖၠၣ်ခံနၤန့ၣ်လီၤ . ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၉သီ, ၂၀၂၁နံၣ်ဟါလီၤခီအဆၢကတီၢ် ဖဲBGFဒီး SACသုးတဖၣ်ကဟဲပှ့ၤတၢ်လၢသ၀ီဖိလၢအမ့ၢ်နီၢ်ယ---တဂၤအံၤအကျးဆၢကတီၢ်န့ၣ် KNLAသုးတဖၣ်ခးအ၀ဲသ့ၣ်ဖဲကျးအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. BGFဒီး SACသုးတဖၣ် ခးနါစိၤကျိ ဖဲကျးကပၤ၀း၀းန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးတဘျီအံၤန့ၣ် BGFမ့တမ့ၢ် SACအသုးဖိသံတဂၤဘၣ်ဆၣ် သ၀ီဖိတဘၣ်ဒိနီတ ဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. BGFဒီး SACသုးတဖၣ် သးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်ဒီးဟဲနုာ်လီၤဃု၀ဲ KNLA သုးတဖၣ်လၢသ၀ီပူၤ ခးဟးဂီၤကွံာ် သ၀ီဖိအကျးတဖျၢၣ်အံၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ဘူးဒွဲၣ်အူကွံာ်ကျး၀ဲအံၤခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. စီၤစ---လၢအမ့ၢ် ဟ---သ၀ီဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ် ၀ဲလၢ ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအခါန့ၣ် သ၀ီသးပှၢ်မုၢ်လၢအကဲတ့ၢ်ပာ်သ၀ီသးပှၢ်ယံာ်တ့ၢ်မးလံတဂၤ ကိးဃါထီၣ် BGFဒီး SACသုး တဖၣ်လၢတၢ်သးဒူအပူၤဒ်အံၤ “ဒွဲၣ်အူထီၣ်ကျးတဂ့ၤ တၢ်အံၤတမ့ၢ်ကျးကစၢ်တၢ်ကမၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်နပှၤတၢ်ကမၣ် အ၀ဲသ့ၣ် ဟး တစိာ်ဃာ်ကျိဘၣ်. သုးသိၣ်သုပှၤတန့ၢ်ဘၣ်အဃိ. KNLA ခးသုသကိးအဃိ သုးကဟဲဒွဲၣ်အူထီၣ်လၢသ၀ီန့ၣ် တဘၣ် ဘၣ်.” နီၢ်စ---စံးကဒီး၀ဲလၢ “အ၀ဲမ့တကိးဃါဘၣ်ဒုး BGFဒီး SACသုးတဖၣ်ဒွဲၣ်အူကွံာ်ကျးတဖျၢၣ်န့ၣ်ဒါခီ. အ၀ဲသ့ၣ်မ့ဒွဲၣ် ထီၣ်ကျးဒု သ၀ီကအူထီၣ်ဒီဖျၢၣ်လီၤ.”

BGFဒီး SACသုးတဖၣ် မ့တဒွဲၣ်အူထီၣ်ကျးဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဟံကွံာ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢကျးပူၤတဖၣ် ဃုာ်စ့ ဒီး လီတဲစိတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ် BGFဒီး SACသုးတဖၣ်တဖၣ်ဟံစ့ထဲလဲၣ်န့ၣ် သ၀ီဖိတသ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢသ၀ီပူၤအဃိ ကျးကစၢ်ဒီးအါဒၣ်တၢ်တက့ၢ်သ၀ီဖိပိာ်ခွါတဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢသ၀ီပူၤ ခီဖျိလၢ ပိာ်ခွါတဖၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢBGFဒီး SACသုးတဖၣ် ကမၤပယွဲအ၀ဲသ့ၣ်အမျးကယာ်အါန့ၢ်ပိာ်မုၣ်အဃိ ပှၤလၢအိၣ်တ့ၢ် လၢသ၀ီဖိပူၤတဖၣ် အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ် ဖိသၣ်, ပိာ်မုၣ်ဒီးပှၤသးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟ---သ၀ီဖိအကျါတဂၤလၢအမ့ၢ် နီၢ်စ---ဖဲ တဲနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဃး ဘၣ်မနုာ်အဃိ ပိာ်ခွါတဖၣ်ဃ့ၢ်ကွံာ် ဘၣ်ဆၣ် ပိာ်မုၣ်တဖၣ်တဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢသ၀ီပူၤဘၣ်ဂ့ၢ်ဒ်အံၤ “(လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ်) ညီနုၢ်န့ၣ် ပိာ်ခွါတဖၣ်ပှၤမၤသံအီၤ, ပှၤညိၣ်အ၀ဲသ့ၣ်လၢကျိ ဒီးတဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ‘လဲၤဃုန့ၢ်ပှၤ (ကီၢ်သူလ့ၤသုး). နအိၣ်ဖဲအံၤဒၢး (ကီၢ်သူလ့ၤသုး)အိၣ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ်နတသ့ၣ်ညါဧီၤ.’ ၀ံၤတဘျီအ၀ဲသ့ၣ်ခးသံကွံာ်ပှၤ (ပိာ်ခွါ တဖၣ်အံၤ).  ဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ် လၢပိာ်မုၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ် ကပုာ်တစဲးဖိ. လၢသ၀ီပူၤ ပိာ်မုၣ်တဖၣ် ကဟးအဂီၢ် ဂံၢ်ဘါတအိၣ်ဘၣ်, ပိာ်မုၣ်လၢအအိၣ်တဆူၣ် ဒီးအိၣ်ဖိဆံးတဖၣ် အဂၤ(၁၀)အကျါန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကဖီၣ်ဒၣ်ထဲ (၅)န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပိာ်မုၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. မဟါန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဖီၣ်ပီၤတၤဃုာ်ီဒး ပိာ်မုၣ်တဖၣ် ဘၣ်၀ံတၢ်တုၤလၢပၣ်၀ီအံၤညါ.” အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၅သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် နီၢ်ယ---လၢအမ့ၢ်ကျးကစၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ ဟဲက့ၤကဒါဆူသ၀ီပူၤလံဘၣ်ဆၣ်အ၀ၤတ ဟဲက့ၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲBGFဒီး SACသုးတဖၣ်အိၣ်လၢသ၀ီပူၤအဆၢကတီၢ် အ၀ဲသ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဖီၣ်အီၣ်သ၀ီဖိ အဆီ (၂)ဘ့ၣ် ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အိသံးမဲာ်မူၤတဲပျံၤသ၀ီဖိလၢ KNLA သုးမ့ခးအီၤန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကဒွဲၣ်အူထီၣ်ကွံာ်သ၀ီန့ၣ်လီၤ.  အဃိသ ၀ီဖိ လၢအအိၣ်တ့ၢ်လၢသ၀ီပူၤတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢအ၀ဲသ့ၣ်ဂီၢ်တအိၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်၀ဲလၢ BGF ဒီး SAC သုးတဖၣ် ကခးလီၤကြီကျိဖးဒိၣ် ဒီးမၤပယွဲပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ထီဒါအ၀ဲသ့ၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်, ဖိသၣ်ဒီး သးပှၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်မ့ၢ်လၢ ပိာ်ခွါတဖၣ် တအိၣ်လၢသ၀ီပူၤဘၣ်ဃိ ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ကဘၣ်လဲၤဃ့ၢ် အိၣ်ကဒုဖဲလဲၣ်တသ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်တီၢ်လၢသ၀ီပူၤလၢတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အါအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါ တၢ်မၤပယွဲဂ့ၢ်၀ီထီဒါပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်မုၣ်ဖိတဖၣ်မ့တကဲထီၣ်သးဒံးဘၣ်ဆၣ် သ၀ီဖိတဖၣ်လီၤဆီဒၣ်တၢ်ပှၤလၢ အသးပှၢ်ထီၣ် တဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်လၢသွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲကဟဲအိၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဖုး ဒီးဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဖိလံၤတဖၣ်အဂီၢ် ခီဖျိလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ပျံၤတီၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢအပူၤကွံာ် လၢကီၢ်ပယီၤသုးမီၤစိရိၤမၤကမၣ်သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါဂ့ၢ်၀ီတဖၣ်အိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. နီၢ်စ---အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်၀ဲပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “ပအိၣ်လၢသ၀ီပူၤန့ၣ် ပဘၣ်အိၣ်လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤ ပပျံၤလၢတၢ်ဒ်အံၤသ့ၣ် တဖၣ် ကကဲထီၣ်ဘၣ်ဖုး. ယကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် မၤတဘၣ်ဘၣ် ဒီး ယဘၣ်သးဃ့ၢ် ဘၣ်ဆၣ် ကဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဘၣ်. ပဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖုးဒီးဘၣ်ယိၣ်တၢ်တခါအံၤ (သွံၣ်ထံးမုၣ်ခွါတၢ်မၤပယွဲ) နီၢ်ကီၢ်ကီၢ်လီၤ. ယဖိဒု ယတပျဲ အ၀ဲသ့ၣ်လဲၤ၀ံၤပီၤတၤဘၣ် ယကလဲၤ၀ံလၢယနီၢ်ကစၢ်လီၤ.”

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၀သီ, ၂၀၂၁နံၣ်ဂီၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် BGFသုးတဖၣ်သုးမၢဆူၣ် ဟ---, အ--- ဒီးလ---သ၀ီဖိတဖၣ်လၢ က၀ံန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်အီၣ်ဃုာ်ဒီးကျိချံပှာ်သၣ်တဖၣ် ဆူယိၤကျါသုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ.  သ၀ီဖိကအိၣ်ဘူးထီၣ်လၢ (၃၀၀)ဂၤ ဃၣ်ဃၣ် (ဟ---သ၀ီဖိ ၁၈၀ဂၤ ဒီးလ---သ၀ီဖိ ၁၀၀ဂၤ) ဃုာ်ဒီးပိာ်ခွါနီၢ်ဒိၣ်, ပိာ်မုၣ်နီၢ်ဒိၣ်, ဖိသၣ်, သးပှၢ်ဒီး ပှၤလၢအိၣ် တဆူၣ်တဖၣ် ဘၣ်၀ံပီၤတၤသုးတၢ်အီၣ် ဒီးကျိချံပီးလီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.  ပှၤသ၀ီဖိလၢအဘၣ်လဲၤ၀ံပီၤတၤတဖၣ် အါဒၣ်တၢ် တက့ၢ်ပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်လၢအသးနံၣ်တပှဲၤအိၣ် (၁၂)ဂၤ (ပိာ်မုၣ် ၉ဂၤပိာ်ခွါ ၃ဂၤ) န့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါလၢအလဲၤ၀ံပီၤတၤအနီၣ်ဂံၢ်စှၤ မ့ၢ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်မၤတၢ်လၢစံာ်ပှဲၤပူၤဒီးတနီၤဃ့ၢ်ပီၤတၤလဲၤဆူတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ရ---လၢအမ့ၢ်ပှၤလဲၤ၀ံပီၤတၤ အကျါတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “ယဘၣ်လဲၤ မ့ၢ်လၢယ၀ၤတအိၣ်လၢဟံၣ်ဘၣ်. ဖဲယဟဲက့ၤတုၤလၢဟံၣ်တဘျီ ယခီၣ်ဆါ တၢ်ညါ” န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်စးထီၣ်ဟးဖဲ ဟ---သ၀ီဖဲဂီၤခီ ၁၀း၃၀နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် ဒီးလဲၤတုၤ၀ဲလၢ ယိၤကျါသုးကလၢၤ ဖဲမုၢ်ထူၣ် ၁၂း၃၀နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လဲၤဒီးဟဲက့ၤအကတီၢ်အိၣ် ၂ နၣ်ရံၣ်ကျဲ လၢတၢ်ကိၢ်ပှံၢ်မုၢ်ထူၣ်ပှံၢ်အခါ န့ၣ်လီၤ.  လၢကျဲန့ၣ်သ၀ီဖိတဖၣ်အံၤ တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံဒီးတၢ်အီၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ရ---ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ သ၀ီဖိလၢအ လဲၤ၀ံပီၤတၤတဖၣ် အနီၣ်ဂံၢ်အါပှၤကညီကတံာ်ဒိၣ်မးအဃိ ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ ဘၣ်၀ံတၢ်ဖိတၢ်လံၤပှဲၤမံၤ မနုာ်သ့ၣ်တဖၣ် လဲၣ်န့ၣ် အ၀ဲတသ့ၣ်ညါ၀ဲခဲလၢာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢအသ့ၣ်ညါ၀ဲတဖၣ်မ့ၢ်၀ဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒ်အမ့ၢ်ဘုသးဒီး ညၣ်ဒၢ ဒီးသ၀ီဖိတနီၤဘၣ်၀ံကျိချံဒ်အမ့ၢ် မီထးဖးဒိၣ်ချံသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. BGFဒီး SACသုးတဖၣ်ဟးလၢသ၀ီဖိအကဆူး လၢကျဲဒီတဘိတုၤအလဲၤတုၤဆူ ယိၤကျါသုးကလၢၤတစုန့ၣ်လီၤ. တၢ်လဲၤတဘျီညါအံၤန့ၣ် သ၀ီဖိတဖၣ်ဟဲက့ၤတုၤဘၣ် လၢဟံၣ်ဂ့ၤ ဂ့ၤမ့ၢ်လၢ KNLAသုးတဖၣ်တခးBGFဒီး SACသုးတဖၣ်လၢကျဲနီတတီၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢBGFဒီး SACသုးတဖၣ်ဟးထီၣ်လၢ က---သ၀ီဒီးလဲၤတုၤဆူ ယိၤကျါသုးကလၢၤဒီတကတီၢ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်သူ သ၀ီဖိတဖၣ်အံၤ တမ့ၢ်ထဲလၢတၢ်၀ံပီၤတၤအဂီၢ်တခါဧိၤဘၣ်အမဲာ်ညါ အ၀ဲသ့ၣ်သူစ့ၢ်ကီးသ၀ီဖိတဖၣ်အံၤ ဒ်တၢ်ဒီသဒၢ စုက၀ဲၤ ဒ်သိးKNLAတသုးတဖၣ် သုးတခးအ၀ဲသ့ၣ်ဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤင---လၢအအိၣ်ဖဲ လ---သ၀ီ, ယိၤကျါကရူၢ်, ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်သ၀ီဖိတဂၤအံၤပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ “ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်တဟ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ် တပျဲအ၀ဲသ့ၣ်ဟဲနုာ်လီၤဘၣ် အဃိ BGFဒီး SACသုးတဖၣ်ဖီၣ်သ၀ီဖိလၢတၢ်ဒီသဒၢလီၤသးအဂီၢ်.” န့ၣ်လီၤ.

စီၤင---ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲဒၣ်လၢ “သ၀ီဖိတဖၣ် ဂ့ၢ်လိာ် BGFဒီး SACသုးမၢတၢ်တဖၣ်အံၤတဘူၣ်ဘၣ်အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ သ၀ီဖိ တဖၣ်တဲအါတၢ်တဘူၣ်ဘၣ်. အ၀ဲသ့ၣ်မ့တဲအါတၢ်န့ၣ် ပှၤကခးဘၣ်ဖုး၀ဲသ့ၣ်လၢကျိ. မ့တမ့ၢ် ဖီၣ်ကွံာ်အ၀ဲသ့ၣ်အဃိ.” န့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် သုးတဖၣ် BGFဒီး SACသုးတဖၣ်အိၣ်လၢသ၀ီပူၤအဃိ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢသ၀ီဖိတ တဖၣ်အဂီၢ်အါထီၣ်ဒီး ဆူညါတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဒီး KNLA သုးတဖၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိနီၢ်ရ---ပာ်ဖျါအါထီၣ်၀ဲဒံးလၢ သ၀ီဖိတဖၣ်အံၤ လဲၤဆှၢန့ၢ် BGF ဒီး SACသုးတဖၣ်တၢ်အီၣ် မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်သး၀ဲလၢသုးတဖၣ်အံၤ ကဟးထီၣ်ကွံာ် လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဒူသ၀ီပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ. “မ့ၢ်...ပမၤဟးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢသ၀ီပူၤလၢကျဲဒ်အံၤ (၀ံပီၤတၤ) မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်မ့အိၣ် လၢသ၀ီပူၤန့ၣ် ပှၤကဟဲခးအ၀ဲသ့ၣ်လၢသ၀ီပူၤအဃိ. ပဆှၢကွံာ်အ၀ဲသ့ၣ်ဆူတၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤ. အနီၢ်နီၢ်န့ၣ် ပှၤတဘၣ်သး ၀ံန့ၢ်တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဂီၢ်နီတဂၤဘၣ်.”

သ၀ီဖိတဖၣ်ပျံၤစ့ၢ်ကီးခိရိနၣ်တၢ်ဆါတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်တဖၣ် မ့ၢ်လၢ BGFဒီး SACသုးတဖၣ်အံၤ ဟဲလၢတၢ်လီၢ်ဂၤအဃိ န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ သ၀ီဖိလၢအဘၣ်လဲၤ၀ံတၢ်အကျါတနီၤန့ၣ် ဆိက့အိၣ်ဒီး ခိရိနၣ်တၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ရ---ပာဖျါထီၣ်၀ဲလၢ “ပှၤနါဒ့ဘံး, နါတနၢ ဒီးလိၤကိၢ်အိၣ်ဒီဒူၣ်ညါ. ပတသ့ၣ်ညါဘၣ် မ့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ခိရိနၣ်ဧါ တၢ်လိၤ ကိၢ်ဘၣ်သမုၣ်ဧါ. အဒိ မုဂါတဂၤ ဆဲးကသံၣ်ဖဲမနၤ၀ံၤဒီးလၢခံတဂီၤအ၀ဲဘၣ်လဲၤ၀ံတၢ်. ခဲအံၤန့ၣ် တၢ်ဆါရၤလီၤသးလၢယ သ၀ီဒီဘ့ၣ်လံ.” န့ၣ်လီၤ.

ခ. ဟးထီၣ်ဖဲယိၤကျါသုးကလၢၤဒီးက့ၤကဒါဆူလ့က့ၣ်သုးကလၢၤ

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၄သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် SACသုးအလီၢ်လီၢ်တဖုဃုာ်ဒီး BGFသုးဆီတလဲလီၢ်၀ံၤတဖၣ် ဟဲက့ၤလၢ ယိၤကျါသုးကလၢၤ ဒီးကက့ၤကဒါဆူလ့က့ၣ်သုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ. အပှၤသုးဖိလၢအဟဲက့ၤကဒါအံၤကအိၣ် ၅၀ဂၤ ဒီးအ၀ဲ သ့ၣ်ဟဲက့ၤကဒါကျဲတဘိဃီဖဲအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤထီၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. BGFဒီး SACသုးတဖၣ် ဖီၣ်အ---သ၀ီဖိ (၃)ဂၤ ဒီးဟ---သ၀ီဖိ (၅)ဂၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီးပိာ်မုၣ်တဖၣ် လၢကဒီသဒၢလီၤအသးလၢအတၢ်လဲၤဖဲ လ---ဒီးဟ---သ၀ီအဘၢၣ်စၢၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်စ---လၢအအိၣ်ဖဲ ဟ---သ၀ီတဂၤအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “အ၀ဲၤသ့ၣ်က့ၤကဒါဒၣ်၀ဲတဘူၣ်ဘၣ် အဃိအ၀ဲသ့ၣ် က့ၤကွဲဃုာ်သ၀ီဖိ (၂)ဂၤ (၃)ဂၤဒီးဟးလၢသ၀ီဖိကဆူးဒ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်လၢပှၤကခးအ၀ဲသ့ၣ်အ ဃိန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဟးလၢသ၀ီဖိကဆူးအခါ ပှၤမ့ၢ်ခးအ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဒၣ်၀ဲသ၀ီဖိအဂီၢ်.” န့ၣ်လီၤ.

တချုးဒံးလၢ BGF ဒီး SACသုးတဖၣ် ဃုာ်ဒီးသ၀ီဖိ (၈)ဂၤလၢအဖီၣ်၀ဲသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲက့ၤတုၤဖဲ ဟ---သ၀ီဒံးဘၣ်န့ၣ် KNLA သုးတဖၣ် ခးအ၀ဲသ့ၣ်ဖဲလ---သ၀ီချၢတၢ်ခဲကျါန့ၣ်လီၤ. နီၢ်စ--ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “ဖဲပနၢ်ဟူကျိသီၣ်တဘျီဃီ ပဃ့ၢ်ဆူတၢ်လီၢ်ဂၤပူၤဂၤပူၤလီၤ. သ၀ီဖိစီၤမ---တဲ၀ဲလၢ ဖဲအဃ့ၢ်ပယီၤအခါ အ၀ဲလဲၤတိလၢပယီၤတဘျီ သုးတဖၣ်ကွဲ၀ဲအီၤ န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲတဲ၀ဲကျိချံဟဲဒီဒူၣ် ဘၣ်ဆၣ်ကျိချံတဘၣ်အီၤဘၣ်.” ဂ့ၤလၢသ၀ီဖိပူၤဖျဲးကိးဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် SACသုး တခီ အသုးဖိ ဘၣ်ဒိ (၂)ဂၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ခးလိာ်သး၀ံၤအလီၢ်ခံ BGFဒီး SACသုးတဖၣ် ထံၣ်ပှၤတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤလၢကျဲန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဖီၣ်၀ဲကိးဂၤ လၢကပိာ်အ၀ဲ သ့ၣ်အခံဒ်တၢ်ဒီသဒၢစုက၀ဲၤအဂီၢ်တုၤလဲၤတုၤဆူ ဟ---သ၀ီမုၢ်ထီၣ်တုၤလၢ ဟ---သီခါဖၠၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဖီၣ် စ့ၢ်ကီးသ၀ီဖိလၢအအိၣ်ခူသူၣ်လၢတၢ်ပူၤတနီၤန့ၣ်လီၤ. SACသုးတဖၣ် ခးတပျီၤကျိဒီးအသုးခိၣ်တခီ တဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ကခး သ၀ီဖိလိၤလိၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်စ---စံး၀ဲလၢ “အ၀ဲသ့ၣ်ကွဲသ၀ီဖိမ့တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကခးသ၀ီဖိလၢကျိ. အသုးခိၣ်တဲ အ၀ဲသ့ၣ်လၢ ‘မ့ခးန့ၣ် ခးလၢအဘၣ်သံ တဘၣ်ခးလၢတၢ်ကပၤတဂ့ၤ’.  အဃိ ဟ---သ၀ီသးပှၢ် နီၢ်ပ--- လဲၤလၢအ၀ဲသ့ၣ် အိၣ် ဒီးတဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ‘သုကခးသံပှၤန့ၣ် တၢ်အံၤတဘၣ်ဘၣ်.’  ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်သုးခိၣ်ဟဲက့ၤလၢဟံၣ်ကပၤအခါ သ၀ီဖိထံၣ် အ၀ဲသ့ၣ်အဃိ ပှၤဃ့ၢ်ကွံာ်န့ၣ်လီၤ. အသုးဖိ ဒီးအသုးခိၣ် ခးတပျၤသ၀ီဖိလၢကျိန့ၣ်လီၤ. အဃိ အသုးခိၣ်တဲအ၀ဲသ့ၣ်လၢ ‘ခးတပျၤတဂ့ၤ ခးလိၤလိၤ. ခးသံကွံာ်အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်.’”  နီၢ်စ--- စံးစ့ၢ်ကီး၀ဲလၢ BGFသုးတဖၣ် ဟးဒီး SACသုးတဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ထံၣ် SACသုးတဖၣ် မၤတပျုၢ်တပျီၤသ၀ီဖိတဖၣ်အခါ အ၀ဲသ့ၣ်တတဲတၢ်နီတမံၤဘၣ် မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ် အိၣ်လၢ SACသုးတၢ်လုၢ်အဖီလာ်န့ၣ်လီၤ.

BGFဒီး SACသုးတဖၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မၤပျံၤမၤဖုးသ၀ီဖိ ဃုာ်ဒီးဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်စ--- လၢအမ့ၢ် သ၀ီဖိလၢအဘၣ်လဲၤ၀ံပီၤတၤအကျါတဂၤစံး၀ဲဒ်အံၤ “ယတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယတဲတဘၣ်လၢၤဘၣ်. ခဲအံၤန့ၣ် ပပျံၤတၢ်ညါ အ့ၣ်ကလီၤလဲၤဘၣ်သးလီၤ.” သ၀ီဖိအဂၤတဂၤ နီၢ်ယ---စံး၀ဲလၢ  “ဖဲပယီၤသုးတဖၣ်မၢပှၤလဲၤ ၀ံၤပီၤတၤအခါ မုဂါနီၢ်ဘ---တဂၤအံၤပျံၤတၢ်အအ့ၣ်လီၤလဲၤလၢအနံၣ်ကတၢၤပူၤအဃိ ပယီၤသုးတဖၣ်တဲၤအီၤလၢ ‘မုဂါ က့ၤခီ နတၢ်အံၤ နၢအုၣ်ညါ ပတူၢ်တန့ၢ်လၢၤဘၣ်.’” န့ၣ်လီၤ.

နီၢ်စး---ဒုးသ့ၣ်ညါဘၣ်စ့ၢ်ကီး KHRG လၢ ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပှၤမၢလဲၤ၀ံပီၤတၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. “ဖုစီၤသ---တဲဘၣ်ယၤ လၢ ပယီၤကွဲအီၤလၢကလဲၤပိာ်အ၀ဲသ့ၣ်အခံ. ယသံကွၢ်အီၤ  ‘အ၀ဲသ့ၣ်မၤနၤတမံၤမံဧါ. အ၀ဲသ့ၣ်ပျၢ်လီၤနၤဒ်လဲၣ်.’ အ၀ဲ က့ၤတဲယၤလၢ ‘ယတမၤတၢ်နီတမံၤဘၣ်. ဖဲလဲၤပိာ်အ၀ဲသ့ၣ်အခံခါ ယဟးတၢ်ဘှံးယသးဒိၣ်မးအဃိ ယအိၣ်ပတုာ်လၢကျဲ ကပၤဒီး ယကသါလၢယကိာ်ပူၤအခါ သုးတဖၣ် လဲၤတလၢကွံာ်ယၤတဂၤ၀ံၤတဂၤတုၤအလၢၤ ဒီး ယဟဲက့ၤကဒါ.’ အ၀ဲသး ပှၢ်အသးနံၣ်အိၣ် ၇၀ဘျဲၣ်လံအဃိ အ၀ဲဟးတကဲဂ့ၤဂ့ၤလၢၤဘၣ်.  အ၀ဲမၢယလဲၤပိာ်အ၀ံသ့ၣ်အခံစ့ၢ်. အ၀ဲသ့ၣ်တဲယၤ လၢကလဲၤပိာ်အ၀ဲသ့ၣ်ခံတကုးကျဲ.” န့ၣ်လီၤ.

နီၢ်စ---ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ BGFဒီး SACသုးခဲအံၤတဖၣ်န့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအၢဒိၣ်န့ၢ်ဒံးသုးလၢအပူၤကွံာ် (SPDC) တဖၣ်ဒံးန့ၣ်လီၤ. နီၢ်စ---တဲဖျါထီၣ် BGFဒီး SACသုးတဖၣ်အံၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအၢသီရၢၢ်စၢၢ်ဒ်အံၤ “စးထီၣ်လၢသုး ဟံဆူၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ၀ံၤန့ၣ် ပဘၣ်ပျံၤအ၀ဲသ့ၣ်ထီဘိလီၤ. ပဘၣ်ယိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ကဒွဲၣ်အူကွံာ်ပသ၀ီဒီးမၤသံပှၤ. ပှၤမ့ခး အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကမၤသံပှၤ. ပယီၤသုးတဖုအံၤ တလီၤဂာ်ဒီးပယီၤသုးလၢအပူၤကွံာ်တဒူၣ်ဘၣ်. အ၀ဲသ့ၣ်မၤအသး လီၤဂာ်ဒ်ထွံၣ်ပျုၢ်ထံၣ်ပှၤကိးဂၤ ကလူၤအ့ၣ်ပှၤကိးဂၤအသိးလီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်တလီၤဂာ်ဒီးသုးလၢအထီၣ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ၀ံၤဘၣ်. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဟဲနုာ်လီၤလၢသ၀ီပူၤန့ၣ် ဟးခးနါစိၤတၢ်ဒီဒူၣ်ညါ လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး အ၀ဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကျိကလီကလီလီၤ.”

ခီဖျိလၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၄သီ, ၂၀၂၁နံၣ်အံၤအဃိ BGFဒီး SACသုးတဖၣ် ပာ်လီၤအသုးကလၢၤတစိၢ်တ လီၢ်ဖဲ ဟ---သီခါဖၠၣ် ဖဲဟ---သ၀ီပူၤအံၤန့ၣ်လီၤ. အဃိ ဟ---သ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢအတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် ဒီးပျံၤ လၢ BGFဒီး SACသုးတဖၣ်အံၤ ကမၢအ၀ဲသ့ၣ်ကဲန့ၢ်အီၤတၢ်ဒီသဒၢလၢကျဲ ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်မ့က့ၤဆူအ---သ၀ီ, က---သ၀ီ ဒီးတုၤလၢလ့က့ၣ်သုးကလၢၤဘၣ်ဖုးန့ၣ်လီၤ.

တၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူ

သ၀ီဖိလၢဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်တဖၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါဘၣ် KHRG လၢ စးထီၣ်လၢလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁သီ, ၂၀၂၁ နံၣ်သုးဟံးန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤလံၤလံၤန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး BGFဒီး SACသုးတဖၣ်တြီတံၢ်ဃာ်အ၀ဲ သ့ၣ်တၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤအဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ တၢ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢသ၀ီဂၤ ဒီး၀့ၢ်ပူၤ ဒ်အမ့ၢ်ကၠဲးကီ၀့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. BGFဒီး SACသုးတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲ ဟ---ဒီး ကၠဲးကီ၀့ၢ်အဘၢၣ်စၢၤကျဲ ဒီတဘိ ဖဲပနွဲၢ်ကျါ, ၀့ရီ ဒီးလ့ၣ်က့ၣ်သုးကလၢၤတၢ်လီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. BGFဒီး SACသုးတဖၣ် တအဲၣ်သ၀ီဖိလဲၤခီဂာ်ဘၣ် ကျဲဖဲအ၀ဲသ့ၣ်သုးကလၢၤတဖၣ်ဘၣ် ဒီးသ၀ီဖိမ့လ့ၢ်လိာ်ဒီး သိလ့ၣ်ယီၢ် မ့တမ့ၢ် သိလ့ၣ်ယီၢ်တဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ခးသ၀ီဖိအဃိ သ၀ီဖိတဖၣ် လဲၤပှ့ၤအီၣ်တၢ်လၢ၀့ၢ်ပူၤတဘူၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်စ--- လၢအအိၣ်ဖဲ ဟ---သ၀ီ, ထံဖးဒိၣ်ထၣ်ကရူၢ်, ဘံလ့ ကီၢ်ဆၣ်တဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “အညီနုၢ်န့ၣ် ပလဲၤပှ့ၤအီၣ်တၢ်လၢ ကၠဲးကီ၀့ၢ်. ခဲအံၤန့ၣ် သုးပံးကျဲ ခိးတၢ်လၢကျဲတြဲၤ တဘျုးတီၤညါအဃိ ပလဲၤပှ့ၤအီၣ်တၢ်တသ့လၢၤဘၣ်. ပှၤဆါတၢ်လၢကျးတဖၣ်စ့ၢ်ကီး လဲၤပှ့ၤဆါတၢ်ဖိတၢ်လံၤတသ့လၢၤ စ့ၢ်ကီးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးပာ်လီၤတြဲၤခိးတၢ်လၢကျဲတဘျုးတီၤအဃိ ပလဲၤတသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့လဲၤခီဘၣ် ပနွဲၢ်ကျါသုး ကလၢၤဒီးသိလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ် ပှၤကခးပှၤ. ပဟးလၢခီၣ်တဘူၣ်စ့ၢ်ဘၣ်အဃိ ပဘၣ်အိၣ်၀ဲဒ်အံၤန့ၣ်. တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢသ၀ီဖိ အကျးပူၤခဲအံၤန့ၣ် ဘူးကလၢၤလံ. တၢ်အီၣ်မ့လၢၤဒု ပကလီၤဒိသံလီၤ. မၤစၢၤပှၤမ့သ့ဒု မၤစၢၤလၢအဆိအချ့.” အဂ့ၢ်န့ၣ် လီၤ.

နီၢ်စ---ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီး သ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်ပျံၤ၀ဲသုး ဒီးသုးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ဘၣ်ဒိအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ ဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂ့ၢ်ဒ်အံၤ ခဲအံၤန့ၣ် “ပဘု ဒီးသိလၢပမၤပာ်လၢမဟိကီၤန့ၣ်အိၣ်ဒံး ဘၣ်ဆၣ် နီၣ်တနံၣ်အဂီၢ်ဒု ပဘုဒီးသိတအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်မ့ဘံဘူဒံးဆူညါကွ့ၢ်ကွ့ၢ် ဒီးပှၤမ့တဟဲမၤစၢၤပှၤဘၣ်ဒု... ပကလီၤဒိသံကွံာ်ခဲလၢာ်လီၤ. ပဟး ထီၣ်က့ၤလီၤတဘူၣ်နီတလိၣ်ဘၣ်အဃိ ပလဲၤဖံးလဲၤမၤတၢ်တသ့ဘၣ်. ခဲအံၤပှၤဖိခွါလီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤလၢအိၣ်ဒီးဂံၢ်ဒီးဘါ သ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ၢ်ကွံာ်လံ. ခဲအံၤန့ၣ် ပှၤကဘၣ်ထဲၣ်လီၤနံၣ်သိလီၢ်အဆၢကတီၢ်ဘၣ်လံ ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလဲၤထဲၣ်တၢ်တဘူၣ်ဘၣ်. ပှၤအိၣ်ခူသူၣ်လၢတၢ်ပူၤ ဒီးအိၣ်ခိးလၢတၢ်အိၣ်ခိးကွၢ်တၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤလီၤ. ပမ့နၢ်ဟူတၢ်ဒုးကဲထီၣ်န့ၣ် ပဘၣ်ဃ့ၢ်ခဲလၢာ် လီၤ. ကယဲၢ်မ့ၢ်ပှၤလၢအထံၣ်၀ဲန့ၣ် ဖီၣ်၀ဲခဲလၢာ်လီၤ. ပကဟူးဒၣ်လဲာ်တဘူၣ်ဘၣ်. ယပျံၤတၢ်ညါ ယမၤတဘၣ်လၢၤဘၣ် ဒီးယဘၣ်သးဃ့ၢ်ညါ ဘၣ်ဆၣ် ကဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါဘၣ်. ယလဲၤဃ့ၢ်လၢနအိၣ်န့ၢ်ဧါ.”

တၢ်ဃ့ထီၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး

လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိလၢဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ဘၣ်သး လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ ဒီးဘီမုၢ်စၢ ဖှိၣ်ကရၢ တနၢ်ဟူအ၀ဲသ့ၣ်ကလုၢ် ဒီးကမျၢၢ်ခဲလၢာ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီသဒၢဒ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်ပှၤဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ် ကွဲးလီၤသးအသိးဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်သး၀ဲလၢ သုးဖီၣ်စုက၀ဲၤတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်လၢပှၤတ၀ၢပူၤတဖၣ်အံၤ ကကတၢၢ် ကွံာ်, ကဒိးန့ၢ်ပလၢၢ်ဘၣ်က့ၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် ဒီးတၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤသဘျ့လၢပှဲၤ, ပူၤဖျဲးဒီးတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး BGFဒီး SAC သုးတၢ်မၤပယွဲတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဃ---လၢအမ့ၢ်လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိဖဲ လ---သ၀ီ, ယိၤကျါကရူၢ်, ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ် ပာ် ဖျါ ထီၣ်၀ဲဒ်အံၤ “တၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ် ဘၣ်ဆၣ်တဒီသဒၢပှၤဘၣ်အဃိ ပဘၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢပဖိပလံၤဒီးပနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်. ဒ်ယမ့ၢ်ကမျၢၢ်တဂၤအသိးန့ၣ် ယဘၣ်သးပာ်ဖျါအါထီၣ်တၢ်တမံၤလၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီကြၢးမ့ၢ်ကမျၢၢ်အဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ်ခဲအံၤန့ၣ် တကဲကမျၢၢ်အဂီၢ်ဘၣ်. တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢကမျၢၢ်ဂီၢ်တအိၣ်အဃိ ပဘၣ်ပျံၤလိာ်သး. တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအရ့ဒိၣ်လၢဘီမုၢ် စၢဖှိၣ်ကရၢသ့ၣ်တဖၣ်ကနၢ်ဟူ၀ဲအဂီၢ်.” န့ၣ်လီၤ.