ဟီၣ်က၀ီၤတၢ်ပာ်ဖျါဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဖဲ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ဖဲ လါဒံၤစ့ဘၢၣ် ၂၁သီ, ၂၀၂၁နံၣ် တုၤ လါယနူၤအါရံၤ ၁၁သီ, ၂၀၂၂နံၣ် န့ၣ်လီၤ. ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ဆှၢထီၣ်အသုးဖိ ၆၀ ဂၤဃၣ်ဃၣ်ဆူ ဟ--- သ၀ီ ဒီးတၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးလၢ ကညီဒီကလု၁်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) ဒီး SAC အပှၤမၤသကိးတၢ် သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) အဘၢၣ်စၢၤ ဖဲ ဟ--- ဒီး အ--- သ၀ီတဖၣ်အိၣ်ဖဲ ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ သ၀ီဖိ ၂,၀၀၀ ဂၤဘျဲၣ်လၢ သ၀ီယဲၢ်ဖျၢၣ်လၢ ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ, ကၠိဃိးဖျၢၣ် ဘၣ်တၢ်ပတု၁်ကွံ၁်အီၤ, သ၀ီဖိဘၣ်ဒိတဂၤ, ဟံၣ်ဃီဒီး တၢ်ထူၣ်တၢ်ဘိတဖၣ်ဘၣ်ဟးဂီၤ ဒီးထိးသံတဒုန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိလၢဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံတဖၣ် ဘၣ်သန့ၤထီၣ်သးလၢ သ၀ီဖိအဂၤအတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဘၣ်ဃး တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးတၢ်အိၣ်ဆိးလီၢ်န့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

တၢ်ကတိၤလၢညါ

ဖဲ လါဒံၤစ့ဘၢၣ် ၁၇သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် လီၢ်က၀ီၤကညီဒီကလု၁်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးတဖၣ် လဲၤထီၣ်ဒုးဟံးန့ၢ်သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) ယိၤကျါသုးကလၢၤလၢ အအိၣ်သူၣ်လီၤသးလၢ ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ် အဆၢက တီၢ် --- ဒီး --- သ၀ီဖိတဖၣ် စးထီၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံ၁်လၢ သ၀ီပူၤလံန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဒံၤစ့ဘၢၣ် ၂၁သီ, ၂၀၂၁နံၣ်န့ၣ် သုးဖိကအိၣ် ၆၀ဂၤ ဃၣ်ဃၣ်လၢ ပယီၤသုးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးတြိၤနီၣ်ဂံၢ် (၂၂), ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၁၀၄) ဒီး BGF သုးတဖၣ် ဟဲဆူ --- သ၀ီဖဲ အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ဆီလီၤသးလၢ --- သီခါဖၠၢ်ဒ်ညီနုၢ်အသိး တုၤလီၤလၢ လါယနူၤအါရံၤ ၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၉သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ် လဲၤသုးသးဆူ --- သ၀ီဒီး လဲၤအိၣ်ဆီလီၤသးလၢ --- သ၀ီဖိတဖၣ်အဟံၣ် တုၤလီၤလၢ လါယနူၤအါရံၤ ၁၁သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အ ဆၢကတီၢ် လီၢ်က၀ီၤ KNLA သုးတဖၣ် ဒုးဆၢ SAC ဒီး BGF သုးတဖၣ်ကိးနံၤဒဲးဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ် အဆၢကတီၢ်  BGF ဒီး SAC သုးတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံလၢ သ၀ီပူၤဒီး တၢ်ဒုးစ့ၢ်ကီးကဲထီၣ်တလီၢ်လီၢ်လၢ သ၀ီ ပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ --- သ၀ီဖိဘၣ်ဒိတဂၤ, ဒီးပှၤသ၀ီဖိတဖၣ်အဟံၣ်ဒီး တၢ်ထူၣ်တၢ်ဘိတဖၣ်လၢ အအိၣ်ဖဲ ---- သ၀ီဒီး --- သ၀ီတဖၣ်ဟးဂီၤဒီး သ၀ီဖိအဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး သံ၀ဲန့ၣ်လီၤ.  

သ၀ီဖိတဂၤဘၣ်ဒိ ခီဖျိ SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံ ဖဲယိၤကျါကရူၢ်, ဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၅သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် သ၀ီဖိ ,၀၀၀ ဂၤဘျဲၣ် လၢအအိၣ်သ၀ီယဲၢ်ဖျၢၣ်လၢအမ့ၢ် ---, ---, ---, --- ဒီး --- သ၀ီတဖၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ဆူသ၀ီအဂုၤအဂၤ ဒီး ဆူဘံလ့၀့ၢ် မ့ၢ်လၢတၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးအါထီၣ်၀ဲ တလီၢ်လီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၆သီ, ၂၀၂၂ နံၣ် ဟါခီ ၅း၄၀ မံးနံးန့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးလၢ KNLA ဒီး SAC, BGF ပာ်ဖှိၣ်သုးတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤအခါ SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံလၢ --- သ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကျိဖးဒိၣ် ချံလီၤတဲ၁်ပိၢ်ဖးထီၣ်အဃိ --- သ၀ီဖိတဂၤလၢအမ့ၢ် စီၤယ--- အစုစ့ဘၣ်ဒိဒီး အဟၢဖၢဆၢလာ်ဘၣ်ဒိ တဆံး တက့ၢ်ဒီး အဆံၣ်ဒၢခိၣ်ကပိၤကပၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်ဒိ၀ဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သး၀ံၤအလီၢ်ခံ ဖဲ ဟါခီ ၆း၃၀ မံးနံးအဆၢ ကတီၢ် သ၀ီဖိတဖၣ်လဲၤဆှၢအီၤလၢ လီၢ်က၀ီၤပှၤတ၀ၢတၢ်ဆါဟံၣ်အိၣ်ဖဲ ဖှးဂီၤလၢတၢ်ကူစါယါဘျါသး အဂီၢ်န့ၣ် လီၤ.

တၢ်ဒုးထီရီၤ, တၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ, ဒီး စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တၢ်ဟးဂူ၁်ဟးဂီၤ

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ --- သ၀ီန့ၣ်လီၤ. ဖဲဟါခီ ၈း၀၀ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အဆၢက တီၢ် SAC သုးတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံဆူ --- သ၀ီပူၤဒီး သ၀ီဖိတဂၤအဟံၣ်ဟးဂီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးအဆၢကတီၢ် သ၀ီဖိအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်မ့ၢ်လၢ သ၀ီဖိခဲလၢ၁် ဃ့ၢ်ကွံာ်ဆူတၢ်လီၢ်အဂၤ၀ံၤလံအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၉သီ, ၂၀၂၂ နံၣ် ဂီၤခီအဆၢကတီၢ် SAC ဒီး BGF သုးတဖၣ် အိၣ်လၢ --- သ၀ီဒီး လဲၤဆူ --- သီခါဖၠၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ် ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး KNLA သုးမုၢ်ဒိၣ်ဖဲ --- သ၀ီဒီး တၢ်ဒုးကဲ ထီၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်အဘၢၣ် စၢၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၁၀သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးလၢ --- သ၀ီပူၤခံဘျီဒီး ဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၁၁သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးတဘျီန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်သးအဆၢကတီၢ် သ၀ီဖိတအိၣ်လၢသ၀ီပူၤ နီတဂၤဘၣ်အဃိ သ၀ီဖိအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတအိၣ်ဘၣ်. သန၁်က့ ဟံၣ်ဟးဂီၤတဖျၢၣ်, ထိးသံတဒုဒီး တၢ်ထူၣ် တၢ်ဘိဒ်အမ့ၢ် ဃီၤထူၣ်ဒီး ကိစံထူၣ်တဖၣ်ဟးဂီၤ၀ဲန့ၣ်လီၤ. SAC ဒီး BGF သုးတဖၣ်နုာ်လီၤဆီလီၤသးလၢ --- သ၀ီဖိဟံၣ်တဖၣ် စးထီၣ် လါယနူၤအါရံၤ ၉သီ, ၂၀၂၂နံၣ် တုၤ လါယနူၤအါရံၤ ၁၁သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကၠိဃိးဖျၢၣ် ဘၣ်တၢ်ပ၁်ပတု၁်ကွံ၁်အီၤဒီး ကၠိဖိဒီးသရၣ်ခဲလၢ၁် ဃ့ၢ်အိၣ်လၢတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိဖိတဖၣ်မၤလိ တၢ်တသ့လၢၤဘၣ်. ခဲအံၤ ကညီပိ၁်မုၣ်ကရၢ (KWO) ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢဘံလ့ကီၢ်ဆၣ် တဖၣ် ကွၢ်ထွဲ၀ဲဒၣ်ဟံၣ်ဒွဲကၠိဖိ တဖၣ်န့်လီၤ.

လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဂၤ ပ၁်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ အခဲအံၤဘံလ့ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ ပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ (IDPs) အနီၣ်ဂံၢ် ကအိၣ် ,၀၀၀ ဘျဲၣ်လံ (ဒိးသန့ၤထီၣ်သး ဟံၣ်ဒူၣ်လၢသ၀ီယဲၢ်ဖျၢၣ်လၢအဘၣ်ဃ့ၢ်) န့ၣ်လီၤ. ပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံတဖၣ် ဘၣ်ဒိး သန့ၤအသးလၢသ၀ီဖိအဂၤတဖၣ်အအိၣ် လၢတၢ်လိၣ်ဘၣ်ဒ်အမ့ၢ် တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိး, တၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီး အဂၤတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်အီၣ်ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.

Fri, 04 Mar 2022

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၂ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢ ဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ် ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ် မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ် ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ် တၢ်တဖၣ်အမံၤႇ တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤ လၢအဝဲနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်