တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ခးနါစိၤကျိဆူသ၀ီဖိတဂၤအဟံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါအီကူး ၁၀သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

အ---သ၀ီ၊ ခၠံၤသူၤစီကရူၢ်၊ ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်၊ တီအူကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤစ--- (ဟံၣ်ကစၢ်)

သးနံၣ်

၅၀ ဘျဲၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤအီၣ်ကျီး

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ခရံ၁်ဖိ

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သ၀ီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

အ---သ၀ီ၊ ခၠံၤသူၤစီကရူၢ်၊ ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်၊ တီအူကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                   

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ/သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

နဲၤလ့ထိ

သုးခိၣ်စိ

ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၆၀၄)

ပၠ့မနါကီၢ်ဆၣ် (န့ၣ်ပၠံၣ်တီၣ်) ဘၣ်ဆၣ် ဟူးဂဲၤပတြီၢ်လၢ ဒ့ၣ်ဒါခိၣ်သုးကလၢၤ၊ ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်၊ တီအူကီၢ်ရ့ၣ်

သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိ ဟ့စါထိ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

စီၤဘ--- (သ၀ီသးပှၢ်လီၢ်လံၤ) ဆဲးကျိး၀ဲ ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယ၁်ကရူၢ် (KHRG) ပျီပူၤပှၤထၢတၢ်ကစီၣ် လၢလီတဲစိဒီး ဒုးသ့ၣ်ညါ အီၤတၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤထၢတၢ်ကစီၣ် နၢ်ဟူ၀ဲသ၀ီဖိတဖၣ် တဲဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်၀ဲအံၤန့ၣ်လီၤ. လၢခံ စီၤဘ--- ဆဲးကျိး၀ဲ KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤဒီး ဒုးသ့ၣ်ညါ၀ဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ လၢလီတဲစိပူၤန့ၣ်လီၤ. လီၢ်က၀ီၤ ကညီဒီကလု၁်တၢ်ထူၣ်ဖျဲး သုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တဲဘၣ်၀ဲ KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤစ---၊ ဟံၣ်ကစၢ်လၢ အဟံၣ်ဟးဂီၤခီဖျိ တၢ်ခးဘၣ်အီၤဒီးကျိအံၤ တဲဘၣ်၀ဲ စီၤဘ--- ဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ စီၤဘ--- ဟ့ၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါ၀ဲ KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ ဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သး ဒီးဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤ၀ဲတၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ကျိၤလၢ စီၤစ--- တဲဘၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါအီကူး ၁၀သီ၊ ၂၀၂၁နံၣ်မုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် သုးခိၣ်စိနဲၤလ့ထိဒီးအပျဲၢ်ဖိခံဂၤ လၢတၢ်တသ့ၣ်ညါအသုးကလၢၤ ဘၣ်၊ ဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤသုးကီၣ်ကးကရၢ (စကခ) ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (ခလရ) နီၣ်ဂံၢ် (၆၀၄) အဖီလ၁် ဒီးဟူး ဂဲၤပတြီၢ်လၢ ဒ့ၣ်ဒါခိၣ်သုးကလၢၤ၊ လၢအဘူးဒီးအ---သ၀ီ၊ ခၠံၤသူၤစီကရူၢ်၊ ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်၊ တီအူကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲ သ့ၣ်ဟးထီၣ်လၢအသုးကလၢၤဒီး လဲၤနု၁်လီၤဆူသ၀ီပူၤ ဒီးလဲၤအီသံးန့ၣ်လီၤ. (သုးဖိတဖၣ်န့ၣ် တကြၢးဟးထီၣ်လၢအသုး ကလၢၤအချၢဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးခိၣ်စိ နဲၤလ့ထိဒီးအပျဲၢ်ဖိခံဂၤအံၤ ဟးထီၣ်န့ၢ် ခီဖျိအသုးခိၣ်စိ နဲၤလ့ထိအံၤ အလီၢ်လၤဒိၣ်က တၢၢ်လၢ သုးကလၢၤအပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ). ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်အမူၤသံးအခါန့ၣ် သုးခိၣ်စိနဲၤလ့ထိအံၤ ဟံးထီၣ်၀ဲအကျိဖုၣ်ဒီး ခး၀ဲ ဟံၣ်လၢအမ့ၢ် စီၤစ--- အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအခး၀ဲဟံၣ်ဒီးကျိအဃိ ဟံၣ်ခိၣ်ဟးဂီၤ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဟံၣ်ခိၣ် ပှ၁်၀ါ (ထး၀ါ) တ ဘ့ၣ် ဒီး ဟံၣ်တဒီစိခိၣ် သ့ၣ်စ့ၢ်ကီး ဟးဂီၤ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ).

သ၀ီဖိတဖၣ် အသးတမု၁်ခီဖျိတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤဒီး တဲအါစ့ၢ်ကီးတၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်က၀ီၤဖိတဖၣ်ကိး၀ဲ သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိဟ့စါထိ လၢအမ့ၢ် စကခ ခမရ သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၆၀၄) ဒီးဟ့ၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါအီၤလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤန့ၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. (သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိ ဟ့ စါထိအံၤ အအိၣ်ဖဲသီၣ်ယ့ၤခၣ်သုးကလၢၤ၊ သီၣ်ယ့ၤခၣ်သ၀ီ၊ က့လ့ခိၣ်ကရူၢ်၊ ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ). သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိ ဟ့ စါထိအံၤ ကိးထံၣ်၀ဲ သုးခိၣ်စိနဲၤထိလ့န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲ(သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိ) တဲ၀ဲလၢ ကဟ့ၣ်သုးခိၣ်စိနဲၤထိလ့တၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ် ဆၣ်ဒီး သုးခိၣ်စိနဲၤလ့ထိအံၤ တၢ်တဟံးထီၣ်အီၤဂ့ၢ်၀ီ ခီဖျိတၢ်ကမၣ်လၢအမၤ၀ဲတဖၣ်နီတမံၤဘၣ် ဒီးတဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စံၣ် ညီၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢသုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိ ဟ့စါထိအံၤ တဟံးန့ၢ်အရ့ဘၣ်အဃိဒီး သ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်၀ဲလၢခါဆူညါ စကခ သုးဖိတဖၣ် ကမၤကမၣ်ကဒီးတၢ်ဒ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲပယီၤသုးဖိတဖၣ် ဟဲနု၁်လီၤဆူသ၀ီပူၤ ဖဲမုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် သ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်၀ဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိပယီၤသုးဖိတဖၣ် အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဒ်အံၤလၢအပူၤကွံ၁်တဖၣ် ဒုးကဲထီၣ်တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးလၢ သ၀ီဖိတဖၣ်အ သးသမူအဂီၢ် ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် (အဒိ၊ လၢအပူၤကွံ၁်န့ၣ် ပယီၤသုးတဖၣ်အံၤ ဟဲနု၁်လီၤဆူသ၀ီပူၤ လၢ မုၢ်နၤခီ ဒ်သိးကမၤပျံၤမၤဖုးဒီးတုၤဒၣ်လဲ၁် ဖီၣ်၀ဲသ၀ီဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ). ခ့ခါခဲအံၤ လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်လဲၤခီဖျိ ဘၣ်၀ဲ စကခ သုးဖိ လၢဒ့ဒါခိၣ်သုးကလၢၤတဖၣ် မၤဟးဂီၤ၀ဲ အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် စကခ သုးဖိတဖၣ် မၤပျီ၀ဲအသုးကလၢၤအကပိ၁်ကပၤ (ကျီနီၣ်ဒီးဒွဲၣ်အူအီၣ်၀ဲနီၣ်ဒီးတပှီ၁်တဖၣ်အခါ) အ၀ဲသ့ၣ် ဒွဲၣ်အူ အီၣ်ဃု၁်စ့ၢ်ကီး သ၀ီဖိတဖၣ် အကျီးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤအဖီခိၣ် တၢ်တဟ့ၣ်က့ၤစ့အီၣ်လိးလၢ ကျီးက စၢ်တဖၣ်အအိၣ်နီတမံၤဘၣ်.

ဒ် KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ပ၁်ဖျါ၀ဲအသိး သ၀ီဖိဒီး စကခ သုးဖိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဖဲဒ့ဒါခိၣ်သုးကလၢၤတဖၣ် အတၢ် ရ့လိ၁်မု၁်လိ၁် တအိၣ်ဂ့ၤဂ့ၤမုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်ယိၣ်၀ဲ လၢအနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် ခီဖျိ (စကခ သုးဖိတဖၣ်) ဟးထီၣ်ဟးလီၤဘူးဒီးသ၀ီန့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပက သူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤလၢအဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်ဆူ KHRG အအိၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ် KHRG တၢ်ပျဲလၢ ကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ် လီၤ.