တၢ်ကတိၤလၢညါ ဒီးတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤလၢတၢ်တိာ်ပာ်ဒီးတိာ်ကျဲၤလၢတၢ်ကတ့ထီၣ်လီဂံၢ်သဟီၣ်ထံတမၢၢ်

ဖဲလါမးၡး ၂သီႇ ၂ဝ၁၇နံၣ်အနံၤ KHRG ၦၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးဟီၣ်ကဝီၤ သဝီဖိတဂၤ  လၢအမ့ၢ် စီၤဂ--- လၢအအိၣ်ဖဲ ခ---သဝီႇ လၢၢ်မုၢ်လါကီၢ်ဆၣ်ႇ ဘျံးဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဒီးသံကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ဘၣ်ဃးတၢ်ပညိၣ်တိာ်ကျဲၤလၢ တၢ်ကတ့ထီၣ်လီဂံၢ်သဟီၣ်ထံတမၢၢ် ဖဲတနီသရံၣ်ကီၢ်ခီအပူၤန့ၣ်လီၤ.

လီဂံၢ်သဟီၣ်ထံတမၢၢ်တဖျၢၣ်အံၤ တၢ်ပညိၣ်ပာ်အီၤလၢ တၢ်ကတ့ထီၣ်အီၤဖဲမိရိၢ်သဝီႇ ဖဲတနီသရံၣ်ထံကျိ ပူၤ န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤလၢအမ့ၢ်စီၤဂ--- လၢအအိၣ်လၢ သဝီလၢကဘၣ်ဒိတဖၣ်အကျါတဂၤ လဲၤထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်တၢၣ်ပီၣ်ထံၣ်လိာ်တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲ ဒီးကိး အိၣ်ဖှိၣ်အီၤလၢ ထဲခီပနံာ်ကြ့ၣ်ထၢၤမဲခီၤ စၢၣ်ဘ်ရံၤကၠၢၤဖါဝၢၤဖၢပလံၤခီပနံာ်လံၣ်မံၣ်တဲၣ် ဒီးဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ ကၠံၤအဲမ်အဲၣ်စ် (GMS) ခီပနံာ်န့ၣ်လီၤ. GMS ခီပနံာ်တဖုအံၤတီခိၣ်ရိၢ်မဲဝဲ ထံတမၢၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိၣ်ဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးလဲၤထီၣ်ဝဲတၢ်တၢၣ်ပီၣ် ထံၣ်လိာ်တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤလီၤ.

တနီသရံၣ်ထံကျိလၢအအိၣ်လၢ တနီသရံၣ်ကီၢ်ခီပူၤအံၤ တၢ်ပညိၣ်တ့ၢ်လံအီၤလၢတၢ်ကတ့ထီၣ် လီဂံၢ်သဟီၣ်ထံတမၢၢ်န့ၣ် စးထီၣ်လၢ ၁၉၉၇နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. နံၣ်ပိခိၤအံးခီပနံာ် (Nippon Koei Company) မ့ၢ်ခီပနံာ်အဆိကတၢၢ်တဖုလၢ အစးထီၣ်ဃုသ့ၣ်ညါထံတမၢၢ်တၢ်အိၣ်သးအဆိကတၢၢ် ဖဲ ၁၉၉၇နံၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. အံၤတလံၤထဲဒံၤပလီၣ်မဲၣ်ခီပနံာ် (Italian-Thai Development Company) ဘၣ်တၢ်ကိးစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ အၣ်ထံၢ်ဒံၢ် (ITD) တဖုစးထီၣ်ဃုသ့ၣ်ညါဒီးမၤကဒါက့ၤဝဲ တၢ်တိာ်ကျဲၤအဝဲန့ၣ် ဖဲ၂ဝ၁၂နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဖ့ၣ်ဘြူၤအါရံၤ ၉သီႇ ၂ဝ၁၇နံၣ်အနံၤန့ၣ် ကၠံၤအဲမ်အဲၣ်စ်ဖါဝၢၤခီပနံာ် (GMS Power Company)မၤဝဲ တၢ်တၢၣ်ပီၣ်ထံၣ်လိာ်တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးလီၢ်ကဝီၤသဝီဖိခၢၣ်စးသ့ၣ်တဖၣ်လဲၤထီၣ်တၢ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်ဃး လီဂံၢ်သဟီၣ်ထံတမၢၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်မၤ တၢ်တၢၣ်ပီၣ်ထံၣ်လိာ်တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အဃိ တၢ်သ့ၣ်ညါဘၣ်အီၤလၢခီပနံာ်ကစးထီၣ်မၤဝဲတၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

စးထီၣ်လၢ ၁၉၉၇နံၣ်လံၤလံၤ ခီပနံာ်အါဖုနုာ်လီၤပာ်ဃုာ်ဒီးမၤဝဲတၢ်တိာ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ၁၉၉၇နံၣ် နံၣ်ပိခိၤအံးခီပနံာ် စးထီၣ်နုာ်လီၤ မၤတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးဘၣ်ဃး မ့ၢ်ထံတမၢၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤကဲထီၣ်အသးသ့တသ့န့ၣ်လီၤ. ယဲၢ်နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂ဝ၁၂နံၣ်အပူၤ ITD ခီပနံာ်စးထီၣ်မၤဝဲတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိး လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤမ့ၢ်ကဲထီၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဒိၦၤလီၢ်ကဝီၤဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးဒံးလၢ ITD ခီပနံာ် မၤဒံးဝဲတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တမၤတၢ်တၢၣ်ပီၣ်ထံၣ်လိာ်တဲသကိးဒီး လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်အမဲာ်ညါအဝဲသ့ၣ်ထိၣ်လီၤစ့ၢ်ကီးဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်လၢတၢ်ကတ့ထီၣ်ထံတမၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. KHRG လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ လၢၢ်ဒိၣ်စိကီၢ်ဆၣ်တဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢဖဲ၂ဝ၁၂ နံၣ်တၢ်မၤတၢ်ပတုာ်တၢ်ခးပတြီၤဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်တ့ကျဲမုၢ်ကျဲဘိသ့ၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်တိာ်ကျဲၤအဂၤ လၢ ITD ခီပနံာ်မၤဝဲလၢတနီသရံၣ်ကီၢ်ခီအပူၤန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ထုးကွံာ်တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ပျဲခဲလၢာ်လၢ ITD အအိၣ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ထံတမၢၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ စးထီၣ်ပတုာ်ကွံာ်အသးတစိၢ်တလီၢ် ဖဲ၂ဝ၁၂နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတယံာ်ဒံးဘၣ်အဆၢကတီၢ် ဖဲလါဖ့ၣ်ဘြူၤအါရံၤ ၉သီႇ၂ဝ၁၇နံၣ်အနံၤ GMS Power ခီပနံာ် မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်ဃး လီဂံၢ်သဟီၣ်ထံတမၢၢ်တၢ်တိာ် ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်အံၤအဖီခိၣ် ၦၤလီၢ်ကဝီၤဖိသ့ၣ်တဖၣ် နာ်ဝဲလၢ တၢ်ပညိၣ်တိာ်ကျဲၤတခါအံၤ GMS Power ဒီး ITD ခီပနံာ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်မၤသကိးဃုာ်တၢ် ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအီၤတသ့ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.   

တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး

တၢ်စးထီၣ်မၤကဒါက့ၤတၢ်တိာ်ကျဲၤဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤအီၤဖဲ လါဖ့ၣ်ဘြူၤအါရံၤ ၉သီ ၂ဝ၁၇နံၣ်အနံၤ ဖဲတနီသရံၣ်ဝ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီပနံၣ်ကွဲမုာ်လီၢ်ကဝီၤၦၤန့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤတဖၣ် ဒီးဂံၢ်ခီၣ်ထံးကမျၢၢ်တၢ်ကရၢတရိ (CBOs) သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဂံၢ်ခီၣ်ထံးကမျၢၢ်တခီ က့ၤကွဲမုာ်ကဒါက့ၤသဝီဖိခၢၣ်စးလၢအအိၣ်လၢသဝီ ၁၈ဖျၢၣ်လၢအအိၣ်ဘူးဒီးတၢ်တိာ်ကျဲၤအဟီၣ်ကဝီၤ ဒီးတၢ်တယးလၢအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ် ကလဲၤထီၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်ဘူၣ်တဂ့ၤတီၢ်တဘၣ်အပူၤ သဝီဖိလၢအကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်တန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢကလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ်ဘၣ်. အိၣ်ဒၣ်ထဲခၢၣ်စးတနီၤလၢအအိၣ်လၢသဝီ၁၈ဖျၢၣ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိအဂၤသ့ၣ်တဖၣ် လဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤတသ့ၣ်ဘၣ်ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးကျိၣ်စ့တၢ်ဂ့ၢ်ကီ ခီဖျိတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤတန့ၢ်ဘၣ်အဃိ တနီၤလဲၤထီၣ်တအိၣ်ဖှိၣ်တသ့ၣ်ဘၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၢ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်စီၤစုၤယံၤဒီးဒူသဝီတနီၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်မၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဘျီအံၤ ကီၢ်ပယီၤလီမ့ၣ်အူပဒိၣ်တဂၤ လဲၤထီၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီး ဖဲ၂ဝ၁၂ နံၣ် ITD ခီပနံာ်မၤဝဲ တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးအခါ အဝဲပာ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်မၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ GMS Power Company ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ITD ခီပနံာ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးတ့ၢ်ဝဲ ဖဲ၂ဝ၁၂နံၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. GMS Power Company ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလီဂံၢ်သဟီၣ်ထံတမၢၢ် လၢတၢ်ကတ့ထီၣ်အီၤလၢတနီသရံၣ်ကျိအံၤ တၢ်ထုးထီၣ်လီဂံၢ်သဟီၣ်ကန့ၢ်ဝဲ ၁ဝ၄ဝ မံကးဝၣ်န့ၣ်လီၤ. ထံကလုၢ်ဘၢတၢ်ခဲလၢာ် ကအိၣ် ၅၈၅ ကံလိမံးထၢၣ်လွံၢ်နၢၢ်ဝးဝး အကျါ၂၅ဝကံလိမံးထၢၣ် န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးလီၢ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. 

ထံတမၢၢ်လၢတၢ်ကတ့ထီၣ်အီၤအံၤအိၣ်စီၤစုၤယံၤဒီး မိရိၢ်သဝီ၂.၇ ကံလိမံးထၢၣ် လၢထးခီတကပၤန့ၣ်လီၤ. ဒ် ခီပနံာ် မၤတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးလၢ ၂ဝ၁၂နံၣ်အသိးႇ  တၢ်တိာ်ကျဲၤဝဲအံၤ ကမၤဟးဂီၤသဝီ ၁၄ဖျၢၣ် ဒီးအါတက့ၢ်သဝီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်လၢထံတမၢၢ်ဆၢခိၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. လၢမိရိၢ်သဝီဆၢခိၣ်န့ၣ် တၢ်ကတ့ထီၣ်စ့ၢ်ကီးထံတမၢၢ်ဆံးဆံးဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်ကကၢၤဃာ်ထံလၢတၢ် တိာ်ကျဲၤဟီၣ်ကဝီၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီ ၁၄ဖျၢၣ်န့ၣ် ဟံၣ်ခိၣ်ကအိၣ်ဝဲ ၈၇၉ဖျၢၣ် ဒီးၦၤနီၣ်ဂံၢ်ခဲလၢာ်ကအိၣ် ၄၅ဝဝ ဂၤဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤတဝၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်တၢ်အိၣ်ယၢၤသ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်ဒိ ဟးဂုၤဟးဂီၤထဲလဲၣ်န့ၣ် GMS Power Company ခီပနံာ်တပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤဒီးတဲလီၤတံၢ်ဒံးဝဲဒၣ်ဘၣ်လီၤ. ဒ်ၦၤလီၢ်ကဝီၤဖိလၢအအိၣ်လၢ ခ---သဝီတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤအဃိ ဒူသဝီခဲလၢာ်ဘၣ်ဒိဟးဂီၤ ကအိၣ် ၁၈ဖျၢၣ် လၢအမ့ၢ်- မိရိၢ်ႇ တမိၢ်ႇ ဒးဘီကျိႇ ပထူကျိၣ်ႇ လၢၢ်ဖးဒိၣ်ႇ ဒဲးပျီႇ တဲးထၣ်ႇ ဘုသီပျီႇ ပြၢးကူၣ်ႇ နီၣ်တဲၣ်ထၣ်ႇ တိၤတဲာ်ထၣ်ႇ တဖံၣ်လ့ခိၣ်ႇ မီထၣ်ႇ ကၢ်ဒဲႇ ကကၠ့ၣ်ထၣ်ႇ ကစဲၣ်ဒီးသဝီအဂၤခံဖျၢၣ်လၢတၢ်တသ့ၣ်ညါအမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. GMS Power Company အိၣ်ဒီးတၢ်တိာ်ကျဲၤလၢ ဖဲ၂ဝ၁၇နံၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကစးထီၣ်ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်တိာ်ကျဲၤ ဒီးကမၤသကိးဃုာ်တၢ်ဒီးနီၢ်တဂၤခီပနံာ် ဒီးကမျၢၢ်တၢ်မၤသကိးခီပနံာ်ဒီးကပာ်ပနီၣ်ဝဲ ဒ်အမ့ၢ် ကမျၢၢ်-နီၢ်တဂၤ တၢ်ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိး အတၢ်တိာ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. 

စီၤဂ---တခီပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ GMS Power Company တမၤဝဲတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိး အသီနီတမံၤဘၣ် အမဲာ်ညါအဝဲသ့ၣ်သူဒၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ITD ခီပနံာ် ဃုသ့ၣ်ညါတ့ၢ်ဝဲလၢ ၂ဝ၁၂နံၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ITD ခီပနံာ်ဃုသ့ၣ်ညါဝဲတခီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ သဝီလၢ အကဘၣ်ဒိသ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်ဒၣ် ၁၄ဖျၢၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ITD ခီပနံာ်မၤဝဲတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံ သမိး ယဲၢ်နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ သဝီဟဲအါထီၣ်ဝဲ ၄ဖျၢၣ်လၢဟီၣ်ကဝီၤဖဲန့ၣ်အဃိ ဒူသဝီလၢအကဘၣ်ဂၢၢ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်အနီၣ်ဂံၢ်အါထီၣ်ဝဲတုၤလၢ ၁၈ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. GMS Power Company ပာ်လီၤတၢ်တိာ်ကျဲၤအက့ၢ်အဂီၤ ဒီးကမၤလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ ဒ်တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ တၢ်တၢၣ်ပီၣ် တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ကပာ်သူၣ်ပာ်သးဒီးကွၢ်တ့ထံတမၢၢ် လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ လၢဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ ဒီးန့ဆၢၣ်တၢ်မဲတၢ်မါသ့ၣ် တဖၣ်အဂီၢ် လၢတၢ်ကစိၤမူစိၤဂဲၤအီၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကတ့ထီၣ်ထံတမၢၢ်အဂီၢ် GMS Power Company တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးအိၣ်ဝဲသၢပတီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆိကတၢၢ်တပတီၢ်မၤဝဲ တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးလၢ အပူၤကွံာ်ႇ ခံပတီၢ်တပတီၢ်း တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးဘၣ်ဃးတၢ်လၢ အကဲထီၣ်သ့ ဒီးသၢပတီၢ်တပတီၢ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါဘၣ်ဃး ၦၤတဝၢဒီးခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်တၢ်အိၣ်ယၢၤ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဲစ့ၢ်ကီးဝဲ လၢတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးအဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဃုသ့ၣ်ညါ စ့ၢ်ကီး ၦၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢကတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ခီဖျိထံတမၢၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအဃိ လီၤဆီဒၣ်တၢ်ၦၤလၢအအိၣ်လၢ တၢ်ပညိၣ်တိာ်ကျဲၤအလီၢ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်မၤ တၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဆၢကတီၢ် ခီပနံာ်အၢၣ်လီၤစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ အဆိကတၢၢ်အဝဲသ့ၣ် ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိးစ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ်အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကလူၤဃုထၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဘၣ်ဃး ၦၤလၢအကတူၢ်ဘၣ်ထံတမၢၢ်တဂ့ၢ်ကီအတၢ်ပိာ်ထွဲထီၣ်အခံခီဖျိထံလုၢ်ဘၢတၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်တပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအဝဲသ့ၣ်န့ၢ်ဘၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဒုးလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်ဝဲလၢကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဲဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ တၢ်တိာ်ကျဲၤဝဲအံၤကကဲထီၣ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လၢ လီၢ်ကဝီၤပူၤထံဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒ်အမ့ၢ် မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ကအိၣ်ထီၣ် ဒီးတၢ်ဖံးတၢ် မၤခွဲးယာ်ကအါ ထီၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ် တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်ကလီၤစှၤ ဒီးတၢ်ဘှါၡဲကီၢ်ပယီၤလီမ့ၣ်အူတၢ်ဂ့ၢ်ကီကန့ၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ခီပနံာ်စံးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤတကဲထီၣ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်ထဲလၢ နီၢ်တဂၤပၢခီပနံာ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်အမဲာ်ညါ ကကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လၢကီၢ်ပယီၤထံဖိကီၢ်ဖိခဲလၢာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

သဝီဖိအတၢ်ဘၣ်ယိၣ်

သဝီဖိလၢအကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢအအိၣ်ဖဲတၢ်ကတ့ထီၣ်ထံတမၢၢ်ဟီၣ်ကဝီၤပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အါတက့ၢ် လုၢ်အီၣ်အသးသမူလၢ တၢ်ဖဲးအီၣ်ခုး မၤအီၣ်စံာ် ဒီးတၢ်မၤအီၣ်ကျိး သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဂ--- စံးဝဲလၢ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးခီဖျိ ITD ခီပနံာ် တ့ဝဲကျဲမုၢ်ကျဲဘိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်တိာ်ကျဲၤအဟီၣ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တ့ ကျဲဒ်သိးကလဲၤဆူတၢ်တိာ်ကျဲၤဟီၣ်ကဝီၤလၢ တနီသရံၣ်ကျိ ကသ့အဂီၢ် ဒီးစးထီၣ်တ့ဝဲဖဲ ၂ဝ၁၂နံၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်မၤ တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံ သမိးအဆၢကတီၢ်ဒီး ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်ဆှၢဝဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်အပီးအလီ သ့ၣ်တဖၣ် ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တ့ကျဲအံၤဘၣ်ဒိဝဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် အဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢအမိၢ်ပၢ်ဖံဖု တစိၤဘၣ်တစိၤ ဒီးတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိဒ်အမ့ၢ် သဲးထူၣ် ဒီးဃီၤထူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟးဂုာ်ဟးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤလီၢ်ကဝီၤဖိသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်ဆဲးမၤထံတမၢၢ်န့ၣ် သဝီလၢအအိၣ်ဘူးဒီး တၢ်တိာ်ကျဲၤဟီၣ်ကဝီၤအခိၣ်အဃၢၤသ့ၣ်တဖၣ်ထံကလုာ်ဘၢကွံာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် ထံတလုာ်ဘၢထဲ အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်အဃီသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ် ဒီးတကးဘၣ်အမဲာ်ညါအဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ် ဒီးတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ် လီၢ်ကျဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးထံကလုာ်ဘၢကွံာ်ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.  စီၤဂ--- တခီစံးဝဲဒ်အံၤ “အဝဲသ့ၣ်တဲၦၤလၢ အမ့ၢ်တ့ထီၣ်ထံတမၢၢ် ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်ဟးဂုာ်ဟးဂီၤတအိၣ်ထဲန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အၢၣ် လီၤစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ကထီၣ်ထွဲမၤစၢၤၦၤတူၢ်ဘၣ်ထံတမၢၢ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အနီၢ်ကီၢ်တခီန့ၣ် ပတနာ်န့ၢ်အီၤညီညီဘၣ်ခီဖျိ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒၣ်တဲဝဲလၢအတၢ်ကတိၤအဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တမၤတၢ်ဒံးအတဲပာ်ဝဲအသိး ဒီး တၢ်တကဲထီၣ်သးနီတမံၤဒံးဘၣ်.” သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် စ့ၢ်ကီးအတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃး GMS Power Company  အတၢ်တိာ်ကျဲၤလၢကတ့ထီၣ်ထံတမၢၢ်အဖီခိၣ်အါအါဘၣ်. လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဒံးအံၤ အဃိ စီၤဂ--- ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ခီပနံာ်တတဲစ့ၢ်ကီးသဝီဖိလၢ အဝဲသ့ၣ်ကတ့ထီၣ်ထံတမၢၢ်အဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. 

သဝီဖိလၢအအိၣ်လၢ တၢ်တိာ်ကျဲၤအကပိာ်ကပၤဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် တအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိအဝဲသ့ၣ်ထီဒါဝဲတၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤတဘျီဃီ ဖဲတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဖဲလါဖ့ၣ်ဘြူၤအါရံၤ ၉သီ ၂ဝ၁၇နံၣ်အနံၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်ထီဒါတၢ်တိာ်ကျဲၤ ခီဖျိလၢ တၢ်တိာ်ကျဲၤလၢတၢ်ကမၤအီၤအံၤ တၢ်တယးဆိပာ်လၢ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးကကဲထီၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဖုး တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တုၤဒၣ်လဲာ်အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဘၣ် သုးလီၢ်သုးကျဲန့ၣ် GMS Power Company ခီပနံာ် ကဟ့ၣ်အီၤစ့အီၣ်လိးဒီး ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ် ညါစ့ၢ်ကီးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤလၢ တၢ်တ့ထီၣ်ထံတမၢၢ်မ့ၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢကမၤမၤအီၣ်တၢ်အဂီၢ် ဒီးတၢ်ဘုၣ်တၢ်ဖီၣ်အလီၢ်လၢ တၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် ၦၤလီၢ်ကဝီၤဖိလၢအလဲၤ ထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အါတက့ၢ်စံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ်တၢ်တိာ်ကျဲၤဘၣ်. စီၤဂ--- ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ “ပဂုာ်ကျဲးစၢးထီဒါအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်မၤတၢ်တိာ်ကျဲၤသၦၢ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်ပတုာ်အီၤ လၢကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်ပဆိကမိၣ်တဘၣ်လၢၤနီတမံၤဘၣ်.” သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ ကပတုာ် တၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤတန့ၢ်ဘၣ်အဖီခိၣ်ႇ ၦၤလီၢ်ကဝီၤဖိတဂၤလၢအအိၣ်လၢလၢၢ်ဒိၣ်စိကီၢ်ဆၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဘၣ်ထွဲလိာ်စ့ၢ်ကီးအသးဒီး ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ကရၢခိၣ် စီၤမူတူစ့ဖိ ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ် ဖဲလါဒံၤစဲဘၢၣ် ၁၃သီႇ၂ဝ၁၆နံၣ် လၢအမ့ၢ် တၢ်နၢ်ပၢၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢအဖိးသဲစး (MOU) လၢခီပနံာ် ကမၤတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၤထီတၢ်တိာ်ကျဲၤ ဒီးစဲးဖီကဟၣ်တၢ်တိာ်ကျဲၤလၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်တ့ထံတမၢၢ်လၢတနီသရံၣ်ကျိ လၢဘျံးဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါ အဝဲသ့ၣ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်ဆူ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးကမျၢၢ်တၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဃးတၢ်ကတ့ထီၣ်ထံတမၢၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဂ--- စံးဝဲႇ “ပဝဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်ပကဘၣ်ထံၣ်လိာ် တဲသကိးတၢ်ဒီးခိၣ်နၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်တ့ထီၣ်ထံတမၢၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်တဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်ပတဲတဘၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ် အဃိသုမ့ၢ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးခိၣ်နၢ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဝံၤသးစူၤမၢအဝဲသ့ၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်လၢသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဘၣ်ဃးထံတမၢၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤ အံၤစ့ၢ်ကီးတက့ၢ်.” စီၤဂ--- ဒီးလီၢ်ကဝီသဝီဖိလၢအဂၤတဂၤလၢအမ့ၢ် စီၤဃ--- ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးအတၢ်ဘၣ် ယိၣ်ဒ်အံၤႇ “လ့ၤတက့ၤပတတူၢ်လိာ်တၢ်တိာ်ကျဲၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ လၢပတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အဂီၢ်ပကဘၣ်ဆၢထၢၣ် ဒီသဒၢအီၤ လၢကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဘၣ်. ပအိၣ်လၢတၢ်ဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤအဆၢကတီၢ် ခီဖျိလၢ ပဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤလၢ ပဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ် ဒီးဒူသဝီသ့ၣ် တဖၣ်ကလီၤမၢ် ဒီးခါဆူမဲာ်ညါပကဘၣ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ် ဒီးတၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒီးၦၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်ပတသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်မ့တကွၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်လၢပဂီၢ်ဘၣ်ဒု ခါဆူညါပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်ပတသ့ၣ်ညါလၢၤဘၣ်.”

လၢတၢ်မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်တဲသကိးအခါ စီၤဂ--- စံးဝဲဒံးအံၤႇ “ထံတမၢၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤကဲထီၣ် တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤဒီးတၢ်ဘၣ် ယိၣ်ဘၣ်ဘှီလၢပဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. တၢ်ဝဲအံၤကဒုးကဲထီၣ်တၢ်တၤတၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ် လၢခါဆူမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ပအဲၣ်ဒိးလၢ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ် ကဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးၦၤလၢ ပကဘၣ်ဒီသဒၢပဒူသဝီလၢကျဲဒ်လဲၣ် ဒီးကဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ဘၣ်ဃးတၢ်ကဘၣ်ပတုာ် တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ထံတမၢၢ်တၢ်ပညိၣ်တိာ်ကျဲၤအံၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်ဟံးန့ၢ်ဂ့ၢ်ဝီလၢပဂီၢ်လီၤ. ပတီၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤဆူ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ် ခိၣ်နၢ်သ့ၣ် တဖၣ်အအိၣ် ဘၣ်ဆၣ်မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ကဟံးဂ့ၢ်ဝီ မ့တမ့ၢ်တဟံးဂ့ၢ်ဝီဘၣ်န့ၣ်ပတသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ဘၣ်. ပလိၣ်ဘၣ်လၢ လီၢ်ကဝီၤတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်ကဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးၦှၤ လၢပကဘၣ်ခီၣ်ဆၢတၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.”

တၢ်ကတိၤကျၢၢ်တံၢ်

တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၤထီတၢ်တိာ်ကျဲၤလၢအမ့ၢ် လီဂံၢ်သဟီၣ်ထံတမၢၢ်တၢ်တိာ်ကျဲၤအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ ၦၤလီၢ်ကဝီၤဖိလၢ အအိၣ်လၢ တၢ်တိာ်ကျဲၤဟီၣ်ကဝီၤပူၤ ဖဲလၢၢ်မုၢ်လါကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်တ့ထီၣ်လီဂံၢ်သဟီၣ်ထံတမၢၢ်မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် ဖျါဝဲလၢ ဒူသဝီလၢ အအိၣ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤ အခိၣ်အဃၢၤသ့ၣ်တဖၣ် တၢ်ကမၢဆူၣ်အဝဲသ့ၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ်လၢ တၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူအဂီၢ် ဒီးဒူသဝီတၢ်ဟးဂုာ်ဟးဂီၤသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ် လၢသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. GMS Power Company အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကဟ့ၣ်စ့အီၣ်လိးဒီးဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် တနာ်ဝဲလၢအတမ့ၢ် စ့အီၣ်လိးဒီးတၢ်ဆီၣ်ထွဲ မၤစၢၤလၢ အကၢကီၣ်လီၤပလိာ် လိာ်အသးဘၣ် ဒီးနာ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢဒူသဝီဟီၣ်ခိၣ်ကပံာ် ဒီးတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢအဟးဂီၤသ့ၣ်တဖၣ် တၢ်တဟ့ၣ်အီၤစ့အီၣ်လိးတုၤလီၤတီၤလီၤဘၣ်လီၤ.