တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) အသုးဖိတဂၤဒိတီၢ်ဒီးမၤဒၢၣ်မၤလိာ်သဝီဖိဖဲ အ---သဝီႇ မးထီကရူၢ်ႇ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်ႇ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် လါမးၡး ၂၄ သီႇ ၂ဝ၁၇ နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. BGF သုးရ့ၣ် (၁ဝ၁၃) အသုးဖိလၢအမံၤမ့ၢ် ငထိ တဂၤလဲၤထီၣ်ဝဲဆူ သဝီဖိအဟံၣ်တဖျၢၣ်အပူၤ ဖဲလၢသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်လၢ လၢတၢ်မၤဘူၣ်ထီၣ်ဝဲၦၤသံတဂၤအဂီၢ်အဖၢမုၢ်ဒီး BGF သုးဖိတဂၤအံၤ တီၢ်ဝဲသဝီဖိတဖၣ် အခိၣ်ဒီးကျိန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲစီၤဟ--- ဒီးအတံၤသကိး အဂၤခံဂၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤပျံၤ ဘၣ်သုးဖိတဂၤအံၤအဃိဒီး အိၣ်ကစုဝဲဖဲအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဒၢၣ်မၤလိာ်အီၤအခါန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါ | ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်ႇ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် (လါမးၡး ၂ဝ၁၇)
တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါလံာ်တဘ့ၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤခီဖျိ ပျီပူၤၦၤမၤသကိးတၢ်ဖဲ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် လၢအဘၣ် တၢ်နဲၣ်လိအီၤလၢ ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါ တၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သး တဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ.[1] လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ဒိးန့ၢ်အီၤဖဲ လါယူၤလံ ၂ဝ၁၃ နံၣ် ဃုာ်ဒီးတၢ်ကစီၣ်အဂၤ တဖၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါအဂၤ ၁ ဘ့ၣ်ႇ တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်သံဒိး ၆ ခါႇ ဟီၣ်ကဝီၤတၢ်ပာ်ဖျါ ၁ ဘ့ၣ် ဒီး တၢ်ဂီၤ ၁ဝ၇ ဘ့ၣ်လၢဘၣ်တၢ်ဆှၢထီၣ်အီၤလၢ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.[2]
(၁) တပတီၢ် - တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး
တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ် |
တၢ်မၤဒၢၣ်မၤလိာ်ဒီးတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး |
တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ |
လါမးၡး ၂၄ သီႇ ၂ဝ၁၇နံၣ် |
တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီႇ ကရူၢ်ႇ ကီၢ်ဆၣ်ႇ ကီၢ်ရ့ၣ်) |
အ---သဝီႇ မးထီကရူၢ်ႇ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်ႇ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် |
ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ |
|||
မံၤ |
စီၤဟ--- |
မီၤဝ--- |
မီၤထ--- |
သးနံၣ် |
--- |
တသ့ၣ်ညါ |
တသ့ၣ်ညါ |
မုၣ်ခွါ |
ခွါ |
ခွါ |
ခွါ |
ကလုာ် |
ကညီ |
တသ့ၣ်ညါ |
တသ့ၣ်ညါ |
ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ် |
အိၣ် |
တသ့ၣ်ညါ |
တသ့ၣ်ညါ |
တၢ်ဖံးတၢ်မၤ |
တၢ်မၤဒိးလဲ |
တသ့ၣ်ညါ |
တသ့ၣ်ညါ |
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ |
ဘူးဒး |
တသ့ၣ်ညါ |
တသ့ၣ်ညါ |
တၢ်ဟံမူဒါ / လီၢ်လၤ |
သဝီဖိ |
သဝီဖိ |
သဝီဖိ |
အိၣ်ဆိးဒူသဝီ |
အ---သဝီ |
အ---သဝီ |
ဂ---သဝီ |
ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ |
||||
မံၤ |
လီၢ်လၤ |
သုးကျိၤ / သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ |
အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ / သုးကလၢၤ |
အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ |
ငထိ |
သုးဖိ |
သုးခိးကီၢ်ဆၢ BGF သုးရ့ၣ် #၁ဝ၁၃ |
ကတၢတံးသုးရ့ၣ် |
သုးခိၣ်ဒိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ်စီၤလၣ်ကၠဲ |
(၂) ပတီၢ်တပတီၢ်-တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ
၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်. |
ဖဲကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် ၦၤထၢတၢ်ကစီၣ်ဖိတဂၤဟးဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ကစီၣ်လၢ အီၤသံၤဒံၣ်အကျဲမုၢ်ခိၣ် ဖဲ ဝ့ၢ်မုၢ်တြီၢ် ဒီးမဲၤစံၢ်ထၣ် အဘၢၣ်စၢၤ အဆၢကတီၢ် အဝဲနၢ်ဟူဘၣ်တၢ်ကစီၣ်ဘၣ်ဃးဒီး စီၤဟ---ဒီး မီၤဝ---လၢအ---သဝီႇ ဒီး မီၤထ---လၢ ဂ---သဝီဘၣ်တၢ်မၤဒၢၣ်မၤလိာ်အီၤလၢ BGF အသုးဖိ ငထိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိႇ ၦၤထၢတၢ်ကစီၣ်ဖိတဂၤအံၤ လဲၤမၤတၢ်သံကွၢ်သံဒိးဒီး စီၤဟ---ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ်လီၤ. |
ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်. |
စီၤဟ---ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ဖဲ BGF သုးဖိတဂၤလဲၤနုာ်လီၤဆူ ဖါတံၢ် ခ---အဟံၣ်ပူၤ ဖဲအ---သဝီ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် သဝီဖိ လၢအအီသံး ဖဲဟံၣ်ဝဲန့ၣ်အပူၤအကျါတဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် မီၤထ---အံၤႇ မူၤ သံး ဒီး ကိးထီၣ်ဝဲ ‘မ့ၢ်မတဂၤမၢးလဲၣ်’ န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ငထိ ဟံးထီၣ်အကျိဒီး တီၢ်ဝဲသဝီဖိတဂၤအံၤ အခိၣ်န့ၣ်လီၤ.” လၢသဝီဖိတဂၤအံၤအတၢ်ပာ်ဖျါအဖီခိၣ်ဒီးသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအမ့ၢ် အတီအဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢအနီၢ်ကစၢ်န့ၣ်လီၤ. |
(၃) ပတီၢ်တပတီၢ် - ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.
ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်. |
ဖဲလါမးၡး၂၄သီႇ ၂ဝ၁၇ နံၣ်န့ၣ်ႇ တၢ်ဒိတီၢ်ဒီးတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးကဲထီၣ်အသးတခါဖဲအ---သဝီႇ မးထီကရူၢ်ႇ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်ႇ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒိတီၢ်လၢအၦဲၤဒီးတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးအံၤမ့ၢ်ဝဲ တၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်တခါ လၢအမၤဘၣ်ဒိသဝီဖိန့ၣ်လီၤ. ၦၤမၤကမၣ်ကွီၢ်မ့ၣ်သဲစးမ့ၢ်ဝဲ BGF သုးရ့ၣ် #၁ဝ၁၃ အသုးဖိ ငထိႇ လၢအသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ ၃၂ နံၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်လၢအဘၣ်တၢ်ဒိအီၤတီၢ်အီၤမ့ၢ်ဝဲ စီၤဟ---ႇ သးနံၣ် --- နံၣ်ႇ မီၤဝ--- လၢအမ့ၢ် အ---သဝီဖိ ဒီးမီၤထ---လၢအမ့ၢ် ဂ---သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်မနုာ်အဃိ သုးဖိတဂၤအံၤမၤဒၢၣ်မၤလိာ် အဝဲသ့ၣ်လဲၣ်န့ၣ် သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ် ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ဆိကမိၣ်ဝဲလၢအမ့ၢ်ဒၣ် သုးဖိတဂၤအံၤအတၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိး ဒီးတၢ်ပာ်ကဖၢလၢ သးအဃိန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ် အလၢအၦဲၤမ့ၢ်ဝဲႇ ဖါတံၢ်ခ---ႇ သးနံၣ် ၆ဝႇ လၢအအိၣ်လၢ အ---သဝီႇ မးထီကရူၢ်ႇ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ် တဂၤမၤဘူၣ်မၤဘါလၢ အမိၢ်စူာ်ကွံာ်အသးအဃိဖဲ လါမးၡး ၂၄သီႇ ၂ဝ၁၇ နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်ဒူဖိသဝီဖိလုၢ်လၢ်ထူသနူအိၣ်ဝဲအသိးႇ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်လၢတၢ် တူၢ်လိာ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီႇ သဝီဖိတနီၤ အိသကိးဝဲသံးဒီး လိာ်ကွဲသကိးဝဲတၢ်ဒိဖဲန့ၣ်လီၤ.
ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် BGF သုးဖိလၢအမ့ၢ် ငထိ တဂၤလဲၤနုာ်လီၤဝဲလၢဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်အပူၤ ဒီးလဲၤဃီၤဝဲဆူ သဝီဖိလၢအအိသံးဒီး ဒိဖဲသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီန့ၣ်ႇ သဝီဖိအီသံးမူၤတဖၣ်အကျါတဂၤကိးထီၣ်ဝဲ “မတၤတဂၤ မၢးလဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိႇ ငထိ တဂၤအံၤဟံးထီၣ်အကျိဒီးပညိၣ်ဃီၤဝဲဆူသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဒီးဟူးဂဲၤတဘူၣ်နီတဂၤအဃိ အိၣ်ဝဲဘှီၣ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီန့ၣ် ငထိ တီၢ်ဝဲစီၤဟ---အခိၣ်ဒီးကျိ ဒီးကိးဃါဝဲ မီၤဝ---န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ငထိ ပညိၣ်ဃီၤစ့ၢ်ကီးအကျိဆူ မီၤထ---အအိၣ်ဒီးထိဝဲအခိၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်ဒီသဒၢလီၤအသးလၢ တၢ်အဂုာ်အဂၤ တဘူၣ်ဘၣ်သတးဒီး အိၣ်ဒၣ်ထဲလၢတူၢ်ကစုဒုဝဲ ငထိ အတၢ်မၤဒၢၣ်မၤလိာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ် တကးဒ်သိးအံၤခါဆူညါကဲထီၣ်ဒံးအသးသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. |
(၄) ပတီၢ်တပတီၢ် - တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး
မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါႇ ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲး တၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ် ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်. |
စီၤဟ--- ဟ့ၣ်အခွဲးလၢတၢ်ကရၤလီၤတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. |
Footnotes:
[1] ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG နဲၣ်လိဝဲပျီပူၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ်လၢ ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်တကပၤလၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤအၢမၤပယွဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးတဖၣ် ခီဖျိတၢ်ပာ်ဖျါတဖၣ် ဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်အတီၤပတီၢ်တၢ်မၤအကျဲအသိးဒီး မၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးသဝီဖိအဂၤတဖၣ်ႇ ကွဲးဖျါထီၣ်ဟီၣ်ကဝီၤတၢ်ပာ်ဖျါတဖၣ်လၢဘၣ်ဃးဖဲ တၢ်လီၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ညီနုၢ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကွဲးထီၣ်ဝဲ တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါၦၤ ဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်တၢ် မၤအၢပယွဲအလံာ်ပာ်ဖျါအခါ ပျီပူၤၦၤမၤ တၢ်ဖိတဖၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအီၤ လၢကမၤနီၣ်မၤဃါဝဲတၢ်မၤပယွဲၦၤဂ့ၢ် ဝီခွဲးယာ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဆိမိၣ်လၢအကါဒိၣ်တဖၣ် ခီဖျိတၢ်မၤလီၤတံၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခီၣ်ထံးတဖၣ်လၢကျဲအါဘိဒီး ဒ်ပမၤန့ၢ်အီၤ လၢဂံၢ်ခီၣ် ထံးအသိး ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအတၢ်ဆီတလဲအတၢ်ထိၣ်သတြီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
[2] လၢတၢ်ကမၤဂ့ၤထီၣ် KHRG အကျိၤအကျဲတဖၣ်ဖျိဖျိဖျါဖျါ ကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ်ဒီး ဒ်သိးကန့ၢ်အါထီၣ် တၢ်ဆဲးကျိး အတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ် လိၤလိၤဒၣ်ဝဲဒီး သဝီဖိလၢကီၢ်ပယီၤထးခီတကပၤအတၢ်ထံၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ် ဒီးဒ် KHRG အတၢ်ပညိၣ်အိၣ်ဝဲအသိး လၢကတီၣ်ထီၣ် တၢ်ကစီၣ်လၢဒိးန့ၢ်ဘၣ် လၢပျီပူၤတဖၣ်ခဲလၢာ် ဖဲဘၣ်တၢ်မၤအီၤဒ်အကျိၤ အကျဲအိၣ်ဝဲအသိးဝံၤဒီး တၢ်ကျိာ်ထံအီၤ ဒီးတၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဂၤအတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်ဒီး ဘၣ်တၢ်မၤဘၢအဂ့ၢ်အကျိၤလၢအကါဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်ပာ်ဖျါလၢအဘူးအတံၢ်အဂၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်နီၤဖးလီၤဆူ တၢ်ကစီၣ်အကလုာ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ ဒီးအနံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဘၣ်သးဖးအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤလၢအဘၣ် ထွဲလိာ်သးတဖၣ်တခါစုာ်စုာ်အဂီၢ် ဝံသးစူၤကွၢ်ဘၣ်လၢ KHRG တၢ်ကစီၣ်သန့တက့ၢ်.