တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်မၢဆူၣ်မၢစိး

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၄ သီႇ ၂ဝ၁၈ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီႇ ကရူၢ်ႇ ကီၢ်ဆၣ်ႇ ကီၢ်ရ့ၣ်)

ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်ႇ တီအူကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤဟ ---

သးနံၣ်

၅၃

မုၣ်ခွါ 

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

 တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤအီၣ်ဝဲၤ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ခရံာ်ဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ 

မ---သဝီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ        

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ / သုးရ့ၣ် / 
သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ / သုးကလၢၤ 

ပဲၤစိသ့

သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိ

ကီၢ်ပယီၤသုးဝဲၤ လီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်(၆)၊ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၆ဝ၇)

သၤဒီၤမၠိၣ်သ့ၣ်

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ဖဲယနၢ်ဟူတၢ်မၢဆူၣ်မၢစိး အဂ့ၢ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံႇ KHRG ၦၤထၢတၢ်ကစီၣ်ဖိတဂၤ ဟဲထံၣ်လိာ်သးဒီးလီၢ်က ဝီၤဖိဒ်သိးကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်တၢ်ကစီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲလဲၤသကိးဒီးသဝီဖိ လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်ဝံၤ ဒီးမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး ၦၤကလီၢ်ကဝီၤဖိလၢ လဲၤခီဖျိဘၣ်သုးအတၢ်မၢဆူၣ်မၢစိးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. 

ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

KHRG ၦၤထၢတၢ်ကစီၣ်ဖိသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မၢဆူၣ်မၢစိးအဂ့ၢ်အံၤ ဟဲခီဖျိၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ် လိၤလိၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး ၦၤလၢအလဲၤခီဖျိဘၣ် သုးအတၢ်မၢဆူၣ်မၢစိးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. 

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၃ သီႇ ၂ဝ၁၈ နံၣ်န့ၣ်၊ ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ  (KNU) သ့ၣ်ၦၢ်ၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤဆူ ကၤနံၤခၠီဟီၣ်ကဝီၤဃုာ်ဒီး ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် KNLA  သုးဒ့ (၁) အသုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (၂) န့ၣ်လီၤ. ဝ့အီၤႇ လၢအမ့ၢ်ၦၤမၤမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်တဂၤ စးထီၣ်တ့ၢ်တၢ်မၤသ့ၣ်မၤဝၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤသ့ၣ်ၦၢ်တ အပူၤဖဲကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်ဟ့ၣ်လီၤတ့ၢ်အီၤတၢ်ပျဲလၢ ၂ဝဝ၆ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. KNU သ့ၣ်ၦၢ်ၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်ဒီး KNLA  သုးဖိတဖၣ်လဲၤတြီအတၢ်မၤသ့ၣ်တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်ဒၣ်လီၤ. 

ဖဲန့ၣ် ကီၢ်ပယီၤသုးဒ့ခိၣ်လၢအမ့ၢ်သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိ ပဲၤစိသ့ ဒီးအသုးဖိလၢ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၆ဝ၇) လၢကီၢ်ပယီၤ သုးဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် (၆) အတၢ်ပၢဖီလာ်တဖၣ်နၢ်ဟူဝဲဘၣ်ဃးဒီး KNU အတၢ်တြီသ့ၣ်ၦၢ်အဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်လဲၤဝဲဆူ KNLA  သုးဒ့ (၁) အိၣ်ဆီလီၤသးအလီၢ်ဒီးခးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးစဲပြဲးအံၤကဲထီၣ်ဝဲ ဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၃ သီ ၂ဝ၁၈ နံၣ် ဟါခီ ၄ နၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံႇ နၤအဝဲန့ၣ် အတီၢ်ပူၤကီၢ်ပယီၤ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၆ဝ၇) ဂုာ်က့ၤအခံဒီး က့ၤဝဲဆူ မ---သဝီန့ၣ်လီၤ. 

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၄ သီႇ ၂ဝ၁၈ နံၣ်န့ၣ်ႇ ကီၢ်ပယီၤခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (၆ဝ၇) အသုးဖိတဖၣ် အဲၣ်ဒိးက့ၤ ကဒါက့ၤဆူတၢ်ဒုးကဲထီၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ လီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ်ဖိခံဂၤ ကကဲန့ၢ်အၦၤနဲၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်ဝဲဖဲ ဂီၤခီ ၈ နၣ်ရံၣ်ႇ ဒီးမၢဆူၣ်န့ၢ်ကမျၢၢ်ဖိခံဂၤလၢ ကကဲန့ၢ်အဝဲ သ့ၣ်အၦၤနဲၣ်ကျဲလၢတၢ်လဲၤကျဲဒီတနံၤညါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံႇ အဝဲဟဲက့ၤကဒါက့ၤ ဆူသဝီပူၤ ဖဲဟါလီၤခီ ၄ နၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ. မ---သဝီဒီး တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အလီၢ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်, အိၣ်စီၤစုာ်ဝဲယံာ်ဒိၣ်မးလီၤ. 

ကီၢ်ပယီၤသုးဖိတဖၣ်အံၤ မၢဆူၣ်သဝီဖိခံဂၤလၢ ကနဲၣ်န့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ကျဲဒီတနံၤကျၢၤဘၣ်ဆၣ် တၢ်လဲၤကျဲဒီ တကတီၢ်အပူၤ အဝဲသ့ၣ်တဟ့ၣ်ဒုးအီၣ်အီသဝီဖိခံဂၤအံၤလၢတၢ်နီတမံၤဘၣ်. သဝီဖိခံဂၤအံၤ ဘၣ်ကဲဝဲတၢ် ဆဲးကျိးလၢကီၢ်ပယီၤသုးခံဖုအဘၢၣ်စၢၤဒီးဘၣ်ဟးလၢ သုးဖိ၂ဝ ဂၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤသုး တတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ဟီၣ်ကဝီၤအံၤ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်တ့ၢ်ဖဲ အပူၤကွံာ်တနံၤအဂ့ၢ်န့ၣ်ဘၣ်လီၤ.

ဖဲကီၢ်ပယီၤသုးဖိတဖၣ် က့ၤဆူမ---သဝီန့ၣ်, သုးခိၣ်ဒိၣ်ဖိ ပဲၤစိသ့ ဟ့ၣ်လီၤသဝီဖိခံဂၤအံၤစ့ တဂၤန့ၣ် ၂ႇဝဝဝ ဘးန့ၣ်လီၤ.  ဒီးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်အံၤမ့ၢ်သုးသံးအပှ့ၤန့ၣ်လီၤ. 

ဒ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ၦၤမၤတၢ်ဖိကရၢမၤဝဲ ၦၤဘၣ်တၢ်မၢဆူၣ်မၢစိးအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအသိးႇ “တၢ်မၢဆူၣ်မၢစိးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤတမံၤလၢ်လၢ်လၢ တၢ်ဃ့န့ၢ်ဆူၣ်န့ၢ်ၦၤတဂၤဂၤလၢကမၤဝဲ လၢအိၣ်ဒီးတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးႇ တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဖဲၦၤတဂၤန့ၣ်ဂ့ၢ်လိာ်လၢကမၤဝဲအခါန့ၣ်လီၤ.”[3] တၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်အဘူးအလဲတဆံးတက့ၢ်ဖိဖဲတၢ် မၤအသးဝံၤအလီၢ်ခံအံၤစ့ၢ်ကီး တမ့ၢ်တၢ်လၢအပူၤဖျဲးဒီး တၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ဒံးဘၣ်. ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ် သုးတဖၣ်ညီနုၢ်မၢဝဲ ကမျၢၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ကမၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်အပူၤႇ ကကဲန့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ပီၤတၤ (ၦၤဝံစိာ်န့ၢ်သုးတၢ်ပီးတၢ်လီဒီးတၢ်အီၣ်တၢ်အီ), ကကဲန့ၢ်ၦၤနဲၣ်ကျဲ ဒီးမၢသဝီဖိကဲၦၤမၤၡဲမၤပျီမ့ၣ်ပိၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၣ်အပူၤကွံာ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, သုးတၢ်မၢဆူၣ်မၢစိးစှၤလီၤဝဲလၢ ကီၢ်ပယီၤမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤႇ ကီၢ်ပယီၤသုးဒီး ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤတဖၣ် မၢဆူၣ်မၢစိးဒံးလီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ်တဖၣ်လၢ ကမၤတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒီး မၤပျံၤမၤဖုးဝဲ သဝီဖိတဖၣ်ဖဲအဂ့ၢ်လိာ်တၢ်မၢဆူၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ် တကးတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤထီဒါဝဲ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုာ်တၢ်ခးအတၢ်ဘျၢတဖၣ်ႇ လၢ ကီၢ်ပယီၤပဒိၣ်သုးဒီး ကလုာ်ဒူၣ်သုးဖီၣ်စုကဝဲၤခိၣ်နၢ်တဖၣ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲ “ဟးဆှဲးတၢ်ဟံးဆူၣ်ကျိၣ်စ့ႇ တၢ်ထူးတၢ်တီၤႇ တၢ် အီၣ်တၢ်အီႇ တၢ်မၢဆူၣ်ၦၤမၤတၢ်ဖိဒီးလၢ ကမျၢၢ်ဖိတဖၣ်အအိၣ်တက့ၢ်.”[4]