တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါဝဲ  တၢ်ကဲထီၣ်အသးဖဲ ဆီထံး (ရွှေကျင်) ကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤ အါရံၤ ဒီး လါမးရှး ၂၀၂၃ နံၣ် အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်-(ခမရ-၂၀) ခးလီၤနါစိၤဝဲကျိဖးဒိၣ်အါန့ၢ်ဒံး (၃၁) ဖျၢၣ် ဆူသဝီ (၅) ဖျၢၣ် လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ပၠ့ၣ်ယ့ၣ် (ပျဉ်ရေ) ကရူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ခ--- သဝီဖိတဂၤဘၣ်ဒီးကျိဖးဒိၣ်အက့ ဒီး သံဝဲ, ဒီး ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးဝဲ သဝီဖိအပိာ်မုၣ်(၃) ဂၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီး ဖိသၣ် သးနံၣ် (၁၇) နံၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. လၢ လ--- သဝီ စ့ၢ်ကီးဘၣ်ဒိဝဲ သဝီဖိပိာ်မုၣ် (၃) ဂၤ န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အံၤအဃိဘၣ်ဒိ ဒီး ဘၣ်ဟးဂီၤစ့ၢ်ကီး သဝီဖိအတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, SAC ခးလီၤကဒီးကျိဖးဒိၣ် ဒီး ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ် (၂၄) ဖျၢၣ်ဆူ ပရဲလိာ်ကျိ (စစ်တောင်းမြစ်) မုၢ်ထီၣ်တကပၤ ပၣ်ဃုာ်ဝဲ ၡ--- သဝီ ဒီး ဂ--- သဝီ န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိ (၃) ဂၤ ဘၣ်ဒိဒီးကျိဖးဒိၣ်အက့ ဒီး ကျီၢ်သံ (၃) ဒု န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဝဲအံၤဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ လၢ ဆီထံးကီၢ်ဆၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

စးထီၣ်ဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၉ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးဖိ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်-(ခမရ-၂၀) လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ် (ညောင်လေးပင်) ဝ့ၢ် ဒီး အိၣ်ဆီလီၤအသးတစိၢ်တလီၢ်ဖဲ သဒီၣ်ကျိ (ပုဇွန်မြောင်း) သဝီ တဖၣ် စးထီၣ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ် ဆူ လ--- သဝီ, ပၠ့ၣ်ယ့ၣ် (ပျဉ်ရေ) ကရူၢ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၉ သီ အနံၤအံၤန့ၣ်, SAC သုးဖိတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ် (၈) ဖျၢၣ် ဒီး လီၤတဲာ်ဝဲဆူထံကျိကၢၢ်ခိၣ် လၢအဘူးဒီး ဝ---သဝီ, ပၠ့ၣ်ယ့ၣ်ကရူၢ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ် န့ၣ်လီၤ. ဒီး ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၀ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ် အနံၤန့ၣ်, SAC သုးဖိတဖၣ်ခးလီၤကျိ ဖးဒိၣ်ချံ (၄) ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံ (၃) ဖျၢၣ် လီၤတဲာ်ဖဲ ဃိၣ်လိာ်ကျိ (ချင်းတွင်းမြစ်) အမုၢ်နုာ်ခီတကပၤ, ဖဲ စံာ်ပျီတဘ့ၣ်လၢအအိၣ်ဖဲ ဃ---သဝီ အချၢန့ၣ် (၁) ဖျၢၣ် ဒီး ဝ---သဝီ အပူၤ (၁) ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၁ သီ ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, SAC အသုးတဖုအံၤ ခးလီၤကဒီးကျိဖးဒိၣ် (၉) ဖျၢၣ်ဆူ ဝ---သဝီ အဃၢၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံ (၈) ဖျၢၣ် လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲ ဒီး အကျါ (၁) ဖျၢၣ် န့ၣ်တပိၢ်ဖးထီၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံ (၃) ဖျၢၣ် လီၤတဲာ် ဖဲ လ---သဝီ ပူၤ ဒီး အဂၤ (၆) ဖျၢၣ်န့ၣ် လီၤတဲာ်ဖဲသဝီအဃၢၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံ (၃) ဖျၢၣ် လၢအလီၤတဲာ် ဖဲ လ---သဝီ အပူၤန့ၣ် ဘၣ်ဒိဝဲပှၤသဝီဖိ (၃) ဂၤ လၢအမ့ၢ် နီၢ်တ--- သးနံၣ် (၄၀) နံၣ် ဖဲ အကိာ်ဘိ, ဒီး အဖိမုၣ် နီၢ်က--- သးနံၣ် (၂၀) နံၣ် ဖဲအဂုာ်ဃံ, နီၢ်မ--- သးနံၣ် (၃၆) နံၣ် ဖဲ အခီၣ်လ့ၢ်ခိၣ် ဒီး အခီၣ်က့ၣ်ဒုၣ် ဒ်အဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤလၢတၢ်ဂီၤပူၤဒ်လာ်အသိးန့ၣ် လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကိးဂၤန့ၣ်မ့ၢ်ကညီကလုာ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဒိဝံၤ အလီၢ်ခံတဘျီဃီ ဘၣ်တၢ်လဲၤဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူ တၢ်ဆါ ဟံၣ်တဖျၢၣ် လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ် (ညောင်လေးပင်) ဝ့ၢ် လၢအအိၣ်လၢ ပကိကီၢ်ခီပူၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်တ--- တဂၤ မ့ၢ်လၢအဘၣ်ဒိနး ဒီး အိၣ်လၢသးသမူတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ပူၤအဃိ ဘၣ်တၢ်လဲၤဆှၢက့ၤအီၤဆူ တၢ်ဆါဟံၣ်လၢ ပကိကီၢ်ခီ ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဒိးကူစါယါဘျါသးဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, နီၢ်တ--- ဒီး အဖိမုၣ် က့ၤအိၣ်က့ၤဆူ ည---သဝီ, ကၠူခၠီ (ကျူချောင်း) ကရူၢ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ပူၤမ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်က့ၤအိၣ် ကဒါက့ၤဆူအဒူသဝီတဘူၣ်လၢာ်ဘၣ် အဃိန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် နီၢ်မ--- တခီဘၣ်ဒိးကူစါအသးယံာ်ကဘၣ်လၢ (၂) လါဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အံၤအဃိဘၣ်ဟးဂီၤစ့ၢ်ကီး ဘုဖီ (၁) ဖျၢၣ် ဒီး ထံကမါ (၁) ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ထူၣ် ဒီး သ့ၣ်ထူၣ် ဝၣ်ထူၣ် သ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးဟးဂီၤဝဲလၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်တဘျီအံၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၁ သီ ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်လၢ SAC သုးဖိတဖၣ်ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ် အါထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဃိ, ဟံၣ်ခိၣ် (၁၁၅) ဖျၢၣ်, ပှၤသဝီဖိ (၅၁၅) ဂၤ လၢအအိၣ်ဖဲ ခ--- သဝီ ဒီး ဟံၣ်ခိၣ် (၆၉) ဖျၢၣ်, ပှၤသဝီဖိ (၃၅၈) ဂၤ လၢအအိၣ်လၢ လ---သဝီ တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိတနီၤလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံဆူ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ် (ညောင်လေးပင်)ဝ့ၢ်, တနီၤဆူ ဆီထံးဝ့ၢ် ဒီး တနီၤ ဆူဒူသဝီလၢအဘူးအတံၢ်အိၣ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၂ သီ ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, SAC သုးဖိလၢအမ့ၢ် နီၣ်ဂံၢ်-(ခမရ-၂၀) လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ သဒီၣ်ကျိ (ပုဇွန်မြောင်း) သဝီ တဖၣ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ် (၂) ဖျၢၣ်ဆူ ခ---သဝီ အဃၢၤ, ဘၣ်သံသဝီဖိ (၁) ဂၤ ဒီး ဘၣ်ဒိသဝီဖိ (၃) ဂၤ န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဘၣ်ဝဲပှၤသဝီဖိလၢအမံၤမ့ၢ် နီၢ်န--- တဂၤအဟံၣ်, ဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံအက့ဖျိးဘၣ်အီၤ ဒီးမ့ၣ် အူအီၣ်လဲးထီၣ်အခီၣ်အဃိသံဝဲတကတီၢ်ဃီန့ၣ်လီၤ. အဝဲအသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၃၅) နံၣ်, အဖိအိၣ် (၂) ဂၤ, ဒီး ဖဲအဝဲဘၣ်ဒိသံအ ဆၢကတီၢ်ဘၣ်လၢအဝၤလဲၤမၤတၢ်လၢ မလ့ၡါ (Malaysia) ထံကီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိလၢအမ့ၢ် နီၢ်ရ--- သးနံၣ် (၂၂) နံၣ်တဂၤ ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ် ဒီး ဘၣ်တၢ်လဲၤဆှၢအီၤဆူ ဝ့ၢ်ထူ (ရွှေကျင်) တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၃ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, SAC သုးဖိတဖၣ် ဆီလီၤအါထီၣ်ကျိဖးဒိၣ် (၁၂၀မမ) (၆) ဖျၢၣ် ဖဲစ--- သဝီ လၢ အအိၣ်လၢ ပယီၤပဒိၣ်တၢ်ပၢဖီလာ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆီလီၤစ့ၢ်ကီး ကျိဖးဒိၣ်လၢသဝီအါ ဖျၢၣ်အပူၤ ဒ်အမ့ၢ် ယ---, ပ--- ဒီး ထ--- သဝီသ့ၣ်တဖၣ် ဖဲ အ့ဝဲၢ် (အင်းဝိုင်း) ကရူၢ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. SAC ဆှၢအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး အပှၤသုးဖိတဖၣ်ဆူ အ--- သဝီ န့ၣ်လီၤ. SAC ဆှၢအါထီၣ်အပှၤသုးဖိလၢအမ့ၢ် ခီၣ်ချ့သုးတြိၤ နီၣ်ဂံၢ်- (တ.မ ၄၄, ၇၇ ဒီး ၆၆ သ့ၣ်တဖၣ်ကအိၣ်လၢ (၁၅၀) ဂၤ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ဟါ ၄ နၣ်ရံၣ် အဆၢကတီၢ်, SAC ခးလီၤကဒီး ကျိဖးဒိၣ် (၂) ဖျၢၣ် န့ၣ် လီၤ.

ဖဲလါမးၡး ၈ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်, ဂီၤ ၅း၅၀ မံးနံး အဆၢကတီၢ်, SAC သုးဖိလၢအမ့ၢ် ခီၣ်ချ့သုးတြိၤ နီၣ်ဂံၢ်-(တ.မ ၇၇ ဒီး ၈၈) သုးတမှံၤတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးဒီး လီၢ်ကဝီၤသုး နီၣ်ဂံၢ်-(ခ.မ.ရ-၂၀) သုးဖိလၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ကွ့ဒလၣ်ကၠံ (ကွင်းဒလကြီး) သဝီ, အ့ဝဲၢ် (အင်းဝိုင်း) ကရူၢ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ် တဖၣ်, ခးလီၤကျိဖးဒိၣ် (၂၄) ဖျၢၣ် ဆူ ပရဲလိာ်ကျိ (စစ်တောင်းမြစ်)  မုၢ်ထီၣ်တကပၤဖဲ စံာ်ပျီပူၤန့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အတၢ်လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဘျီဝဲအံၤ အက့ဘၣ်ဒိဝဲပှၤသဝီဖိခဲလၢာ် (၃) ဂၤန့ၣ်လီၤ. စံာ်ဟးဂီၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ် လီၤ. ပှၤဘၣ်ဒိအကျါတဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် အူဧ--- သးနံၣ် (၅၃) နံၣ် တဂၤ ကျိဖးဒိၣ်ချံအက့ ဘၣ်အီၤ ဖဲအခိၣ်, အစုစ့ၣ်, ဒီး အ ခီၣ်ဒုၣ်သၣ်အထွဲတကပၤ ဖဲကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်လၢ ၡ--- သဝီပူၤ, ပၠ့ၣ်ယ့ၣ်ကရူၢ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. အ တၢ်ဘၣ်ဒိအံၤမ့ၢ်လၢအသးသမူအိၣ်လၢတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ပူၤအဃိ KNU (ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်) ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဆှၢအီၤ ဆူတၢ်ဆါဟံၣ်လၢဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ ကီၢ်သူလ့ၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲဂီၤ ၁၀း၃၀ မံးနံးအဆၢကတီၢ်, ကျိဖးဒိၣ်ချံ (၁) ဖျၢၣ် လီၤတဲၤဝဲဆူ ဂ--- သဝီပူၤ, ပၠ့ၣ်ယ့ၣ်ကရူၢ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ် ပူၤ, ဘၣ် ဒိပှၤသဝီဖိ (၂) ဂၤလၢအမ့ၢ် မီၤဆ--- သးနံၣ် (၁၉) နံၣ် တဂၤဘၣ်ဒိဖဲ အကပၤ ဒီး အစုဒုၣ်, မ့ၢ်မ့ၢ် မီၤဘ--- တခီ ဘၣ်ဒိဖဲ အချၢဃံ ဒီး အကပၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤဘၣ်ဒိခံဂၤအံၤလီၢ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်လဲၤဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူတၢ်ဆါဟံၣ်လၢ ကီၢ်သူလ့ၤ ခီတကပၤန့ၣ်လီၤ.

Wed, 31 Jul 2024

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ဒီး လါမးရှး ၂၀၂၃ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤ လၢလီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤ ဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲ ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings