တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ  တၢ်ကဲထီၣ်လၢ ထီတထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဖဲ လါမ့ၤ ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါ မ့ၤ ၂၂ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးဖိ အိၣ်လၢ ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) ခးသံသဝီဖိခံဂၤ (လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး သးနံၣ် ၁၇ နံၣ် တဂၤ) လၢအဝဲသ့ၣ်သုးကလၢၤမဲာ်ညါကျဲပူၤဖဲ တၢ်ကလုၢ်တြီတၢ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤလၢမုၢ်နၤ လၢ အ--- သဝီ, ဂ--- ကရူၢ်, ထီတထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်လဲၤတၢ်ဒီး  သိၣ်လ့ၣ်ယီၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိ သးနံၣ် (၁၇) နံၣ်တဂၤန့ၣ် SAC ခးအီၤဒီးကျိချံဒီး သံဝဲတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်သဝီဖိလၢအဂၤတဂၤန့ၣ် SAC သုးဖိတဖၣ်ဖီၣ်န့ၢ် ဆူၣ်အီၤဒီး မၤအၢမၤနးအီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤဖီၣ်အီၤဒီး ပျိးတံၢ်ဃာ်အီၤလၢ ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤအဆၢကတီၢ် SAC သုးဖိတဖၣ် ဒွဲၣ်အီၤ ဒီး ထိအီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်အီၣ်, ထံ ဒီး ကသံကသီတၢ်ကူစါယါဘျါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. မုၢ် ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၢ်က့ၤအီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအီၤဝံၤအလီၢ်ခံ သဝီဖိတဂၤအံၤ ဟးထီၣ်လၢအဟံၣ်တဘူၣ် လၢၤဘၣ်ဒီး လဲၤက့ၤဖံးမၤတၢ်တသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် ပျံၤဝဲ SAC တၢ်မၤကၣ်အဃိ တဲဖျါ ထီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤ တဘူၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

SAC သုးဖိတဖၣ် ခးသဝီဖိတဖၣ်

ကိၤဆ--- မ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အအိၣ်ဖဲ ဘ--- သဝီ, ဂ--- ကရူၢ်, ထီတထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အငါဝဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖျၢၣ်ဒီး အအိးထီၣ်ပှၤဘှီသိလ့ၣ်ယီၢ်ကျးတဖျၢၣ်လၢ အတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၣ်ခိသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲအံၤ အအိၣ်ဖဲ အ--- သဝီ, ဂ--- ကရူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဂၤလၢ အမံၤမ့ၢ် ဒ--- န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်သူၣ်ထီၣ်အကစၢ်ဒီး အအိၣ်လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်အကပၤန့ၣ်လီၤ. ကိးမုၢ်နံၤဒဲး ကိၤဆ--- လဲၤလၢအတၢ်ဘှီသိလ့ၣ်ယီၢ်ကျးလၢဂီၤခီဒီး အဟဲက့ၤလၢအဟံၣ်လၢဟါခီန့ၣ် လီၤ. အဟံၣ်န့ၣ် အဒ့ၣ်စၢၤယံၤဒီးအကျး မံၤလၤတကဝာ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမ့ၤ ၂၂ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် မီၤဃ--- လဲၤလၢ ကိၤဆ--- တၢ်ဘှီသိလ့ၣ်ယီၣ်ကျးလီၢ် လၢကဘှီဝဲအသိလ့ၣ်ယီၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. မီၤဃ--- (၁၇ နံၣ်) န့ၣ် ဒီသကိးလိာ်သးဒီး ကိၤဆ--- န့ၣ်လီၤ. မီၤအ--- အိၣ်လၢ ဖ--- ကဝီၤဒ့, ဧ--- သဝီ, ဂ--- ကရူၢ်န့ၣ်လီၤ.မီၤအ--- ဘှီအသိလ့ၣ်ယီၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ကိၤဆ--- သံကွၢ်အီၤလၢ ကအိၣ်ခိးက့ၤဒီးအီၤဒ်သိးသိးလၢ ဟါလီၤခီန့ၣ်လီၤ. ဖဲဟါခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကိၤဆ--- ဒီး မီၤအ--- က့ၤလၢဟံၣ်ဒ်သိးသိးဒီး အဝဲသ့ၣ်အသိလ့ၣ်ယီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲအဝဲသ့ၣ် လဲၤခီဝဲ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤ (အိၣ်သူၣ်လီၤသး လၢ အ--- သဝီ) ကျဲအမဲာ်ညါဖဲ ဟါခီ (၇) နၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ် အဝဲသ့ၣ်နီၢ်သိၣ်လ့ၣ်ယီၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် SAC သုးဖိတဖၣ်လၢ အအိၣ်ဖဲ ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) တဖၣ်ခးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤတလၢ သုးကလၢၤအိၣ်အပဲတြီအကပၤအဆၢကတီၢ် SAC သုးဖိခးအဝဲသ့ၣ်လၢ လီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. ကျိချံတဖျၢၣ် ဘၣ်မီၤဃ--- အချၢဃံန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဘၣ်ဒီးကျိချံအဃိ အသိလ့ၣ်ယီၣ် လီၤသကူၢ်ဒီးလီၤတဲာ်လၢကျဲဖီခိၣ်လၢ တၢ်တံာ်ခိၣ်ကျးမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. တၢ်တံာ်ခိၣ်ကျးမံၢ်မ့ၢ်ဝဲ ဟ--- ကျးဒီး အအိၣ်သူၣ်လီၤ သးလၢ ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤကပၤန့ၣ်လီၤ. မီၤဃ--- သံဖဲတၢ်လီၢ်လၢအလီၤဃံၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢအအိၣ် အ--- သဝီတဖၣ် နၢ်ဟူကျိပိၢ်သီၣ်တဘျုးထံၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢ အအိၣ်ဘူးဒီးသုးကလၢၤတဖၣ် ထံၣ် SAC က့ၤစိာ် မီၤဃ--- အသံၣ်စိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲ SAC တၢ်သမံသမိးအတြဲၤအိၣ်လၢ ဘ--- သဝီန့ၣ် လံာ်ဘ့ၣ်ဘၣ်ပနီၣ်တခါလၢပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဟါခီ ၆ နၣ်ရံၣ် ဒီး ဂီၤခီ ၆ နၣ်ရံၣ်အဘၢၣ်စၢၤ မတၤတဂၤမၣ်တဘၣ်ဟးထီၣ်တၢ်ချၢဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဲနါစိၤတၢ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ဖဲသဝီဖိခံဂၤတုၤလၢ ခီၣ်သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂ့ၢ် (၃၉) သုးကလၢၤမဲာ်ညါအဆၢကတီၢ် SAC သုးဖိတဖၣ်တဲအဝဲသ့ၣ်လၢ အကပတုာ်ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တပတုာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ SAC သုးဖိတဖၣ်ခးအဝဲသ့ၣ်ခံဂၤန့ၣ်လီၤ. ကိၤဆ--- တဲဘၣ် ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢအပူၤကွံာ် သဝီဖိတဖၣ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤတလၢ တၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်ကလုၢ်တြီတၢ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီး တၢ်တဘၣ်နီမံၤဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤစ့ၢ်ကိး ဆိကမိၣ်ဝဲလၢတၢ်တဘၣ်နီမံၤဘၣ်ဒီး ဟးထီၣ်က့ၤလီၤလၢ မုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ သုးကလၢၤအိၣ်သူၣ်လီၤသးအချၢန့ၣ် တၢ်သမံသမိးအတြဲၤတအိၣ်ဘၣ်.

တၢ်မၤအၢမၤနး, တၢ်ဖီၣ်ပျိးဃာ်

ဖဲပှၤခးမီၤဃ--- အဆၢကတီၢ် ကိၤဆ--- ပတုာ်အသိလ့ၣ်ယီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ SAC ဖီၣ် ကိၤဆ--- န့ၣ်လီၤ. ကိၤဆ--- ဘၣ်တၢ်က့ၤဖီၣ်ပျိးတံၢ်ဃာ်အီၤလၢ SAC ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤတနၤန့ၣ်လီၤ. လၢမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၣ် SAC တတဲဘၣ် အီၤတၢ်နီမံၤဘၣ်ဒီး တၢ်ပျၢ်လီၤက့ၤအီၤန့ၣ်လီၤ. အ--- သဝီဖိတဖၣ်ထံၣ်လၢ ပှၤမၤအၢမၤနးအီၤအဃိ အမဲာ်အုၣ်လါထီၣ်ဒီး လီၤ ဂာ်လၢ အလွဲၢ်သူဃးန့ၣ်လီၤ.

KHRG ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလီၢ်ခံကတၢၢ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဖီၣ် ကိၤဆ--- အဂ့ၢ် ဖဲလါမ့ၤလီၢ်ခံကတၢၢ်တနွံ ၂၀၂၄ နံၣ် တၢ်ကဲ ထီၣ်သးစှၤကိးသီဝံၤအလီၢ်ခံ

ဖဲ SAC သုးဖိတဖၣ် ဖီၣ်ကိၤဆ--- အဆၢကတီၢ် အသံကွၢ် အီၤလၢ နသိလ့ၣ်ယီၢ်အသိအိၣ်ဒံးဧါ. အစံးဆၢဝဲလၢ မ့ၢ်.’ ဝံၤအလီၢ်ခံအဝဲသ့ၣ်ထုးထီၣ် သိလၢအသိလ့ၣ်ယီၢ်ပူၤဒီး လူလီၤလၢ ကိၤဆ--- အခီၣ်ဒီး ဒွဲၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အခီၣ်မ့ၣ်အူအီၣ်ကဲၤထီၣ်ဝဲဒီးအဘ့ၣ်တဖၣ် အုၣ်ထီၣ်သးန့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိတဖၣ်ဖီၣ်အီၤဝံၤအလီၢ်ခံ မၤအၢမၤနးအီၤန့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိတဖၣ်ဟ့ၣ်လီၤ အီၤမီးထူဒီး ဖဲအဟံထီၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ် ဒွဲၣ်အမဲာ်သၣ်ဒီးမီၣ်ထူအ့ၣ်ဒီး ထိအမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအအိၣ်လၢတၢ်ဒုးဃာ် အဆၢကတီၢ် အတဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အီၣ်, ထံဒီး ကသံၣ်ကသီတၢ်ကူစါယါဘျါနီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါယူၤလံ ၂၀၂၄ နံၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအီၤဝံၤအလီၢ်ခံ ကိၤဆ--- ဟးထီၣ်လၢအဟံၣ်ချၢတဘူၣ်လၢၤဘၣ်ဒီး ကဟးထီၣ်က့ၤလီၤဒီး ကလဲၤဖံးကမၤတၢ်အဂီၢ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကိၤဆ--- တဲဘၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး အတံၤသကိးလၢအမုာ်ဒီးအီၤတဖၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအီၤအဂ့ၢ်ဒီး မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ပျံၤဘၣ်ဝဲ SAC အိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤဖဲန့ၣ် အတၢ်မၤကၣ်အ ဃိ တဲဖျါထီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤဝဲအံၤတဘူၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤအဖီခိၣ် တၢ်ဃိထံသမံသမိး ဒီး တၢ်ဟံး န့ၢ်အရ့လၢပှၤမၤကမၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်အဖီၣ်ခိၣ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်လဲၤဟံန့ၢ်က့ၤမီၤဃ--- အစိၣ်

ဖဲလါမ့ၤ ၂၃ သီ, ၂၀၂၄ နံၣ် ဂီၤခီအဆၢကတီၢ် မီၤဃ--- အမိအပါလဲၤလၢ ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၉) သုးကလၢၤလၢ ဒ်သိးကလဲၤဟံန့ၢ်က့ၤအဖိခွါအသံစိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သံစိၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤလၢ တီအူတၢ်ဆါဟံၣ်သနာ်က့ SAC တဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကက့ၤစိာ်ဝဲ တၢ်သံစိၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ SAC ဘၣ်ဂ့ၢ်လိာ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်ဟဲဟံက့ၤမီၤဃ--- အစိၣ်န့ၣ် SAC တ တဲဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤနီတမံၤဘၣ်. ဖဲလါမ့ၤ ၂၀၂၄ နံၣ်န့ၣ် မီၤအ--- အမိအပါ, လီၢ်ကဝီၤသီခါတဖၣ်ဒီးသဝီသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် အိၣ်လၢ ဂ--- ကရူၢ်ပူၤန့ၣ် လဲၤဃ့ မီၤဃ--- အသံစိၣ်လၢ SAC အိၣ်အသီတဘျီန့ၣ်လီၤ. တၢ်တဘျီညါအံၤန့ၣ် SAC မၢအဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် ဆဲးလီၤမံၤလၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ် (လၢအမ့ၢ် ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်သံအံၤ SAC အမူဒါတအိၣ်ဘၣ်) ဒ်သိးကဒိးန့ၢ် ဘၣ်က့ၤအသံၣ်စိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ် ဆဲးလီၤအမံၤလၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအလံာ်ပူၤဝံၤမၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤဝဲ မီၤဃ--- အသံစိၣ်န့ၣ်လီၤ.

(ဘၣ်ဃးဒီး မီၤဃ--- အတၢ်သံအဂ့ၢ်အကျိၤအံၤ ကိၤဆ--- အသကိးတဂၤတဲဝဲလၢ မ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ် မီၤဃ--- အဘၣ်ဒိဒီးကျိအလီၢ် န့ၣ် ကျိချံအံၤကဘၣ်အချၢဃံဒီး ထူၣ်ဖျိအသးနါပှၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်လၢ အလဲၤဟံန့ၢ် မီၤဃ--- အသံစိၣ်လၢ ဆီအူတၢ်ဆါ ဟံၣ်တဂၤ တဲဘၣ်ကိၤဆ--- အသကိးဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ.)

Wed, 31 Jul 2024

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမ့ၤ ၂၀၂၄ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိး တၢ်တဂၤ ဖဲတီအူကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိ ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် အတၢ် အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢ အဝဲနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings