တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ  တၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢ ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ် လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၀ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ် ခံဘျီဖဲ အ--- သဝီ, ထံသးစီကရူၢ်, ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အဃိ သဝီဖိ သံခံဂၤ, အကျါအပၣ်ဃုာ်ဒီးဖိသၣ် ၁၂ နံၣ်တဂၤဒီး အဂၤသၢဂၤ ဘၣ်ဒိတဆံးတက့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အံၤ ဘၣ်ဟးဂီၤဃုာ်စ့ၢ်ကီး သဝီဖိတၢ်ပီးတၢ်လီ တဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် ဟံၣ်တဖၣ်, တၢ်ဘါယွၤသရိာ်တဖျၢၣ်, ကၠိတဖျၢၣ်ဒီး တၢ်ထူၣ်တၢ်ဘိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ SAC ကဘီယူၤ ဟဲခးလီၤတၢ်အဃိ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ်ပျံၤတၢ်ဒီး ဃ့ၢ်အိၣ်ဆူတၢ်လီၢ်လၢအဘံၣ်ဘၢတဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီ တၢ်ခဲလၢ တၢ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ သဝီဖိတဖၣ်က့ၤအိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်သဝီဘၣ်ဆၣ် အိၣ်ဒံးဒီး တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးလၢ ခါဆူညါ SAC ကဘီယူၤကဟဲခးလီၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

SAC ကဘီယူၤဒုးသုးခးလီၤတၢ်ဖဲ ထံသးစီကရူၢ်

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၀သီ, ၂၀၂၃ နံၣ် ဟါခီ ၁၂:၂၀ အဆၢကတီၢ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ကဘီယူၤဒုးသုး တဘ့ၣ် ဟဲယူၤဝ့ၤဝီၤဖဲ အ--- သဝီ, ထံသးစီကရူၢ်, ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢတဘျီအဆၢ ကတီၢ်  SAC ကဘီယူၤဒုးသုးတဘ့ၣ်န့ၣ် တ့ၢ်လီၤကျိဖးဒိၣ်ချံတဖၣ်ဒီး လီၤတဲာ်လၢ တၢ်လူၢ်လၢအအိၣ်ဖဲ သဝီမုၢ်ထီၣ်တကပၤ န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ် လီၤတဲာ်ဘၣ်တၢ်ဘါယွၤသရိာ်အိၣ်လၢ တၢ်လူၢ်ခိၣ်အဃိ ဒၢလွဲအခိၣ်ဒုးဒီး မဲာ်ကလၤခံဘ့ၣ်သ့ၣ်ဖး ဝဲန့ၣ်လီၤ.

မုၢ်နံၤဝဲန့ၣ်လီၢ်ခံ SAC သုးကဘီယူၤ (ဟၢၤလံၤခီၣ်ပတၢၣ်) တဘ့ၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံ ဃုာ်ဒီးကျိစဲး ခံဘျီတဘျီဖဲ တၢ်လူၢ်အဂၤတတီၤလၢအအိၣ်ဖဲ အ--- သဝီမုၢ်နုာ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်တဘျီအံၤအဆၢကတီၢ် သဝီဖိဟံၣ် (၁၅) ဖျၢၣ်လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်လူၢ်ခိၣ်ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်တဘျီအံၤ ဟးဂီၤအါထီၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဘါယွၤသရိာ် တၢ်ဒူၣ်ကပၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိလၢအအိၣ်သူၣ်လီၤသးလၢသဝီပူၤတဖျၢၣ် အတၢ်ဒူၣ်ကပၤဟးဂီၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဟံၣ် (၁၅)ဖျၢၣ်အကျါ ဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်ဘၣ်အီၤဒီးဘၣ်ဒီးကျိစဲးချံန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိယဲၢ်ဂၤလၢအမ့ၢ်ပိာ်မုၣ်တဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် နီၢ်ဟ--- ဒီး အဖိသၢဂၤ ဒီး အဖိဒိၣ်ခွါတဖၣ် အအိၣ်လၢဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်အပူၤ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးဘၣ်သံဘၣ်ပှၢ် ခီဖျိကဘီယူၤ ဟဲခးလီၤ တၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. [ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ်နီၢ်ဟ--- အဝၤန့ၣ်တအိၣ်လၢဟံၣ်ဘၣ်]. ခီဖျိလၢ ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိ စီၤဘ--- လၢ (ဖိဒိၣ်ခွါ) အသးနံၣ်အိၣ် ၁၂ နံၣ်န့ၣ် ကျိဖးဒိၣ်အက့အခီဘၣ်အခိၣ်လီၢ်ခံဒီး သံတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အဂၤလွံၢ်ဂၤ ဘၣ်ဒိနးနးကလဲာ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ဟ---- (သးနံၣ်အိၣ် ၄၅ နံၣ်) န့ၣ်ဘၣ်တၢ်လဲၤဆှၢအီၤဆူ တၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ် ဒီး [မ့ၢ်လၢအဘၣ် ဒိနးဒိၣ်မးအဃိ] လၢခံသံဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်အဂၤသၢဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ စီၤစ--- (သးနံၣ်အိၣ် ၁၄ နံၣ်), စီၤဒ--- (သးနံၣ်အိၣ် ၉ နံၣ်), ဒီး နီၢ်င--- (သးနံၣ်အိၣ် ၁၂ နံၣ်) န့ၣ်လီၤ. စီၤစ--- အဟၢဖၢဘၣ်ဒိ, စီၤဒ--- အခီၣ်ဘၣ်ဒိ, ဒီး နီၢ်င--- အဖံဘၣ်ခိၣ်ဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ အဟံၣ်ခိၣ်ဒုးလၢဘၣ်တၢ်တ့ထီၣ်အီၤဒီးထးဘ့ၣ်ဝါ, ဒီး ဟံၣ်ဒူၣ်လၢသ့ၣ်န့ၣ် ဟးဂီၤဝဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ဒီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်အိၣ်လၢ ဟံၣ်ဝဲန့ၣ်အပူၤတသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အံၤအဃိ လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤ လၢအအိၣ် ဖဲအ--- သဝီ အသဲးထူၣ်တဖၣ်, ဖၤလၤ (မးအံး) ထူၣ်တဖၣ် ဒီး ဃီၤထူၣ်တဖၣ် ဟးဂီၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. 

လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဖၣ် ဃ့ၢ်အိၣ်လၢပှၢ်ပူၤဒီး တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ SAC ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အဆၢကတီၢ်ပှၤလၢအသးပှၢ်တနီၤဃ့ၢ်အိၣ်တကဲဘၣ်အဃိ အိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကဘီယူၤဟဲခးလီၤ တၢ်အဃိ ဖိသၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်မိပါတဖၣ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢအဘံၣ်အဘၢအဃိ ထီၣ်ကၠိတသ့လၢာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးတဖၣ် ခံနွံအလီၢ်ခံဟဲက့ၤလၢ အဝဲသ့ၣ်သဝီန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်တနီၤလၢအဟဲက့ၤလၢသဝီပူၤတဖၣ် လဲၤထီၣ်က့ၤကၠိသနာ်က့ဖိသၣ်တနီၤပျံၤလၢကဘီယူၤကခးလီၤတၢ်ဒီးတၢ်ခးလီၤနါစိၤကျိးဖးဒိၣ်ချံကကဲထီၣ်သးဆူညါကဒီးန့ၣ်လီၤ. ဖဲသဝီဖိတဖၣ် ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးလၢ ပှၢ်ပူၤအဆၢကတီၢ် သဝီဖိတနီၤ ဘၣ်တၢ်ခုၣ်ဒီးအိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ SAC ကဘီယူၤဟဲခးလီၤတၢ်အဆၢကတီၢ် ကမျၢၢ်တၢ်ဒီသဒၢသုး (PDF) တနီၤအိၣ်လၢ အ--- သဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. PDF တဖၣ်အံၤနုာ်လီၤအိၣ်လၢသဝီပူၤ ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢအဘူးဒီး ယၤဒိသဝီ, ထံသးစီကရူၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတကဲထီၣ်သးလၢအ---သဝီပူၤဘၣ်သနာ်က့ SAC ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်လၢသဝီဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢအဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံတဖၣ် ဟဲက့ၤအိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ် သဝီပူၤလံဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်ပျံၤဒံးလၢ SAC ကခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံတဖၣ်ဒီး ကဘီယူၤကခးလီၤတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်သဝီအသီ တဘျီန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဖၣ်ဃ့ထီၣ်ဝဲလၢ SAC ကပတုၤခးတၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်သဝီပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

Wed, 14 Feb 2024

Footnotes: 

 

 

 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢလံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢလီၢ်ကဝီၤ ၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲတီအူကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤလၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ် ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤ လၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢတၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings