တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်သူသဝီဖိဒ်သိး တၢ်ဒီသဒၢစုကဝဲၤ, တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီး တၢ်ဂုာ်ဆူၣ်ဖျိဆူၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါမးရှး ၂၀သီ, ၂၀၂၃နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

အ---သဝီ, န---သဝီ, နၣ်သၤကွ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤ ခ---

နီၢ်ဒ---

နီၢ်အ---

စီၤစ---

စီၤဟ---

သးနံၣ်

၄၄

၃၈

၆

၄၀

၃၉

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

မုၣ်

မုၣ်

ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

အိၣ်

အိၣ်

-

သဘျ့

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ထူစံာ်

ပှၤဆါတၢ်ဖိ

-

တၢ်မၤဒိးလဲ

ထူစံာ်

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

ခရံာ်ဖိ

-

မိၢ်လုပၢ်လၢ်

ဘူးဒး

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

သဝီဖိ

-

သဝီဖိ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

အ---သဝီ

အ---သဝီ

အ---သဝီ

အ---သဝီ

အ---သဝီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

ခီၣ်ချ့သုးတြိၤ-၇၇ ဒီး အသုးပာ်ဖှိၣ်တဖၣ်

သုးအါဖုပာ်ဖှိၣ်

တသ့ၣ်ညါ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤထၢတၢ်ကစီၣ်ဖိ မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သၢဂၤဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ် ၂ဂၤ အကျါမ့ၢ်ဝဲပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အကစၢ်, ဒီး တဂၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ်လီၤ. (သဝီဖိလၢ တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤခဲလၢာ်အိၣ်ဝဲ (၂၂) ဂၤ ဘၣ်ဆၣ် KHRG အပှၤ မၤဘၣ်တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် န့ၢ်ထဲ (၃) ဂၤဒီး အ ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါမးရှး ၂၀သီ, ၂၀၂၃နံၣ် ဂီၤခီ ၄နၣ်ရံၣ်တခီန့ၣ်, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အသုးဖိတဖၣ် လၢအအိၣ်ဖဲ နၣ်သၤကွ့အတိၤ, နၣ်သၤကွ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်, ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ် (၈) ဖျၢၣ်ဒီး လၢအကျါ (၃) ဖျၢၣ် န့ၣ် လီၤတဲာ်ဝဲဆူ အ---သဝီပူၤ, အဂၤ (၅) ဖျၢၣ်န့ၣ် လီၤတဲာ်ဝဲလၢသဝီကပၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲဂီၤခီ ၅ နၣ်ရံၣ်တခီန့ၣ်, ပယီၤသုးသ့ၣ် တဖၣ် လၢအအိၣ်ဖဲ ယ့ၤဒွ့ကိ, လၢအမ့ၢ် အ---သဝီခိၣ်ထီးန့ၣ်, ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ် (၆၇)ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. မီထးချံ လီၤတဲာ်လၢ ဘ---သဝီပူၤ (၁၇) ဖျၢၣ်, ဖ---သဝီပူၤ ၁၀ ဖျၢၣ်ဒီး လၢဘ---သဝီအစံာ်ပျီပူၤ (၄၀) ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပှၤသဝီဖိအဟံၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဒိဟးဂီၤဝဲ, ဃုာ်ဒီးအကျီၢ်, ပနၢ်တဖၣ်ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးဝဲန့ၣ်လီၤ. ဝံၤဒီး ဖဲဂီၤခီ ၁၀း၅၀ မံးနံးန့ၣ် ပယီၤ သုးကွံာ်လီၤစ့ၢ်ကီး မ့ၣ်ပိၢ် (၃) ဘျီလၢ ယ---သဝီပူၤ, မူဟီၣ်ကဝီၤလီၤဆီန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တၢၤလီၤမ့ၣ်ပိၢ်ခဲလၢာ်အိၣ်ဝဲ (၆) ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ခးလီၤကျိဒီး တၢ်ကွံာ်လီၤမ့ၣ်ပိၢ်အဃိ, ပှၤသဝီဖိလၢ နၣ်သၤကွ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်မှံ ဟးဖျိးဝဲဆူတၢ်လီၢ်အဂၤတစိၢ်တလီၢ် ဒီးက့ၤက့ၤဝဲဆူအသဝီပူၤ ဖဲတၢ်ခးလီၤတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးဖိတဖၣ်ဟံးန့ၢ်ဝဲ ပှၤသဝီဖိ နီၢ်ဂ---အစ့ ၇၀၀,၀၀၀ ကၠး, လၢနၣ်သၤကွ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်အပူၤ ဒီး ဟံဃုာ်စ့ၢ်ကီးဝဲ လီတဲစိ (၂) ဖျၢၣ်, လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး အဖိမုၣ်အလီတဲစိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမးရှး ၂၀သီ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, ပယီၤသုးဖိ ၅၀ တုၤ ၇၀ ဂၤဃၣ်ဃၣ် လၢ ခီၣ်ချ့သုးတြိၤနီၣ်ဂံၢ်-၇၇ ဒီးအသုးပာ်ဖှိၣ်တဖၣ် နုာ်လီၤဝဲဆူ အ---ဒီး ဘ---သဝီ, ဖဲနၣ်သၤကွ့ကရူၢ်, ဒီးမၤဟးဂီၤဝဲ ပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဟံၣ်, မၤဟးဂီၤဝဲ ဟံၣ်ပဲတြီအနီၣ် ဝံာ်ခံတဖၣ်, ဒီးလူဃါဃုာ်ဝဲ သဝီဖိအဟုသးဒီး မိၢ်ဟဲသၣ်, သယီကမူၣ်တဖၣ် ဒ်သိးပှၤအီၣ်အီၤသုတသ့လၢၤတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ် လီၤ. ပယီၤသုးဖီၣ်န့ၢ်စ့ၢ်ကီးဝဲ ပှၤသဝီဖိခဲလၢာ် (၂၂)ဂၤ, ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒီး ပိာ်မုၣ်, ပိာ်ခွါဒီး ဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အမံၤမ့ၢ်ဝဲ စီၤဟ---, စီၤဧ---, စီၤရှ--- (၁၄နံၣ်), စီၤက--- (၁၅နံၣ်), စီၤလ---, စီၤန--- (၁၇နံၣ်), စီၤဧ---, စီၤခ---, စီၤဖ---, စီၤဃ---, စီၤရ---, စီၤစ---, စီၤထ---, စီၤည---, စီၤဘ---, နီၢ်ဒ---, နီၢ်အ--- (၆နံၣ်), စီၤဝ---ဒီး စီၤယ---, ဒီးသဝီဖိအဂၤခံဂၤ (လၢတၢ်တသ့ၣ်ညါအမံၤ) ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ ပယီၤသုးက့ၤကိးပှၤသဝီဖိဆူညါဘၣ်န့ၣ်, ပျၢ်ကွံာ်ဝဲ ပှၤသဝီဖိ (၆) ဂၤ, လၢအကျါ (၂) ဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပှၤက့ၢ်ဂီၤဖၢစၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိလၢအအိၣ်တ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပယီၤသုးစၢထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢပျံၤ ဒီးမၢဝဲ အဟးလၢ ပှၤသုးဖိတဖၣ်အမဲာ်ညါဒ်ပှၤကညီတၢ်ဒီသဒၢစုကဝဲၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးတဖၣ်မၤပျံၤမၤဖုးစ့ၢ်ကီးပှၤသဝီဖိ လၢ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးမ့ၢ်ဟဲခးအဝဲသ့ၣ်လၢကျဲန့ၣ် တၢ်ကမၤသံကွံာ်အီၤ (ပှၤသဝီဖိတဖၣ်အံၤ) ခဲလၢာ်လီၤ.

ဖဲတၢ်ဖီၣ်ဃာ်ပှၤသဝီဖိတဖၣ်အံၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်, ပယီၤသုးသံကွၢ်သံဒိးဝဲ နီၢ်ဒ--- (သဝီပိာ်မုၣ်လၢတၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤဒီးသူအီၤဒ် တၢ်ဒီသဒၢစုကဝဲၤအကျါတဂၤ) အါမးမ့ၢ်လၢ ပယီၤသုးထံၣ်ဝဲ တၢ်ဂီၤမူလၢအလီတဲစိအပူၤ ဘၣ်ဃး အဝၤ, စီၤသ---ဒီး အတံၤ သကိးတဖၣ်လၢ အကူသိးဒီးသုးအကူသိး (အဃိ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီး ကလုာ်ဒူၣ်ဖီၣ်စုကဝဲၤအသုးအိၣ်) န့ၣ်လီၤ.  အဝဲသ့ၣ်ဟံးန့ၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထူအလီၢ်, ဃုာ်ဒီးအနၢ်ဒံးထူတခိၣ်, ဒီး စ့ ၇၀၀,၀၀၀ ကၠးန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပယီၤသုး ဟံးန့ၢ်ကွံာ်စ့ၢ်ကီး သဝီဖိ နီၢ်ဆ--- (နီၢ်ဒ---အသကိးဟံၣ်ဘူးဒီးအီၤ) အပသံးထူဒီး တၢ်ကယၢကယဲလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် အဂၤတဖၣ် လၢအလီၤလၢစ့ ၂၅၀, ၀၀၀ ကၠးန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမးရှး ၂၁သီ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် ပျၢ်ကွံာ်ဝဲပှၤသဝီဖိလၢအသးပှၢ် (၂) ဂၤအဃိ သဝီဖိလၢအဖီၣ်ဃာ်ဝဲ ခဲလၢာ် အိၣ်တ့ၢ်ဝဲ (၁၄) ဂၤန့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အကျါ ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒီး ဖိသၣ် (၃) ဂၤလၢအမ့ၢ်ဝဲ စီၤရှ--- (၁၄ နံၣ်), စီၤက--- (၁၅ နံၣ်), စီၤလ---, စီၤန--- (၁၇ နံၣ်) န့ၣ်လီၤ.

စီၤခ--- (လၢအမ့ၢ်သဝီဖိလၢ အ---သဝီ, နၣ်သၤကွ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ် ဒီးဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤ, သူအီၤဒ်တၢ်ဒီသဒၢစုကဝဲၤ) တဂၤ တဲဖျါဝဲဒ်အံၤ, “အဝဲသ့ၣ်ဖီၣ်န့ၢ်ပှၤဝံၤန့ၣ် စၢတံၢ်ထီၣ်ဝဲပစု ၇ ဂၤ ၈ ဂၤ တစူၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကလဲၤဖဲလဲၣ်န့ၣ် တတဲပှၤတၢ်နီ တမံၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အ့န့သူၣ်ဂဲၤလၢပလိၤရးမးအဃိ ဖီၣ်န့ၢ်ပှၤဝံၤန့ၣ် ပမ့တအဲၣ်ဒိးပိာ်အခံဘၣ်ဆၣ် ပဂ့ၢ်လိာ်အီၤတဘူၣ်နီတ စဲးဘၣ်. အသုးဖိတဂၤန့ၣ်တဲပှၤ ‘တဘၣ်ဆိမိၣ်လၢ သုကစံၣ်ဖျိးနီတစဲးတဂ့ၤ. သုမ့စံၣ်န့ၤ ပကခးသံသုလီၤ.’ အဃိ ပစံၣ်က ဘူၣ်ဝဲလဲၣ်. ပဟူးမးတဘူၣ်ဘၤ.”

ပယီၤသုးတဖၣ် ပျိးတံၢ်ဃာ်ဝဲပှၤသဝီဖိတဖၣ်လၢ ဘ---အကၠိတီၤဒၢးပူၤဒီး ကးတံာ်ဃာ်ဝဲပဲတြီဒီး နီၣ်ဝံာ်ခံန့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိ လၢတၢ်ဖီၣ်ဃာ်အီၤတဖၣ်အံၤ ဘၣ်အိၣ်ဖဲန့ၣ်, အီၣ်ဖဲန့ၣ်, မံဖဲန့ၣ် ဒီး ဘၣ်အ့ၣ်ဆါဆံၣ်ဆါဖဲတၢ်တဃာ်ဒၢအပူၤ ဒ်တၢ်ဟးလီၢ်အ သိး ဒီးဘၣ်အိၣ်ဝဲဒ်အံၤ ၅ သီန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးအိးထီၣ်န့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ပဲတြီ တနံၤတဘျီဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကသ့စုသ့ခီၣ်ဒီး လုၢ်ထံ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် လုၢ်ထံဝံၤ, ဒီးဆှုၣ်အကူအကၤဝံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘျးလီၤဝဲအသုးကူကၤတဖၣ်ဖဲ ဒၢးလၢ ပှၤသဝီဖိအိၣ်ဝဲတဖျၢၣ်န့ၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဘျးလီၤအကူအကၤလၢ ပှၤသုးဖိအိၣ်အလီၢ်ဘၣ် ဒ်သိးဒီး KNLA သုး ပညိၣ်ခးအဝဲသ့ၣ်သုတဘၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် တဲဝဲလၢအဖီၣ်န့ၢ်ပှၤသဝီဖိဒ်သိး KNLA သုးသုတခး အဝဲသ့ၣ်တဂ့ၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တမၤအၢပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ လၢတၢ်နီတမံၤဘၣ်.

ပူၤကွံာ် ၅သီ ဖဲလါမးရှး ၂၄သီ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, ပယီၤသုးကိးထီၣ်ဝဲပှၤသဝီဖိလၢအဖီၣ်ဃာ်ဝဲတဖၣ်အံၤဆူအယံၤဒီးသဝီလၢအ အိၣ်ကဒုဝဲတဖျၢၣ်န့ၣ်အပူၤ ဒီးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ သုက့ၤသ့လံ. ဝံၤဒီး ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် လဲၤတၢ်ဆူညါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်ပာ်တ့ၢ်ပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ လၢအစုစၢတံၢ်ဃာ်အသးဒီးပျံၤ လၢပှၢ်ကျါ, ဒ်သိးတၢ်မၤအၢဆၢအီၤချ့ချ့ သုတန့ၢ်တဂ့ၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိတဂၤတဲဝဲဒ်အံၤ, “ခီဖျိလၢတၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ပှၤဒ်အံၤအဃိ, ပပျံၤတၢ်ဒိၣ်မး ဒီးပှၤဖိသၣ်လၢပကျါ တဂၤ အိၣ်တဆူၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢအပျံၤတၢ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ပှၤသးပှၢ်လၢပကျါတနီၤ ဟဲက့ၤတုၤလၢသဝီပူၤဝံၤဘၣ်ကူစါယါဘျါ က့ၤသး” န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်ကရၤလီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.