တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဆီထံးကီၢ်ဆၣ်အပူၤ, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါမးရှး ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ် လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၁၂ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ် ဂီၤခီ ၁၀နၣ်ရံၣ်န့ၣ် သဝီဖိတဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် စီၤဘံၤသ့ဒီးအသကိးခံဂၤက့ၤဝဲဆူ အသဝီလၢ ကက့ၤကွၢ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤ, ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်ကဒါက့ၤလၢသဝီချၢန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်ခီဂာ်ဝဲ SAC သုးဖိတဖၣ်အမဲာ်ညါ န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် SAC သုးဖိတဖၣ်ခးစိအဝဲသ့ၣ်ဒီး ဘၣ်ဝဲစီၤဘံၤသ့တီတီန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်အသကိးခံဂၤန့ၣ် ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးန့ၢ် ကစီဒီန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်ပူၤကွံာ်ခံသီဒီး တၢ်ထံၣ်န့ၢ်စီၤဘံၤသ့လၢအသံတ့ၢ်လံ, ဒီးကူသိးဃာ်ဝဲပှၤသုးဖိဆ့ကၤလၢအဘၣ် အီၤဃံးဃီၣ်ဒီၣ်, ဒီးအဘၣ်ဒိပူၤလီၢ်အိၣ်ဝဲဖဲ အခိၣ်သၣ်ဃံဒီးအချၢဃံန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

ထံၣ်တဘျီဃီခး, ဒီးတၢ်မၤသံ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါမးရှး ၁၂ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

အ---သဝီ, အ့ဘလၤ ကရူၢ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤဘံၤသ့

သးနံၣ်

၄၄ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

ကမဲ

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤအီၣ်စံာ်

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

တအိၣ်

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

အ---သဝီ, အ့ဘလၤကရူၢ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

ခီၣ်ချ့သုးတြိၤ (တမ) နီၣ်ဂံၢ် -၇၇, ၈၈, ၄၄, ဒီး ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ) နီၣ်ဂံၢ် -၅၇, ၃၅၀, ၂၆၄, ၉၁ ဒီး ၂၀.

ဆီထံးကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

တသ့ၣ်ညါ

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ဖဲလါမးရှး ၂၃သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ လဲၤဆူတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ် လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဒီး မၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး သဝီဖိတဂၤလၢအထံၣ်န့ၢ် စီၤဘံၤသ့အစိၣ်န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

လီၢ်ကဝီၤပှၤန့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤတဖၣ်ဒီး သဝီဖိလၢအထံၣ်န့ၢ် စီၤဘံၤသ့အစိၣ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဆူ KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

 

ဖဲလါမးရှး ၁၂ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ SAC အသုးပာ်ဖှိၣ်လၢ ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ) -၅၇, ၃၅၀, ၉၁, ၂၀ ဒီး ခီၣ်ချ့သုးတြိၤ (ခမရ) - ၇၇, ၈၈, ၄၄, ၃၃ တဖၣ်န့ၣ် ထီၣ်ဒုးဝဲတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤဖဲ ကရူၢ်လွံၢ်ဘ့ၣ်အပူၤ လၢ ဆီထံးကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဖဲ ဆီထံးကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်, လၢကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (KNU)  တၢ်ပၢဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၁၃ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ် ဂီၤခီ ၁၀ နၣ်ရံၣ်န့ၣ် သဝီဖိဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိး လၢအမံၤမ့ၢ် စီၤဘံၤသ့ ဒီးအတံၤသကိးအဂၤခံဂၤ, လၢအမ့ၢ်ပှၤသဝီဖိဖဲ အ---သဝီ, အ့ဘလၤကရူၢ်န့ၣ် ဒိးထီၣ်ဝဲသိလ့ၣ်ယီၢ် ဖဲအက့ၤကွၢ်စူၣ် အဟံၣ်ဃီတၢ်ဖိတၢ်လံၤ လၢသဝီပူၤဝံၤ, ဟဲက့ၤကဒါက့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤဆူသဝီချၢအခါ အဝဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်ခီဂာ်ဝဲတၢ်လီၢ်လၢ SAC သုးဖိလၢအထီၣ်ဒုးတၢ်တဖၣ်အိၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

SAC သုးဖိတဖၣ်ထံၣ်ချုးအဝဲသ့ၣ် ဒီးခးစိသဝီဖိလၢအဒိးသိလ့ၣ်ယီၢ်သၢဂၤအံၤအဃိ သဝီဖိတဖၣ်အံၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်သိလ့ၣ်ယီၢ် ပစုၣ်ပတ့ၤဒီးဃ့ၢ်ကွံာ်ဝဲလၢအခီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးသးဆၢကတီၢ်, စီၤဘံၤသ့ ဘၣ်ဝဲဒီးကျိဖဲအချၢဃံဒီး အတံၤသကိးအ ဂၤခံဂၤတခီ ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးန့ၢ်ဝဲကစီဒီလီၤ. အတံၤသကိးခံဂၤအံၤဃ့ၢ်အခါနၢ်ဟူထွဲဝဲ စီၤဘံၤသ့ကိးပသူဃ့တၢ်မၤစၢၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်လဲၤဃ့ၢ်တွံၢ်ထီၣ်အီၤတဘူၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢစီၤဘံၤသ့လီၤဃံၤအလီၢ်န့ၣ်အိၣ်ဘူးဒီး SAC သုးဆီလီၤသးအဃိန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိ သ့ၣ်တဖၣ်နာ်ဝဲလၢ စီၤဘံၤသ့တသံတဘျီဃီဖဲန့ၣ်ဘၣ်. တၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤ SAC သုးဖိတဖၣ် အိၣ်ဆီလီၤဒံးအသးဖဲ အ---သဝီ အဃၢၤခံသီန့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲလါမးရှး ၁၅ သီ, ၂၀၂၃ သီန့ၣ်, ဖဲ KNLA မၤရှဲမၤပျီဟီၣ်ကဝီၤ လၢကရှဲပျီကွံာ်ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်စုကဝဲၤဖဲ SAC သုးဟးထီၣ်ဝံၤ အလီၢ်ခံအဆၢကတီၢ်, အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ စီၤဘံၤသ့အစိၣ် လၢအ---သဝီအချၢ, ဖဲအလီၤဃံၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ထံၣ်န့ၢ်အီၤလၢ အသိးဃာ်ဝဲကူကၤအသီန့ၣ်လီၤ. အနီၢ်ခိအိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအလီၢ်လၢ ကျိခးဘၣ်အီၤဖဲအခိၣ်သၣ်ဃံဒီး လၢအချၢဃံ န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကူတၢ်ကၤလၢအသိးဃာ်ဝဲန့ၣ် တဒံးသိးဒီးအကူကၤလၢအသိးတ့ၢ်တဲဖဲတချုးအသံဆၢကတီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. တၢ်ဒုးသိး ထီၣ်အီၤလၢ KNLA သုးအကူသိးလၢအဘၣ်အီၤဃံးဃံးတစူၣ် မ့ၢ်လၢဆ့ကၤအံၤဆံးလၢအဂီၢ် ဒီးအဝဲမ့ၢ်ပှၤနီၢ်ဖးဒိၣ်ဖးထီတဂၤ န့ၣ်လီၤ. KNU လီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်တဖၣ် ဒီးဒူသဝီဖိတဖၣ်တယာ်ဝဲလၢ SAC ကဖီၣ်န့ၢ်စီၤဘံၤသ့ဖဲအဘၣ်ဒိဒီးကျိဝံၤအလီၢ်ခံဒီး အဝဲဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးသးတန့ၢ်လၢၤဘၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. SAC သုးကဒုးသိးထီၣ်အီၤကူကၤလၢအသီဒီး မၤသံအီၤခီဖျိ ခးအီၤဖဲအခိၣ်သၣ် ဃံန့ၣ်လီၤ.

 

(ဖဲလါမးရှး ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်) စီၤဘံၤသ့အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် တအိၣ်ဖဲသဝီပူၤဘၣ်. စီၤဘံၤသ့အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါက့ၤကိးဝဲ စီၤဘံၤသ့ အဖိမုၣ်ခံဂၤလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်က့ၤအံၤ ဆူကစၢၢ်ခိၣ် ဖဲအဝဲအိၣ်ဆိးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

လီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်ဒီး သဝီဖိလၢအထံၣ်န့ၢ်စီၤဘံၤသ့အစိၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ KHRG ကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

Tue, 19 Sep 2023

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမးရှး ၂၀၂၃နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤ သကိးတၢ်တဂၤ ဖဲချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ် ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤ လၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings