တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ စးထီၣ်ဖဲလါယနူၤအါရံၤ တုၤ လါ ယူၤ ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယနူၤအါရံၤ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, သဝီဖိအကျီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် အိၣ်ဝဲဒၣ် သၢဘျီ ဖဲ ထံဝၣ်ဘျီကရူၢ်, တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်တယာ်ဝဲလၢ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကး ကရၢ (SAC) အသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဒိးလီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, SAC ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ဘ---သဝီဖိ ဒီး ဖ-- သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အသုတပျၢ်လီၤအကျီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ကျီၢ်မ့ၢ်ယီၢ်ဘၣ်ကဒီးဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အသီတဘျီန့ၣ်, ကျီၢ်ကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်မ့ၣ်ပိၢ်အပှ့ၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အသးအဂၤတခါ ဖဲလါယူၤ ၁၃သီ, ၂၀၂၃နံၣ်အနံၤ, ကဘၣ်ဖဲမုၢ်ဟါလီၤ ၂း၀၀ နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်, သဝီဖိလၢအသးနံၣ်အိၣ် ၄၁နံၣ်, အိၣ်ဖဲ န---သဝီ, ယီၢ်ကုးကရူၢ်, တန့ဆါ ကီၢ်ဆၣ်, ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖျၢၣ်ဖဲ အဝဲလဲၤဝဲဆူ ကညီဘူးဒးစၢၤသုးမုၢ်ဒိၣ် (DKBA) အသုးကလၢၤလီၢ်လံၤလၢအအိၣ် လၢပှၢ်ပူၤတဖျၢၣ်, ဒ်သိးဒီးအကလဲၤဃုအီၣ်ဝဲတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထွဲတကပၤန့ၣ်ဘၣ်ဒိဝဲ ဒီးဘၣ်တၢ်လဲၤဆှၢအီၤဆူ ထ---တၢ်ဆါဟံၣ်, ပံၢ်တခးကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

ဖဲ လါဖ့ၣ်ဘြူၤအါရံၤ ၈သီ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, စီၤမ---, သဝီခိၣ်နၢ်လၢအသးနံၣ်အိၣ် ၅၃နံၣ်, အိၣ်ဖဲ ဘ---သဝီ, ထံဝၣ်ဘျီကရူၢ်, တ န့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီးသဝီဖိအကျီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ်ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ် သၢဘျီ လၢအဟီၣ်ကဝီၤပူၤ, ဒီးကျီၢ်တနီၤနီၤဘၣ်ဒိ ဒီးတနီၤနီၤသံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢတဘျီ, ဖဲလါယနူၤအါရံၤ (တသ့ၣ်ညါမုၢ်နံၤမုၢ်သီ) ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, သဝီဖိလၢအမ့ၢ် က---, အကျီၢ်တဒုယီၢ်ဘၣ်ဝဲ SAC အဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖျၢၣ်ဖဲအလဲၤဘိၤဒဲသုးကလၢၤ ဒီးအခီၣ် ဟးဂီၤဝဲတကပၤန့ၣ်လီၤ. ခံဘျီတဘျီ, ဖဲလါယနူၤအါရံၤ (တသ့ၣ်ညါမုၢ်နံၤမုၢ်သီ)  ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, သဝီဖိလၢအမ့ၢ် ခ---, အကျီၢ် တဒုဘၣ်သံဝဲဒီ ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်လၢအဘၣ်တၢ်ဒိးလီၤအီၤလၢ SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၅၆) အိၣ်ဖဲသ့ၣ်ကါညံၤနီၤ, မၠၣ်ဝဒံၣ်ကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. သၢဘျီတဘျီ, ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၂၄သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, သဝီဖိလၢအမ့ၢ် ဒ---, အကျီၢ်ဘၣ်ဒိဝဲဒီး မ့ၣ်ပိၢ်ထုးပျံၤ သၢဒု ဒီး သံဝဲဒၣ်ခံဒုန့ၣ်လီၤ. SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၃၅၇) ဒိးလီၤဝဲ မ့ၣ်ပိၢ်ထုးပျံၤတဖျၢၣ်အံၤဖဲ စီၤအ---အစံာ်ကပၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး တုၤလါယူၤ အဆၢကတီၢ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ပျၢ်လီၤဝဲကျီၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. SAC အသုးသ့ၣ်တဖၣ် ဒိးလီၤဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အစံာ်ကပၤ ဘၣ်ဆၣ် သနာ်က့တဒုးသ့ၣ်ဝဲဒၣ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢမ့ၣ်ပိၢ်အိၣ်ဘၣ် ဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ပျၢ်လီၤဝဲအကျီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲမ့ၣ်ပိၢ် ပိၢ်ဖးထီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, SAC သံကွၢ်ဝဲ ကျီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်မတဂၤ အကျီၢ်လဲၣ် ဘၣ်ဆၣ်ပှၤတတဲပၠးအီၤနီတဂၤဘၣ် ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်သ့ၣ်ညါကျီၢ်ကစၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမၢကျီၢ်ကစၢ်လိးက့ၤ မ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အပှ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, SAC ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲသဝီဖိအိၣ်လၢ ဘ---သဝီ ဒီး ဖ---သဝီ သ့ၣ်တဖၣ်လၢ ကျီၢ်မ့ၢ်ယီၢ်ဘၣ်ကဒီးဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်အသီတဘျီန့ၣ်, ကျီၢ်ကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်လိးက့ၤဝဲ မ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အပှ့ၤန့ၣ်လီၤ. SAC ပာ်ပနီၣ်ဝဲတၢ်လီၢ်တနီၤနီၤအဃိ, ပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ပျၢ်လီၤဟ့ၣ်ဒုးအီၣ်က့ၤအကျီၢ်ဆၣ်လၢတၢ်လီၣ်သ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ်တသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲလါယူၤ ၁၃သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, ကဘၣ်ဖဲ မုၢ်ဟါလီၤ ၂း၀၀ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်, စီး ယ---, သးနံၣ်အိၣ် ၄၁နံၣ်, အိၣ်ဖဲ န---သဝီ, ယီၢ်ကုးကရူၢ်, တန့ဆါကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတဂၤ ယီၢ်ဘၣ်ဝဲဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်တဖျၢၣ် ဖဲအဝဲလဲၤဆူပှၢ်ပူၤလၢအဘူးဝဲဒီး DKBA အသုးကလၢၤလီၢ်လံၤတဖျၢၣ်လၢအအိၣ်လၢပှၢ်ပူၤ ဒ်သိးဒီးအကလဲၤဃုအီၣ်ဝဲ တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်လၢအထွဲတကပၤန့ၣ်ဘၣ်ဒိဝဲနးနးကလဲာ်လၢမ့ၣ်ပိၢ်အတၢ်ပိၢ်ဖးအံၤန့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ဘၣ်ဒိဒီးအဝဲက့ၤလီၤဝဲဆူသဝီဖိ တဂၤအဒဲ ထဲတဂၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤလဲၤဆှၢအီၤဆူ ဝ---တၢ်ဆါဟံၣ်, ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပှၤကူဆါယါဘျါအီၤ ဖဲ န့ၣ်တသ့မူၤမူၤနီၢ်နီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလဲၤဆှၢကဒီးအီၤဆူ ထ---တၢ်ဆါဟံၣ်, ပံၢ်တခးကရူၢ်, တၢ်ကြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ လၢတၢ်ကကူဆါယါဘျါအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်, အဝဲဟဲက့ၤလီၤဘၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်လံ, ဘၣ် ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲဘၣ်အိၢ်ဒံးလၢလီၢ်မံခိၣ်ခီဖျိလၢအတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲဖံးတၢ်မၤတၢ်တသ့ဘၣ်အဃိ ကဲထီၣ် ဝဲတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်လုၢ်အီၣ်နီၢ်ခိသးသမူအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအံၤ ပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ဟီၣ်လာ်မ့ၣ်ပိၢ်ကအိၣ်လၢပှၢ်ပူၤ, ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးဒီကလုၢ်အီၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးကန့ၢ်ကျိၣ်စ့အဂီၢ်န့ၣ် အဝဲလဲၤဝဲ ဆူပှၢ်ပူၤဒ်သိးကဃုအီၣ်ဝဲတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီးဟဲက့ၤဆါဝဲန့ၣ်လီၤ.

Tue, 29 Aug 2023

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢလံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမးရှး ၂၀၂၃နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိး ဖဲ ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သး တဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ် တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢတၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings