တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါယူၤ ၁၇သီ, ၂၀၂၃နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

 က---သဝီ, စ့ၣ်ပ့ၣ်ကၠံကရူၢ်, ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤ ဘ---

နီၢ် စ---

သးနံၣ်

၃၈နံၣ်

၆၂နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

မုၣ်

ကလုာ်

ကညီ

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

အိၣ်

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤအီၣ်ဃုး

မၤအီၣ်ဃုး

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ခရံာ်ဖိ

ခရံာ်ဖိ

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဘံၣ်ဘၢ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

က---သဝီ

က---သဝီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်-၅၉၂

အိၣ်လၢ သုးပၢဆှၢဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် နီၢ်ဂံၢ်-၂၀ အစုဒုၣ်တီၤဖီလာ်

သုးကလၢၤအိၣ်ဘူးဒီး က---သဝီ

သုးခိၣ်စိ ဆိဝ့

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

 သဝီဖိတဂၤ လၢအထီၣ်ဘၣ်ဝဲ ဒူသဝီတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိး (VAW)  လၢ KHRG ဟ့ၣ်ဝဲဖဲတီအူကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤတဂၤ ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ KHRG ပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဂၤအံၤ ဟ့ၣ်ဝဲ KHRG လၢပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ် စီၤ ဘ---, အတၢ်ဆဲးကျၢအနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အံၤ, KHRG ပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ကီးဝဲပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အလီတဲစိ ဒီးမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီးအီၤန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤလၢအဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဂၤအံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲလဲၤခီဖျိဘၣ် ဒီးထံၣ်ဘၣ် ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤန့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါယူၤ ၁၇သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, မုၢ်ဂီၤခီန့ၣ်, ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးဖိတဖၣ် ထီၣ်ခးဝဲ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အသုးကလၢၤလၢအအိၣ်ဘူးဒီး က---သဝီ, စ့ၣ်ပ့ၣ်ကၠံကရူၢ်, ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီးတၢ်ဒုးကဲ ထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်-၅၉၂ အိၣ်လၢသုးပၢဆှၢဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် နီၢ်ဂံၢ်-၂၀ အစုဒုၣ်တီၤဖီလာ်, သုးတဖု အံၤအိၣ်ဝဲဖဲသုးကလၢၤတဖျၢၣ်လၢအအိၣ်ဘူးဒီး က---သဝီန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ထီၣ်ခးအဝဲသ့ၣ်အဃိ, ဖဲလါယူၤ ၁၇သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, ကဘၣ်ဖဲမုၢ်ဂီၤခီ (၈)နၣ်ရံၣ်န့ၣ်, SAC [LIB #592] သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ခးလီၤနါစိၤဝဲကျိဖးဒိၣ် ဆူ က---သဝီပူၤန့ၣ် လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိ, သဝီဖိပိာ်ခွါတဂၤဘၣ်ဒိဝဲနးနးကလဲာ် ဒီးသဝီဖိပိာ်မုၣ်တဂၤသံဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တကး ဒံးဘၣ်, တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အံၤဘၣ်ဟးဂီၤဝဲသဝီဖိလၢအဘၣ်ဒိတဂၤအံၤအဟံၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိလၢအဘၣ်ဒိတဂၤ အံၤမ့ၢ်ဝဲ စီၤ ဘ---, အသးနံၣ်အိၣ် ၃၈နံၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်မူဝဲခီဖျိလၢအဖိမုၣ်ဒီးအမါန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအသံတဂၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ နီၢ် စ---, လၢအသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ ၆၂နံၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ် စ---န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ စီၤ ဘ---အမံၤပှၢ်ပိာ်မုၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲ SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်တဖၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်, စီၤ ဘ--- ဒီး နီၢ် စ---အိၣ်ဝဲလၢအဝဲသ့ၣ်ဟံၣ်ပူၤဒံးသိးသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် စီၤ ဘ---, အမါ ဒီးအဖိမုၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢ တီအူဝ့ၢ်ပူၤ, ဒီၣ်ဖးခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. SAC ခးလီၤဝဲ ကျိဖးဒိၣ်အါန့ၢ်ဒံးအထံၣ်တဆံလၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. စီၤဘ--- တဲဝဲ, SAC ခးလီၤဝဲဒၣ် ကျိဖးဒိၣ် (၄၀ မမ) မ့တမ့ၢ် (၆၀ မမ) သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ် ဒီးပိၢ်ဖးထီၣ်ဘူးဒီး စီၤ ဘ---အဟံၣ်တဘျုးဖျၢၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ် ပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲလၢအတၢ်ဖီအီၣ်မ့ၤအလီၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်အဃိ, စီၤ ဘ--- ဒီး အမံၤပှၢ် ပိာ်မုၣ် ဘၣ်ဝဲဒီးကျိဖးဒိၣ်က့သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်က့သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဝဲ နီၢ် စ---အသးနါပှၢ် ဒီးအခိၣ်သၣ်ဃံအဃိ အ ဝဲသံဝဲဒၣ်တဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. စီၤ ဘ--- ဘၣ်ဒိဝဲနးနးကလဲာ်လၢအမိၢ်ပှၢ်ဒီတဂၤညါန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်က့နုာ်လီၤဝဲဆူအမိၢ်ပှၢ် လိၤ, ဘၣ်ဃုာ်ဝဲဒီးအခီၣ်, အကံၣ်ဒုၣ် ဒီးအစုန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်က့လဲၤနုာ်လီၤဝဲဆူအမဲာ်သၣ်ချံလၢ အစ့ၣ်တကပၤအပူၤခံ က့န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအမဲာ်သၣ်ချံဘၣ်ဒိအဃိ, အမဲာ်ချံတကပၤန့ၣ်တထံၣ်တၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ် ဖဲလါယူၤ ၁၇သီ, ၂၀၂၃နံၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ, စီၤ ဘ---န့ၣ် တၢ်လဲၤဆှၢအီၤဆူ တီအူတၢ်ဆါဟံၣ်, တီအူဝ့ၢ် ပူၤ လၢတၢ်ကူဆါယါဘျါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်ကသီအပှ့ၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ ခဲလၢာ်က လီၤလၢဝဲ စ့ပယီၤ အကလီၢ်ခံဆံန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ဟ့ၣ်ဝဲတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့လၢအနီၢ်ကစၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. လၢတီအူတၢ်ဆါ ဟံၣ်န့ၣ်, ကသံၣ်သရၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ထုးထီၣ်န့ၣ်ဝဲကျိဖးဒိၣ်က့လၢအမိၢ်ပှၢ်အလိၤတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၢ်အဃိ, ကသံၣ် သရၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢအကြၢးလဲၤကူဆါယါဘျါအသး ဒီး ကဒိးကွဲးကါအသးလၢ ဝ့ၢ်တကူၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ် လီၤ. ဘၣ်တၢ်ခူၣ်လီၤကွံာ်အမံၤပှၢ်ပိာ်မုၣ် ဖဲလါယူၤ ၁၈သီ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤလဲၤခူၣ်လီၤကွံာ်အမံၤပှၢ်ပိာ်မုၣ်အဆၢ ကတီၢ်န့ၣ်, စီၤ ဘ---လဲၤဝဲတသ့ဘၣ် ခီဖျိလၢ အဒိးကူဆါယါဘျါအသးလၢ တီအူတၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.

သုးခိၣ်စိ ဆိဝ့ အိၣ်ဝဲလၢ SAC သုးကလၢၤဘူးဒီး က---သဝီ, အပှၤသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်လၢသဝီပူၤ ဘၣ်ဖဲအ ဝဲလဲၤဘါတၢ်ဖဲ က---သဝီ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံန့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ စီၤ ဘ---ဘၣ်ဒိဝဲလၢကျိဖးဒိၣ်နးနးက လဲာ် ဒီးအမံၤပှၢ်ပိာ်မုၣ်ဘၣ်သံဝဲလၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ လါ ယူၤ ၁၈သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, အဝဲလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး က---သဝီသးပှၢ် ဒီးတဲဘၣ်အီၤလၢ အပှၤသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခးလီၤကမၣ်ဝဲကျိဖးဒိၣ်လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးတဘျီအံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ် န့ၣ်အဃိ, အဝဲဃ့ဝံသးစူၤဝဲသဝီသးပှၢ်တၢ်လၢအပှၤသုးဖိမၤဝဲအံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲတဟ့ၣ်ဝဲပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ် ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ် လၢစ့အီၣ်လိးနီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဟ့ၣ်အပှၤသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်တၢ်စံၣ် ညီၣ်နီတမံၤမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အံၤ ဘၣ်ဟးဂီၤဝဲ စီၤ ဘ---အဟံၣ်ထဲတဖျၢၣ်ဧိၤလၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. အဟံၣ်ခိၣ်ဒီးတၢ်ဖီအီၣ်အလီၢ်ဟး ဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါယူၤလံ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, ပှၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘှီထီၣ်န့ၢ်က့ၤဝဲအဟံၣ်ခိၣ် ဒီးအတၢ်ဖီအီၣ်အလီၢ်ဝံၤဝဲလံ န့ၣ်လီၤ.

စီၤ ဘ---ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲအမါအတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ, ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲတဒုးသ့ၣ်ညါအဖိမုၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ် ကဲထီၣ်သး ဒီးအီၤ ဒီးအဖံ အဂ့ၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်လၢအဖိမုၣ် အိၣ်ဒီးသးတၢ်ဆါအဃိန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲဘၣ်ဒိအဃိ, စီၤ ဘ---ဖံးအီၣ်မၤအီၣ် တၢ်လၢကလုၢ်အီၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ် တသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.  အဝဲတဲဘၣ် KHRG လၢ “ယဆိကမိၣ်လၢယမၤတၢ်တသ့ ဂ့ၤဂ့ၤဒ်သိးလၢညါလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယခီၣ်ဘၣ်ဒိဝဲတကပၤ ဒီးယဟးတသ့ဂ့ၤဂ့ၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်က့သ့ၣ်တဖၣ် နုာ်လီၤဝဲလၢယကံၣ်ဒုၣ် ဒီးယစုလိၤန့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တဲဝဲလၢအထုးထီၣ်ကျိဖးဒိၣ်က့သ့ၣ်တဖၣ်တသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ် ယမ့ၢ် ပှၤသူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်တၢ်တဂၤအသိး, ယဆိကမိၣ်လၢယမၤတၢ်တသ့ဒ်သိးဒီးလၢညါလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယမဲာ်ချံဘၣ် ဒိအဃိ, ယတထံၣ်တၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ယစုဒီးယခီၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ. ယဟးကသ့ဒ်သိးဒီးလၢညါန့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ယဆိ မိၣ်ယမၤတၢ်ဃၢတန့ၢ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”

[ဖဲလါ ယူၤလံ ၁၃သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, စီၤဘ---လဲၤဝဲဆူဝ့ၢ်တကူၣ်ဒ်သိးဒီးကလဲၤ ကွဲးယါဘျါအမဲာ်ချံထူၣ်ပျၢ်လၢအဘၣ်ဒိန့ၣ် လီၤ. ဖဲ လါယူၤလံ ၁၈သီ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, အဝဲအိၣ်ခိးဝဲလၢကကွဲးအမဲာ်ချံန့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်ကသီအပှ့ၤလီၤလၢဝဲ စ့ပယီၤအ ကလီၢ်သၢဆံ, ဒ်ကသံၣ်သရၣ်လၢအကွဲးပှၤဆါတဂၤတဲဝဲန့ၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၢ်န့ၣ်, အဝဲကဘၣ်ထုးထီၣ်ဒံး ကျိဖးဒိၣ်က့လၢ အအိၣ်တ့ၢ်လၢအမိၢ်ပှၢ်လိၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢတၢ်ဆါဟံၣ်အဂၤတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ.]

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိတဂၤအံၤ ဟ့ၣ် KHRG အခွဲးလၢတၢ်ကသူဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ်လီၤ.