တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ လါမးရှး ၁၅သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ်, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) မၢဝဲသဝီသးပှၢ်တဂၤလၢကရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ဟုသး လၢသဝီ ဖိလၢအအိၣ်လၢထီဝၣ်လီၤကရူၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် တဲပျံၤဝဲသဝီသးပှၢ်လၢ ပှၤသဝီဖိမ့ၢ်တဟ့ၣ်အဝဲ သ့ၣ်ဟုးသးဘၣ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ဖဲလါမးရှး ၁၇သီ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, သဝီဖိ သ့ၣ်တဖၣ်လဲၤဆှၢန့ၢ်ဝဲ ဟုသးအထၢၣ် ၅၀ ထၢၣ်ဆူၣ် SAC ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်-၅၅၈ အသုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤဝဲ SAC သုးဖိတဖၣ် ဟုသးသနာ်က့, SAC သုးသ့ၣ်တဖၣ် ခးလီၤဒံးဝဲကျိဖးဒိၣ်ဆူ မ---သဝီ, ထီဝၣ်လီၤကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အဃိ, သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်လၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံၢ်န့ၣ်, SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်နုာ်လီၤဝဲဆူသဝီပူၤ ဒီးဟံန့ၢ်ဝဲသဝီဖိတၢ်ပီးတၢ်လီသ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်မၤပျံၤမၤဖုး, တၢ်မၢဆူၣ်, တၢ်ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ် ဒီးတၢ်ဟံးန့ၢ်ဆူၣ်တၢ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါမးရှး ၁၅သီ, ၂၀၂၃နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

မ---သဝီ, ထီဝၣ်လီၤကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤ က---

 

သဝီဖိအိၣ်လၢ မ---သဝီ, လ---သဝီ, ဝ---သဝီ, သ---သဝီ, ဟ---သဝီ ဒီး အ---သဝီ, ထီဝၣ်လီၤကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်.

သးနံၣ်

၆၇နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤအီၣ်ကျီး

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ခရံာ်ဖိ

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီခိၣ်နၢ်

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

မ---သဝီ, ထီဝၣ်လီၤကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

 

တသ့ၣ်ညါ

 

 

တသ့ၣ်ညါ

 

 

ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်-၅၅၈

 

 

ဖိခၠံၣ်မုၣ်သုးကလၢၤ

 

 

တသ့ၣ်ညါ

 

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး လီၢ်ကဝီၤဒူသဝီခိၣ်နၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤလၢဒူသဝီခိၣ်နၢ်တဂၤအအိၣ် လၢအမ့ၢ်ဝဲပှၤလၢအလဲၤခီဖျိဘၣ်တၢ် လၢအနီၢ်ကစၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲ လါမးရှး ၁၅သီ, ၂၀၂၃နံၣ်န့ၣ်, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အိၣ်ဖဲ ဖိခၠံၣ်မုၣ်သဝီ, ထီဝၣ်လီၤကရူၢ်, ကီးတရံး ကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ, သုးဖိတဖၣ်မၢဝဲ စီး က--- [လီၢ်ကဝီၤဒူသဝီခိၣ်နၢ်] လၢကရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ဟုသးန့ၣ်လီၤ. ဝံၤဒီး စီၤ က---န့ၣ်, ရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်ဝဲဟုသးလၢသဝီဖိအိၣ်ဖဲ ထီဝၣ်လီၤကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ သ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီးတဲဝဲ စီၤက---လၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်ဟုးသးဘၣ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢသဝီ ပူၤန့ၣ်လီၤ.

 

 

ဖဲလါမးရှး ၁၇သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, မုၢ်ဂီၤခီန့ၣ်, သဝီဖိအိၣ်လၢ ထီဝၣ်လီၤကရူၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်, လဲၤဆှၢန့ၢ်ဝဲ ဟုသးအထၢၣ် ၅၀ထၢၣ် ဆူၣ် SAC ခီၣ်သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ်-၅၅၈ အသုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ. လၢထီဝၣ်လီၤကရူၢ်ပူၤန့ၣ် သဝီအိၣ်ဝဲ ဃုဖျၢၣ် လၢအမ့ၢ်ဝဲ မ---သဝီ, လ---သဝီ, ဝ---သဝီ, သ---သဝီ, ဟ---သဝီ ဒီး အ---သဝီ ဒီး သဝီတဖျၢၣ်စုာ်စုာ် ဟ့ၣ်ဝဲဟုသးအထၢၣ် ၁၀ထၢၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီ ဖိအိၣ်လၢထီဝၣ်လီၤကရူၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ် လဲၤထုးဝဲဟုသးလၢလိၣ်ထဲးသၢခိၣ်ဆူ SAC သုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ. သဝီပူၤဒီးSACသုးက လၢၤန့ၣ် တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤယံာ်ဝဲ ၂၀မံးနံး, ပှၤမ့ၢ်လဲၤလၢလိၣ်ထဲးန့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်တဲဝဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢအဝဲသ့ၣ် ကဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ဟုသးအပှ့ၤ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့အဝဲသ့ၣ်တဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ဟုသးအပှ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

 

ဖဲလါမးရှး ၁၇သီ, ၂၀၂၃နံၣ်, ကဘၣ်ဖဲ မုၢ်ဟါလီၤ ၆နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်, SAC သုးဖိတဖၣ် ခးလီၤဝဲဒၣ်ကျိဖးဒိၣ်ဆူ မ---သဝီ, ထီဝၣ်လီၤကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ပူၤ, ဖဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လဲၤထုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ဟုသးဆူအဝဲသ့ၣ်အသုးကလၢၤဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် လီၤ.  ကျိဖးဒိၣ်ချံသ့ၣ်တဖၣ်လီၤတဲာ်ဝဲလၢသဝီပူၤ ဒီးသဝီဖိအဟံၣ်ဘၣ်ဝဲဒီးကျိဖးဒိၣ်က့တဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံလၢအ လီၤတဲာ်လၢသဝီပူၤတနီၤနီၤန့ၣ်တပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

 

ခီဖျိလၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒ်အံၤအဃိ, သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်အိၣ်လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတနီၤနီၤလဲၤဃ့ၢ်ဝဲဆူ အ---သဝီ, လၢအအိၣ်ဘူးဒီးထံဆၢကီၢ်ဆၢ ဒီးတနီၤနီၤလဲၤဃ့ၢ်ဝဲဆူအဝဲသ့ၣ်အစံာ်ဒဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဝံၤ အလီၢ်ခံ, SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်နုာ်လီၤဆူ မ---သဝီပူၤ ဒီး ဃုခွဲးခွးဝဲဒၣ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဟံၣ်, ဒီးသုးဖိတနီၤနီၤဟံးန့ၢ်ဝဲ သဝီဖိ သိ, အံသၣ်, ဟုသး, ခၠိးမိး ဒီးတၢ်ကူတၢ်ကၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖိလၢပှၤမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်တဂၤအံၤ ဟ့ၣ်အခွဲးလၢတၢ်ကသူဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

Wed, 28 Jun 2023

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမးရှး ၂၀၂၃နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိး တၢ်တဂၤ ဖဲ ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ် ဖိခွဲးယာ်အ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings