တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်ဖဲ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၀၂၂နံၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၂သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ်, SAC သုးမၤသံနါစိၤ၀ဲ သ၀ီဖိတဂၤ ဖဲအစံာ်ဒဲကပၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤကဲထီၣ် အသးဖဲ လီၢ်က၀ီၤ KNLA သုးဒီး SAC သုးတဖၣ်ခးလိာ်သး၀ံၤအလီၢ်ခံတယံာ်တမီၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် ပျံၤတၢ် ဒိၣ်မး လၢကလဲၤကွၢ်က့ၤ အဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ, အကျီးကရၢၢ် ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢသ၀ီချၢန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ခးသံ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

တခီးပှၢ်သ၀ီ, တခီးပှၢ်ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

စီၤရီဘ့ၣ်ထူ

သးနံၣ်

၆၀

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ပှၤထူစံာ်ဖိ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ခရံာ်

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သ၀ီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

တခီးပှၢ်သ၀ီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ, သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တသ့ၣ်ညါ

တသ့ၣ်ညါ

ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (ခမရ-၅၉၀, ၅၉၉ ဒီး ကမျၢၢ်သုး (ပြည်သူ့စစ်)

အီလီစံၣ်သုးကလၢၤ, တခီးပှၢ် ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်

တသ့ၣ်ညါ

 

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ်ကရူၢ် အပှၤထၢတၢ်ကစီၣ်ဖိတဂၤ မၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး စီၤရီဘ့ၣ်ထူအမါ နီၢ်၀---န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

တခီးပှၢ်သ၀ီဖိ စီၤ ဘ--- ထံၣ်စိ၀ဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤလၢအယံၤန့ၣ်လီၤ.

 

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၂သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဟါခီ ၅း၃၀ မံးနံးန့ၣ်, ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ SAC သုးဖိ ဃိးဂၤဃၣ်ဃၣ် လၢ ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် (ခ.မ.ရ- ၅၉၉, ၅၉၀) ဒီး SAC ကမျၢၢ်သုး (ပြည်သူ့စစ်) တဖၣ် လၢအအိၣ်ဖဲ အီလီစံၣ်သုးကလၢၤ, တခီး ပှၢ်ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်တဖၣ် လဲၤ၀ဲဆူ တခီးပှၢ်သ၀ီဖိ စီၤရီဘ့ၣ်ထူ အစံာ်ဒဲလၢ အအိၣ်ဖဲ အ---တၢ်လီၢ် (ဘူးဒီးတခီးပှၢ်သ၀ီ), တခီးပှၢ်ကရူၢ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤတုၤဆၢကတီၢ်, ဘၣ်၀ဲဖဲ စီၤရီဘ့ၣ်ထူ ဘုၣ်လီၤ၀ဲအသၣ်မံညီၤ အဆၣ်အီၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

သ၀ီဖိအဂၤတဂၤ လၢအမ့ၢ် စီၤ၀---န့ၣ် ထံၣ်ဖျါစိ၀ဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ လၢအယံၤန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲထံၣ်၀ဲ SAC သုးဖိတဖၣ်လဲၤ ဆူ စီၤရီဘ့ၣ်ထူအစံာ်ဒဲ ဒီးကိးဃါအီၤ၀ံၤ ခးအီၤဒီးကျိန့ၣ်လီၤ. (တၢ်ခးအီၤဘၣ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် တထံၣ်ဖျါ၀ဲဘၣ်). ၀ံၤဒီး, စီၤရီဘ့ၣ် ထူ ဂုာ်ဃ့ၢ်ကွံာ်၀ဲန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်စီၤ၀--- တခီ, ထံၣ်စိ၀ဲတၢ်အံၤဒီးပျံၤတၢ်အဃိ ဃ့ၢ်ကွံာ်၀ဲလၢအဒဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲစီၤ၀--- ဃ့ၢ်ကွံာ်၀ဲတုၤဖဲ ဆီကွီဒ့တၢ်လီၢ်, တခီးပှၢ်ကရူၢ် လၢအအိၣ်စီၤစုာ်ဒီး တၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ် တခီနၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် စီၤ၀---ကိးဃီၤ၀ဲလီတဲစိဆူ စီၤရီဘ့ၣ်ထူအဖိတဖၣ်အအိၣ် ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီး၀ဲသ၀ီဖိအဂၤတဖၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ကဲထီၣ်သး အဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤသ၀ီဖိတဖၣ်ဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်၀ဲစီၤရီဘ့ၣ်ထူအခိၣ် တုၤလၢ မုၢ်နၤခီ ၉း၀၀ နၣ်ရံၣ်ဒီး တထံၣ်၀ဲလၢအဟဲပၢၢ်ထီၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်လဲၤဃုကွၢ်က့ၤအီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်နၤခီ ၁၀း၀၀ နၣ်ရံၣ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်၀ဲ စီၤရီဘ့ၣ်ထူ အနီၢ်ခိအိၣ်လီၤဃံၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လိၤ ဘူးဒီးအဒဲခီၣ်ထံးဘၣ်ဆၣ် အသး သမူတအိၣ်လၢၤဘၣ်. အ၀ဲသ့ၣ်ထံၣ်၀ဲ စီၤရီဘ့ၣ်ထူ တၢ်ခးဘၣ်အီၤဖဲ အချၢဒီး ကျိချံဖျိသဂၢၢ်ထီၣ်ဆူ အကိာ်ကျၢၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. တၢ်က့ၤစိာ်အစိၣ်ဆူ ယ့ကးသ၀ီ, သ၀ီတကူၣ်ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်အပူၤ လၢတၢ်ကခူၣ်လီၤအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်က့ၤစိာ် အစိၣ် ဆူ တခီးပှၢ်သ၀ီ လၢအမ့ၢ်အနီၢ်ကစၢ်အိၣ်ဆိးလီၢ်န့ၣ် တသ့ဘၣ်မ့ၢ်လၢ သ၀ီဖိတဖၣ် ဃ့ၢ်ကွံာ်၀ဲလၢ လါယူၤလံ ၂၀၂၂နံၣ် ဖဲတၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) ဒီး SAC အဘၢၣ်စၢၤ၀ံၤန့ၣ်လီၤ.

 

အပူၤကွံာ်ခံလါ ဖဲတချုးတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤဘၣ်န့ၣ်, ဖဲလါယူၤလံ ၂သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် KNLA သုးဖိတဖၣ်လဲၤအိၣ်ဖဲ စီၤရီဘ့ၣ်ထူအစံာ်ဒဲဟီၣ်က၀ီၤ ဒ်သိးကကွၢ်စူၣ်တၢ်အိၣ်သး တချုးဒံးလၢအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤထီၣ်ဒုး အီလီစံၣ်သုးကလၢၤ လၢအ အိၣ်ဖဲတခီးပှၢ်ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ခံကပၤတၢ်ဒုးကဲထီၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ သ၀ီဖိလၢ တခီးပှၢ်တဖၣ်ဃ့ၢ်ကွံာ်၀ဲခဲ လၢာ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤအဃိ သ၀ီဖိတယာ်၀ဲလၢ SAC သုးဟဲဆူတၢ်လီၢ်အံၤဒီး ခးသံ၀ဲသ၀ီဖိ (စီၤရီဘ့ၣ်ထူ) လၢအထံၣ်၀ဲဖဲန့ၣ်တဂၤ မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်၀ဲလၢ သ၀ီဖိအံၤဒုးသ့ၣ်ညါ KNLA သုးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

 

တၢ်မၤသံစီၤရီဘ့ၣ်ထူ၀ံၤအလီၢ်ခံ, သ၀ီဖိတဖၣ်ပျံၤတၢ်ဒိၣ်မးလၢ ကဟးထီၣ်ဟးလီၤဒီး ကလဲၤကွၢ်အဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ ကျီး ကရၢၢ်တၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်လီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကျီၢ်ပနၢ်တဖၣ်မၤဟးဂီၤကွံာ်၀ဲသ၀ီဖိအဘုဟုအါမးန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိတဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢအသ၀ီ ဒီးလဲၤအိၣ်ကဒုစ့ၢ်ကီးဆူတၢ်လီၢ်အဂၤ ဒီးလၢပှၢ်လၢ်ကျါဒ်သိး ကဒီသဒၢဃ့ၢ်ပူၤ အသးလၢ SAC သုးအတၢ်မၤအၢမၤနးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပက သူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ဃုာ်ဒီး အမါ ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ KHRG ကပာ်ဖျါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

Fri, 17 Feb 2023

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၂၀၂၂နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤ ၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါ တၢ်မၤဘၣ်ဒိ ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤ လီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲး ၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings