English
ကညီကျိာ်
မြန်မာတၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ကဲထီၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ်ဒီးလါမ့ၤ၂၀၂၂နံၣ်အဘၢၣ်စၢၤ လၢဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီးလူၢ် သီကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ် ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအါအ့ဖြ့ၣ်ဒီးလါမ့ၤ ၂၀၂၂နံၣ် အဘၢၣ်စၢၤ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခးလီၤကဘီ ယူၤခံဘျီဖဲဒ့ၣ်ပူၤနိၣ်တၢ်လီၢ် လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်အဃိ သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကဘီ ယူၤခးလီၤတၢ် တၢ တဘျီဘၣ်ဒိ၀ဲ ဖိသၣ်ပိာ်ခွါ လၢအအိၣ်လၢပ့က့ကရူၢ် ဒီးကဘီယူၤခးလီၤတၢ်ခံဘျီတဘျီ မၤဟးဂီၤ၀ဲလီၢ် က၀ီၤပှၤတ၀ၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အါမး ဒီးသ၀ီဖိတဂၤအဒၢးဟးဂီၤစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၈သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ ကဘီယူၤခး လီၤစ့ၢ်ကီးတၢ် လၢအဘူးဒီးမဲးနုာ်ထၣ်သ၀ီ, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဘၣ်ဆၣ်တၢ်သံတၢ်ပှၢ်ဒီးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဟးဂုာ်ဟးဂီၤ တအိၣ်ဘၣ် န့ၣ်လီၤ. လၢပနၢ်အ့ၣ်ပၢၤခိၣ်ဟီၣ်က၀ီၤ, လၢၢ်မုၢ်ပျီကရူၢ်, လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်တခီ SAC ခးလီၤမီထးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခံသီသၢသီတ ဘျီထီဘိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဖီခိၣ် သ၀ီဖိလၢအအိၣ်လၢတၢ်လီၢ်၀ဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ကွၢ်ဆၢမဲာ်ဒီးတၢ်အီၣ်တ လၢတပှဲၤ ခီဖျိလၢအ၀ဲသ့ၣ်ဟူးဂဲၤဖံးမၤအီၣ်က့ၤအတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်ကီခဲ၀ဲအဃိန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိ သ့ၣ်တဖၣ် ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်တ ဆူၣ်ဘၣ်အဆၢကတီၢ်အ၀ဲသ့ၣ် လဲၤကူဆါယါဘျါအသးလၢ ဆူၣ်ချ့လီၢ်ခၢၣ်သး လၢဘၣ်တၢ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤလၢ ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤ၀ဲၤကျိၤ (KDHW) လၢအအိၣ်လၢသ၀ီတနီၤန့ၣ်လီၤ. သနာ်က့ခီဖျိလၢ ဆူၣ်ချ့လီၢ်ခၢၣ် သးတဖၣ် ကသံၣ်တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ် တအိၣ်လၢပှဲၤအဃိ သ၀ီဖိတနီၤ ဘၣ်ပှ့ၤအီၣ်ကသံၣ်လၢလီၢ် က၀ီၤကသံၣ်ကျးသ့ၣ် တ ဖၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]
ကဘီယူၤခးလီၤတၢ် ဒီး တၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ
ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၈သီ, ၂ဝ၂၂နံၣ်အနံၤ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ြပးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခးလီၤ၀ဲကဘီယူၤ ဖဲတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီးမဲးနုာ် ထၣ်သ၀ီ, ပးဟဲးကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ် လၢတၢ်ခီၣ်ဆၢက့ၤ ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) ထီၣ်ဒုးန့ၢ်အ၀ဲ သ့ၣ်သုးကလၢၤတဖျၢၣ်လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢ ဃိၣ်လိာ်ကျိလၢနံၤ၀ဲန့ၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢမ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ တဲာ်ဘၣ်လၢသ၀ီချၢအဃိ တၢ်ခးလီၤကဘီယူၤတဘျီအံၤ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိစ့ၢ်ကီး တ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဘၣ် ခီဖျိလၢ KNLA ဒုးသ့ၣ်ညါဆိအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃး ကဘီယူၤကခးတၢ်ဘၣ်ဖုးအဃိ သ၀ီဖိတဖၣ်ဟးထီၣ် ကွံာ်ချုးဆၢချုးကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၉သီ, ၂၀၂၂နံၣ်ဟါခီ ၄နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ် ကဘီယူၤဒုးသုးခံဘ့ၣ် ခးလီၤ၀ဲတၢ်လၢဒ့ၣ်ပူၤနိၣ်ဟီၣ်က၀ီၤ, ပ့က့ ကရူၢ်, လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ် ဘၣ်ဒိပိာ်ခွါဖိလၢတၢ်တသ့ၣ်ညါအသးနံၣ်တဂၤ လၢအအိၣ်လၢ ခ---သ၀ီန့ၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါဖိအံၤဘၣ်ဒိ ၀ဲလၢအဂုာ်ဃံ ဒီးလဲၤထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်လၢ ကညီဆူၣ်ချ့မၤစၢၤ၀ဲၤကျိၤ (KDHW) တၢ်ဆါဟံၣ် လၢအအိၣ်လၢဒ့ၣ်ပူၤနိၣ်သ၀ီ န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမ့ၤ ၁သီ,၂၀၂၂နံၣ် ဟါခီ ၄း၃၀မံးနံးအဆၢကတီၢ် SAC ကဘီယူၤဒုးသုးခံဘ့ၣ်ခးလီၤ၀ဲတၢ် အသီတဘျီဒီး ကွံာ်လီၤ၀ဲ မ့ၣ်ပိၢ်အဖျၢၣ်တဆံဖဲ ဒ့ၣ်ပူၤနိၣ်ဟီၣ်က၀ီၤ ဒီးမ့ၣ်ပိၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ပိၢ်ဖး၀ဲကိးဖျၢၣ်ဒဲးန့ၣ်လီၤ. တဘျီအံၤသ၀ီဖိ တဘၣ် ဒိနီတဂၤဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ KNLA တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘျီၣ်တဖျၢၣ် ဒီးတၢ်ဆးစဲးလီၢ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖျၢၣ် ဟးဂီၤကွံာ်၀ဲခဲ လၢာ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိအဒၢးတဖျၢၣ်စ့ၢ်ကီးဟးဂီၤ၀ဲ ဖဲတၢ်ခးလီၤကဘီယူၤဘျီ၀ဲၤအံၤဒီး ဒၢးခိၣ်ဒုးဒီးတၢ်ဒူၣ်ကပၤသ့ၣ်တဖၣ် ထူၣ်ဖျိ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီ ဖဲဒ့ၣ်ပူၤနိၣ်တၢ်လီၢ် လါမးရှး, ၂၀၂၁နံၣ်အဆၢကတီၢ် ဟံၣ်ဒူၣ်အိၣ်ဒံး တနီၤ လၢတဟဲက့ၤအိၣ်ဒံးလၢဒ့ၣ်ပူၤနိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲလါမးရှး, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် ကဘီယူၤဟဲခးလီၤ တၢ်လၢဒ့ၣ်ပူၤနိၣ်တၢ်လီၢ်အိၣ်လံ၀ဲ လွံၢ်ဘျီလံအဃိ သ၀ီဖိလၢဟဲက့ၤအိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်အိၣ်လၢတၢ်ပလီၢ်အပူၤထီဘိန့ၣ် လီၤ. တၢ်အံၤဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်၀ဲ သ၀ီဖိတနီၤဟဲက့ၤဒီးအိၣ်ဆိး၀ဲလၢအသ၀ီ ဘၣ်ဆၣ်ဃ့ၢ်၀ဲဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ကစီၣ်လၢ KNLA အအိၣ်လၢကဘီယူၤကဟဲခးတၢ်တဘျီလၢ်လၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. ဖဲသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ခူၣ်သူၣ်အဆၢကတီၢ်လဲၤ အိၣ်၀ဲလၢပှၢ်ပူၤ ဒီးစှၤသီအတီၢ်ပူၤဟဲက့ၤကဒါလၢအသ၀ီန့ၣ်လီၤ.
လၢပနၢ်အ့ၣ်ပၢၤခိၣ်တၢ်လီၢ်, လၢၢ်မုၢ်ပျီကရူၢ်, လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်တခီ ကဘီယူၤမ့ၢ်တခးလီၤတၢ်ဒံးဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ SAC ကဘီ ယူၤဒုးသုးဟဲဃုသ့ၣ်ညါဆိလီၢ်က၀ီၤတၢ်အိၣ်သးလၢမုၢ်ဆါဒီးမုၢ်နၤဒၣ်လဲာ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်၀ဲအံၤအဃိ သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဒီး ဃ့ၢ်၀ံၤဟဲက့ၤဆူအသ၀ီခဲအံၤခဲအံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံနီၣ်ဂံၢ် လၢလူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်အပူၤကအိၣ်အါန့ၣ်ဒံး ၁၀,၀၀၀ဂၤဆူဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံတနီၤအတၢ်ခိၣ်ဒုး (ဒးလဘၤ) တအိၣ်လၢကမၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ကဒုလီၢ်လၢပှၢ်ပူၤ ဘၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ် ဖဲတၢ်စူၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်
SAC သုးလၢတၢ်တသ့ၣ်ညါအသုးရ့ၣ် လၢအအိၣ်လၢပနၢ်အ့ၣ်ပၢၤခိၣ်တၢ်လီၢ်, လၢၢ်မုၢ်ပျီကရူၢ်, လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ခးနါစိၤ၀ဲမီထးဖိလၢအယံာ်၀ဲ ၁၅မံးနံးတုၤတနၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ လါအ့ဖြ့ၣ်တုၤလၢလါမ့ၤဒီတကတီၢ်ညါအ၀ဲသ့ၣ်ခးနါစိၤကျိခဲအံၤခဲၤအံၤဒီးခး၀ဲခံသီသၢသီတဘျီန့ၣ်လီၤ. သနာ်က့တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး, တၢ်သံတၢ်ပှၢ် မ့တမ့ၢ်တၢ်ဟး ဂူာ်ဟးဂီၤတအိၣ်နီတဘျီဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. မီထးချံသ့ၣ်တဖၣ် လီၤတဲာ်ဆူသ၀ီပူၤ ဒီးတနီၤတခီလီၤတဲာ်လၢသ၀ီချၢန့ၣ်လီၤ. မီ ထးချံလၢ SAC ခး၀ဲလီၤတဲာ်၀ဲလၢ ပနၢ်အ့ၣ်ပၢၤခိၣ်တၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တၢ်နာ်လၢအမ့ၢ် ၁၂၀-မးမး မီထးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်အီၣ်တၢ်အီတလၢတပှဲၤ
ခီဖျိလၢ SAC အိၣ်ဒီးသုးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢ ပနၢ်အ့ၣ်ပၢၤခိၣ်အါလါလံအဃိ သ၀ီဖိဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ် အီၣ်တကူတလၢ မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢကမၤအီၣ်တၢ် ဒီးဟူးဂဲၤဖံးမၤတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူတၢ်မၤသ့ၣ်တ ဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိကဒဲကဒဲမၤစၢၤလိာ်အသး ခီဖျိဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလိာ်သးတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢအိၣ်ဒီးအီၤ ဒီးဘှါရှဲ၀ဲတၢ် ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢအနီၢ်ကစၢ်ဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိလၢအအိၣ်လၢသ၀ီအဂၤတနီၤ လၢအတၢ်အိၣ်သးဘၣ်ဂီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤတၢ်အီၣ်ဆူ ပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံသ့ၣ်တဖၣ် ဒီးမၤစှၤလိာ်အသးကဒဲကဒဲန့ၣ်လီၤ. အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ် သ၀ီသ့ၣ် တဖၣ်ဒ်အမ့ၢ် ဃီခံဒၢ, ဖီဃီခံ, ကနဲမုာ်ဒၢ ဒီးဃိၣ်သလိၣ်ဒၢသ့ၣ်တဖၣ် အဘုလၢအမၤအီၣ်၀ဲန့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢာ်ကွံာ်၀ဲလံအ ဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ပှ့ၤအီၣ်က့ၤ၀ဲဘုန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ခီဖျိလၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီသ့ၣ်တဖၣ် အပှ့ၤဒိၣ်ထီၣ်ဒိၣ်မးအဃိ သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးကျိၣ်စ့တၢ်ဂ့ၢ်ကီစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃုဖံးဃုမၤဒ်အမ့ၢ် တၢ် မၤဒိးလဲ ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါပှ့ၤအီၣ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိတနီၤတခီ မၤ၀ဲတၢ်စုသ့ခီၣ်ဘၣ်တၢ်မၤဒ်အမ့ၢ် တၢ်ထ့ကုဒီးတၢ်ထ့ချီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးအ၀ဲသ့ၣ်ကျိၣ်စ့တၢ်ဟဲနုာ်ကအိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တနီၤတခီဆါကွံာ်အတၢ်ဘုၣ်တၢ်ဖီၣ် ဒီးကျိၣ်စ့လၢန့ၢ်ဘၣ်၀ဲတဖၣ် ပှ့ၤအီၣ်၀ဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
အါဒၣ်တၢ်တက့ၢ် သ၀ီဖိလၢအအိၣ်ဆိး ဘူးဒီးကျဲ မုၢ်စးထီၣ်လၢ လၢၢ်ဒိၣ်၀့ၢ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် တုၤလီၤဆူသုးက့ခံ ဒီးခီ ဃီကဒီးဆူကၠီၤထၣ်, လူၢ်သီကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ် ရ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်တ့ၢ်လံ၀ဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲဒီးတၢ်အီၣ်တလၢတပှဲၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကဘၣ်ခီတဲာ်၀ဲ ကျဲမုၢ်၀ဲန့ၣ်မ့ၢ်ဒ်သိးကလဲၤဆူတၢ်လီၢ်အဂုၤအဂၤကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. SAC သုးသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးသူကျဲ၀ဲန့ၣ်လၢ တၢ်ဆှၢထီၣ်ဆှၢလီၤသုးတၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးတၢ်စုက၀ဲၤပီးလီသ့ၣ်တဖၣ် ဒီးခးလီၤ စ့ၢ်ကီး၀ဲ မီထးဆူတၢ်လီၢ်လၢအဘူးဒီးကျဲမုၢ် သ့ၣ် တဖၣ် ဒ်သိးကမၤပျံၤမၤဖုးသ၀ီဖိ ဒီး KNLA သုးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ၀ံစိာ်တီဆှၢတၢ်ဂ့ၢ်ကီ ဒီးတၢ်တြီဃာ် တၢ် လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤအဃိ ကီဒိၣ်မးလၢတၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်ကလဲၤ ဒီး ဟ့ၣ်လီၤပှၤဂ့ၢ်၀ီတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢလီၢ်က၀ီၤဒ် န့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ် သ၀ီဖိဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ နီၢ်တဂၤပှၤမၤစၢၤတၢ်ဖိလၢအ အိၣ်လၢကီၢ်သၢဘ့ၣ်တဘ့ၣ် ဒီးကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိ သ့ၣ်တဖၣ်ညီနုၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤလၢ တၢ်ကရၢကရိအိၣ်ဒ်အမ့ၢ် ကညီထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤလီၢ်အိၣ်ကမှံကမံးတံး (CIDKP), ဒီး ကညီတၢ်တိၤစၢၤမၤစၢၤဒီးတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်၀ဲၤဒၢး (KORD)သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ်တၢ်ကရၢကရိ ဒ်အမ့ၢ် ကညီပိာ်မုၣ်ကရၢ (KWO) ဒီးကညီကၠိသရၣ်မၤသကိးတၢ်ကရူၢ် (KTWG) သ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ညီနုၢ် KORD ဟ့ၣ်လီၤကျိၣ်စ့တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဆူ သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ကပှ့ၤအီၣ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီ အဂီၢ်ဒီး CIDKP တခီဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤဒ်အမ့ၢ် ကသံၣ်တၢ်ပီးတၢ်လီ, တၢ်ကူတၢ်ကၤ, ဒီးတၢ်ဒုးခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကရၢ ကရိအဂၤတဖုလၢအဟူးဂဲၤတ့ၢ် လၢလီၢ်က၀ီၤဖဲန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ Free Burma Rangers (FBR) ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဟ့ၣ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်ကူတၢ်ကၤ ဒီးကသံၣ်ပီးလီသ့ၣ်တဖၣ်တဘျီတခီၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့
ဘၣ်ဃးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တၢ်အိၣ်သးလၢ ပနၢ်အ့ၣ်ပၢၤခိၣ်လီၢ်က၀ီၤတခီ ဆူၣ်ချ့လီၢ်ခၢၣ်သးတဖၣ် KDHW ဒုးအိၣ်ထီၣ် ၀ဲလၢသ၀ီအိၣ်၀ဲတနီၤလံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်အဆၢကတီၢ် လဲၤကူစါယါဘျါအ သးလၢ ဆူၣ်ချ့လီၢ်ခၢၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲသ၀ီဖိလၢအဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်လၢပှၢ်ပူၤဒီး အိၣ်တဆူၣ်ဘၣ်အ ဆၢတီၢ် အ၀ဲသ့ၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ်ဘူးတံၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်လဲၤဟံးန့ၢ်အီၣ်ကသံၣ်လၢ ဆူၣ်ချ့လီၢ်ခၢၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ် လၢအအိၣ်ဘူးဒီးအ၀ဲသ့ၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. သနာ်က့ ဆူၣ်ချ့လီၢ်ခၢၣ်သး လၢအအိၣ်လၢသ၀ီသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးကသံၣ်တၢ်ပီး တၢ်လီတအိၣ်ကူအိၣ်လၢဘၣ်အဃိ သ၀ီဖိတနီၤဘၣ်ပှ့ၤအီၣ်ကသံၣ်လၢ လီၢ်က၀ီၤကသံၣ်ကျးန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိတနီၤ ခီဖျိလၢအစ့တအိၣ်ဘၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ဟံးဆိကသံၣ်ဒီးဟ့ၣ်က့ၤကျးကစၢ်စ့ဖဲအစ့အိၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါလၢအညီနုၢ်မၤ အသးသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်၀ဲ တၢ်ညၣ်ဂိၢ်, တၢ်ညၣ်ဂိၢ်သွံၣ်ဟးထီၣ်, တၢ်ဘၣ်တမုာ် ဒီးတၢ်ဟၢဖၢလူသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသးစၢ်ဒီး ပှၤသးပှၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တူၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ခီၣ်ကမဲာ်ဆါသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမ့ၤ ၂၀၂၂နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤ သကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိ ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲး ယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢ အဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.
Print: