တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC)ခးနါစိၤတၢ် ဒီးဘၣ်သံဝဲပှၤဃ့ၢ် အိၣ်ကမှံပိာ်မုၣ်တဂၤ ဖဲအဝဲဟဲက့ၤဟံးအီၣ်ဘုသးလၢအသဝီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ ကဲထီၣ်အသး ဖဲလါ စဲးပထ့ဘၢၣ်, ၂၀၂၂နံၣ် လၢမူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ကျိက့ဘၣ်အကိၣ်ကျၢၢ်ခံ, အကံၣ်ဒုၣ်ဒီးအခီၣ် အဃိ အဝဲသံတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. အဝဲပာ်လီၤတဲာ်အဖိယဲၢ်ဂၤဒီးအဝၤန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးန့ၣ် အဝဲပိာ်မုၣ်ဒီး အဟံၣ်ဖိ ဃီဖိဃုာ်ဒီးသဝီဖိလၢအအိၣ်လၢ စွ့ၤကၠံၤအ့ ကရူၢ်တဘျုးဖျၢၣ် ဘၣ်တၢ်နီဆူၣ်ထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢအသဝီန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်သံတၢ်ပှၢ်အိၣ်ထီၣ်ခီဖျိတၢ်ခးနါစိၤကျိဖးဒိၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၇သီ, ၂၀၂၂နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

တီၤစူၣ်သဝီ, စွ့ၤကၠံၤအ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

နီၢ်သူလ့ၤဖီ

သးနံၣ်

၄၃နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

မုၣ်

ကလုာ်

ကညီ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

ထီၣ်ပှၢ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤဝဲၤ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သဝီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

တီၤစူၣ်သဝီ, စွ့ၤကၠံၤအ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                    

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ §သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

တအိၣ်

တအိၣ်

SAC ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် ၃၅၁

နၣ်သၤကွ့တိၤ, တီၤစူၣ်သဝီ, စွ့ၤကၠံၤအ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်

သုးခိၣ်စ့ၤယၤလ့

 

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG ပျီၤပူၤပှၤမၤသကိးတၢ်ဖိတဂၤဆဲးကျိးဒီးလီၢ်ကဝီၤခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢလီၢ်ကဝီၤပူၤဒ်သိးအကန့ၢ်ဆဲး ကျၢဒီး လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအဟဲဟံးန့ၢ်တၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်လၢ က---သဝီ, မူဟီၣ် ကဝီၤလီၤဆီ, မူကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲန့ၢ်တၢ်ဆဲးကျိး၀ံၤအလီၢ်ခံ အဝဲမၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်ဒီး စီၤခ--- လၢအမ့ၢ်ပှၤတူၢ်ဘၣ် တၢ် နီၢ်သူလ့ၤဖီ အ၀ၤန့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒိးန့ၢ်အီၤခီဖျိ ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အဝၤ လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအလဲၤဘၣ်ဒီးထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကိးဝဲပှၤသံအစိၣ် ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိအါဂၤ ထံၣ်စ့ၢ်ကိးဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သး ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤဟံးန့ၢ်က့ၤပှၤသံစိၣ်လၢ က---သဝီအဆၢကတီၢ်လၢတၢ်ကခူၣ်လီၤအီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢလံာ်တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤခဲလၢာ် ဟဲခီဖျိအသးလၢ ပှၤလၢအ ထံၣ် ထွဲတၢ်ကဲထီၣ်သး လၢအမဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

ဖဲဂီၤခီ ၁၁နၣ်ရံၣ်, လါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၁၇သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အဆၢကတီၢ် သဝီဖီလၢအဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလၢအမံၤမ့ၢ် နီၢ်သူလ့ၤဖီ အိၣ်သဝီလၢ တီၤစူၣ်သဝီ, စွ့ၤကၠံၤအ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ်တဂၤ ဘၣ်ဒိဒီးမီထးက့လၢတၢ်ခးအီၤလၢ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ် ကးကရၢ (SAC) သုး ဖဲအဝဲဟဲက့ၤလၢအသဝီဝံၤ က့ၤကဒါဆူတၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်တတီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲက့ၤဟံးအီၣ် ဘုသးလၢတီၤစူၣ်သဝီ ဒ်သိးကဟဲက့ၤစိာ်ဝဲလၢတၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ် လၢသဝီအဂၤတဖျၢၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်ဒိဒီး မီထးက့ဖဲအဟဲက့ၤတုၤလၢစံၣ်ပျီပူၤဖဲအဝီကျဲစၢၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢမီးထးက့ ဘၣ်အကိာ်ကျၢၢ်ခံ, အကံၣ်ဒုၣ်ဒီး အခီၣ်အဃိ  အဝဲသံတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအခးနါစိၤတၢ်မ့ၢ်ဝဲ SAC အသုး ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် ၃၅၁ လၢအအိၣ်ဆီလီၤ အသးတစိၢ်တလီၢ် စးထီၣ်ဖဲလါယူၤလံ, ၂၀၂၂နံၣ် လၢနၣ်သၤကွ့တိၤခိၣ်ထိး ဒီးဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၢ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ် ဇ့ၤယၤ လ့န့ၣ်လီၤ. သုးခိၣ်ဇ့ၤယၤလ့အံၤအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ လၢၢ်ဒိၣ်သုးကလၢၤန့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲလါစဲးပထ့ဘၢၣ် ၉သီ, ၂၀၂၂နံၣ် တချုးလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးဒံးအဆၢကတီၢ် SAC သုးနီဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ် သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢ တီၤစူၣ်, နိၣ်ကျီ, တမၤခီ, ဒီးနိၣ်ခုၣ်သဝီသ့ၣ်တဖၣ် လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢ စွ့ၤကၠံၤအ့ကရူၢ်, မူကီၢ်ဆၣ် ဒီးနီဆူၣ်ကွံာ်စ့ၢ်ကိးသဝီဖိလၢအအိၣ်လၢ သဲၤကိ, ညၤပျဲၤအ့, ညီၤကိ(ချၢၣ်ခိၣ်) ဒီးအ့နဲၣ်သဝီသ့ၣ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ အ့နဲၣ်ကရူၢ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး SAC သုးဒ်အမ့ၢ် ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် ၅၉၀, ခီၣ်သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် ၆၀, ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် ၄၄၀, ဒီးပၠံၤသူၣ်စ့ၣ် (ပယီၤဂၢၤကီၢ်သုး)သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အဟူးဂဲၤလၢ လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဒီးနၣ်သၤကွ့ဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအနီဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ထဲစွ့ၤကၠံၤအ့ကရူၢ်တဘ့ၣ်အပူၤ သဝီဖိလၢဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအိၣ်ဝဲ ၂၀၅၆ဂၤလံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢ အ့နဲၣ်ကရူၢ် တခီ KHRG ပာ်ဖျါထီၣ်ပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံနီၣ်ဂံၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး (ဖဲလါစဲးပထ့ ဘၢၣ်၉သီ, ၂၀၂၂နံၣ်အနံၤ) SAC သုး ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်မၢဆူၣ်သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်ဆူအသဝီဒီး စံးဝဲလၢ “သုကဘၣ်စံၣ်ထီၣ်ကွံာ်တနံၤညါအံၤ. ပှၤတဘၣ်အိၣ်တ့ၢ်လၢသဝီပူၤနီတဂၤဘၣ်. ပှၤမ့ၢ်အိၣ်တ့ၢ်တဂၤဂၤန့ၤ ပကခးလီၤမီ ထးလၢသဝီပူၤ” န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ပိာ်မုၣ်, ဖိသၣ် ဒီးဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဃ့ၢ် ထီၣ်ကွံာ်လၢ သဝီပူၤတဘျီဃီန့ၣ်လီၤ.

 

ခီဖျိလၢတၢ်နီဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်သတူၢ်ကလာ်အဃိ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဃ့ၢ်စိာ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီတန့ၢ်အါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢ တၢ်န့ၣ်အဃိ သဝီဖိတနီၤ က့ၤဟံးအီၣ်က့ၤဘုသးဒီးတၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးက့ၤကွၢ်အတၢ်ဘုၣ်တၢ်ဖီၣ်လၢအအိၣ်တ့ၢ်လၢအသဝီ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးဒ်အံၤအဖီခိၣ် ခဲအံၤသဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်က့ၤဟံးအီၣ်တၢ်အီၣ် ဒီးက့ၤကွၢ်အတၢ်ဖံးအီၣ် မၤအီၣ်အလီၢ်ဒီးတၢ်ဘုၣ်တၢ်ဖီၣ်တဘူၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. 

 

နီၢ်ဂ--- မ့ၢ်ပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံၤတဂၤစံးဝဲ “SAC သုးမၢဆူၣ်ပစံၣ်ထီၣ်ကွံာ် အဃိပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်တၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်. SAC သုးမ့ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢပကလဲၤအိၣ်ကဒု ပကလဲၤအိၣ်ဖဲန့သၢၣ်. ဘၣ်ဆၣ်အခဲအံၤအဝဲနီဆူၣ်ပှၤလၢတၢ်သ တူၢ်ကလာ်အပူၤ ပကဘၣ်လဲၤအိၣ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်အဃိ ယလဲၤစံၣ်အိၣ်လၢပှၢ်ပူၤလီၤ. ပအိၣ်ခိးတၢ်တုၤလၢ တၢ်အိၣ်သးလီၤကယးတစဲး၀ံၤမၣ် ပက့ၤဟံးအီၣ်ခူသူၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢပသဝီ ဒ်တၢ်ဘျၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အသိးဘူၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ထံၣ်ဘၣ်ဖုးပှၤဒု အကခးသံပှၤ မ့တမ့ၢ် ဖီၣ်ပှၤလီၤ. SAC သုးတပျဲပက့ၤဆူပသဝီဘၣ် ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်တ ခီလဲၤနုာ်ဆူပသဝီ ဒီးဂုာ်ဆူၣ်ပျိဆူၣ်ပတၢ်ဖိတၢ်လံၤသ့ၣ်တဖၣ် ဒီးပတၢ်အီၣ်တၢ်အီသ့ၣ်တဖၣ်လီၤ.

 

ခီဖျိတၢ်အိၣ်သးဝဲအံၤအဖီခိၣ် ဒုးအါထီၣ်တၢ်တၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ သဝီဖိလၢအအိၣ်လၢတၢ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢကဆဲးအိၣ်မူ ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးလၢအက့ၤဟံးအီၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢအသဝီတဘူၣ်ဘၣ်အဃိန့ၣ် လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလၢ ပှၤဂၤအဒၢး, ပှၤစံာ်ဒဲ, ဒီးပှၢ်ပူၤအဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ် ခဲဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ် လၢအဃ့ၢ်အိၣ်ကဒုလၢ အဘူးတံၢ်ဒီးအသကိးဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ဒိးသန့ၤအ သးလၢအဘူးတံၢ်ဒီးအသကိးသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတနီၤတခီ ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလၢပှၢ်လာ်ကျါစးထီၣ်လၢ လၢၢ်ဒိၣ်ကျဲ တုၤဆူမူကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

သဝီဖိတနီၤလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလၢတီအူဝ့ၢ်, ဖြူဝ့ၢ်, ဒီးကၠီၣ်တကါဝ့ၢ် လၢအအိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢဖြူကီၢ်ဆၣ် (ပကိကီၢ်ခီ) သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီှီၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်လဲၤအသးဒ်အံၤခါဆူၣ်ညါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တန့ၢ်ကူးအီၣ်က့ၤအတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိ ဘုဧိၤဟုဧိၤသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအဘၣ်ယိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်အီၣ်တကူတလၢ လၢနံၣ်လၢကဟဲအဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တနံၣ်ညါအံၤအဝဲသ့ၣ်ဒိးသန့ၤအသးလၢ အဘူးတံၢ်ဒီးတံၤသ ကိးသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်သ့ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ်မးလၢအတၢ်အီၣ်တကူတလၢဘၣ် ခီဖျိလၢတနံၣ်ညါအံၤ အဝဲသ့ၣ်မၤအီၣ်က့ၤတၢ်တသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤပိာ်မုၣ်တဂၤစံးဝဲလၢ “ပမၤတၢ်လၢပကအီၣ်ဘၣ်အဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ်တနံၣ်အံၤ ခီဖျိလၢ တၢ်စူၤတဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးအဃိဘုသ့ၣ်တဖၣ်တဂ့ၤဘၣ်. အါန့ၢ်အန့ၤ ခီဖျိလၢ ပှၤဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံအဃိ ကျီၢ်သ့ၣ် တဖၣ်တၢ်ပျၢ်လီၤအီၤသကုၤသဝီ ဟးသကုၤဆးဒးဒီးအီၣ်ဝဲဘုအဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ်မးလၢပတၢ်အီၣ်တလၢ လၢ နံၣ်လၢ ကဟဲအဂီၢ် ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”

 

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပက သူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အ၀ၤဟ့ၣ် တၢ်ပျဲလၢ KHRG ကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

Wed, 21 Dec 2022

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါစဲးပထံဘၢၣ် ၂၀၂၂နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤ ၦၤမၤ သကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ် ဖိ ခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢ အဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ န့ၣ်လီၤ.

Related Readings